Mooi 2019

Zo, de kop is er af, we zitten in de toekomst. Moet je eens opletten hoe snel dat weer geschiedenis is. Hoe dan ook: dat het voor u allen een bijzonder mooi jaar mag worden. Wat voor jaar gaat het worden? In ieder geval het jaar van de verkiezingen: 20 maart de Provinciale Statenverkiezingen (en daarmee de Eerste Kamerverkiezingen, 27 mei),  waterschapsverkiezingen en eilandsraadsverkiezingen. Twee maanden later gevolgd door verkiezingen voor het Europese Parlement (23 mei). En er gaat geen jaar voorbij of het is wel een themajaar. Wat de VN betreft wordt 2019 het jaar van de inheemse talen (er dreigen duizenden talen te verdwijnen), het jaar van de bemiddeling (belangrijk als middel in de strijd tegen extremisme) en het jaar van het Periodiek Systeem (van de scheikundige elementen). Dat alles zal overschaduwd worden door het jaar van Rembrandt en de Gouden Eeuw. De man is 350 jaar geleden overleden, dus ja, dan wordt het wel de hoogste tijd voor een feestje.

Door:
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Element 112 wordt Copernicum

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Copernicus (Foto: Flickr/clockworkimposing)

Ook chemici hebben hun bureaucratische rompslomp. Maar binnenkort mag het element met atoomnummer 112 zich dan eindelijk officieel ontdekt noemen. Enkele weken geleden erkende de International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) dan eindelijk officieel dat het element inderdaad was waargenomen.

En dat zou ook eens tijd worden: dertien jaar geleden produceerde een team aan het Duitse Gesellschaft für Schwerionenforschung, geleid door professor Sigurd Hofmann, één enkel atoom opgebouwd uit 112 protonen, het resultaat van een beschieting van lood met zink-ionen. Binnen een fractie van een seconde was het weer verdwenen.

Mede doordat deze exacte lengte van deze fractie niet duidelijk beschreven kon worden was de IUPAC van mening dat de ontdekking nog niet officieel bevestigd kon worden. En daarom kreeg het nieuwe element nog geen officiele plek in het Periodiek Systeem. Nog erger: het kreeg niet eens een echte naam, maar moest het doen met de voorlopige naam Ununbium, verwijzend naar het atoomnummer.

Nu, dertien jaar later, erkent de IUPAC dan eindelijk de ontdekking en heeft aan de ontdekkers gevraagd om een naam te geven aan het element. Dat laatste is geen triviale bedoening en het kan politieke problemen opleveren. Hofmann en zijn team kozen voor een minder controversiële naam en stelden ‘Copernicum‘ voor, naar waarschijnlijk de belangrijkste wetenschapper uit de 15e eeuw.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Periodiek Systeem in Videos

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Screenshot van de periodicvideos.com homepage

Iedereen die op de middelbare school gezeten heeft moet de poster gezien hebben: die van het Periodiek Systeem der Elementen. Deze maart is het 140 jaar geleden dat de Russische chemicus Dmitri Mendelejev negen chemische elementen gerangschikt naar atoommassa in een tabel zette. Mendelejev gebruikte dit schema vervolgens als basis om alle bekende elementen in te delen. Op dat moment waren dat er 63. Het mooie van zijn indeling in tegenstelling tot die van andere chemici was dat hij aan de hand ervan het bestaan van elementen kon voorspellen. Vanaf dat moment vinden chemici eigenlijk dus geen nieuwe elementen meer, maar tonen ze slechts het bestaan aan van de door Igor Mendelejev voorspelde atomen.

Tijdens de saaie lessen scheikunde moet iedereen op enig moment wel gestaard hebben naar al die interessante één, twee of drie-letterige afkortingen en zich afgevraagd hebben wat al die elementen nou precies doen en hoe ze eruit zien. Ok, zuurstof gebruiken we om te ademen, helium zorgt voor een hoger stemgeluid, waterstof voor brandende zeppelins en van lood maak je regenpijpen. Maar wat doet Molybdenum eigenlijk? En wat is Californium voor een spul?