Kunst op Zondag | Wir setzen uns in Tränen nieder

Fijn dat het Pasen is, want dat betekent het einde van een week gesnotter. Bij die hele lijdensweg zijn nogal wat tranen vergoten, culminerend in het slotkoor van Bachs Matthäus Passion. Devote volgelingen zitten jankend bij het graf van Jezus en blèren er een eindje op los. Zoals er hopeloos veel is geschreven over de Matthäus Passion, zo veel wordt er ook geschreven over tranen in de kunst. Het merendeel gaat over afgebeelde tranen, waar collega Willem Visser op Sargasso al eens wat woorden aan wijdde. Maar al eeuwenlang komt af en toe de vraag boven drijven waarom mensen wel of niet huilen bij het zien van beeldende kunst. Algehele tendens: het intrigeert de schrijvers waarom mensen wel een traantje plengen bij een stukje muziek of een film, maar zelden of nooit bij een schilderij of sculptuur. Een mysterie, dat bij diepere beschouwing geen groot mysterie is.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Needybot, Westworld en Marina Abramovic

COLUMN - Needybot ziet eruit als de liefdesbaby van Chewbacca en R2D2, een uit de kluiten gewassen bontmuts met één aandoenlijk oog. En altijd een koptelefoon op. Hij kan niks. Het enige wat hij kan, is hulp nodig hebben. Hulp om de trap op te gaan, hulp om bevrijd te worden, hulp om de deur open te krijgen, hulp om zich om te draaien. Needybot heeft één doel: zoveel mogelijk mensen binnen reclamebureau Wieden & Kennedy ontmoeten. Hij onthoudt iedereen. Wat hij met zijn kennis doet, is onduidelijk.

Ik kreeg vrij snel medelijden met Needybot. Met z’n grote vragende oog en zijn hulpbehoevendheid als raison d’être. Gemaakt om ervoor te zorgen dat wij hem helpen, zodat wij een goed gevoel over onszelf krijgen. Ergens wordt hij niet helemaal serieus genomen. Mensen zeulen wat met hem af en helpen hem, maar dat doen ze alleen maar omdat hij geprogrammeerd is om hulp te vragen. En omdat het nu nog leuk is. Het lijkt alsof hij hulp wil. Maar dat wil hij niet. Hij heeft geen wil. Zijn wil is code. En dat voelt heel eenzaam. 

In een artikel van de New Yorker over de vraag of robots niet, net als dieren, rechten zouden moeten hebben, las ik over een Canadees experiment met een liftende robot. De robot moest in Californië komen en was geprogrammeerd om langs de kant van de weg te staan, zijn duim op te steken en heel basale gesprekjes te voeren met de mensen die hem meenamen. Je kon hem geloof ik volgen op Twitter. Maar op een gegeven moment liet hij niks meer van zich horen. Zijn makers vonden hem op een vuilnisbelt terug, in elkaar geslagen. Zijn fans waren kapot van verdriet. En diep teleurgesteld in de mensheid. Datzelfde artikel verhaalde over een generaal die schietoefeningen op robots had stopgezet omdat hij het ‘inhumaan’ vond. Allemaal projectie, maar is ons vermogen onszelf te zien in de ander, ook al is dat een machine, niet wat ons onderscheidt van de meeste dieren en psychopaten?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Handschoenen

De tentoonstelling ‘De handschoen in de kunst’ reist door het land. Eerder in Schiedam, nu in het Museum van alle tijden.

En een Haagse kunstenaar vraagt of u verloren handschoenen niet zomaar links laat liggen, maar helpt verzamelen voor zijn ‘super-warme-giga-allesomvattende-verloren-handschoenen-kostuum’.

Awel…..

Carolus-Duran – La dame au gant.
cc commons.wikimedia.org Carolus-Duran Dame au gant

Lois Langmead – Anatomical Glove.
cc Flickr Glasgow School of Art Lois Langmead Anatomical Glove

Analogue Tape Glove.

Mags Harries – Glove Cycle.

cc Flickr Tim Sackton Escalator Art

idem – detail.

cc Flickr redteam Bronze Gloves on Porter Station Escalator

Ushio Shinohara.

Meer handschoenen hier en daar en op straat.

Foto: schnaars (cc)

Kunst op Zondag | Bed

A bed is more important than a fighter plane

Zie hier het commentaar van kunstenaar Martin Reed op het bed van collega Tracey Emin. Beide kunstenaars wonnen de prestigieuze Turner Prize én kritiek. Niet iedereen zag de achterliggende gedachte van Martin Reed’s Work No,227: The lights going on and off. Niet iedereen zag kunst in Tracey Emin’s beslapen bed.

Maar het bed is belangrijk. Met het licht aan en met het licht uit. Slapen is nog steeds een aanzienlijk deel van onze tijdsbesteding. En verder brengen mensen de bedtijd door met seks, werken, televisie, internet en de I-phone. Er zijn zelfs lieden die elke zondagochtend na het ontwaken nog wat tijd in bed door brengen met Sargasso’s Kunst op Zondag.

George Segal –  Couple on a bed, 1965.
cc Flickr Kent Baldner photostream George Segal Couple on a Bed

Meer bedden….

Liang Shaoji –  Bed/ Nature Series No.10 (1993-99).
cc Flickr felibrilu photostream Bed Nature Series No. 10

Franck ScurtiN.Y. 06:00 A.M, 2000.
cc Flickr Scott Goldblatt photostream Giant Sardine Bed Art at the Centre Pompidou

Yingmei Duan  – Sleeping (2004/12).

Ron Mueck – In bed, 2005.
cc Flickr Mark & Stephanie Denman photostream Ron Mueck  Woman in Bed

Bai YiluoLay Down (Hospital Bed), 2007.
cc Flickr Mr. Push photostream Lay Down Hospital Bed Bai Yiluo

Will Ryman – The Bed, 2007.
cc Flickr vintagedept Saatchi Gallery - Sleeping Beauty (The Bed - Will Ryman)

Marleen Hartjes – Inception, 2014.
cc Flickr FaceMePLS photostream Inception (2014) van Marleen Hartjes

Tilda Swinton – The Maybe, 1995/2013.

Zhou Jie36 Days, 2014.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: james (cc)

Kunst op Zondag | Tijd (2)

Voor kunst moet je tijd maken. Schilderijen komen er wat betreft de tijd die de toeschouwer er aan spendeert erg bekaaid af, schreven we vorige week. Nu is schilderen misschien een techniek die zijn beste tijd wel heeft gehad. Niet alleen omdat hedendaags publiek “plaatjes” scant alsof het internet doorbladert, ook omdat het publiek vanzelf langer stil staat bij kunst die een tijdje duurt.

“Time based arts”, ofwel op tijd gebaseerde kunst, is het label dat men heeft gehangen aan performance-, video- en bepaalde vormen van digitale kunst. Allemaal kunst die een paar minuten tot soms uren tijd kost om het helemaal te zien.

Evengoed zou je ballet,toneel en muziek ook “time based art” kunnen noemen. Het label geldt echter alleen voor de beeldende kunst. De opkomst van nieuwe technologie heeft ook beeldende kunstenaars geïnspireerd. En beeldend kunstenaars die aan toneelstukjes doen, de performance, zijn niet meer weg te denken uit het kunstcircuit.

Voor musea is het een opgave die vormen van kunst te conserveren voor de toekomst. Het Guggenheim Museum, het Museum of Modern Arts in New York en het Tate Museum in Londen hebben hiervoor gespecialiseerde afdelingen en conservatoren. Nederland had tot 2013 nog een instituut voor video- en mediakunst, dat echter is wegbezuinigd en de collectie heft overgedragen aan LIMA (Living Media Art).

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Marina Abramović

In de wekelijkse zoektocht naar een onderwerp voor Kunst op Zondag stuitte ik op een filmpje van Marina Abramović. De moeder van de performance, of moeten we zeggen: de diva der performance?

Ik heb geen idee waarom haar werk me wat doet. Misschien beïnvloed door de impact van het icoon dat ze is geworden? Of is het de rauwheid die zeker haar vroegere performances tekenden? Is het be- of bewondering voor de fysieke uitputting?

Ik kan niet goed zeggen waarom bijna elke performance van Abramović  me boeit. Ik kan het wel met u delen, dus vandaag een ode aan Marina Abramović.

In één filmpje vier performances uit 1975 – 1978.

1. Art must be beuatiful, artist must beautiful, 2. Freeing the voice, 3. Freeing the memory en 4. Freeing the body.

Tussen 1976 en 1988 werkte ze samen met Ulay. De relatie eindigde in 1988 met het bewandelen van de Chinese Muur. Abramović  en Ulay begonnen elk aan een andere kant en liepen naar elkaar toe, alwaar ze afscheid van elkaar namen.

Light/ Dark -1977

Relation in Time – 1977

Imponderabilia -1977

Breathing In Breathing Out Death Itself –  1977

AAA AAA -1978

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Betty Tsang (cc)

Kunst op Zondag | Opgeblazen

Kunst een opgeblazen gedoe? Ach, er zijn nu eenmaal dingen in het leven die je moet opblazen, wil je er wat aan hebben.

Bij opblaasbare kunst denken we meteen aan de grapjassen die met ballonnen figuren in elkaar knutselen op kinderpartijtjes en braderieën. Of springkussenarchitectuur in de meest fantastische vormen.

