Marokko in de ban van jongerenprotesten voor betere gezondheidszorg, scholen en werk

Sinds drie dagen wordt Marokko geconfronteerd met de grootste demonstraties sinds jaren. In 11 steden, waaronder Rabat, Casablanca, Marrakesh en Agadir gingen met name jongeren de straat op. Er waren clashes met de politie die in grote getale was uitgerukt en er werden ten minste 200 mensen her en der opgepakt. De demonstraties waren georganiseerd, misschien moeten we zeggen aangejaagd, door een  groepering, GenZ 212. Dat is een nieuwe groep en een nieuwe vorm van organisatie, omdat het gaat via ongenoemde figuren die zich manifesteren via een nieuw medium, dat pas enkele weken bestaat en waarop mensen met een gekozen naam kunnen communiceren via een zogenoemde Discord Server. Discord is uitermate populair bij jongeren - dat is namelijk de grootste bevolkingsgroep in Marokko, die  is geboren tussen 1995 en 2010. En omdat GenZ 212 geen duidelijke leiders kent is het voor de regering moeilijk om haar reactie te bepalen. De jongeren roepen leuzen tegen de corruptie en vallen de regering aan vanwege de miljarden die worden geïnvesteerd in drie nieuwe stadions en de modernisering van een aantal oudere, in verband met de wedstrijden voor de Afrikaanse Cup, later dit jaar, en de wereldcup in 2030 die Marokko gaat organiseren. Eén van de slogans is: "We willen ziekenhuizen, geen stadions'' en betere gezondheidszorg is één van de eisen. De Wereldgezondheidsorganisatie geeft aan dat 25 artsen er 1.000 inwoners wenselijk is, maar Marokko komt niet verder dan 7,7. Er waren eerder wat verspreide onlusten over het feit dat veel slachtoffers van de aardbeving van 2023 nog steeds niet geholpen zijn. Maar het overlijden van acht vrouwen in Agadir eerder deze maand in een ziekenhuis waar ze hoopten een kind te krijgen, voerde de spanning op. Betere scholen en meer werk voor jongeren behoren ook tot de eisen. Marokko's premier, de biljonair Aziz Akhannouch, die tevens burgemeester van Agadir is, prees eerder deze maand de grootse verrichtingen van de regering in de gezondheidszorg waar ''vernieuwingen waren doorgevoerd, meer geld werd uitgegeven en waar in alle regio's van het land ziekenhuizen werden gebouwd''. Maar de minister van Gezondheid Amine Tahraoui ontsloeg naar aanleiding van het overlijden van de acht vrouwen de directeur van het ziekenhuis en een aantal regionale gezondheidsfunctionarissen. Het mocht niet baten. Hakim Sikouk van de Marokkaanse Vereniging voor de Mensenrechten bekritiseerde de harde manier waarop de politie tegen de demonstranten is opgetreden. Hij veroordeelde deze aanpak tegen jongeren die met sociale wensen de straat op gingen. Oppositiepartijen deden oproepen aan de regering om met de protesteerders een dialoog aan te gaan.

Door: Foto: Schermafbeelding reportage Al Jazeera GenZ 212 protest 2025
Foto: Nick Brooks (cc)

Marokkaanse kolonisten in de Sahara

De Franse minister Aurore Bergé bevestigde op bezoek aan Rabat afgelopen maandag het standpunt van haar regering inzake de Westelijke Sahara: ‘Het heden en de toekomst van de Sahara vallen volledig binnen het kader van de Marokkaanse soevereiniteit.‘ Vorig jaar maakte Frankrijk de draai waar in Marokko al langer om werd gevraagd. President Macron gaf zijn steun aan een plan voor regionale autonomie onder Marokkaans bestuur. Tot woede van buurland Algerije, dat de Saharaanse opstandelingen steunt.

Ook het Verenigd Koninkrijk steunt Marokko inzake de zeggenschap over de voormalige Spaanse kolonie in de Sahara. Het VK volgt hiermee andere westerse landen, naast Frankrijk ook Spanje, Duitsland en Nederland. De Britse minister van Buitenlandse Zaken David Lammy ondertekende begin deze maand een overeenkomst om samen met Marokko de nodige infrastructuur te ontwikkelen voor het WK voetbal, dat over vijf jaar samen met Spanje en Portugal door Marokko wordt georganiseerd. Volgens Lammy zou de deal ervoor zorgen dat “Britse bedrijven een grote rol kunnen spelen op het grootste voetbalpodium”. In 2020 hadden de Verenigde Staten zich bij monde van president Trump al akkoord verklaard met de volledige overname van de Westelijke Sahara door Marokko in ruil voor de erkenning van Israël. De Afrikaanse Unie heeft zich altijd achter de onafhankelijkheidsbeweging Polisario en de Saharaanse Arabische Democratische Republiek (SADR) gesteld. Maar Marokko wint nu ook in Afrika medestanders. Ghana heeft onlangs met de SADR gebroken en steunt het Marokkaanse plan voor regionale autonomie. Ook Kenia maakte een verrassende beleidswijziging door een ambassade te openen in Rabat en zijn eerdere steun aan de Saharaanse Republiek in te trekken ten gunste van het Marokkaanse plan. In ruil daarvoor zou Kenia nieuwe investeringen in landbouw en hernieuwbare energie uit Rabat hebben veiliggesteld. In het door Marokko bezette deel van de westelijke Sahara schaarden stamoudsten zich achter de claims van de koninkrijk Marokko. Alleen in Oeganda riep de ‘Beweging voor Solidariteit met het Sahrawi-volk’ de internationale gemeenschap op om het recht op zelfbeschikking en onafhankelijkheid van het Sahrawi-volk te verdedigen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Walid Ben Selim – Lila

Widad Mjama  (de eerste vrouwelijke MC van de Maghreb – zang en elektronica), Walid Ben Selim (zang) en Nidhal Jaoua (qanun) brengen ‘Lila’, een gedicht van Walid Ben Selim.

Walid Ben Selim en Widad Mjama (a.k.a. Widad Brocos) zijn beiden ook bandleden van N3distan, met vooral muziek geïnspireerd op hedendaagse en klassieke Arabische poëzie met een sterke vrijheidsboodschap.

Foto: Carsten ten Brink (cc)

Spanje haalt banden met Marokko aan

De Spaanse regering kwam gisteren met een forse delegatie op bezoek bij de collega’s in Rabat. Premier Pedro Sanchez en twaalf van zijn ministers maakten de oversteek naar hun zuiderbuur om er twintig overeenkomsten te ondertekenen. Bevordering van de wederzijdse handel is een belangrijk doel. Daarnaast gaat het over migratie. Spanje is afhankelijk van Marokko bij het terugdringen van het groeiend aantal migranten dat de Spaanse exclaves Melilla en Ceuta in Noord-Afrika probeert te bereiken. Beide landen zijn sinds vorig jaar weer on speaking terms nadat Spanje de claim van Marokko op de West-Sahara had erkend.

Spanje heeft zich altijd verzet tegen de Marokkaanse zeggenschap over de Westelijke Sahara, een voormalige Spaanse kolonie. Madrid pleitte lange tijd voor een referendum onder de lokale bevolking over de toekomst van de regio. De kwestie leidde tot een aanhoudende ruzie tussen de twee landen. In maart vorig jaar stelde premier Sanchez zich achter het Marokkaanse plan voor een zekere autonomie van de regio. Dat plan wordt bestreden door de Saharaanse verzetsbeweging Polisario die de Spaanse stap ziet als het zwichten voor de chantage en de angstpolitiek van Marokko. Spanje is overstag gegaan onder druk van de Europese migratiecrisis, volgens Polisario. Afgelopen zomer leidde het Spaans-Marokkaanse akoord tot een ware veldslag bij Melilla die aan vijf migranten het leven kostte. Na Spanje heeft ook Nederland de Marokkaanse claim erkend, wat heeft geleid tot een aanzienlijke verbetering van de betrekkingen met Marokko. Belangrijk onderdeel van de onderhandelingen tussen Nederland en Marokko was de mogelijkheid voor het terugsturen van uitgeprocedeerde asielzoekers.

Foto: Nick Brooks (cc)

Het Nederlandse leger in Marokko

Ook voor Marokko is de corona-lockdown nu wel voorbij. De grenzen gaan open en we mogen er weer in.

Volgens het reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken is Marokko toch ‘oranje’: “Reis alleen naar Marokko als het noodzakelijk is.” Een toeristische reis valt daar niet onder. En er gelden nog steeds bepaalde coronamaatregelen.

Voor een klein gedeelte van Marokko geldt zelfs code ‘rood”. Laat dat nou toevallig precies dat stukje van de Westelijke Sahara zijn dat eigenlijk ‘Sahrawi Arabische Democratische Republiek’ (SADR) heet. Ofwel het enige stukje Westelijke Sahara dat (nog) zelfstandig is en wordt geregeerd door het Frente Polisario.  De rest van de Westelijke Sahara wordt gezien als door Marokko bezet gebied.

Toen in 1975 Spanje zich definitief terugtrok uit de Westelijke Sahara, bleef Polisario zich verzetten tegen de plannen van Marokko om de gehele Westelijke Sahara in te lijven. Polisario wilde onafhankelijkheid voor de oorspronkelijke bewoners (de  Sahrawi). Pas in 1991 kwam het tot een staakt het vuren en nu, dertig jaar nadien, duurt de impasse nog steeds voort.

Sterker nog: toezicht van VN-troepen (Minurso – United Nations Mission for the Referendum in Western Sahara ) heeft niet voorkomen dat sinds vorig jaar de strijd weer lijkt opgelaaid. Brahim Ghali, president van SADR, kondigde het opzeggen van het bestand aan, nadat Marokko met militair ingrijpen een einde maakte aan een protestactie van Polisario-aanhangers.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | Asmâa Hamzoui & Bnat Timbouktou

Asmâa Hamzaoui en haar groep Bnat Timbouktou brengen gnawa-muziek. Traditioneel alleen door mannen uitgevoerd, maar daar komt dus verandering in.

De Gnawa, oorspronkelijk uit uit West- en Centraal Afrika, werden door Berbers als slaven naar Noord Afrika gebracht. De Gnawa-muziek is van oorsprong spirituele, religieuze muziek, vaak gezongen bij rituelen waarbij uitvoerenden en/of toehoorders in trance raakten.

De moderne Gnawa-muziek is meer wereldser geworden en mengt zich met blues, jazz, funk, hiphop en reggae.

Foto: MO* (cc)

Nederlandse Hirak-activisten: Marokko is voor ons onveiliger geworden

NIEUWS, ONDERZOEK - 60% van de Marokkaans-Nederlandse Hirak-activisten denkt dat Marokko voor hen het afgelopen jaar onveiliger is geworden. Dat blijkt uit een peiling die Republiek Allochtonië, net als vorig jaar, hield onder deze activisten. Een vergelijkbare groep (58%) zal dit jaar niet naar Marokko gaan. Dat zijn er meer dan vorig jaar, toen 46% aangaf Marokko zeker te mijden. De belangrijkste reden om niet naar Marokko is net als vorig jaar dat de activisten bang zijn om opgepakt te worden.

De protestbeweging Hirak strijdt sinds het najaar van 2016 voor de verbetering van de leefomstandigheden en mensenrechten in de Rif-regio, in het noorden van Marokko. De protesten ontstonden na de dood van visverkoper Mohsin Fikri.  In Nederland zijn er veel activisten, soms verenigd in een steun- of solidariteitscomité, die de strijd in Noord-Marokko steunen. Onder deze activisten is een peiling uitgezet die door 70 personen is ingevuld. Dat waren er iets minder dan vorig jaar, toen er 81 activisten deelnamen aan een vergelijkbare peiling.

Actief betrokken

Driekwart van de deelnemers aan de peiling heeft deelgenomen aan protestacties tegen de Marokkaanse overheid en twee derde geeft aan over de Hirak te schrijven op sociale media (facebook, twitter of LinkedIn). Een kwart van de respondenten schrijft, blogt of vlogt over de Hirak. Dat is iets meer dan vorig jaar. Tien respondenten geven aan zelf protestacties te organiseren.

