Voorstel tot aankoop van de Ivy League

Sommige beleidsmakers in Nederland maken zich zorgen over het feit dat wij geen 'topuniversiteiten' bezitten. Er zijn twee toonaangevende ranglijsten waar wordt aangegeven wat de 'beste' universiteiten ter wereld zijn, uitgegeven door de Jiao Tong-universiteit van Shanghai en de Britse Times, en Nederlandse universiteiten halen op deze lijsten vaak wel de top 100, maar eigenlijk nooit de top 40, top 20, of top 10. De top van de lijsten wordt gedomineerd door Amerikaanse universiteiten, en met name op de misschien niet geheel onpartijdige lijst van de Times doen ook een paar Britse universiteiten het erg goed. Er zijn andere lijsten waar de Nederlandse universiteiten wel veel indruk maken. Een paar jaar geleden verscheen er bijvoorbeeld een studie over universiteiten binnen de EU. Een identificeerde 22 universiteiten binnen de EU met de grootste impact in de wetenschap, en hiervan waren er maar liefst zeven Nederlands. Maar voor onze ambitieuze beleidsmakers is zo'n succes niet genoeg. We leggen het op dit punt af tegen de Amerikanen, en dat steekt.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote du Jour | Rankings hoger onderwijs

QUOTE - We zijn hier wel vaker kritisch geweest op universitaire rankings. Afgaande op dit artikel op ScienceGuide, over één van de kandidaten voor de scriptieprijs van die website en de Landelijke studentenvakbond, kunnen we dat blijven. Scriptieschrijfster Tessa Groen verzamelde twee jaar data voor rankings als student-assistent, en schreef mede op basis van de kennis die ze daar op deed haar scriptie.

Universiteiten die niet voldoen aan het ideaalbeeld waardoor een ranking onderlegd is, staan dus vanzelf op achterstand, terwijl universiteiten die het vanaf het begin goed doen in rankings, dat voordeel makkelijker kunnen uitbouwen. Zodoende is er sprake van het Matheus-effect, ziet Groen, die het samenvat onder de term ‘academisch kapitalisme’. De rankings weerspiegelen de economische ongelijkheid in de academische wereld. Wie meer geld heeft, kan meer middelen inzetten om zich te spiegelen aan wat de rankingsorganisaties ‘excellent’ noemen – bijvoorbeeld meer onderzoek doen en meer publiceren. 

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Wetenschappers zijn excellente schapen geworden

ScienceGuide interviewt de Canadese literatuurwetenschapper Michel Lacroix over zijn kritiek op het excellentie-evangelie:

Het is Kafkaësk dat briljante geesten zich voegen naar beleid en doelstellingen waar ze het helemaal niet mee eens zijn.

De hele beweging van het streven naar excellente universiteiten heeft zo z’n impact:

Neem onze business school als voorbeeld. Daar worden exorbitant hoge cijfers gegeven omdat dit gunstig is voor de waardering van de docenten. Dat neemt zodanige vormen aan dat de decaan in moet grijpen. Hetzelfde geldt voor promoties die bijna allemaal het predicaat ‘excellent’ krijgen, ook al zijn er vijftien pagina’s aan commentaar van de leescommissie.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.