Is biologisch voedsel beter? Vraag het de fruitvliegjes
, door
ONDERZOEK - Een studie onder fruitvliegjes laat zien dan het eten van biologisch voedsel voordelig is voor de gezondheid.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Foto:
atelier PRO (cc)
Wetenschappelijke publicaties zijn niet het doel, maar een middel
, door
INTERVIEW - Bruggen slaan is niet alleen mode-term in de politiek. Ook in de wetenschap zou men er goed aan doen verbanden te zoeken tussen onderzoeksgebieden, vindt professor Hilde Geurts. Daarnaast moet de focus op publiceren teruggedrongen worden: het gaat uiteindelijk om de inhoud.
Toen prof. dr. Hilde Geurts tien jaar terug promotieonderzoek deed naar overeenkomsten en verschillen tussen autisme en ADHD was dat nog opmerkelijk, maar inmiddels is het een veel gevolgde benadering. Geurts combineert haar werk als onderzoeker met patiëntenzorg, waardoor resultaten uit het onderzoek sneller kunnen worden toegepast in de geestelijke gezondheidszorg. En haar observaties in de zorg leveren weer ideeën op voor relevant onderzoek.
Wanneer bent u voor het laatst over de knie gegaan in uw werk?
‘Ik denk gisteren. Met een aantal mensen hebben we een grote subsidieaanvraag gedaan. We hebben het al tig keer ingediend en gisteren kregen we weer een afwijzing. Wij denken dat het mede komt omdat we precies tussen twee vakgebieden invallen. Met collega’s uit Nijmegen, Groningen en Amsterdam hebben we er hard aan gewerkt. Gisteren mailden we vooral heen en weer over de teleurstelling, omdat dat het zo’n gaaf project is.’
Waar gaat uw volgende publicatie over?
Foto:
Michaeldavid54 (cc)
Atheïsten blijken godvrezender dan gedacht
, door
ACHTERGROND - Zeg atheïst, durft u god uit te dagen? Taede Smedes vertelt over een verrassend onderzoek.
In zijn boek Het Godsinstinct beweert de atheïstische psycholoog Jesse Bering dat bij de meeste atheïsten hun overtuiging slechts skin-deep gaat. Hun atheïsme is een dun velletje, en als je daar even met je nagel overheen krast, zie je al gauw dat daaronder heel veel bijgeloof schuilgaat. Echt atheïsme, aldus Bering, is niets minder dan een radicaal nihilisme, en dat kunnen de meeste atheïsten gewoon niet aan.
Allemaal onzin!, zo reageren de meeste atheïsten. God is een fictie, net als Sinterklaas of de Kerstman, wat Bering zegt is allemaal onzin! (Ik heb deze reacties in real life meegemaakt bij lezingen.) Berings bewering lijkt dan ook een slag in de lucht.
Berings statement heeft echter empirische verificatie gekregen. Want een aantal recente experimenten hebben laten zien dat atheïsten heel wat godvrezender blijken te zijn dan ze zelf denken…
Stel dat je een aantal atheïsten samen met een aantal gelovigen in een laboratorium zet, allerlei elektroden op hun huid plakt, en ze vervolgens een vel papier hardop laat voorlezen. De tekst die ze voorlezen is een oproep aan God, die wordt uitgedaagd om, als Hij bestaat, allerlei erge dingen bij familieleden en dergelijke te laten gebeuren. Zo moeten de volgende statements worden voorgelezen: ‘Ik daag God uit om mijn leven ondraaglijk te maken. Ik daag God uit om mijn ouders op gruwelijke wijze te vermoorden. Ik daag God uit om mijn vriendin te laten verkrachten. Ik daag God uit om me te laten sterven aan kanker’, etcetera.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Leven gevonden onder de Antarctische ijskap
, door
NIEUWS - Op 28 januari heeft een Amerikaans onderzoeksteam water uit het Whillans, 800 meter onder de Antarctische ijskap, meer gehaald. Het water bevatte een verrassende hoeveelheid levende organismen.
Foto:
Maarten Schurink (cc)
Worden er echt duizenden overbodige operaties uitgevoerd?
, door
ANALYSE - Worden er echt jaarlijks duizenden overbodige operaties uitgevoerd?
