(Oude) nieuwe ideeën voor Rutte

Vorige week vroegen we u welke boeken en artikelen zij Mark Rutte zou moeten lezen. Welke denkers zouden zijn liberalisme kunnen scherpen? Op basis van uw suggesties maakte Vrij Nederland een selectie, op een rij gezet door Floor Rusman. Voor de onderklasse, tegen de staat: Phillip Blond De Britse ‘progressief-conservatieve’ politieke denker Phillip Blond is een drijvende kracht achter de Big Society-agenda van David Cameron. Blond grijpt voor zijn hybride ideologie (‘Red Toryism’) terug op linkse én rechtse ideeën. Volgens hem moet er een einde komen aan de libertijnse cultuuropvatting die heeft geleid tot relativisme en het verlies van gedeelde waarden – een typisch conservatief standpunt. Maar tegelijk doen Blond's voorstellen tot democratisering en decentralisering van de economie denken aan socialistische idealen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zware onderhandelingen

Ja, maar het zullen zware onderhandelingen worden

Aldus premier Rutte vanochtend op een vraag van Job Cohen of de PVV meer bezuinigingen zal steunen. Hoewel Geert Wilders erop hamert dat zijn achterban genoeg voor de kiezen heeft gekregen, rekent Rutte dus nog steeds op zijn steun.

Ik zou daar niet zo zeker van zijn. Wie de debatten goed analyseert, ziet dat Geert Wilders hard aan zijn linkse profiel werkt. Asiel, immigratie, islam, het zijn ondergeschoven onderwerpen. Hij probeert vooral de linkse partijen af te troeven. Het Cohen-pesten is overduidelijk, dat deed Wilders vorig jaar ook al. Maar wie goed oplet, merkt dat ook Emile Roemer het continu aan de stok krijgt met Wilders.

Wilders schiet naar links. Hij moet wel. Steun? Ja, maar als de PVV in de peilingen daalt, is het snel afgelopen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Geef Rutte inspiratie – denk mee

Premier Rutte mag dan lang als links-liberaal hebben gegolden, tegenwoordig wordt hij uitgemaakt voor conservatief, of rechts. Het is natuurlijk ook niet makkelijk: idealen breken op de harde realiteit. Weekblad Vrij Nederland gaat volgende week in de papieren versie op zoek naar de liberale wortels van de premier. Door welke denkers laat hij zich inspireren, of platter gezegd: welke boeken liggen er op zijn nachtkastje?

Waarom moet u dit weten?

Sargasso en Vrij Nederland slaan de handen komende weken ineen in een gezamenlijke mediarubriek. Ervan uitgaande dat de lezers bij elkaar meer weten dan een paar stoffige redactieleden, willen we met behulp van u op zoek naar interessante ideeën en content.

Hoe werkt het?

Wij brengen iedere week een onderwerp naar voren en doen een beroep op uw kennis. Alles is welkom: (links naar) filmpjes, meningen, artikelen, boekbesprekingen, podcasts, foto’s. Vrij Nederland verwerkt de oogst van de crowdsourcing in een artikel dat in de papieren versie en online komt. Uw inbreng dient dus als gids voor de VN-lezer die verdieping zoekt. Uiteraard is dat stuk ook op Sargasso te lezen. Deze week gaan we proefdraaien en het resultaat publiceren we in ieder geval online.

Het onderwerp van deze week is dus het liberalisme van Rutte. We willen u daarbij de volgende vragen voorleggen: van welke denkers en denkbeelden moet premier Rutte kennis nemen om ondanks regeringsdeelname een echte liberaal te blijven/worden? Naar wie moet hij luisteren? Welke boeken zouden op zijn nachtkastje moeten liggen en welke filmpjes, lezingen, podcasts en artikelen zouden in zijn smartphone moeten zitten?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De euro: inherent instabiel

Ik heb elders al eens de oprichting van de muntunie vergeleken met het bouwen van een huis waarbij je begint met het de muren om je pas daarna zorgen te gaan maken over de fundering. Nu blijkt dat het euro-huis op zand is gebouwd en worden steeds meer scheuren zichtbaar. De muntunie zit niet goed elkaar en dat heeft niets te maken met “stoute landen” die zich niet aan de regels houden. Ja, Griekenland heeft zich niet aan de regels gehouden en Italië heeft een veel te hoog begrotingstekort, maar dat is niet de oorzaak van de huidige problemen, het is slechts de aanleiding. Ook gaan de problemen dieper dan de veel geopperde constatering dat de landen te veel van elkaar verschillen. Natuurlijk, de verschillen in cultuur maken het moeilijker maar het is niet de oorzaak van de huidige problemen.

Urgentie
De structurele fout zit diep. Niet alleen is het een fundamenteel probleem, het is zoals nu door sommige economen wordt benadrukt een heel urgent probleem. Het uiteenvallen van de Euro is een kwestie van maanden misschien zelfs van weken. De reden hiervoor is, zoals ik al benadrukte, van structurele aard. Voor een goede, economen-uitleg kunt u het beste dit artikel van De Grauwe (pdf) lezen. Ook Krugman, Eigengreen, en Jacobs hebben goed over dit onderwerp geschreven.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het bankiersperspectief

Jan Kees de Jager/screenshot RTL-ZIk pakte gistermiddag net het staartje mee van RTL-Z, maar het interview met Jan Kees de Jager is vast wel meer te zien geweest op de Nederlandse TV en ook zijn collega Mark Rutte verkondigt een vergelijkbare boodschap: we gaan het monster van de staatsschuld echt killen. Stoere taal van bankiers die hun klant slecht nieuws komen brengen over de toestand van zijn bedrijf (transcript van mij, video RTLXL):

[Voice Over, filmpje met winkelend publiek] De economische vooruitzichten worden steeds somberder. De eurocrisis en de gevolgen daarvan voor onze economie zorgen er voor dat het kabinet er rekening mee houdt dat er volgend jaar extra bezuinigd moet worden
[De Jager]: We bekijken dat van jaar op jaar, en als het echt nodig is om ook in te grijpen dan zullen we dat ook doen maar het is nu al te voorbarig om daar in concrete zin over te spreken
[VO]: Het kabinet gaat al voor 18 miljard Euro bezuinigen, maar misschien is dit niet voldoende.
[DJ]: We zitten gewoon in een periode waarin de overheidsfinanciën, je zou kunnen zeggen duw achter duw krijgen en echt onder druk staan en niet incidenteel maar dat er steeds weer tegenvallers.
[VO]: Waar het kabinet extra op gaat bezuinigen en precies hoeveel daar willen ze nog niets over kwijt.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De gedoogmissie in Kunduz

Voor de Nederlandse militaire missie in Kunduz creërde premier Rutte een papieren werkelijkheid om Jolande Sap over de streep te trekken. Dat was nodig omdat de PvdA, normaal gesproken een steunpilaar voor Atlantische realpolitik, het liet afweten. GroenLinks nam een fors risico om het Nederlandse imago bij de Amerikanen te redden (daar kun je van alles van vinden, maar het is een feit dat goede relaties met de Amerikanen handig zijn in de internationale politiek).

Zowel Rutte als Sap wist natuurlijk wat er komen zou: een stroom van berichten dat het daar in Kunduz minder pluis is dan gehoopt en dat de opgeleide politieagenten toch tegen de taliban gaan vechten. Dat is voor VVD en GroenLinks het sein om te vechten voor de instandhouding van de papieren werkelijkheid. Het kabinet ontkent dat er gevochten wordt en GroenLinks stelt kamervragen om het geloof nog eens goed te onderstrepen.

Dit is natuurlijk een poppenkast. De missie in Kunduz wordt gedoogd, niet alleen door GroenLinks, ook door de VVD (lees vooral de laatste zin van hun standpunt over Kunduz). We zijn ooit aan Afghanistan begonnen omdat we boos waren over 9/11 en nu zitten we er nog steeds, omdat we de boel een beetje netjes willen achterlaten en om onze eenzame Amerikaanse vrienden het gevoel te geven dat ze er niet alleen voor staan. Dat is wel een valide reden, maar niet eentje die je verkoopt aan de Nederlandse burgers. Dan maar een papieren werkelijkheid en de andere kant uitkijken als de realiteit toeslaat. De gedoognatie bij uitstek is er een meester in.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rutte, Finland en het lidwoord

Is Rutte wel serieus met Europa bezig, vraagt WTE zich af in deze gastbijdrage (overgenomen van Publiekrecht en Politiek en ook te lezen in het FD).

Mag Finland in zijn eentje onderhandelen over Griekse dekking van zijn zekerstellingen? In de slotverklaring van de Eurozone-top van 21 juli zijn de taalversies daarover verschillend. Het doet frappant denken aan de beroemde VN-resolutie 242 uit 1967 over de toen (en nog) door Israel bezette gebieden.

De Engelse versie luidde dat ‘Israël should withdraw from territories occupied…’. Dat kan betekenen: uit alle gebieden, maar ook uit een aantal gebieden. In de Franse versie moet Israel zich terugtrekken ‘des territoires occupés’, dus ‘uit de (=alle) gebieden. De Franse taal dringt altijd aan op scherp onderscheid en het lidwoord speelt daarin een hoofdrol. Het Engels laat het lidwoord graag weg en biedt meer plaats aan creatief misverstand. In die resolutie 242 was het verschil tussen de taalversies overigens opzettelijk en een deel van het compromis.

Is dat ook zo in het compromis van 21 juli? In het Engels staat er dat zekerheid kan worden geregeld voor ‘the risk arising to euro area Member States’. Dat kan betekenen: voor alle landen, maar ook voor afzonderlijke landen. In de Duitse en de Franse versies staat er respectievelijk; … den Mitgliedstaaten …. erwachsende Risiko’ en ‘le risque résultant, pour les États membres de la zone euro..’. In beide teksten gaat het dus om de, ofwel alle, landen. Volgens deze teksten kan Finland niet in zijn eentje afspraken maken.

Vorige Volgende