Politiek Kwartier | Morrend volk

Een morrend volk duidt niet op een teveel aan democratie, maar op een gebrek daaraan. Het was een moedige oproep van 'acht intellectuelen', om anti-EU populisme geen podium meer te bieden. Maar ook een domme oproep. Een dergelijke oproep tot censuur is koren op de molen van mensen als Thierry Baudet en Bastiaan Rijpkema. En los van dat ze er niet vies van zijn feiten te negeren, verdraaien en op te blazen, hebben ze een punt: er klopt iets niet met de democratie in Europa. Het antwoord hierop is geen niets-aan-de-hand-column van acht zelfbenoemde intellectuelen. Maar het kan nog bonter. De drie ex-bewindslieden Rick van der Ploeg, Aart Jan de Geus en Hans Hoogervorst verklaarden deze week onze nationale democratie failliet, en stelden daarop voor een flinke kiesdrempel in te stellen om van een hoop gezeur af te zijn.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Foto: The Reboot (cc)

Waarom loting geen oplossing is voor democratisch tekort

ANALYSE - De afgelopen weken is David Van Reybrouck niet weg te denken uit de nationale media. Onder meer in Buitenhof, de Correspondent, de Volkskrant en Trouw kaart hij terecht een aantal problemen aan met het functioneren van de representatieve democratie. Armen Hakhverdian en Van Reybrouck discussiëren elders over de vraag of die problemen zich inderdaad uiten in een structurele vertrouwenscrisis.

Evenzo interessant als het vertrouwensvraagstuk is de prikkelende oplossing die Van Reybrouck aandraagt. Hij stelt meermalen dat loting van politieke functies democratischer is dan verkiezingen, omdat kiezers momenteel alleen kunnen stemmen op professionele politici met ‘geld, diploma’s of connecties.’ Door loten zou ‘het onderscheid tussen bestuurders en bestuurden verval[len].’

Loten is niet democratischer dan verkiezingen, en kan zelfs afbreuk zou kunnen doen aan de democratie.

Legitimiteit gebaseerd op kans betekent minder burgerinspraak

De legitimiteit van de ingelote bestuurder is volledig gebaseerd op het principe van kans: de bestuurder had net zo goed u of ik kunnen zijn. Dit betekent echter ook dat de inhoudelijke voorkeuren van alle andere burgers buitenspel staan. Van Reybrouck stelt in Trouw dat ‘het verlangen naar inspraak groeit.’ maar dat burgers ‘pas na vier jaar weer politici kiezen die vervolgens verlamd zijn door de kieskoorts en niets durven te doen.’

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Radio Nederland Wereldomroep (cc)

Anouchka van Miltenburg, lever die hamer toch in

OPINIE - Anouchka van Miltenburg doet haar werk als Kamervoorzitter niet goed en kan beter de eer aan zichzelf houden, vindt Clara Mens.

Geert Wilders was weer even bezig. ‘Het zal nooit wennen. Een Marokkaanse (Arib) vanmiddag als Kamervoorzitter met de Koran voor haar neus in de Nederlandse Tweede Kamer,’ twitterde het PVV-kopstuk. Khadija Arib (PvdA) is ondervoorzitter van de Tweede Kamer en verving de afwezige voorzitter. Er zijn geen aanwijzingen dat ze de vergadering slecht leidde. Het enkele feit dat een Marokkaans-Nederlandse vrouw die zich al jarenlang voor de Nederlandse samenleving inzet op dat moment de voorzittershamer hanteerde stond Geert Wilders tegen. We zijn eigenlijk niet anders van hem gewend. Sarren, stoken, irriteren, mensen persoonlijk aanvallen, en dit alles onder luid applaus van zijn fractiegenoten en met – het moet gezegd worden – succes in de polls. De stekker van het Catshuis is allang weer vergeten. Gelukkig waren er mensen die het voor Khadija Arib opnamen. Fractiegenoot Diederik Samsom bijvoorbeeld. Wie echter zweeg, was de afwezige échte voorzitter van de Tweede Kamer, Anouchka van Miltenburg. Haar woordvoerder liet weten dat zij nooit reageert op tweets.