Zorgverzekeraar CZ stelt dat er jaarlijks duizenden overbodige operaties worden uitgevoerd, meldt RTL Nieuws, die namens de verzekeraar hard ingrijpen aankondigt. ‘Artsen en ziekenhuizen die veel meer dan gemiddeld opereren krijgen bezoek van de verzekeraar en als ze niet kunnen aantonen waarom ze zoveel meer opereren, dan krijgen ze direct minder geld’.
Het CZ-onderzoek dat RTL Nieuws in handen zegt te hebben, is uitgevoerd door Vektis en onderzoeksbureau KPMG Plexus. Wat de wetenschappelijke bureaus voor politieke partijen zijn, is Vektis voor de zorgverzekeraars. Vektis wordt beheerd door commanditair vennoten en dat zijn alle zorgverzekeraars van Nederland. Informatie die zo te vinden is in het jaarverslag van Vektis.
Hoewel Vektis een onderzoeksbureau van de zorgverzekeraars is, wil dat niet zeggen dat de cijfers gewantrouwd moeten worden. Vektis is niet te beroerd de cijfers bij te stellen als daar een misser heeft plaatsgevonden.
Vektis kwam deze week ook in het nieuws met een onderzoek naar de zorgkosten per regio. Amsterdammers bleken erg dure klanten. De Vektis zorgthermometer, waarin dat vermeld zou staan is tijdelijk offline, want Vektis heeft een fout ontdekt in de Zorgthermometer van 21 februari. ‘Bij het bepalen van de zorgkosten per regio is een verkeerd inwoneraantal voor Amsterdam gehanteerd. Hierdoor werden de zorgkosten per inwoner van Amsterdam ten onrechte hoger gepresenteerd dan het geval is,’ aldus Vektis.
Antioxidanten zijn goed. Toch?
, door
ACHTERGROND - Op steeds meer levensmiddelen, cosmetica en voedingssupplementen staat het in vette letters: mét antioxidanten. Zo worden we overgehaald om dat duurdere, maar ogenschijnlijk gezondere pak vruchtensap te kopen. Want antioxidanten zijn goed. Toch?
Zoals zo vaak blijkt het niet zo eenvoudig. Ja, antioxidanten kunnen veel goeds betekenen voor ons lichaam. Ze neutraliseren vrije radicalen: reactieve zuurstof-bevattende moleculen. Deze zijn betrokken bij allerlei lichaamsprocessen, maar ze kunnen ook schade veroorzaken aan bijvoorbeeld DNA. Dit kan celdelingprocessen verstoren, soms met kanker als gevolg. Gelukkig beschikt ons lichaam over mechanismen om celschade door vrije radicalen te beperken. Cellen met een overschot aan vrije radicalen worden door geprogrammeerde celdood opgeruimd. Antioxidanten helpen bij deze zuurstofradicaal-neutraliserende mechanismen.
Antioxidanten hebben de reputatie dat ze kanker kunnen voorkomen. Hoewel onderzoek dit effect vaak niet bevestigde of zelfs ontkrachtte, is de algemene indruk ‘beter teveel dan te weinig’. Iedereen wil immers kanker voorkomen en vooral als het gevaar met een pilletje geweken is. Het is de vraag of dat een handige benadering is. Antioxidanten hebben mogelijk ook negatieve effecten.
Dr. James Watson waarschuwde onlangs in Open Biology dat overmatige consumptie van antioxidanten mogelijk meer kwaad dan goed doet, vooral voor kankerpatiënten. Watson kreeg in 1962 samen met dr. Francis Crick en dr. Maurice Wilkins de Nobelprijs voor het ontrafelen van de moleculaire structuur van DNA. Dat levert natuurlijk respect op van vakgenoten, hoewel hij ook een controversiële reputatie geniet: hij doet nogal eens ongenuanceerde uitspraken (André Boorsma schreef er recent ook over). Zijn huidige betoog houdt hij echter na decennialange ervaring in kankeronderzoek en daarmee het overwegen waard.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Een vogeltje voor de kat zijn
, door
ACHTERGROND - Waar wetenschap al niet goed voor is. Het is bewezen, teveel katten in een stadstuin is slecht voor vogelpopulaties.
Mijn buurvrouw hangt ijverig vetbolletjes op in de gezamenlijke stadstuin, want ze wil daar graag vogeltjes. Mijn kat denkt daar anders over. Hoewel hij zelden met een vogeltje thuiskomt, zit hij ze wel graag achterna. Dit leidt tot lastige gesprekken met mijn buurvrouw. Zij vindt dat er in een stadstuin geen katten zouden moeten zijn, want dat is niet goed voor de toch al krappe vogelpopulatie. Ik vind het sneu om mijn kat binnen te houden.
Maar is het echt waar dat gedomesticeerde katten een bedreiging vormen voor de vogelpopulatie? Dat was eigenlijk nog nooit goed uitgezocht, ontdekten Britse onderzoekers. Zij hebben nu in de Britse stad Reading bestudeerd hoe vaak stadskatten prooien vangen, en doorberekend of dat inderdaad de populatie van vogels in een stad kan aantasten. Aangezien katten de prettige eigenschap hebben vaak hun gevangen dode muizen of vogels voor het baasje mee te nemen, kan hieruit een schatting gemaakt worden van het totaal aan gevangen prooien. Dat is precies wat de onderzoekers deden. In negen gebieden in de stad Reading verzochten ze bewoners mee te doen aan het onderzoek. Gedurende twee jaar kregen de vrijwilligers ieder kwartaal een vragenlijst over hun katten, en gevonden muizen, vogels of wat daar nog van over was.
#overlyhonestlymethods en ongelukjes
, door
OPINIE - Wetenschappers moeten zo openlijk mogelijk zijn over grote of kleine ‘oeps’-momenten in hun onderzoek. Maar enkele grootse uitvindingen werden per ongeluk gedaan, betoogt Barbara Vreede.
Momenteel is het een rage op Twitter: de hashtag #overlyhonestmethods. Wetenschappers in alle rangen en standen doen een boekje open over hoe het er wérkelijk aan toe gaat in de labs, in het veld, en achter de computer. Ze tweeten wat ze eigenlijk op hadden moeten schrijven in de methodes van hun laatste paper, maar verbloemden, for obvious reasons.
Hilarisch en herkenbaar voor iedereen die ooit in een lab of een veld heeft gestaan—en vervolgens kaas van de data moest maken. Voor wie die achtergrond niet heeft is het misschien wat ontluisterend om te ontdekken hoe in de wetenschap soms praktische beslissingen worden gemaakt, over onderzoekslocaties, bijvoorbeeld:
‘We chose these observation locations because they were close to college bars and cheap sushi’ #overlyhonestmethods
— Matt Baglini (@Mr_Matty_Baggs) January 10, 2013
To confirm the findings, we decided to repeat the same experiments in our collaborator’s lab. In Hawaii #overlyhonestmethods
— Paul Coxon (@paulcoxon) January 8, 2013
…en over datavergaringsmethoden:
Aerials surveys were done by helicopter because no other data collection method could be that cool. #OverlyHonestMethods
— Richard (@finog_) January 10, 2013
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Foto:
bottled_void (cc)
Stress in the city
, door
ACHTERGROND - Zijn mensen die in de stad wonen meer gestrest dan mensen op het platteland? Hoe komt dat, en is er iets tegen te doen?
Steeds meer mensen hebben last van langdurige stress, met alle gevolgen voor functioneren en ziekteverzuim van dien. Onderzoek naar de oorzaken en gevolgen van stress, uit diverse wetenschappelijke disciplines, maakt duidelijk hoe complex stress is en op hoeveel lichaamssystemen het invloed heeft.
Voordat stress de schuld krijgt van allerlei nadelige effecten, moet benadrukt worden dat stress een heel nuttig fenomeen is. In een stressvolle situatie bereidt het lichaam zich voor op actie: afgifte van stresshormonen zorgt ervoor dat je zintuigen op scherp komen te staan en dat bloed naar je spieren en je longen gaat. Deze reacties vergroten de kans op overleven, bijvoorbeeld omdat je zo beter kunt vechten of vluchten. Best handig.
Een gezonde stressreactie dooft weer uit, zodat alle lichaamsfuncties weer terugkeren naar een normale situatie. Als stress voort duurt heeft dit echter allerlei nadelige lichamelijke effecten.
Onlangs vatte Nature de huidige stand van onderzoek naar diverse biologische aspecten van stress en veerkracht samen. De conclusie: er is niet één oorzaak of één gevolg van stress, maar een ingewikkeld samenspel van genetische en omgevingsfactoren, waarbij oorzaak en gevolg niet altijd duidelijk zijn. Voor eenduidige oplossingen is het nog te vroeg, maar zeker is dat voortdurende stress niet met een gerust hart genegeerd kan worden.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.