Etnisch profileren: een groot probleem

Etnisch profileren door politieagenten is nog veel structureler dan gedacht. Dat blijkt uit een onderzoek van Brandpunt naar interne politierapporten. De korpsen hebben grote moeite het probleem aan te pakken: de agenten zelf willen niet. Toch is het ondanks de weerstand heel belangrijk dat dit voortvarend wordt aangepakt.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Jo Naylor (cc)

Rustig buurtje

COLUMN - Vrijdagavond, net iets na twaalven. Er klonken fikse knallen iets verderop, MeisjeMax dook van schrik achterin de boekenkast. Terwijl ik naar het raam liep om te zien waar het vuurwerk was, drong tot me door dat er niks geen gesuis of gefluit te horen was: het waren korte, droge knallen. Tak… tak tak… [even stilte]. Tak. Tak tak tak. Tak tak. Zo tussen de vijftien en de twintig keer.

Het rare moment wanneer je plompverloren invalt: ‘Verhip, dat zullen toch geen geweerschoten zijn?’

Buiten viel niets te zien dan de weerspiegeling van mijn boekenkasten in de ruiten. Ik hoorde een scooter wegrijden.

Op straat gaan kijken durfde ik niet, want inmiddels wist ik vrij zeker dat het inderdaad schoten waren geweest. De politie bellen? Dat hadden anderen vast al gedaan. Ik deed de keukendeur open en liep de tuin in. Overal hingen buren over hun balkons. De buren rechtsboven wisten zeker dat het een kalasjnikov was geweest. Linksachter de daktuin die middenin ons wooncomplex ligt, hoorde ik een vrouw roepen: ‘Ben je gewond? Gaat het?’

Vijf minuten later reed het hele circus de straat in: een overvalbusje, politiewagens, een ambulance. Mijn huiskamer baadde in blauw licht.

Quote du Jour | Geen advies

It is frustrating that I cannot offer foolproof advice on how to stay safe from taxpayer-funded state-sanctioned violence. You can run, or not run. Make eye contact, or avoid eye contact. Assert civil rights, or be submissive. There simply is no rule on how to stay alive when you interact with the police.

Vijftien jaar diende Michael Wood als politieagent in de VS. Maar als je hem vraagt hoe je als zwarte geheid een confrontatie met de politie overleeft, moet hij zeggen: ik weet het niet.

Foto: Mr MdR (cc)

Discrimineert de politie?

ANALYSE - Bureau Jansen & Janssen ontdekt een dubieus onderzoek.

In oktober 2013 publiceert Amnesty International een rapport over etnisch profileren door politieagenten onder de titel: “Proactief politieoptreden vormt risico voor de mensenrechten. Etnisch profileren onderkennen en aanpakken.” Etnisch profileren, het staande houden en controleren van verdachten op basis van hun afkomst of uiterlijk, is een vorm van discriminatie. Het rapport, gebaseerd op literatuuronderzoek, vestigt de aandacht op risico’s van het politieoptreden. Het krijgt enige publiciteit en komt onder de aandacht van de Tweede Kamer en Haagse gemeenteraadsleden die te maken krijgen met klachten over het optreden van de politie in de Schilderswijk.

Er wordt om meer onderzoek gevraagd. Daarop maken burgemeester Aartsen van Den Haag en minister Opstelten van Veiligheid en Justitie bekend dat de Universiteit van Leiden een onderzoek uitvoert naar de praktijk van het politieoptreden en dat de resultaten aan de Raad, respectievelijk de Kamer zullen worden aangeboden. Wat ze niet vertellen is dat het onderzoek bij de politie Haaglanden feitelijk al in 2012 heeft plaatsgevonden door twee doctoraalstudenten. Ze zijn in de zomer van 2013 op dit onderwerp afgestudeerd. Hun scripties zijn niet openbaar. De resultaten zijn in 2013 al wel bekend bij de politie, de burgemeester en de minister.

Foto: Zennie Abraham (cc)

Britten massaal bespioneerd

ELDERS - De Britse inlichtingendienst MI5 profiteerde jarenlang van vage wetgeving. Snowden’s boek is nog lang niet gesloten. 

De Britse minister van Binnenlandse Zaken Theresa May heeft toegegeven dat de inlichtingendienst MI5 sinds 2001 massaal telefoongegevens van Britten heeft verzameld onder dekking van de Telecomwet. Het programma was zo geheim dat zelfs binnen de inlichtingendienst weinigen op de hoogte waren. Volgens David Anderson, een onafhankelijke expert die de regering van advies dient inzake terrorismewetgeving, is die wet zo vaag dat je er alles mee kunt doen. Tot nu toe werd gedacht dat alleen data van buitenlanders verzameld werden.

May kwam deze week met dit nieuws naar buiten bij de behandeling van een nieuwe wet, die het mogelijk moet maken internetgegevens van burgers te bewaren. De inlichtingendiensten kunnen met een bewaarplicht  van providers toegang krijgen tot de internetgeschiedenis van alle Britten over de periode van een jaar. Cruciale punten in deze wetgeving zijn de toestemmingsprocedure en de controle op de uitvoering van de wet. Het zeer gedetailleerde wetsvoorstel voorziet volgens minister May niet in nieuwe bevoegdheden om het internetgebruik van burgers te monitoren. Maar Ryan Gallagher schreef gisteren op The Intercept :this is precisely what the government is trying to do.”

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Fantoomterreur

RECENSIE - Misbruik van angst voor aantasting van de bestaande orde is van alle tijden.

In De Fantoomterreur laat Adam Zamoyski zien hoe reactionaire leiders tijdens de Franse Revolutie en in de restauratie-periode daarna revolutiedreiging gebruikten om hun politie en inlichtingendiensten te versterken en burgerlijke vrijheidsrechten aan banden te leggen.

Na de Slag bij Waterloo, nu 200 jaar geleden, begon in Europa een tijdperk van restauratie. De overwinnaars van Napoleon herstelden de macht van de adel en de absolutistische vorsten. Maar de geest van de Franse Revolutie bleef bestaan. Alles wat ook maar in de verste verte leek op een poging om de verworvenheden van die revolutie te herstellen werd in de eerste decennia van de 19e eeuw hardhandig de kop in gedrukt. In heel Europa ontstonden tijdens en na afloop van de Franse Revolutie professionele inlichtingenapparaten die de basis zouden gaan vormen voor de uitgebreide staatscontrole later in de 19e en 20e eeuw.

Zamoyski, een Engelse historicus van Poolse komaf, laat aan de hand van gedetailleerde beschrijvingen zien dat de anti-revolutionaire politie- en spionagenetwerken die begin 19e eeuw ontstonden voor een groot deel gebaseerd waren op spookverhalen, geruchten, irreële angsten en opgeblazen berichten over  niet bestaande samenzweringen. In zijn voorwoord schrijft hij dat deze geschiedenis hem steeds meer deed denken aan wat er in de huidige tijd gebeurt. De angst voor verandering, chaos en onzekere tijden is een nuttig instrument voor machthebbers. Onder het mom van bescherming van de burgers ontnemen zij hen grondrechten en vrijheden, maar waar het werkelijk om gaat is het in stand houden en versterken van de bestaande machtsstructuren.  Zamoyski zegt dat hij de verleiding nauwelijks kon weerstaan om parallellen te trekken tussen de Oostenrijkse kanselier Metternich of de Russische tsaren en hedendaagse Britse of Amerikaanse leiders. Hij laat het aan de lezer over. En dat levert een buitengewoon interessant en spannend boek op.

Foto: foto: nl.wikipedia.org

Overheid verdient aan ID-controles

ONDERZOEK - Er zijn in tien jaar tijd maar liefst 277.726 ID-boetes uitgeschreven. Van alle boetes zijn er uiteindelijk 135.188 betaald hetgeen de overheid rond de 6 miljoen euro heeft opgeleverd.

In het najaar van 2007 publiceerde Buro Jansen & Janssen een informatiekrant over de toepassing van de Wet op de Uitgebreide Identificatieplicht (WUID) die 1 januari 2005 werd ingevoerd. In de publicatie kwamen uiteenlopende verhalen aan bod van burgers waaruit duidelijk werd dat de WUID op grove wijze door de politie wordt ingezet. Sommige dagbladen kopten naar aanleiding van de J&J-krant dat de overheid miljoenen binnensleept aan opgelegde boetes vanwege het niet dragen/tonen van de ID-kaart. Zo zou op basis van de cijfers over 2005 de overheid 1,3 miljoen euro hebben verdiend aan ID-boetes.

Door de discussie over de hoeveelheid geld en de bonnenquota, sneeuwde de uitvoering van de WUID zelf onder. Die uitvoering was en is nu juist in tegenspraak met waarvoor de wet oorspronkelijk bedoeld was, namelijk de identiteit van iemand vaststellen die een overtreding heeft gemaakt en niet om extra boetes uit te delen vanwege het niet dragen/tonen van de ID-kaart. We zijn inmiddels tien jaar verder en Jansen & Janssen heeft opnieuw cijfers opgevraagd en kan de balans worden opgemaakt over het gebruik van de legitimatieplicht door de overheid.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Amerikaanse ex-agent doet boekje open over politiecultuur

Voormalig agent uit Baltimore Michael Wood legt uit hoe het komt dat de Amerikaanse politie vooral achter zwarte jongemannen aanzit, en hen als de vijand beschouwt. Ze zien de burgers volgens Wood niet als volwaardige en gelijkwaardige mensen.