Dat Anouchka van Miltenburg het niet gemakkelijk heeft, is bekend. Natuurlijk is alle begin moeilijk en hadden ook vroegere voorzitters van de Tweede Kamer aanloopproblemen, maar de huidige voorzitter lijkt niet zozeer niets goed te doen, ze lijkt vooral helemaal niets te doen. Dat is op zichzelf goed verklaarbaar. Van Miltenburg opereerde zwak bij een regeling van werkzaamheden toen het ging om een debat over toeslagenfraude door Bulgaren. Vervolgens speelde ze een nooit helemaal opgehelderde rol bij de samenstelling van de commissie van in- en uitgeleide voor de inhuldiging, waar een affaire rond Geert Wilders ontstond die Senaatsvoorzitter Fred de Graaf de kop kostte.  Even dreigde een onderzoek naar haar eigen rol, maar het offer van De Graaf heeft haar positie waarschijnlijk gered en ze behield het vertrouwen van de VVD-top, die waarschijnlijk sowieso niet graag twee Kamervoorzitters van VVD-huize op één dag zag sneuvelen. Sindsdien loopt ze wel op eieren.

Foto: ukhouseoflords (cc)

Het boterde niet tussen Geert en Fred

ANALYSE - De rel rondom Fred de Graaf die Geert Wilders met een truc uit de commissie van in- en uitgeleide had gehouden was slechts de druppel die de emmer deed overlopen.

Geert Wilders reageerde voor zijn doen tamelijk beschaafd op het nieuws dat Senaatsvoorzitter Fred de Graaf zou aftreden vanwege de dooretterende verdenking dat hij Wilders zou hebben geweerd uit de commissie van in- en uitgeleide. ‘Dat siert hem, het enige juiste besluit,’ zo konden journalisten uit de mond van de voormalige Grote Blonde Gedoger optekenen.

Bij eerdere botsingen met De Graaf had Wilders zich wel ondiplomatieker uitgelaten. Dat die eerdere botsingen er waren, moge op het eerste gezicht vreemd voorkomen. Geert Wilders zit immers in de Tweede Kamer, terwijl Fred de Graaf tot voor kort de Eerste Kamer voorzat. Een aantal factoren maakt echter zulke botsingen wel degelijk mogelijk: de Eerste Kamerfractie van de PVV is Geert Wilders, Geert Wilders becommentarieert vaker Eerste Kamervoorzitters en Fred de Graaf heeft eerder moeten handelen als voorzitter van de Verenigde Vergadering.

Lijntjes

Dat er lijntjes lopen tussen de Eerste en Tweede Kamerfracties van verschillende politieke partijen, zal niemand ontkennen. De fractie van de SP in de Senaat zal het handelen van de geestverwante fractie uit de Tweede Kamer niet onder een liberaal vergrootglas leggen. Eerste en Tweede Kamerleden van dezelfde politieke partij zijn verbonden door partijideologie en partijprogramma. Toch is het ook weer niet één pot nat. Waar de VVD-fractie in de Tweede Kamer als een kudde makke schapen het socialistische principe van de inkomensafhankelijke zorgpremie omarmde, stond de fractie van diezelfde politieke partij in de Eerste Kamer aan de wieg van het openbreken van juist dit gedeelte van het regeerakkoord. Zoiets kan ook bij andere politieke partijen, maar niet bij de PVV.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: -JvL- (cc)

Nederland geen behoefte aan ‘politieke’ Eerste Kamer

ACHTERGROND - Rutte zal voor vrijwel al zijn plannen een meerderheid moeten zoeken in de Eerste Kamer. Maar de Eerste Kamer hoort eigenlijk helemaal geen politiek standpunt in te nemen, betoogt Markus Haverland.

De regeringscoalitie heeft geen meerderheid in de Eerste Kamer. Voor elk beleidsvoorstel heeft het Kabinet de goedkeuring van tenminste een grote of twee kleinere oppositiepartijen in de Eerste Kamer nodig.

Een reeks senatoren heeft al duidelijk gemaakt dat het kabinet er niet van uit kan gaan dat de Eerste Kamer zo maar goedkeuring aan haar beleidsplannen gaat verlenen. Sterker nog, senator Noten, nota bene lid van de PvdA, heeft in NRC Handelsblad erop gewezen dat een fractie in de Eerste Kamer ‘een regering nooit aan een meerderheid [zal] helpen als haar partijgenoten in de Tweede Kamer tegen het betreffende wetsvoorstel hebben gestemd.’