Laat kunstenaars op zo’n concept los en het krijgt “heel andere dimensies”. Dat zou zomaar uit een museumcatalogus of kunstrecensie kunnen komen en afgedaan kunnen worden met ’In geouwehoer huist geen kunst’. In de virtuele expositie van vandaag is de beschrijving echter volkomen terecht.

Choreograaf William Forsythe – ‘Scattered Crowd’.
[kliktv nr=1]

Meer ballonnen en andere ‘inflatables’…..

Jason Hackenwerth – Megamite, 2009. Meer op zijn youtube-kanaal, waaronder deze gigant en de vernietiging van één van zijn werken.
cc Flickr Fellowship of the Rich Jason Hackenwerth

De ballon voorbij.
Michael SailstorferTornado.
cc Flickr vpickery photostream Michael Sailstorfer 7644708694

Nils VölkerEighty Eight.
[kliktv nr=3]

Max StreicherSleeping Giants. (filmpje).
cc Flickr Aidan McMichael photostream Max Streicher moving man

Kirsten PierothInflated Dinghy.
© mixedmedia-berling.com Kirsten Pieroth Inflated Dinghy

Sabina Lang en Daniel BaumannComfort “Focus Switzerland”, Barcelona.
© LangBaumann Comfort 3 Barcelona

Tomas SaracenoBicocca.

Joshua Allen HarrisAir bear.

Tot slot: het “dat kan mijn kind ook”, een belediging naar zowel de kunst als uw kind, kunt u in praktijk brengen. Volg deze mini-kursus.
[kliktv nr=2]

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

Kunst op Zondag | Armoede

Sargasso hackt armoede. Kunst heeft een bijzondere relatie met armoede. Op de eerste plaats zijn daar het hardnekkige clichés van de kunstenaar die in armoede leeft en dat armoede tot mooie kunst kan leiden. Ten tweede is armoede een onderwerp dat als de kunstenaar het aanraakt, het eveneens clichématig wordt verbeeld. Anders gezegd: armoede wordt in de context van kunst vaak geromantiseerd. Variërend van Dickensachtige zieligheidsprenten tot stoer realistische portretten van de werkende klasse.

Er zijn uitzonderingen. Neem de werkloze Ierse kunstenaar Frank Buckley. De man is steenrijk. Hij bezit biljoenen euros. Afgekeurde, versnipperde en tot bakstenen samegeperste  euros.   Hij heeft er zijn huis van gemaakt.

Move for life brengt kunst in de openbare ruimte. De organisatie heeft een aantal beroemde kunstenaars gevraagd statements te ontwerpen tegen armoede, geweld, aids, racisme en milieuvernietiging. Vrachtwagens worden ermee opgetuigd en zo brengt Move for life kunst naar het publiek. Hier een truck met een ontwerp van Jochen Gerz.

Fotograaf Stefen Chow  en econome Hy Lin werken aan The Poverty Line, ofwel de armoedegrens. Op fotos wordt vastgelegd wat in bepaalde landen aan eten te koop is, voor een bedrag dat gelijk staat aan wat daar de armoedegrens is. In Japan ziet dat er dan zo uit.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-11-2022

KOZ | Interactiviteit

In de volgende KOZ een hommage aan een van de leukste kunstgaleries van Nederland. Vandaag sluiten we eerst nog even aan bij de vorige afleveringen over licht en schaduw. Daarin was ook kunst te zien, waarbij de kijker een actieve rol was toebedeeld.

Hoewel de traditionele “je mag er naar kijken maar aankomen niet”-kunst onuitroeibaar is, zijn er al jaren kunstenaars die het publiek uitnodigen (c)(re)actief deel te nemen aan hun kunstwerken. Grofweg zijn er twee stromingen. Eén waarbij kunstenaars gebruik maken van ‘hardware’: sculpturen en installaties van allerhande materiaal, waar de toeschouwer door kan lopen, iets in beweging kan zetten of mee spelen. En er is de ‘software’-stroming. Hedendaagse technologie en media lijken oneindig veel mogelijkheden te bieden aan interactieve kunst.

Vooropgesteld dat een weergave van interactieve installaties hier op het scherm weinig recht doen aan de werkelijke presentaties, vandaag een willekeurige greep uit de collectie.

Een voorbeeld van analoge interactiviteit. Doet denken aan het apenkooien op gymnastiekles. Robert Morris, hier bekend van zijn observatorium in de Flevopolder, creëerde in het Tate Modern te Londen zijn “Bodyspacemotionthings”. Het ontaardde in een speeltuin, die na vier dagen werd gesloten, wegens de overstelpende drukte.

Een ander voorbeeld van opgaan in kunst is “Sway’d”, een interactieve installatie in de openbare ruimte. Ontworpen door Daniel Lyman, die ongetwijfeld zijn inspiratie ontleent aan de ‘Penetrables’ van de overleden kunstenaar Jesús Rafael Soto.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige