Het Amerikaanse imperialisme is nooit weg geweest

De verwachting dat de Verenigde Staten zich onder Trump minder met het buitenland zouden gaan bemoeien is niet uitgekomen. "Het grote misverstand over het isolationisme van de Amerikaanse president ­Donald Trump'' schreef Michael Pherson een jaar voor het einde van Trump I,  "is dat hij de VS zou willen terugtrekken uit de wereld en niet meer militair zou willen ingrijpen. Dat heeft hij nooit beweerd. Het isolationisme van Donald Trump is veel prozaïscher: hij grijpt nog steeds graag in, alleen mag het niet te veel kosten: niet te veel geld en vooral niet te veel levens. Dat is de kern van America First. Offers zijn voor anderen." Dat is tijdens Trump II niet anders geworden. De zelf verklaarde kandidaat voor de Nobelprijs voor de Vrede zoekt in zijn voorstellen voor de oplossing van grote conflicten vooral naar aanknopingspunten voor Amerikaanse zakenbelangen. Europese NAVO landen moeten met de 5%-norm voor Defensie grote offers brengen om de dreiging van concurrerende grootmachten Rusland en China af te wenden. Met wapenaankopen in de VS. Trumps Gaza-plan zit vol cadeaus voor zijn schoonzoon en vastgoedmagnaat Kushner. In het 28-punten plan vrede in Oekraïne claimt de VS 100 miljard dollar van de Russische tegoeden om te investeren in het herstel van Oekraïne. De helft van de winst gaat naar de VS. 'Het is een cynisch verdienmodel om winst te behalen over de rug van een bezette mogendheid', schrijft Laurien Crump, buitenlandexpert aan de Radboud Universiteit. Venezuela In de 'achtertuin' van de VS maakt Trump zich op voor ingrijpen in Venezuela. Bij aanvallen op vissersboten heeft het Amerikaanse leger inmiddels zeker tachtig mensen vermoord. Volgens Trump gaat het om drugstransporten, maar enig bewijs hiervoor is nooit geleverd. Recentelijk is de Amerikaanse dreiging opgevoerd door de stationering van drie oorlogsschepen in de Zuid-Caribische regio. Er liggen ook vijf andere marineschepen in de internationale wateren voor de kust. Ruim 6000 militairen zijn er gemobiliseerd. Deze week voerde Trump de spanning verder op met de beschuldiging dat president Maduro aan het hoofd staat van een corrupte terroristische organisatie, het Zonnenkartel. Volgens de NRC is het hoogst twijfelachtig dat dit kartel echt bestaat. Er zou sprake zijn van 'losse groepen corrupte functionarissen' die ook al lang voordat het socialistische regime van Chavez/Maduro aan de macht kwam actief waren. Dat Maduro en daarmee feitelijk zijn hele regering als een terroristische organisatie is bestempeld noemde de Venezolaanse minister van Buitebnlandse Zaken Yvan Gil 'het klassieke Amerikaanse model voor een regimewisseling'. Nigeria Onlangs dreigde Trump ook met gewapend ingrijpen in Nigeria. Volgens hem worden daar christenen massaal afgeslacht door islamisten. Het christendom wordt geconfronteerd met een ‘existentiële bedreiging’, er zou zelfs sprake zijn van een genocide. Niet alleen de Nigeriaanse regering maar ook verschillende experts ontkennen dat. Niemand ontkent dat het Nigeriaanse platteland onveilig is. Maar de meeste deskundigen benadrukken dat in het wijdverbreide geweld dat het West-Afrikaanse land al lange tijd teistert, iedereen een potentieel slachtoffer is, ongeacht achtergrond of geloofsovertuiging. Correspondent Femke van Zeijl vertelde in Bureau Buitenland dat bij alle geweld 'tragisch genoeg in het noorden vooral moslims het slachtoffer zijn.' Ze zei dat de leugens van Trump vooral gevoed worden door christelijke organisaties. Het geweld in Nigeria was het onderwerp van uitgebreide berichtgeving door Fox News en de christelijke politieke rechterzijde, waaronder senator Ted Cruz. Trump en zijn medestanders willen de extreemrechtse evangelisch-christelijke achterban graag te vriend houden, zeker bij de tegenvallende resultaten van zijn binnenlandse beleid. Defensieminister en voormalig Fox News presentator  Pete Hegseth reageerde onmiddellijk op het dreigement van Trump: "het Ministerie van Oorlog bereidt zich voor op actie."  Filipijnen In Zuid-Oost Azië hebben de Verenigde Staten hun militaire aanwezigheid de afgelopen jaren flink uitgebreid. Dat betekende ook een aanzienlijke versterking van het Amerikaanse leger bij hun belangrijkste bondgenoot de Filipijnen. De meest recente uitbreiding is eind oktober op een bijeenkomst van de ASEAN-ministers van Defensie in Kuala Lumpur beklonken door Defensieminister Pete Hegseth en de Filipijnse minister van Defensie Gilbert Teodoro Jr. De Task Force Philippines is gericht op het aansturen van de "externe verdedigingsoperaties" van de AFP, van de Zuid-Chinese Zee tot de Straat van Luzon, tegen vermeende "dwangmatige en agressieve" acties van China in de regio. Oppositiegroepen tegen het regime van Marcos jr. vrezen inmenging van het Amerikaanse leger in de binnenlandse politiek. Begin dit jaar crashte een Amerikaanse legervoertuig in Ampatuan op het eiland Mindanao. Een Amerikaanse marinier en drie huursoldaten kwamen om. Het Amerikaanse Indo-Pacific Command gaf toe dat “het vliegtuig inlichtingen, bewaking en verkenningsondersteuning bood op verzoek van onze Filipijnse bondgenoten". Bondgenoten die boeren en inheemse gemeenschappen met geweld verdrijven als ze zich verzetten tegen de inname van landbouwgronden voor de uitbreiding van mijnbouwactiviteiten of tegen de aanleg van een nieuw vliegveld. Dat vliegveld wordt gebouwd door het Nederlandse baggerbedrijf Boskalis met steun van de Nederlandse overheid. Het contract werd gesloten ten tijde van de populistische president Rodrigo Duterte, die inmiddels in Den Haag gevangen zit voor een proces bij het Internationaal Strafhof. 