Foto: MO* (cc)

Riffijns Nederlandse organisaties: Rabat schendt mensenrechten in De Rif en zaait verdeeldheid in Nederland

NIEUWS - Acht organisaties hebben het kabinet en de Tweede Kamer in een brief gevraagd stelling te nemen tegen mensenrechtenschendingen in Marokko. Daarnaast waarschuwen deze organisaties dat boegbeelden uit de Marokkaans Nederlandse gemeenschap door de Marokkaanse overheid worden gebruikt om het imago van Marokko op te poetsen. Dit leidt tot toenemende spanningen tussen Marokkaanse Nederlanders. Dat schrijven zij in een persbericht dat hieronder wordt weergegeven.

“Acht Nederlands-Riffijnse organisaties, te weten Bades Foundation, Stichting Izouran, Comité Mulay Mohand, Stichting Noemidia, Rif Alert, Vereniging Symphony, Vereniging Syphax en Rifproject, hebben vandaag een brief verstuurd naar minster van BuZa Blok en de Buitenland Commissie.

In deze brief spreken wij onze afschuw uit over het in het hoger beroep handhaven van de onrechtstatelijke vonnissen voor de Hirak-activisten in Marokko en roepen wij minister Blok en de leden van de Buitenlandcommissie op politiek stelling te nemen in deze voor Nederland en Europa relevante mensenrechten- en veiligheidskwestie.

De vonnissen werden in de nacht van vrijdag 5 april op zaterdag 6 april in het holst van de nacht, bekend gemaakt.

In de Rif in Marokko geldt sinds 1959 een militair decreet, na het bloedig neerslaan van de opstand in 1958 tegen de onderdrukking van de Rif door het centrale Marokkaanse gezag. Het militaire decreet is tot op de dag van vandaag niet opgeheven.

Quote de Jour | Zwartmaken

Officieel komen ze tijdens de ramadan over het geloof vertellen, maar in werkelijkheid komen ze de volksbeweging zwartmaken. Het zijn mensen in dienst van de overheid, verstopt onder witte djellaba’s.

Ahmed Essadki, leider van de Riffijnse protestbeweging in Nederland, haalt uit naar Marokkaanse imams die door de regering hierheen gestuurd werden. De spanningen in Marokko krijgen zo ook hun weerslag in Nederland.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Twee amuletkokertjes uit Tunesië copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

Kunst op Zondag | Bedoeïenensieraden

ACHTERGROND - Sieraden zeggen iets over de drager. De keuze voor een materiaal, vorm, ontwerper of motief is zeer persoonlijk: een stuk uit het sieradenkistje van de buurvrouw of zelfs een goede vriendin kan soms in de ogen van een ander ronduit buitenissig zijn. Zo gaat dat met persoonlijke expressie en kunstvoorwerpen, en daar is niets mis mee.

Maar in andere gevallen is een sieraad niet in een keer te duiden. In veel culturen hebben de buurvrouw of een zus in hun sieradenkistjes precies dezelfde stukken verzameld, en toch zegt een sieraad nog steeds iets over de draagster. Sieraden vertellen, in combinatie met kleding, waar een vrouw vandaan komt, hoe het met de financiën gesteld is, of ze gehuwd of juist huwbaar is, of ze kinderen heeft, of wat haar geloof is. In die zin zijn traditionele sieraden vergelijkbaar met bijvoorbeeld Zeeuwse streekdrachten, waar details aan kleding en sieraden verraden of een vrouw uit Zuid-Beveland of van Walcheren komt, en of zij katholiek of protestant is. Ik laat u een aantal voorbeelden uit Noord Afrika en het Midden-Oosten zien.

Paar zilveren armbanden uit Oman

Het persoonlijke vermogen van een vrouw heeft de vorm van sieraden. Het grootste kapitaal ontvangt zij bij haar huwelijk. Daarna worden er bij financiële meevallers sieraden aan toegevoegd. In streken waarin niet iedereen toegang heeft tot een bank en waar inflatie even onvoorspelbaar als frequent is, is vermogen vastleggen in edelmetaal een beproefd middel. Delen van sieraden kunnen worden verkocht tegen de op dat moment gangbare koers als de nood aan de man is.

Volgende