Uit deze “ijzeren wet van Noten” volgt dat de regeringscoalitie voor elk beleidsvoorstel ook in de Tweede Kamer de goedkeuring van een grote oppositiepartij nodig heeft. De eigen meerderheid van 79 zetels is niet voldoende, uitgaande van fractiediscipline gaat het om ten minste 92 zetels (VVD, PvdA CDA), meer dan 60 procent. Hierdoor wordt de regering minder slagvaardig en de toewijzing van verantwoordelijkheid wordt moelijker, omdat de grens tussen regering en oppositie vervaagt.

Overheid en ICT: geen visie, daadkracht of ambitie

Geen visie, geen daadkracht, geen kennis en vooral geen enkele ambitie om hier iets aan te verbeteren. Dit is het overkoepelende thema van alle overheids ICT-projecten die ik van binnen of van buitenaf heb mogen meemaken. ICT-deskundige Arjen Kamphuis sprak afgelopen vrijdag bij de Parlementaire werkgroep ICT-projecten bij de overheid. Hieronder zijn geschreven bijdrage.

Universaliteit is een aanname in de astrofysica die zegt dat fenomenen zich overal zo gedragen zoals we ze vanaf de aarde kunnen waarnemen. Ik ga er van uit dat de fenomenen die ik waarneem bij ICT-projecten ook spelen bij ICT-projecten waar ik minder informatie over heb.

De wijze waarop ICT-projecten worden aangestuurd is gebaseerd op een nogal naïef model van de werkelijkheid “slimme ondernemers strijden op een open veld met elkaar om de gunsten van de overheid die met verstand en visie inkoopt”. Dit model heeft als nadeel dat we er de uitkomsten van projecten niet goed mee kunnen voorspellen. Vandaar ook deze werkgroep.

Het model “corrupt moeras met verkeerde incentives, bevolkt door zakkenvullers en incompetente clowns” voorspelt de gang van zaken rond projecten veel beter en geeft ook prima aan waarom het steeds mis gaat.

De prijs van alles uitbesteden

Geen visie, geen daadkracht, geen kennis en vooral geen enkele ambitie om hier iets aan te verbeteren. Dit is het overkoepelende thema van alle overheids ICT-projecten die ik van binnen of van buitenaf heb mogen meemaken. En mijns inziens de fundamentele oorzaak van verreweg de meeste concrete problemen waar de werkgroep zicht op wil krijgen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-02-2022

Er zijn te weinig politici

Voormalig topambtenaar Roel Bekker (veertig dienstjaren, vele premiers en ministers gediend) heeft een boek geschreven, waarover de Volkskrant hem vandaag interviewt (helaas alleen kort online). Naast een aantal onthullingen (minister Bomhoff liet een topambtenaar verwijderen om farmaceutische belangen veilig te stellen) bevat het gesprek ook een opmerkelijk pleidooi: er zijn te weinig politici.

Nederland hoort volgens Bekker tot de tien best bestuurde landen ter wereld. De meeste daarvan hebben echter veel meer politici. Het kabinet Rutte kent twaalf ministers en acht staatssecretarissen, minder dan ooit (ter vergelijking: Denemarken 23 ministers, Zweden ook 23, Luxemburg 15). De hoeveelheid werk is echter niet afgenomen. Er zijn twee gevolgen: werk blijft liggen of het wordt doorgeschoven naar ambtenaren (die niet per se gelukkig zijn met politieke taken).

Bekker geeft een aantal overtuigende voorbeelden. Het in elkaar schuiven van de ministeries van EZ en Landbouw, met één minister en één staatssecretaris, heeft ertoe geleid dat de Nederlandse landbouwbelangen in Brussel niet goed meer vertegenwoordigd worden en dat handelsbelangen (vroeger een aparte staatssecretaris die zich in het buitenland minister mocht noemen) er bekaaid vanaf komen. De druk bezette minister van Volksgezondheid was onlangs vijf uur kwijt aan een flauwekuldebat over de Olympische Spelen, waar ze vroeger een staatssecretaris van sport had kunnen sturen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende