In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Klaar met de hulp
De stemming is definitief omgeslagen. Nederland wil af van ontwikkelingshulp. De stemmingmakers hebben het debat met succes versimpeld: We hebben honderden miljarden overgemaakt naar ‘Afrika’, ‘Afrika’ is nog steeds arm, dus ‘het’ werkt niet. Logisch ook, want hulpgeld gaat op aan salarissen, maakt afhankelijk en corrupt. Geen speld tussen te krijgen.
‘Afrika’ en ‘ontwikkelingshulp’ zijn monolieten geworden in ons collectieve brein, een brein dat geen nuance meer toelaat. Ook na meer dan 20 minuten debat in Pauw en Witteman blijf de kijker achter met een ‘het-moet-helemaal-anders’-gevoel. Het is dan ook een raadsel waarom het CDA en de VVD in de onderhandelingen in het Catshuis niet gewoon ongenuanceerd de nullijn van de PVV volgen. Waarom zou je de 0,7% BBP die nu aan hulp wordt uitgeven slechts verlagen naar 0,6% of 0,44%? Als ‘het’ niet werkt, moet je ‘er’ ook helemaal mee stoppen.
Ergens weten Rutte c.s. nog wel dat die simpele logica rammelt. Zou je dan niet ook, zeg, het onderwijs in Nederland moeten afschaffen? We doen al twaalf eeuwen aan onderwijs, we pompen jaarlijks 30 miljard euro door de scholen en universiteiten, en nog steeds zijn er miljoenen Nederlanders die niet normaal kunnen rekenen of schrijven. De 30 miljard komt blijkbaar niet bij de leerlingen terecht, maar bij de honderdduizenden docenten en stafmedewerkers die inmiddels totaal afhankelijk zijn geworden van overheidsgeld. Om nog maar te zwijgen over de corruptieschandalen op het HBO. ‘Het onderwijs’ is dus mislukt. Helemaal mee stoppen dus.
Marokko koopt Nederlandse wapens met Saoedisch geld
De nieuwste Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) gegevens over de wapenexporten zijn belangrijk nieuws vandaag. Vooral het gegeven dat er 2010 en 2011 een groei is van 24 procent trekt de aandacht. Ook de Nederlandse wapenexporten komen in de berichten stroom voorbij. De Volkskrant schrijft: ‘De Nederlandse wapenexport groeide met 22 procent naar 538 miljoen dollar (408 miljoen euro).’ Op de radio 1 vertelt Pieter Wezeman, onderzoeker bij het Zweedse instituut, dat het gaat om marineschepen, radartechnologie en afgestoten wapens van de Nederlandse overheid.
De snelle groei van de Nederlandse wapenexporten komt vooral door de toenemende verkoop van grote marineschepen naar landen in het Zuiden. In 1998 deed ik voor het schrijven van het boek Nederlandse wapenhandel in de jaren ’90 onderzoek naar de export van marineschepen in de periode 1963-1998. Het ging toen in een periode van vijfendertig jaar om acht schepen (Nigeria 1, Indonesië 3, Griekenland 2 en Taiwan 2). In 2001 werd de verlieslijdende werf De Schelde voor een halve euro overgenomen door scheepswerf Damen. Sinds die tijd, elf jaar geleden, zitten we al op vrijwel evenveel marine exporten (Indonesië 4 en Marokko 3). Een nieuwe export naar Vietnam wordt verwacht. De overname heeft vruchten afgeworpen.
Die exportsuccessen heeft Damen niet zonder hulp bereikt. De overheid beloofde Damen in 2001 te helpen bij het zoeken naar klanten. Tevens kan het bedrijf gebruik maken van de exportkredietfaciliteit van de overheid, hetgeen de dure marineschepen ook binnen het bereik van minder kapitaalkrachtige klanten brengt. Volgens werfdirecteur Kommer Damen was ook de marine ‘aan alle kanten bereid medewerking aan export te verlenen.’ Bij het schrijven van het boek Explosieve Materie voorzag ik al een toename van export naar dubieuze bestemmingen: ‘Een restrictief beleid is overigens nauwelijks te verwachten. Export van wapens voor marines liggen in Nederland niet problematisch, specifieke uitzonderingen daargelaten.’
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Nederland geluksland
Geluk is lange tijd een ondergeschoven kindje geweest in de wetenschap. Er werd geen onderzoek gedaan naar geluk, het idee dat het leven niet per se leuk hoefde te zijn speelde hier ongetwijfeld een belangrijke rol in. Werken, dat moest je doen! Tegenwoordig is geluk een belangrijke lijn van onderzoek, zegt prof. dr. Paul Schnabel, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), tijdens zijn lunchlezing voor de serie Geloof, hoop en liefde. Geluk en onze gelukservaring zijn belangrijke waarden geworden in de Nederlandse samenleving. Hoe staat ons bruto nationaal geluk er eigenlijk voor?
Het gelukkige kikkerlandje
Nederlanders zijn een gelukkig volk. 66 tot 82 procent van de bevolking geeft aan gelukkig tot erg gelukkig te zijn (CBS/SCP, 2010), dus we mogen niet klagen. Sterker nog, we zouden eigenlijk wel eens wat dankbaarder mogen zijn dat wij het geluk hebben toevallig hier te leven. Aan de hand van Geert Hofstedes Cultuurdimensies laat Schnabel zien dat Noordwest-Europa een gunstig cultuurklimaat heeft voor een positieve geluksontwikkeling. We scoren hoog op individualisme, passen ons makkelijk aan wanneer problemen zich voordoen, we hebben een verzorgingsstaat, een informele cultuur en langetermijnperspectief.
Dit is bijvoorbeeld al een heel verschil met het zuiden van Europa. In Portugal zijn ze het minst tevreden met het eigen leven, terwijl Nederland en Denemarken erg hoog scoren. Respectievelijk wordt er een 7,9 en een 8,2 gegeven voor het eigen tevredenheidsgevoel (2010). Alleen tegen de treurigheid aan de Donau (Hongarije) is geen kruit gewassen, zegt Schnabel. Harde, maar ware woorden. Het cijfer voor tevredenheid met het leven zit in Hongarije al jaren onder de 6,0.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.