Nieuw: ministers zonder tijd

van Prof.Dr. Bert van den Braak Zijn aanstelling als informateur was voor Wouter Koolmees reden om zijn werkzaamheden als minister neer te leggen. Inmiddels is er een scala aan soorten ministers: echte, ministers zonder portefeuille, projectministers, tijdelijk waarnemende ministers, ministers zonder taken en ministers die geheel of deels op non-actief zijn. Je kunt je afvragen of dat wenselijk is. Omstandigheden maakten vervanging van ministers geregeld nodig, waarbij problemen met de gezondheid het vaakst voor kwam. Lange tijd werd dan een andere minister tijdelijk waarnemer. In 1906 liet minister Kraus van Waterstaat zich overigens enige maanden vervangen vanwege een opdracht als ingenieur in Chili, waartoe hij zich eerder contractueel verplicht had. Er zijn talrijke voorbeelden van tijdelijke vervangingen. Marga Klompé verving bijvoorbeeld enkele keren de door ziekte uitgeschakelde minister van Onderwijs Jo Cals. Zij loodste toen zelfs belangrijke wetsvoorstellen door het parlement. In 1987 vond voor het eerst een tijdelijke wisseling plaats, waarbij zelfs een staatssecretaris tot minister werd gepromoveerd. Minister Kees van Dijk werd vanwege een operatie vervangen door zijn collega Jan de Koning en diens portefeuille werd overgenomen door staatssecretaris Louw de Graaf. Van Dijk bleef echter wel minister. Erik Jurgens wijdde daar een kritische beschouwing aan. Het voorbeeld uit 1987 kreeg onder Rutte III navolging toen minister Kajsa Ollongren vanwege gezondheidsproblemen was uitgeschakeld. Staatssecretaris Raymond Knops werd tijdelijk minister. Ollongren bleef wel minister, zoals dat eerder ook het geval was met Ronald Plasterk, die in Rutte II eveneens tijdelijk werd vervangen. Recentelijk werd minister Bas van 't Wout door burn-out uitgeschakeld. Ook hij is echter nog altijd demissionair minister (het soms genoemde aantal van 13 bewindslieden dat uit Rutte III zou zijn vertrokken, is onjuist). Niet alleen maakte Koolmees i bekend dat hij zijn taken neerlegt, Carola Schouten liet weten dat er bij de planning van Kamervergaderingen rekening moet worden gehouden met haar werkzaamheden als secondant tijdens de formatie. Die melding was op zich netjes, maar gezien de demissionaire status feitelijk wat overbodig. Er zijn tientallen zittende (demissionaire) ministers geweest, die tevens een belangrijke rol speelden in de formatie en daar dus veel tijd aan kwijt waren. Dat leverde praktisch gezien nooit grote problemen op. Wat de positie van Koolmees nu is, is onduidelijk. Beantwoordt hij geen Kamervragen meer, verdedigt hij niet de begroting? Is Dennis Wiersma zijn vervanger? Dat is niet meegedeeld. Mag Koolmees nog wel aanschuiven in de ministerraad? Het wordt allemaal wat schimmig. Overigens stelde de Staatscommissie-Biesheuvel in 1985 voor de formateur tijdelijk tot minister zonder portefeuille te benoemen, zodat hij of zij verantwoording kon afleggen aan het parlement. Deze column verscheen eerder bij het Montesquieu Instituut.

Quote du Jour | Niemand heeft kunnen bevroeden dat we het zo lang zouden moeten volhouden.

Als we hadden geweten dat we een vol jaar in crisisstand zouden moeten staan, zou iedereen hebben gezegd: dat gaat niet, trekken we dat wel? Niemand heeft kunnen bevroeden dat we het zo lang zouden moeten volhouden.

Minister Hugo de Jonge in Trouw, 21 februari.

Heel merkwaardig, dit. In april vorig jaar verschenen er al volop wetenschappelijke artikelen waarin uiteengezet werd dat de coronacrisis op z’n minst een jaar zou duren, en waarschijnlijk veel en veel langer. Maar kennelijk is dit allemaal langs Hugo heen gegaan.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Het geklungel van Ollongren

COLUMN - De regeringsdeelname van D66 doet de democratie geen deugd. Vooral Kajsa Ollongren, vicepremier en minister van Binnenlandse Zaken, lijkt het wantrouwen dat toch al heerst jegens Den Haag flink aan te willen moedigen.

Ze kwam met een amper onderbouwd verhaal over nepnieuws en vond dat de EU desinformatie moest ‘ontmaskeren’ en bestrijden, schijnbaar zonder zich af te vragen of zoiets wel een (supra-)nationale taak moet zijn. Dat het bureau dat de EU daartoe heeft opgericht, meteen ook legitieme media – waaronder Radio 1 en De Gelderlanderonder de nepnieuwsverspreiders rekende, deed haar argumenten geen goed.