Om te beginnen worden politiekorpsen gedomineerd door blanken, die niet zijn opgegroeid noch wonen in de wijken waar ze patrouilleren. Voor hen zijn de mensen op straat volstrekte vreemden. Zwarte agenten zijn overigens nog wat harder richting zwarte delinquenten en hangjongeren, omdat ze vinden dat die de zwarte gemeenschap een slechte naam bezorgen.

Chefs verwachten een aantal boetes en arrestaties, en die ga je als agent niet halen in een nette blanke wijk. Dus zelfs als je zo’n wijk loopt, ga je op jacht in een arme, zwarte wijk.

Binnen het korps zelf vindt trouwens ook discriminatie plaats. Promoties worden bepaald door de blanke mannen in de hogere rangen, en die trekken mensen voor die op hen lijken: andere blanke mannen dus.

Het hele justitiële systeem drukt zwarten volgens Wood alleen maar de armoedespiraal in. Men pakt bij de vleet jongemannen op wegens kleine drugsvergrijpen of uitstaande boetes, waardoor het enkel nog moeilijker voor hen is iets van hun leven te maken of voor hun kinderen te zorgen. Ook die kinderen groeien vervolgens op voor galg en rad.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

KORT | Politie en geweld

OPINIE - Een politieagent die een vluchtende inbreker in zijn been schiet, moet een boete betalen. GS en de Politie zelf komen voor de agent op. Een politieagent die een bijrijder in een vluchtauto van een ramkraak neerschoot, krijgt twee jaar gevangenisstraf. Veel mensen boos. Een doorgeschoten nekklem, man overleden. Weer veel mensen boos, maar om andere redenen.
Wanneer is geweld geoorloofd?

Ik breek er al een week mijn hoofd over. Het geweldsmonopolie is in Nederland, zoals in veel landen, neergelegd bij het leger en bij de politie. Bij het leger richt zich dat vooral naar buiten. De politie gaat echter over de burgers. In alle beschrijvingen van de taken van de politie staat dat ze zich “dienstbaar” moeten opstellen. En dat geweld alleen in specifieke gevallen toelaatbaar is.

In beide vluchtgevallen was, bij iets andere interpretatie van de regels, het goed mogelijk geweest dat er geen straf zou zijn voor de agenten. Agenten die zelf regelmatig in levensgevaarlijke situaties terecht komen, moeten toch mogelijkheden hebben om te “overleven”. Te streng en geen mens wordt meer agent.

Maar toch denk ik dat het goed is dat in deze gevallen de rechter een streep trekt.
Geweld is een onmachtsmiddel. Het inzetten ervan tegen eigen burgers moet zoveel mogelijk vermeden worden. Terug naar het Britse model waar de meeste politieagenten met alleen knuppels liepen, kan niet meer. Maar agenten nog beter trainen op wat wel en niet mag en regelmatig het publieke debat voeren over deze grenzen houdt het acceptabel.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Veldwachter Bromsnor leest landloper Swiebertje de les (NRCV) copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Oom agent als opvoeder

Aangezien ik mijn rijbewijs nooit heb weten te halen, is een programma als Wegmisbruikers aan mij eigenlijk sowieso niet besteed. Toch blijf ik er wel eens bij hangen. Geen beter vermaak dan leedvermaak, nietwaar?

Hart van het programma is de menselijke interactie in een conflictsituatie (dat is trouwens ook wat De Rijdende Rechter of Ik Vertrek haar charme geeft). De politie zet een verkeersovertreder aan de kant, en dan kan het tragikomische zedenspel beginnen. De ene bestuurder reageert gelaten, de ander laconiek, de meesten zelfrechtvaardigend, en sommigen ronduit verontwaardigd. Het is natuurlijk het leukst als iemand volstrekt uit zijn plaat gaat.

Een programma als Wegmisbruikers laat zien dat de politie vooral ook een pedagogische taak heeft: keer op keer zien we dienders die bestuurders aan de hand van camerabeelden tonen waar dezen in de fout zijn gegaan en hoe dat een gevaarlijke situatie oplevert. Niet zelden zien we hoe zij de hele pedagogische en retorische trukendoos open moeten trekken om tegenwerpingen en smoesjes te omzeilen of omver te halen.

Hoezo, de politie is geen pedagogisch instituut? Dat was namelijk een van de interessantere tegenwerpingen die ik kreeg op dit stukje van mijn hand over de noodzaak van reflectievermogen en pedagogische vaardigheden bij agenten.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende