Spanje haalt banden met Marokko aan

De Spaanse regering kwam gisteren met een forse delegatie op bezoek bij de collega's in Rabat. Premier Pedro Sanchez en twaalf van zijn ministers maakten de oversteek naar hun zuiderbuur om er twintig overeenkomsten te ondertekenen. Bevordering van de wederzijdse handel is een belangrijk doel. Daarnaast gaat het over migratie. Spanje is afhankelijk van Marokko bij het terugdringen van het groeiend aantal migranten dat de Spaanse exclaves Melilla en Ceuta in Noord-Afrika probeert te bereiken. Beide landen zijn sinds vorig jaar weer on speaking terms nadat Spanje de claim van Marokko op de West-Sahara had erkend. Spanje heeft zich altijd verzet tegen de Marokkaanse zeggenschap over de Westelijke Sahara, een voormalige Spaanse kolonie. Madrid pleitte lange tijd voor een referendum onder de lokale bevolking over de toekomst van de regio. De kwestie leidde tot een aanhoudende ruzie tussen de twee landen. In maart vorig jaar stelde premier Sanchez zich achter het Marokkaanse plan voor een zekere autonomie van de regio. Dat plan wordt bestreden door de Saharaanse verzetsbeweging Polisario die de Spaanse stap ziet als het zwichten voor de chantage en de angstpolitiek van Marokko. Spanje is overstag gegaan onder druk van de Europese migratiecrisis, volgens Polisario. Afgelopen zomer leidde het Spaans-Marokkaanse akoord tot een ware veldslag bij Melilla die aan vijf migranten het leven kostte. Na Spanje heeft ook Nederland de Marokkaanse claim erkend, wat heeft geleid tot een aanzienlijke verbetering van de betrekkingen met Marokko. Belangrijk onderdeel van de onderhandelingen tussen Nederland en Marokko was de mogelijkheid voor het terugsturen van uitgeprocedeerde asielzoekers. Referendum van de baan Europa was niet de eerste die de hoop op onafhankelijkheid van de Saharanen de grond in boorde. Vlak voor het verlaten van het Witte Huis wist Trump hier en daar nog wat concessies aan Israël af te dwingen. Op 10 december 2020 kondigde hij een door de VS bemiddeld diplomatiek akkoord aan waarin Amerikaanse erkenning van de Marokkaanse soevereiniteit over de Westelijke Sahara afgeruild werd tegen de erkenning van de staat Israël door Marokko. Daarmee haalde hij een streep door het VN-plan uit 1992 om een referendum te houden over de onafhankelijkheid. Marokko deed van begin af aan een beroep op allerlei uitsteltactieken en terwijl de jaren verstreken, werd het alsmaar duidelijker dat als het aan Rabat lag, er nooit een referendum zou komen. Ondertussen probeerde het Marokkaanse leger de rebellen tegen te houden achter een 2700 kilometer lange zandmuur. Veel Saharanen hebben hun toevlucht gezocht in vluchtelingenkampen net over de grens met Algerije. De Spaanse steun aan Marokko heeft er vorig jaar toe geleid dat buurland Algerije de vriendschapsbanden met Spanje heeft opgezegd. Dat zorgt voor nieuwe problemen in de Europese energievoorziening. Bijna de helft van het gas dat Spanje invoert, komt uit Algerije. In september wist de voorziter van de Europese Raad Charles Michel Algerije er toe te bewegen Spanje weer gas te leveren. Het olie- en gasrijke Algerije heeft eindelijk financieel de wind mee door de hoge energieprijzen en de oorlog in Oekraïne. Europese landen zijn naarstig op zoek naar alternatieven voor Russisch gas en olie en kloppen bij Algerije aan met koffers geld. Dat lijkt voornamelijk te worden besteed aan wapenuitgaven, een nieuwe potentiële bron van spanningen in Noord-Afrika. Qatargate Het is niet waarschijnlijk dat premier Sanchez en zijn twaalf ministers op bezoek in Marokko bij hun collega's navraag hebben gedaan naar het nog lopende Qatargate-schandaal, de omkoping van Europese parlementariërs die eigenlijk Marokko-gate zou moeten heten. Volgens Der Spiegel zou de Marokkaanse geheime dienst een belangrijke bijdrage hebben gehad bij de pogingen tot beïnvloeding van de besluitvorming van het Europese parlement. De dienst had contact met het voormalige Italiaanse Europarlementslid Pier Antonio Panzeri, zijn assistent Francesco Giorgi en een ander Italiaanse Europarlementariër, Andrea Cozzolino. Het doel was om op die manier invloed uit te oefenen op de socialistische fractie van het Europees Parlement. Dat ging dan bijvoorbeeld over standpunten over mensenrechten en persvrijheid, maar ook over de Westelijke Sahara. Het zal dan ook spannend worden hoe het Europese Parlement gaat reageren op de stappen van Spanje en Nederland als de volledige waarheid inzake de corruptie van Panzeri c.s. boven tafel komt.

Foto: Nick Brooks (cc)

Het Nederlandse leger in Marokko

Ook voor Marokko is de corona-lockdown nu wel voorbij. De grenzen gaan open en we mogen er weer in.

Volgens het reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken is Marokko toch ‘oranje’: “Reis alleen naar Marokko als het noodzakelijk is.” Een toeristische reis valt daar niet onder. En er gelden nog steeds bepaalde coronamaatregelen.

Voor een klein gedeelte van Marokko geldt zelfs code ‘rood”. Laat dat nou toevallig precies dat stukje van de Westelijke Sahara zijn dat eigenlijk ‘Sahrawi Arabische Democratische Republiek’ (SADR) heet. Ofwel het enige stukje Westelijke Sahara dat (nog) zelfstandig is en wordt geregeerd door het Frente Polisario.  De rest van de Westelijke Sahara wordt gezien als door Marokko bezet gebied.

Toen in 1975 Spanje zich definitief terugtrok uit de Westelijke Sahara, bleef Polisario zich verzetten tegen de plannen van Marokko om de gehele Westelijke Sahara in te lijven. Polisario wilde onafhankelijkheid voor de oorspronkelijke bewoners (de  Sahrawi). Pas in 1991 kwam het tot een staakt het vuren en nu, dertig jaar nadien, duurt de impasse nog steeds voort.

Sterker nog: toezicht van VN-troepen (Minurso – United Nations Mission for the Referendum in Western Sahara ) heeft niet voorkomen dat sinds vorig jaar de strijd weer lijkt opgelaaid. Brahim Ghali, president van SADR, kondigde het opzeggen van het bestand aan, nadat Marokko met militair ingrijpen een einde maakte aan een protestactie van Polisario-aanhangers.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Closing Time | Walid Ben Selim – Lila

Widad Mjama  (de eerste vrouwelijke MC van de Maghreb – zang en elektronica), Walid Ben Selim (zang) en Nidhal Jaoua (qanun) brengen ‘Lila’, een gedicht van Walid Ben Selim.

Walid Ben Selim en Widad Mjama (a.k.a. Widad Brocos) zijn beiden ook bandleden van N3distan, met vooral muziek geïnspireerd op hedendaagse en klassieke Arabische poëzie met een sterke vrijheidsboodschap.

Foto: MO* (cc)

Nederlandse Hirak-activisten: Marokko is voor ons onveiliger geworden

NIEUWS, ONDERZOEK - 60% van de Marokkaans-Nederlandse Hirak-activisten denkt dat Marokko voor hen het afgelopen jaar onveiliger is geworden. Dat blijkt uit een peiling die Republiek Allochtonië, net als vorig jaar, hield onder deze activisten. Een vergelijkbare groep (58%) zal dit jaar niet naar Marokko gaan. Dat zijn er meer dan vorig jaar, toen 46% aangaf Marokko zeker te mijden. De belangrijkste reden om niet naar Marokko is net als vorig jaar dat de activisten bang zijn om opgepakt te worden.

