Steun voor Wit-Russische atlete

Ardy Beld sprak met Vadim Krivosjejev van het Wit-Russische Fonds voor Sportieve Solidariteit. Deze organisatie van dissidente sporters steunde de atlete Kristina Timanovskaja bij haar asielaanvraag in Polen nadat ze tijdens de Olympische Spelen in Tokio een conflict kreeg met de leiding van haar team. De 24-jarige Wit-Russische atlete Kristina Timanovskaja (in de Wit-Russische versie: Kristina Tsimanoeskaja) nam op de Olympische Zomerspelen in Tokio voor haar land deel aan de 100 en 200 meter hardlopen. Nadat twee andere atleten wegens onvoldoende dopingmonsters niet mochten deelnemen aan de 4×400m estafette, meldde de hoofdtrainer haar aan voor dit onderdeel. Op 30 juli plaatste Timanovskaja op haar Instagram een video waarin ze verklaarde furieus te zijn over de aanmelding voor een discipline waar ze nog nooit voor had getraind. Ze bekritiseerde de leiding van het Wit-Russische team dat volgens haar probeerde slordig werk recht te zetten ten koste van de atleten. Kort daarop had ze de video alweer verwijderd. In een later bericht verklaarde ze zeker te hebben meegedaan als men haar maar van tevoren had ingelicht. Op 1 augustus schorste de Wit-Russische delegatie Timanovskaja van verdere deelname aan de Olympische Spelen ‘wegens haar emotionele en psychologische toestand’. De hoofdtrainer had haar laten weten dat de kwestie ‘niet door het Ministerie van Sport, maar op een hoger niveau’ was beslist. Twee medewerkers van het nationale team begeleidden haar nog dezelfde dag naar het vliegveld waar ze op een vlucht naar Istanboel zou worden gezet. Vandaar uit zou ze dan naar Wit-Rusland terug moeten keren. Er werd echter ruchtbaarheid aan de zaak gegeven en op de luchthaven riep de atlete de hulp in van de Japanse politie. Eveneens gaf ze te kennen politiek asiel in Duitsland of Oostenrijk aan te willen vragen. Uiteindelijk vroeg de atlete op 2 augustus asiel aan bij de Poolse ambassade in Japan waar ze vrijwel direct een visum ontving. Van daaruit is ze later vertrokken naar Oostenrijk. Haar man Arseni Zdanevitsj kon Wit-Rusland tijdig verlaten en bevindt zich inmiddels in Kiev. Wel zouden haar ouders bezoek hebben gehad van de politie. De 39-jarige Vadim Krivosjejev was directeur van de Nationale Federatie voor Freestyleskiën en werkte daarvoor bij de Nationale Wielerbond. Begin september 2020 werd hij ontslagen wegens kritiek op het gewelddadige politieoptreden tegen vreedzame demonstranten. Sindsdien woont hij in Warschau. Bij het oppositionele Nationale Anti-Crisismanagement, een interim-regering in ballingschap, is Krivosjejev verantwoordelijk voor jeugdpolitiek en sport. Wat doet het Fonds voor Sportieve Solidariteit? ‘Ons fonds is in augustus 2020 opgericht door sporters die niet bang waren hun mening te laten horen. We eisten eerlijke verkiezingen en een einde van het geweld tegen demonstranten. Onze taak is het juridisch en financieel ondersteunen van veroordeelde sporters en hun gezinnen. We geven informatie door aan het Internationaal Olympische Comité. Dat zijn de zaken waar we ons gedurende een jaar mee bezig hebben gehouden.’ Bestaan er gevallen van sporters die een straf hebben uitgezeten en later weer mochten deelnemen aan wedstrijden op professioneel niveau? ‘Ja, er waren een aantal veroordeelde atleten en judoka’s die weer werden opgenomen in de nationale teams. Ik zal geen namen noemen om niemand in de problemen te brengen.’ Kristina Timanovskaja werd opgenomen in het Olympisch team. Ze was niet bij de groep van sporters die vorig jaar een brief ondertekenden tegen het politiegeweld, maar ze had ook geen handtekening gezet onder de door het regime georganiseerde tegenactie... Waar staat zij politiek gezien? ‘Ik ken haar niet persoonlijk, maar weet wel dat ze in eerste instantie de brief van de sporters tegen het politiegeweld ondertekend had. Na druk door haar trainer heeft ze zich echter weer teruggetrokken. Maar de brief ter ondersteuning van Loekasjenko heeft ze ook niet ondertekend.’ Alle sporters die in het olympisch team zijn opgenomen worden gescreend door de geheime dienst. Hoe heeft het incident rond Timanovskaja überhaupt kunnen plaatsvinden? ‘Alle sporters, maar ook alle technische en administratieve krachten, worden zonder uitzondering gescreend door de geheime dienst. Bovendien zijn er speciale medewerkers van het Ministerie van Sport die zich uitsluitend bezighouden met het zoeken naar berichten die professionele sporters plaatsen op sociale media. Als ze daar iets vinden dat riekt naar regimekritiek, vindt er direct een opvoedend gesprek plaats: ‘U weet door wie u betaald wordt, als het u niet aanstaat, dan zijn de consequenties voor uzelf...’ ‘Maar om terug te komen op Timanovskaja, er zullen binnenkort uitgebreide reportages verschijnen. Daarin zal veel moeite worden gedaan om duidelijk te maken dat het om een speciale operatie ging die grondig was voorbereid door buitenlandse geheim agenten. In werkelijkheid is het natuurlijk een doodgewone fout geweest van de organisatie. Slordig werk. Waarom werden die dopingmonsters niet op tijd afgegeven? Het is natuurlijk het eenvoudigste alles op de atleten af te schuiven. Uiteindelijk heeft niemand voor Wit-Rusland meegedaan aan de marathon.’ U heeft zelf ook lange tijd gewerkt als bestuurder in de Wit-Russische sportwereld. Reisde u vaak mee naar het buitenland? ‘Jazeker, voordat ik directeur was van de Nationale Federatie voor Freestyleskiën, maakte ik als teamleider bij de Wielerbond deel uit van zeker tien tot vijftien delegaties.’ Gingen er dan ook mensen van de geheime dienst mee? ‘Officieel waren er geen personen bij die niet tot de ploeg behoorden. Maar er kon wel een leider van de delegatie worden aangewezen die direct van het Ministerie van Sport afkomstig was. Dat was bij Europese en wereldkampioenschappen. Wat betreft de Olympische Spelen konden er zomaar mensen bij de delegatie lopen die ik nog nooit eerder had gezien. We kunnen er van alles bij fantaseren natuurlijk, maar met zekerheid kan ik niet bevestigen of ontkennen dat er mensen van de geheime dienst meereisden.’ Jullie werken met het Fonds voor Sportieve Solidariteit ook vanuit Wit-Rusland? ‘Nee, dat zou nooit kunnen. Tegen onze beide directeuren loopt momenteel een proces. De activiteiten van het fonds worden nog net niet gelijkgesteld met extremisme, maar we zijn er niet meer ver van verwijderd.’ Kunt u iets vertellen over de Marathon voor vrijheid die het fonds organiseert? ‘Dat is een online-project waar iedereen aan mee kan doen. Ons doel is de aandacht te vestigen op sporters die ten onrechte in de gevangenis zitten en hun gezinnen te ondersteunen. Iedereen kan de marathon houden waar hij wil en zelf zijn afstand kiezen. Het bedrag dat wordt ingezet aan het begin kun je ook zelf bepalen. Met een hashtag zet je jouw resultaat online. Het gaat ons erom de mensen eraan te herinneren wat er een jaar na het begin van begin van de protesten allemaal is gebeurd.’ Is het volgens u wenselijk dat landen met dictatoriale regimes, zoals Wit-Rusland, worden uitgesloten van deelname aan de Olympische Spelen en internationale kampioenschappen? ‘Misschien zijn er mensen die het niet met me eens zijn, maar het lijkt me niet juist professionele sporters de mogelijkheid te ontnemen deel te nemen aan internationale wedstrijden. Het probleem is op het moment dat in Wit-Rusland alles op angst is opgebouwd. Maar met elke nieuwe arrestatie begrijpen steeds meer mensen met wat voor regime we zitten opgescheept. Zelfs bij mensen die voorheen als zombies in de propaganda geloofden, vallen langzamerhand de oogkleppen. Loekasjenko reageert zo hysterisch, omdat met elk incident een steentje uit zijn muur van bedrog valt.’ In augustus en september leek het erop dat de oppositie de slag zou gaan winnen...  ‘Ieder land zit met de bestuurders die het verdient. Het is in zekere zin onze eigen schuld, door onze passiviteit, ons gebrek aan politieke initiatieven. Nu kunnen we eigenlijk niets meer veranderen. Want wat voor wapens heeft de gewone burgermaatschappij?’ Maar met de stakingen vorig jaar leek de overwinning heel nabij... ‘Ja, als we een jaar terugkijken, dan scheelde het maar een haar... Maar nu is de situatie compleet anders. De graad van repressie en het aantal mensen dat bloed aan zijn handen heeft is enorm. Ik denk ook dat iedereen die meegedaan heeft aan de onderdrukking zich in een compleet afhankelijke positie bevindt. Alles wordt daar in de gevangenissen en kampen voortdurend opgenomen met camera’s. Aan de hand van die gegevens kan precies worden nagegaan wie wat heeft misdaan. Die mensen zijn gijzelaars van het systeem. Datzelfde geldt ook binnen de sport, voor medewerkers van het Nationaal Olympisch Comité. Ze hebben tegen elk gezond verstand in, belachelijke orders van Loekasjenko uitgevoerd. En nu is er voor hen geen weg meer terug. Loekasjenko wilde Timanovskaja direct terugsturen naar huis. En wat is het resultaat? Een idioot schandaal. En zo gaat het voortdurend. Maar uiteindelijk graven ze hun eigen graf.’ Lees ook Ardy Belds boek Een land om te leven: honderd dagen protest in Wit-Rusland. [boeklink]9789464241006[/boeklink]

Foto: Evgeni Zotov (cc)

Striptease op de Olympische Spelen

COLUMN - Geen idee wat ik voor zinnigs over Zomergast Andrea Maier zou moeten zeggen. Ze schijnt een wetenschappelijke superster te zijn, die baanbrekend onderzoek doet naar celveroudering. Ze gaat aldus helpen de eeuwige jeugd onder handbereik te brengen. Een slecht idee als u het mij vraagt, maar ik ben dan ook misantropisch aangelegd. Het wordt ongetwijfeld een boeiende uitzending.

Laten we het over wat anders hebben.

Of er nog wat gebeurd was op de laatste dag van de Olympische Spelen?, wilde Molovich weten. Hij had zich verloren in de donkere ogen, de van levensvreugde zingende glimlach en de blijde boodschap van Griet op de Beeck, en de collectieve galbak die Twitter heet blijkbaar gelaten voor wat ‘ie was.

Nou Max, wel eens twee worstelcoaches een striptease zien geven op een Olympische mat? Een tragikomisch moment van epische proporties, dat heb je gemist. Hier zal nog jaren na dato over gegniffeld worden.

Dat duo kwam zich natuurlijk niet zomaar uitkleden: daar ging het een en ’t ander aan vooraf, dat zult u begrijpen.

Mongolië en Oezbekistan worstelden om brons. Steppenvolken en worstelen, dat is zoiets als Nederlanders en schaatsen: een nationale folkore én iets om internationaal in uit te blinken. De laatste ronde was aangebroken, en daarmee het uur van de waarheid.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Medaillespiegel

Nederland eindigde bij de spelen van Rio hoger in het klassement dan gastland Brazilië. Toch vond de chef de mission de medaillespiegel van TeamNL licht teleurstellend. We hadden wel eens hoger gescoord, sommige sporters hadden niet aan de verwachtingen voldaan. Het leek verdacht veel op collectief falen, zou je bijna afleiden uit ’s mans woorden. Laten we eerlijk zijn: de elfde plek op de Olympische Spelen, dat is een afgang van heb-ik-jou-daar.

Dit is Nederland anno 2016. We zitten ruimer in het geld dan bijna iedereen, we draaien in meer sporten aan de top mee dan je op grond van de bevolkingsomvang zou verwachten, maar we blijven jaloers op iedere grasspriet bij de buren, verslaafd als we zijn aan de dampen van de ontevredenheid. Negentien medailles, maar ongeremd blij zijn, ho maar. Dat wordt nog een vrolijk verkiezingsseizoen.

Foto: Partij van de Arbeid (cc)

Kijk ook naar cultureel-historische context Rusland

OPINIE - De protesten tegen de Winterspelen in Rusland vanwege de mensenrechtenschendingen aldaar, zijn mogelijk voorbarig. We verdiepen ons te weinig in andere landen, alvorens te oordelen, vindt Jeroen van Gerven.

Twee weken voor het begin van de Olympische Winterspelen in Sotsji zond de VARA het programma Leve Sotsji! uit. Daarin werd onder leiding van Arthur Japin aandacht besteed aan de bezwaren tegen het Rusland van Poetin als organisator van de Spelen. Dat deden de schrijver en zijn gasten adequaat, maar ruimte voor een Ruslanddeskundige of enige andere vorm van uitleg over het land ontbrak volledig. Dat is exemplarisch voor de wijze waarop de discussie rondom de Nederlandse regeringsafvaardiging naar Sotsji en de perikelen tijdens het vriendschapsjaar van Nederland en Rusland, vorig jaar, is gevoerd: heel veel (ver)oordelen, maar weinig verdieping en achtergrond.

Dit is geen toeval. De Nederlandse internationale oriëntatie kenmerkt zich in het algemeen door een hoge mate van zelfingenomenheid en een gevoel van welhaast vanzelfsprekende superioriteit ten opzichte van vreemde culturen. We staan snel klaar om stempels als ‘corrupt’, ‘achterlijk’ of ‘homofoob’ uit te delen. Het zou op zijn minst goed zijn om alvorens een land aan te spreken op zijn onvolkomenheden, eerst interesse te tonen in de culturele en historische achtergronden ervan. 

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Grant Condit (cc)

Rijke communistische landen winnen meeste medailles

ACHTERGROND - De Olympische Winterspelen van Sotsji zijn eindelijk begonnen. De infrastructuur zal ook voor de volgende Winterspelen van 2018 in PyeongChang nog niet klaar zijn, maar dat mag de pret niet drukken voor de 2800 atleten uit 88 deelnemende landen.

Maar wat ligt ten grondslag aan Olympisch succes? Kunnen we succes bij de Spelen verklaren aan de hand van economische, politieke en geografische kenmerken van een land? Daniel Johnson en Ayfer Ali hebben alle Olympische Spelen van 1952 tot 2000, zowel Winter- als Zomerspelen,  onderzocht en komen met een aantal interessante inzichten (voor een vergelijkbare analyse van alleen de Zomerspelen, zie hier).

Deelname

We kennen allemaal dat verschrikkelijke Olympische credo dat deelnemen belangrijker is dan winnen. Johnson en Ali onderzoeken dan ook eerst de factoren die het aantal deelnemers per land verklaren voor de Zomer- en Winterspelen tussen 1952 en 2000. Laten we eerlijk zijn, met slechts 88 deelnemende landen zullen hele continenten nauwelijks iets meekrijgen van Poetins prestigeproject.

Welvaart speelt een belangrijke rol voor deelname aan de Spelen. Voor de Zomerspelen is er een tamelijk lineair effect van welvaart, wat betekent dat rijkere landen proportioneel meer atleten afvaardigen. Het welvaartseffect voor de Winterspelen is sterk kwadratisch, dus arme landen sturen nauwelijks atleten, terwijl rijke landen relatief grote delegaties uitzenden. Het aantal inwoners is ook van belang, maar alleen voor de Zomerspelen. Voor de Winterspelen verklaart het inwonertal niet hoeveel atleten worden afgevaardigd.

Foto: Riccardof (cc)

Het gewicht van alle Saoedische vrouwen op hun schouders

Mijlpalen waren het: niet eerder vaardigden alle landen minstens één vrouw af naar de Olympische Spelen, voor het eerst namen twee Saoedische vrouwen deel. Hoe reageerde men daarop in Saoedi-Arabië? Een terugblik.

Veel Olympische atleten worden niet alleen beoordeeld op hun sportieve prestaties, schrijft Isobel Coleman op het blog van het Council on Foreign Relations. Ze oogsten vooral ook lof en kritiek op basis van persoonlijke kenmerken. Dat geldt nog sterker voor de Saoedische deelneemsters, gezien het sociale conservatisme in hun land.

‘Hoeren van de Olympische Spelen’

In eigen land oogsten de meiden op Twitter haatdragende opmerkingen als: ‘prostitutes of the Olympics’. De 16-jarige Shaherkani kreeg toegevoegd: ‘You do not represent the chaste Muslim women’. Het maakt nog maar eens duidelijk voor welke enorme opgave vrouwelijke sporters staan in Saoedi-Arabië. Sommige van die opmerkingen waren dusdanig beledigend dat Shaherkani’s vader nu probeert een rechtszaak tegen hen te beginnen.

‘De grootste gouden medaille in de geschiedenis van de Spelen’

Tegelijkertijd waren er ook heel positieve reacties, ook van mannen. Na de snelle nederlaag van Shaherkani schreef de eigenaar van het blog Saudi Roots: ‘I’ll walk out later with the Saudi flag around my neck and my head up high as if we won the biggest gold medal in the history of the Olympics’, ‘One small step for Wujdan, One HUGE leap for Saudi Women!’

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Jamaica, de grote winnaar van de Spelen

DATA - Het is tegenwoordig een goede gewoonte om creatief om te gaan met het aantal behaalde Olympische (gouden) medailles. Eurofielen benadrukken graag dat de EU als “land” het eigenlijk het beste doet. Communisten kunnen er hun vrijheidsarme geschiedenis mee goedpraten. Kleine succesvolle landjes zetten graag het aantal behaalde medailles af tegen het nationaal inkomen of de bevolkingsgrootte. Dan blijkt dat die Amerikanen, Chinezen en Russen het nog niet eens zo goed te doen. Zulke alternatieve medaillespiegels zijn mooi, maar waar je het aantal medailles ook tegen afzet, er is maar een echte duurzame winnaar van de Spelen: Jamaica. Kijk maar:

Onderstaande tabellen rangschikken de landen op hun gemiddeld aantal medailles (goud, zilver en brons) van de afgelopen vier zomerspelen. Het geeft het aantal medailles per miljoen inwoners, per miljard dollar aan inkomen, per miljoen ton uitgestoten CO2 en per miljoen benodigde hectaren (de ecologische voetafdruk). Deze ranglijsten laten niets heel van de ‘gewone’ ranglijst.

Zo bezien is Jamaica toch het beste sportland op aarde, letterlijk. Medaille-voorspellers kijken vaak naar het inkomen en aantal inwoners, maar blijkbaar heeft Jamaica heel weinig mensen, geld en aarde nodig om sportieve prestaties neer te zetten. We kennen dit overigens al, namelijk als gaat om geluk: per hectare ‘produceert’ Jamaica heel veel gelukkige levensjaren.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Volgende