Ollongren gaf de tegenstanders een gratis schot voor open doel. ‘Wil de overheid dan soms bepalen wat er gepubliceerd mag worden?’ joelden GeenStijl, The Post Online en Thierry Baudet, allemaal geduchte verspreiders van haat, wantrouwen, complotdenkerij en aangedikt nieuws. En zo maakte ze de discussie hoe de overheid zich beter kan verhouden tot nepnieuws, propaganda en haat kapot voordat-ie fatsoenlijk was begonnen.

Dat D66 de kooltjes voor Rutte uit het vuur moest halen en juist die partij de afschaffing van het referendum verdedigde, was pijnlijk, maar kennelijk de prijs die de partij wilde betalen voor regeringsdeelname. Wat je ook van het referendum vindt: dat instrument na de eerste de beste keer dat het volk ernaar greep, gelijk weer afschaffen nadat de uitkomst je niet beviel, is een hoogst pijnlijke oplossing – zeker voor D66, voor wie het referendum altijd tot de kroonjuwelen heeft behoord. Geen wonder dat je als volk dan gaat denken dat je mening hooguit telt wanneer een partij iets van je wil, maar dat je verder vooral je kop moet dichthouden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Junioren

COLUMN - Laten we de week eens beginnen met oud nieuws op te halen. Voordat het voorgoed in de duistere krochten der vergetelheid verdwijnt.

Wellicht heeft u het ergens gelezen of op televisie ergens gezien, maar we krijgen een paar junioren bewindslieden. Staatsecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) gaat twee junior ministers installeren en één junior staatsecretaris, die zo rond de 16 jaar moet zijn.

Een symbolische functie? Welnee….

Needless to say we must take our special advisors seriously. They cannot be treated as some form of ’token representation’. At the same time, I am confident they will speak up for themselves if they ever feel treated as such. I hope we will soon be able to welcome the ‘mini-ministers’ and ‘mini-me’.

Volgens de woorden van de staatssecretaris bij de uitreiking van de Children’s Peace Prize, 4 december jongstleden.

U had er niet van gehoord? Misschien hoort u er ook nooit meer over, want het is nog maar een voorstel. De junioren worden dus ‘special adviseur’. Zou het wat zijn ook junioren te benoemen op de overige departementen?

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Moszko als debater in de Kamer

[qvdd]

Ik kan er helaas niets meer over kwijt. Laten we het erop houden dat het verzoek me iets te vroeg heeft bereikt. Maar ik zou als debater niet misstaan in de Kamer.

Strafpleiter Bram Moszkowicz claimt te zijn benaderd voor de post van Minister van Justitie. Door welke partij(en) wil hij niet kwijt. Eva Jinek slaakte vast een zucht van verlichting toen hij er voor bedankte…

Foto: © Rijksoverheid Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Wouter Koolmees copyright ok. Gecheckt 06-09-2022

Wouter Koolmees, de 15e minister voor integratie

ACHTERGROND - door Ewoud Butter.

Sinds 1981 zijn er 15 kabinetten geweest met een minister die verantwoordelijk is voor het integratiebeleid. Wouter Koolmees is de derde D66 minister die deze verantwoordelijkheid heeft. De VVD leverde de meeste ministers. Een overzicht.

Het begin van het Nederlandse integratiebeleid

De geschiedenis van het Nederlandse integratiebeleid zou je op verschillende momenten kunnen laten beginnen: in de 16e of 17e eeuw of aan het begin van de vorige eeuw toen er honderdduizenden vluchtelingen naar Nederland kwamen, na de dekolonisatie van Indonesië, of vanaf de jaren 60 toen regeringen van VVD en de partijen die later het CDA zouden vormen (KVP, CHU, ARP) wervinsgakkoorden sloten met  Italië en Spanje (1960 en 1961), Portugal (1963), Turkije (1964), Griekenland (1964), Marokko (1969), Joegoslavië (1970) en Tunesië (1970).

Je kunt de geschiedenis ook starten met de Nota inzake buitenlandse werknemers die in 1970 door minister van Sociale Zaken Bauke Roolvink (ARP/CDA) naar de Tweede Kamer werd gestuurd of met de uitgebreidere Nota Buitenlandse Werknemers, Memorie van Antwoord die in 1974 ten tijde van het kabinet Den Uyl door minister Jaap Boersma (ARP) naar de Tweede Kamer werd gestuurd. In deze nota werd na de oliecrisis gekozen voor een restrictievere koers en werd een begin gemaakt met een structurelere aanpak van integratie.