De protestbeweging Hirak strijdt sinds het najaar van 2016 voor de verbetering van de leefomstandigheden en mensenrechten in de Rif-regio, in het noorden van Marokko. De protesten ontstonden na de dood van visverkoper Mohsin Fikri.  In Nederland zijn er veel activisten, soms verenigd in een steun- of solidariteitscomité, die de strijd in Noord-Marokko steunen. Onder deze activisten is een peiling uitgezet die door 70 personen is ingevuld. Dat waren er iets minder dan vorig jaar, toen er 81 activisten deelnamen aan een vergelijkbare peiling.

Actief betrokken

Driekwart van de deelnemers aan de peiling heeft deelgenomen aan protestacties tegen de Marokkaanse overheid en twee derde geeft aan over de Hirak te schrijven op sociale media (facebook, twitter of LinkedIn). Een kwart van de respondenten schrijft, blogt of vlogt over de Hirak. Dat is iets meer dan vorig jaar. Tien respondenten geven aan zelf protestacties te organiseren.

Foto: MO* (cc)

Riffijns Nederlandse organisaties: Rabat schendt mensenrechten in De Rif en zaait verdeeldheid in Nederland

NIEUWS - Acht organisaties hebben het kabinet en de Tweede Kamer in een brief gevraagd stelling te nemen tegen mensenrechtenschendingen in Marokko. Daarnaast waarschuwen deze organisaties dat boegbeelden uit de Marokkaans Nederlandse gemeenschap door de Marokkaanse overheid worden gebruikt om het imago van Marokko op te poetsen. Dit leidt tot toenemende spanningen tussen Marokkaanse Nederlanders. Dat schrijven zij in een persbericht dat hieronder wordt weergegeven.

“Acht Nederlands-Riffijnse organisaties, te weten Bades Foundation, Stichting Izouran, Comité Mulay Mohand, Stichting Noemidia, Rif Alert, Vereniging Symphony, Vereniging Syphax en Rifproject, hebben vandaag een brief verstuurd naar minster van BuZa Blok en de Buitenland Commissie.

In deze brief spreken wij onze afschuw uit over het in het hoger beroep handhaven van de onrechtstatelijke vonnissen voor de Hirak-activisten in Marokko en roepen wij minister Blok en de leden van de Buitenlandcommissie op politiek stelling te nemen in deze voor Nederland en Europa relevante mensenrechten- en veiligheidskwestie.

De vonnissen werden in de nacht van vrijdag 5 april op zaterdag 6 april in het holst van de nacht, bekend gemaakt.

In de Rif in Marokko geldt sinds 1959 een militair decreet, na het bloedig neerslaan van de opstand in 1958 tegen de onderdrukking van de Rif door het centrale Marokkaanse gezag. Het militaire decreet is tot op de dag van vandaag niet opgeheven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Closing Time | Asmâa Hamzoui & Bnat Timbouktou

Asmâa Hamzaoui en haar groep Bnat Timbouktou brengen gnawa-muziek. Traditioneel alleen door mannen uitgevoerd, maar daar komt dus verandering in.

De Gnawa, oorspronkelijk uit uit West- en Centraal Afrika, werden door Berbers als slaven naar Noord Afrika gebracht. De Gnawa-muziek is van oorsprong spirituele, religieuze muziek, vaak gezongen bij rituelen waarbij uitvoerenden en/of toehoorders in trance raakten.

De moderne Gnawa-muziek is meer wereldser geworden en mengt zich met blues, jazz, funk, hiphop en reggae.

Foto: Twee amuletkokertjes uit Tunesië copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

Kunst op Zondag | Bedoeïenensieraden

ACHTERGROND - Sieraden zeggen iets over de drager. De keuze voor een materiaal, vorm, ontwerper of motief is zeer persoonlijk: een stuk uit het sieradenkistje van de buurvrouw of zelfs een goede vriendin kan soms in de ogen van een ander ronduit buitenissig zijn. Zo gaat dat met persoonlijke expressie en kunstvoorwerpen, en daar is niets mis mee.

Maar in andere gevallen is een sieraad niet in een keer te duiden. In veel culturen hebben de buurvrouw of een zus in hun sieradenkistjes precies dezelfde stukken verzameld, en toch zegt een sieraad nog steeds iets over de draagster. Sieraden vertellen, in combinatie met kleding, waar een vrouw vandaan komt, hoe het met de financiën gesteld is, of ze gehuwd of juist huwbaar is, of ze kinderen heeft, of wat haar geloof is. In die zin zijn traditionele sieraden vergelijkbaar met bijvoorbeeld Zeeuwse streekdrachten, waar details aan kleding en sieraden verraden of een vrouw uit Zuid-Beveland of van Walcheren komt, en of zij katholiek of protestant is. Ik laat u een aantal voorbeelden uit Noord Afrika en het Midden-Oosten zien.

Paar zilveren armbanden uit Oman

Het persoonlijke vermogen van een vrouw heeft de vorm van sieraden. Het grootste kapitaal ontvangt zij bij haar huwelijk. Daarna worden er bij financiële meevallers sieraden aan toegevoegd. In streken waarin niet iedereen toegang heeft tot een bank en waar inflatie even onvoorspelbaar als frequent is, is vermogen vastleggen in edelmetaal een beproefd middel. Delen van sieraden kunnen worden verkocht tegen de op dat moment gangbare koers als de nood aan de man is.

Foto: Trysk  (cc)

Het verdriet van de Rif (1)

ACHTERGROND - Sinds de dood van visverkoper Mohsin Fikri, eind oktober vorig jaar, gist het in de Rif. Tot nu toe waren er demonstraties in Al Hoceima en aangrenzende dorpen, zoals Imzouren en Beni Bouayach.

Meestal verliepen die protesten vreedzaam, maar gisteren liep het uit de hand, met de hardhandige arrestatie van de leider van de demonstranten, Nasr Zafzafi. Hij werd afgevoerd naar de gevangenis in Casablanca.

Het leger stond al dagen paraat om uit te rukken en met geweld de orde te herstellen. De directe aanleiding voor de arrestatie van Nasr Zafzafi was dat hij afgelopen vrijdag, tijdens de preek in de moskee van Al Hoceima, luidkeels protesteerde tegen de woorden van de imam. Die had gezegd dat de protesten zondig waren, ‘fitna’.

‘Zijn de moskeeën van God, of van de makhzen?’ riep Zafzafi woedend, onder luide bijval van andere moskee-gangers. Daarmee ging hij te ver, meteen werd er een arrestatiebevel uitgevaardigd.

Ergernissen

Vandaag is het weer rustig in Al Hoceima. Maar zijn met Zafzafi’s arrestatie de problemen opgelost? Nee, natuurlijk niet. De onvrede bij de Riffijnen zit diep. Al sinds Marokko’s onafhankelijkheid in 1956 vragen ze om meer werkgelegenheid, beter onderwijs voor hun kinderen, toekomstkansen en uitroeiing van de welig toerende corruptie.

Quote de Jour | Zwartmaken

Officieel komen ze tijdens de ramadan over het geloof vertellen, maar in werkelijkheid komen ze de volksbeweging zwartmaken. Het zijn mensen in dienst van de overheid, verstopt onder witte djellaba’s.

Ahmed Essadki, leider van de Riffijnse protestbeweging in Nederland, haalt uit naar Marokkaanse imams die door de regering hierheen gestuurd werden. De spanningen in Marokko krijgen zo ook hun weerslag in Nederland.

Quote du jour | Vagina’s

De bron van de ellende die ik beschrijf is de islam, of tenminste wat men door domheid van het geloof heeft gemaakt. Die domheid kent geen grenzen, de islamitische geestelijken op de satellietzenders waar iedereen in Marokko naar kijkt, hebben het uitsluitend over onze vagina’s, alsof er niets anders bestaat dan onze maagdelijkheid en deugd.

Hoewel het natuurlijk volstrekt terecht is om het geleuter van Machteld Zee over islamitische complotten aan de kaak te stellen, neemt dat niet weg dat islamitische theologie nog steeds een machtige fundgrube is voor vrouwvijandig denken, zo observeert de Marokkaanse actrice Loubna Abidar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende