De glazen bol van Milton Friedman

Milton Friedman (1912-2006) was de invloedrijkste econoom van de late twintigste eeuw. Zijn ideeën hadden – met name gedurende de laatste decennia – een reusachtige, wereldwijde invloed op daadwerkelijk gevoerd economisch beleid. Maar is Friedmans reputatie wel terecht? Milton Friedmans reputatie staat als een huis. Hij won de Nobelprijs voor de Economie en was één van de voornaamste aanvoerders van de anti-keynesiaanse Chicago school of economics. Vanzelfsprekend stond (en staat) een econoom van Friedmans statuur ook bloot aan de nodige kritiek. Heel vreemd is dat niet: Friedman bezat een heilig geloof in 'de vrije markt' en was, behalve economisch adviseur van Ronald Reagan, ook nog eens overtuigd libertariër en Republikein. De alarmbellen gaan dus al af.

Door: Foto: Jason (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De onzichtbare hand aan het werk

De farmaceutische industrie heeft het niet zo op vrije concurrentie. De consument betaalt immers toch wel.

Dat zakenbanken en kredietbeoordelaars niet deugen wisten we inmiddels wel. Nu blijkt dat ook de farmaceutische industrie er nogal merkwaardige opvattingen op nahoudt wat betreft de vrije markt en eerlijke concurrentie.

Afgelopen woensdag werden negen farmaceutische bedrijven aangeklaagd door de Europese mededingingsautoriteit. Deze negen bedrijven worden ervan beschuldigd te hebben samengespannen om goedkopere, generieke geneesmiddelen van de markt te houden.

De gebruikte tactiek werkt als volgt: een groot farmaceutisch bedrijf ontwikkelt een nieuw medicijn en vraagt daar octrooi op aan. Zo lang het octrooi loopt, mogen andere bedrijven dit geneesmiddel niet fabriceren. Na een aantal jaren loopt het octrooi af en mogen ook andere fabrikanten onder een generieke, niet door het octrooi beschermde handelsnaam ditzelfde geneesmiddel op de markt brengen. Als gevolg hiervan daalt de prijs fors en maakt de oorspronkelijke fabrikant minder winst.

Een aantal farmaceutische bedrijven besloot hier iets aan te doen door andere fabrikanten geld te bieden om juist geen generieke versie van hun merkgeneesmiddelen op de markt te brengen. Beide partijen blij: de fabrikant van generieke geneesmiddelen verdient miljoenen door geen enkele inspanning te leveren en de oorspronkelijke octrooihouder kan, wegens gebrek aan concurrentie, een hogere prijs voor zijn medicijnen blijven vragen. De consument (of diens verzekering) betaalt toch wel.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.