Foto: Hans Mestrum (cc)

Ministers moeten uitleggen waarom iets wel/niet door beugel kan

OPINIE - Voor de tweede keer binnen een jaar berichtte de Volkskrant over Minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu en haar echtgenoot. Die echtgenoot heeft indirecte economische banden met het Ministerie. Hij adviseert bedrijven die opdrachten aannemen van het ministerie en heeft ook aandelen bij enkele van deze bedrijven. Voor de Volkskrant reden om uit te pluizen of hier geen sprake is van belangenverstrengeling. Immers, de beslissingen van de minister kunnen de economische positie van haar echtgenoot flink verbeteren. En, omgekeerd, de relatie van haar echtgenoot  tot een bepaald bedrijf of industrietak kan het besluit van de minister om over te gaan tot een bepaalde opdracht of beleidslijn onwenselijk beïnvloeden.

De minister heeft bij beide artikelen gepikeerd gereageerd. Zij zegt in lijn met het Handboek voor Aantredende Bewindslieden te handelen. En ze heeft het gevoel gebruikt te worden om een debat over integriteit van politici aan te zwengelen.

Debat

Ik zou zeggen: prima idee, laat dat debat maar komen. De casus Schultz van Haegen is een uitstekend vertrekpunt. De huidige organisatie van de publieke sector is in Nederland in flux. De verhoudingen tussen bestuurslagen worden steeds aangepast, en daarnaast zijn een groeiend aantal uitvoerende en controlerende instanties in de publieke sector verzelfstandigd en/of geprivatiseerd. Dit levert een complex van interacterende organisatievormen op, die deels door markt en deels door hiërarchie worden gestuurd. Bestuurskundigen hebben er plezier in om dit vanuit governance-perspectief te duiden en  te analyseren hoe er besloten wordt, wie dat doet en of dat effectiever kan.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Een veiliger Nederland

[qvdd]

De nationale politie moet leiden tot een veiliger Nederland. Er moet meer ruimte komen voor het vakmanschap van de politieman of -vrouw, […] minder bureauwerk, meer blauw op straat en meer focus op de wijk.

Minister Opstelten van *kuch* en Justitie gaat de politie hervormen. De nationale politie krijgt één korpschef die het gezicht van de politie zal worden en rapporteert aan de minister, die op zijn beurt verantwoordelijk wordt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kabinetsformatie 2010: de poppetjes van Rutte I (deel 2)

Mark Rutte (Foto: Wikimedia Commons/Nick van Ormondt)Het leukste gezelschapsspel van Den Haag waren we hier half augustus al begonnen: formeren en poppetjes raden! De PVV gedoogt en moet het dus doen met de trekpoppen van de VVD en het CDA. We weten inmiddels dat het twaalf ministers worden, inclusief minister-president Rutte. We gaan maar even uit van groen licht door Ferrier en Koppejan.

De kabinetsleden van Rutte I: wie worden het? Raadt u even mee?

Kabinet Rutte-I

De opstelling:

  • Algemene Zaken – Mark Rutte (VVD)
  • Financiën – Jan Kees de Jager (CDA)
  • Buitenlandse Zaken – Hans van Baalen (VVD)
  • Sociale Zaken – Stef Blok (VVD)
  • Landbouw en Economische Zaken – Maxime Verhagen (CDA)
  • Veiligheid – Piet Hein Donner (CDA)
  • Immigratie en Integratie – Henk Kamp (VVD)
  • Volksgezondheid – Edith Schippers (VVD)
  • Onderwijs – Marja van Bijsterveldt (CDA)
  • Verkeer & Waterstaat – Helma Neppérus (VVD)
  • VROM – Theo Rietkerk (CDA)
  • Defensie – Sybrand van Haersma Buma (CDA)
  • Update:
    Stef Blok (VVD) schijnt fractievoorzitter te worden van de VVD. Dat gooit uiteraard alles door elkaar, tenzij Nicolai minister van SZW wordt… Speculeert u mee?

    Update 2:

    Lijstje RTL:

    Premier: Mark Rutte (VVD)
    Financiën: Jan Kees de Jager (CDA)
    Buitenlandse Zaken: Dick Berlijn (CDA)
    Sociale Zaken: Edith Schippers (VVD)
    Economische Zaken en Landbouw en vicepremier: Maxime Verhagen (CDA)
    Binnenlandse Zaken: Piet Hein Donner (CDA)
    Veiligheid: Ivo Opstelten (VVD)
    Immigratie/integratie: Sybrand van Haersma Buma (CDA)
    Volksgezondheid: Marja van Bijsterveldt of Gerda Verburg (CDA)
    Onderwijs: Uri Rosenthal (VVD)
    Ruimte: Melanie Schultz van Haegen (VVD)
    Defensie: Frank van Kappen (VVD)

    Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

    Quote van de Dag: “Ik heb Pim gesproken”

    “Ik heb Pim gesproken, hij wil dat ik minister van Cultuur word.”

    Theodor Holman claimt dat Pim Fortuyn Theo van Gogh als minister van cultuur in gedachten had. Van Gogh op zijn beurt zag wel wat in Holman als staatssecretaris.

    Van Gogh zijn eerste daad als minister zou het afschaffen van de filmsubsidies zijn.

    Steun ons!

    De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

    Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

    Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

    De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

    In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

    Volgende