Shell aansprakelijk voor vervuiling Nigeria

Vier Nigeriaanse boeren startten 13 jaar geleden met steun van Milieudefensie een rechtszaak, vanwege olievervuiling door lekkende pijpleidingen op hun land. De rechter oordeelde vandaag dat Shell Nigeria verantwoordelijk is en schadevergoeding moet betalen. Shell kon niet bewijzen dat de lekkages waren ontstaan door sabotage. Het moederbedrijf is niet verantwoordelijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: AK Rockefeller (cc)

Terreur in Nigeria met wapens uit Libië

ACHTERGROND - Slechts een paar maanden nadat de NAVO zich begon te mengen in de Libische burgeroorlog, luiden overheden uit noordwest Afrika de noodklok over de gevaren van de verspreiding van Libische wapens. Alle leden van het Permanent Interstate Committee for Drought Control in the Sahel (Burkina Faso, Kaapverdië, Gambia, Guinee-Bissau, Mali, Mauritanië, Niger, Senegal en Tsjaad) waren ‘in verhoogde staat van paraatheid vanwege de dreigende komst van vrijgekomen wapens naar hun grenzen.’

In Mali liep de situatie volledig uit de hand. Maar ook verder naar het zuiden, in Nigeria, is het flink misgegaan. Enkele recente voorbeelden illustreren hoe chaotisch en gevaarlijk het is in het noordoostelijke deel van het land. Regeringstroepen, burgerwachten en de Islamitische terreurgroep Boko Haram bestrijden elkaar op leven en dood. Op 8 september braken in het noordoosten van Nigeria gevechten uit tussen Boko Haram-militanten en de door de overheid gesteunde burgerwachten. Dertien leden van de burgerwacht en vijf Boko Haram-leden stierven tijdens het gevecht. Zes dagen later, bij een ander incident, werd een burgerwacht doodgeschoten door de politie. Volgens collega’s van het slachtoffer werd hun auto door de politie aangehouden wegens verkeerd rijden in een straat met eenrichtingsverkeer. Ze legden de politie uit dat ze net een Boko Haram-verdachte hadden gearresteerd en dat ze het niet aandurfden de juiste weg te gebruiken. Als reactie ‘opende de politieagent het vuur en doodde een van onze leden,’ aldus de burgerwacht. Boze jongeren reageerden vervolgens gewelddadig. Ze doden een politieagent en dreigden het politiebureau plat te branden.Het leger zegt dat het de burgerwachten op wil heffen. Een woordvoerder van de 7e Divisie van de Nigeriaanse krijgsmacht meldde dat zijn divisie, wanneer volledig gevormd, de burgerwachten zal vervangen in de strijd tegen Boko Haram.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Tiwa Savage

Allicht heeft u nog nooit van Tiwa Savage gehoord. Heel Afrika heeft dat wel. Ze zit in de categorie die stadions uitverkoopt.

Bovenstaand is haar eerste single sinds ze bij Motown tekende. De titel ’49-99′ is ontleend aan dit nummer van haar landgenoot Fela Kuti. Het is allemaal retecommercieel, maar tegelijk een fascinerende mix van traditie en moderniteit.

Closing Time | Yemi Alade

Yemi Alade is heel erg groot in Nigeria en ver daarbuiten. De afgelopen twee jaar werd ze uitgeroepen tot beste vrouwelijke artiest bij de MTV African Music Awards. Johnny is haar grootste hit, een strakke mix van gladde westerse pop met westafrikaanse ritmes.

Closing Time | Apostles – Black is Beautiful

‘Black is Beautiful’ van ‘Apostles’ is een song waar ik op stuitte toen ik aan het zoeken was op de term ‘Afrobeat’, een Nigeriaanse muziekstijl die een mengeling vormt van Jazz, Funk en West-Afrikaanse muziekstijlen die in de jaren 70 vooral in Afrika populair was. Googelend op de term ‘Apostles, Nigeria’ kom ik niet veel verder dan de informatie dat ze in die tijd vier hits gescoord zouden hebben. Misschien is het daarom wel extra de moeite van het posten waard. De genoemde invloeden zijn duidelijk hoorbaar, de funk vooral, en de Afrikaanse ritmes die voor westerse oren misschien wat vreemd klinken, maar een prachtig ‘kabbelend’ effect creëren.

Boko Haram verovert Nigeriaanse stad

De wapenstilstand waarover onlangs nog werd gesproken, is daarmee voorlopig wel van de baan.

Overigens: een veelzeggend detail dat me tot vrij recent was ontgaan: ‘boko’ schijnt een Nigeriaanse verbastering van het Engelse ‘book’ te zijn. En ‘haram’ geeft aan dat iets verboden is. Ofwel: geen boeken behalve de Koran.

Dan begrijp je meteen ook weer waarom deze club een voorliefde heeft voor het aanvallen van meisjesscholen. Onderwijs dat uitgaat van andere boeken dan de Koran deugt om te beginnen al niet. En onderwijs aan meisjes of vrouwen is dan natuurlijk al helemaal dubbelplusongoed.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende