De riskante run op een medicijn

In New York,­­ momenteel een brandhaard van het coronavirus, begint vandaag een klinische test met bestaande medicijnen, die samen mogelijk helpen tegen corona. Dat kondigde gouverneur Andrew Cuomo aan. Het gaat om een combinatie van chloroquine (een middel tegen malaria), hydroxychloroquine (dat tegen lupus en arthritis wordt gebruikt), en zithromax, een antibioticum. De Food and Drug Administration (FDA) heeft zijn fiat aan de test gegeven. Verhalen over de mogelijke effectiviteit van chloroquine en hydroxychloroquine deden afgelopen week al de ronde. De basis daarvoor ligt in een Franse studie. President Trump, die voor de test tekende, betoonde zich uiterst optimistisch (‘a real chance to be one of the biggest game changers in the history of medicine’).

Door: Foto: Esther Dyson (cc)
Quote du Jour

Quote du Jour | Prijzen medicijnen te laag

, door

De prijzen van medicijnen ‘zijn te ver naar beneden gedreven, onder de waarde die ze creëren’.

Volgens Vas Narasimhan, de ceo van Novartis, zijn de lage prijzen voor medicijnen een probleem voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Dat zegt hij in een interview met Het Financieel Dagblad (achter € muur). Dergelijke geluiden hebben we eerder gehoord.

Novartis. Een bedrijf met een beurswaarde van ruim € 220 miljard. Een bedrijf dat ieder jaar het dividend verhoogt en dit jaar voor de derde keer de winstprognose heeft verhoogd. Een bedrijf uit een branche die beweert dat de hoge winsten noodzakelijk zijn om investeerders aan te kunnen trekken. Een bedrijfstak die mijlenver uitsteekt boven de rest van de industrie als het gaat om winstgevendheid. Geen wonder dat investeerders daarvoor in de rij staan.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: NLportaal.NL (cc)

Medicijn tegen farmaceuten

, door

COLUMN - Dat nieuwe geneesmiddelen vaak extreem duur zijn, kun je nog goedpraten onder verwijzing naar de hoge kosten van ontwikkeling en onderzoek. Maar ook de prijs van oude, beproefde medicijnen gaat geregeld dramatisch omhoog: ze kosten dan bijvoorbeeld ineens 36 keer zoveel.

De Volkskrant publiceerde laatst een droef stemmende inventarisatie van de trucs en tactieken die de farmaceutische industrie gebruikt om prijsstijgingen door te voeren. Het actieve ingrediënt wordt iets veranderd, een bedrijf bedenkt een andere toepassing voor een allang ingeburgerd medicijn, er wordt een andere wijze van toediening verzonnen: en hopla, het patent mag worden vernieuwd en de maker heeft voor de tweede keer twintig jaar het monopolie op een pil of poeder. Het effect: meer geneesmiddelen worden gaandeweg onbetaalbaar, en de industrie legt een steeds groter beslag op de budgetten in de gezondheidszorg.

En ’t is bepaald niet zo dat de farmaceutische industrie op een houtje moet bijten. De winst in die sector is een stabiele 21 procent, en ze geven er minder uit aan onderzoek en ontwikkeling dan aan marketing.

Gelukkig wordt er tegenwoordig meer nagedacht over remedies tegen zulke monopolies. Er zijn inventieve oplossingen bedacht: zo bleek van Amfexa alleen de 5mg-variant gepatenteerd te zijn, zodat apothekers zelf rustig tabletjes van 2,5mg kunnen bereiden en artsen ineens liever 2x 2,5mg voorschrijven dan 1x 5mg.

Foto: EU2017EE Estonian Presidency (cc)

Bulgarije aan het roer

, door

ELDERS - Het roulerende voorzitterschap van de EU gaat voor het komend halfjaar van Estland over op Bulgarije.

Ook het armste en, volgens de de laatste Transparancy Index, ‘meest corrupte’ land van de Europese Unie komt een keer aan de beurt om het voortouw te nemen bij de uitvoering van het gezamenlijke beleid van de lidstaten. Naast de nodige ceremoniële en culturele activiteiten betekent dit vooral dat Bulgaarse ambtenaren het initiatief moeten nemen in het gemeenschappelijke overleg in Brussel over de planning en uitvoering van talloze projecten. De prioriteiten die Bulgarije heeft gesteld zijn: jeugd, een veilig en stabiel Europa, de West-Balkan (toetreding Servië e.a.) en de digitale economie. Het vluchtelingenbeleid staat er niet bij. Te moeilijk misschien?

Dat Bulgarije nu aan het roer komt te staan is voor de Bulgaarse regering ongetwijfeld een hele eer. De bevolking maakt er op sociale media grapjes over. In reactie op de officiële communicatie over bijzondere attracties in het land waarschuwt iemand op Facebook vreemdelingen voor gangsters, in Bulgarije ‘een beschermde soort waar je maar beter respect voor kan hebben’. Het vertrouwen in de EU is vele malen groter dan dat in de eigen regering.

Corruptiebestrijders vragen zich af of de EU tijdens het Bulgaarse voorzitterschap voldoende druk op de ketel houdt. ‘De Bulgaarse staat is een en al corruptie en niemand bestrijdt het’, zegt Ognian Shentov van het Centrum voor Onderzoek van de Democratie CSD in Sofia. Meer dan een op de vijf Bulgaren zou zich schuldig maken aan omkoping of het aannemen van steekpenningen. Onder de bedrijven die er van profiteerden was het Russische staatsoliebedrijf Lukoil. De meest recente poging van de regering om de corruptie aan te pakken is vorige week door president Radev als onvoldoende afgewezen. Hij zal de nieuwe wet niet ondertekenen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Waan van de dag

Palestijnen: Venezolaanse artsenopleiding is ruk

, door

De Venezolaanse artsenopleiding is zo slecht dat Palestijnse medicijnenstudenten massaal afhaken.

De studenten kregen een volledige beurs voor zeven jaar aangeboden in het kader van een internationaal solidariteitsprogramma, maar klagen dat ze het eerste jaar vooral Spaanse les kregen en werden geïndoctrineerd met verhalen hoe geweldig de socialistische revolutie in Venezuela wel is, in een curriculum dat zich voornamelijk richtte op gemeenschapsgezondheid.

Ongeveer een derde van een groep van 199 Palestijnse studenten is na acht maanden afgehaakt.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | beterschap uit Noord Korea

, door

COLUMN - Het nieuws rond de medicijnprijzen neemt volstrekt schunnige vormen aan. Afgelopen week werd bekend dat het Amerikaanse bedrijf Allergan de patenten voor een bepaald type oogdruppels (commerciële naam: Restasis) doorverkoopt aan de Mohawk-indianen. Die runnen een reservaat (met casino’s en dergelijke) op de grens van de VS en Canada. Dankzij hun bijzondere geografische positie zijn ze ongrijpbaar voor de Amerikaanse wetgeving. En daarmee ook voor de concurrenten van Allergen, die die oogdruppels graag veel goedkoper willen namaken en daarom de patenten willen aanvechten.

Maar met de patenten opgeborgen in een reservaat, wordt de aanklacht onmogelijk en kan Allergan nog zeven jaar lang Restasis voor een woekerprijs verkopen. Er zijn honderdduizenden gebruikers van de druppels, die het bedrijf per zieke vierduizend dollar per jaar opleveren. Die zieken moeten dus nog zeven jaar bloeden. Huilen kan niet meer.

Waarom zo duur? Farmabedrijven roepen in koor dat ze de kosten voor de ontwikkeling van het medicijn moeten terugverdienen. In het geval van Allergan is dat helaas onzin; de werkzame stof cyclosporine kost niks en je hoeft het alleen maar te verdunnen. Maar een paar flauwe patenten beschermen het bedrijf tegen concurrentie. Ze kunnen vragen wat ze willen.

Foto: Medications / Cure / Money (CC0) copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Patenten maken van essentiële medicijnen exclusief luxeproduct

, door

ANALYSE - Stijgende zorgkosten zijn een megaprobleem. Sinds 2000 zijn de uitgaven aan de zorg in Nederland verdubbeld, van ruim 46 miljard euro naar 95 miljard euro in 2015. Nu al wordt volgens het Centraal Planbureau 23 procent van het inkomen (pdf) aan zorg besteed, en als er niets verandert, kan dit in 2040 oplopen tot 36 procent. In deze gastbijdrage betoogt Wietze Brandsma dat patenten een barrière vormen voor een verlaging van de zorgkosten en dat het herzien van het patentsysteem hier wel aan bij kan dragen.

Inherente problemen van patenten maken medicijnen zo duur

Er is een nieuw geneesmiddel om hepatitis C te behandelen, het heet sofosbuvir. De prijs van een eenmalige kuur kan oplopen tot € 88.000. Het medicijn heeft, met 1,50 euro productiekosten, een verkoopprijs van 1.000 euro per tablet. Deze prijs-strategie, die vooral voor luxegoederen wordt toegepast, heet ‘value based pricing’. De fabrikant kan de prijs bepalen op grond van de waarde die aan het middel kan worden toegedicht. Dit wil zeggen: als door het medicijn de totale maatschappelijke kosten van de patiënt lager worden, bijvoorbeeld door een kortere ziekteduur of een snellere terugkeer van de patiënt in het arbeidsproces, dan kan die waarde eraan toe worden gedicht.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Waan van de dag

De onverbiddelijke triomf van de marktwerking

, door

Marktwerking in de zorg zou toch leiden tot ‘kostenbewustzijn’ bij patiënten, zorgaanbieders en verzekeraars?

Maar hoe moeten we dit dan plaatsen?

De SP wil opheldering van minister Edith Schippers (Volksgezondheid) over prijsafspraken die ze met fabrikanten heeft gemaakt over medicijnen tegen bloedstolling. […]

Volgens de Telegraaf besloten ambtenaren van het ministerie van Volksgezondheid dat de Tweede Kamer niets mag weten over de details van een dure medicijnendeal. Dat gebeurde volgens de krant in 2012, nog voor het ministerie de onderhandelingen met twee farmaceuten begon over dure pillen voor tienduizenden trombosepatiënten.

Hoewel de interne regels van het ministerie ‘maximale transparantie’ voorschrijven, ging minister Schippers akkoord met de geheimhouding. Ambtenaren lieten fabrikant Böhringer Ingelheim (BI) ook meedenken over de tekst van de regeringsbrief aan de Tweede Kamer.

Volgende