Amerikaanse militaire inzet in Afrika

De afgelopen maanden horen we veel berichten over terreuraanslagen in Afrikaanse landen. In Nigeria pleegt de terreurgroep Boko Haram aanslagen. In Kenia viel de islamitische terreurbeweging Al Shabab een winkelcentrum aan. Ook in Libië en Mali plegen moslimextremisten aanslagen. Tot dusver proberen de lokale regeringen de terroristen aan te pakken, maar hoelang zal het nog duren voordat er buitenlandse militaire hulp ingeroepen wordt? De afgelopen jaren heeft het Amerikaanse leger al in veel Afrikaanse landen voet aan de grond gekregen. In 2008 werd door het Pentagon AFRICOM opgezet, een nieuwe tak van het Amerikaanse leger dat de Amerikaanse belangen in Afrikaanse landen zal gaan verdedigen, als dat nodig is. Op de website van AFRICOM kun je lezen wat de doelstellingen van dit legeronderdeel zijn. Op internet zijn al een paar kritische beschouwingen geschreven over de Amerikaanse (neokoloniale) inmenging in Afrika. Nick Turse gaf op TomDispatch.com een overzicht van de snel groeiende activiteit van AFRICOM. Op het kaartje na de streep kun je zien dat Amerikaanse militairen actief zijn in 49 van de 54 Afrikaanse landen.

Foto: Ferdinand Reus (cc)

Verkiezingen in Mali op oude voet

ANALYSE - Morgen zijn de eerste verkiezingen in Mali sinds de staatsgreep van maart 2012 en de Franse interventie begin dit jaar. Zijn de lessen geleerd en is Mali er klaar voor of blijft alles bij het oude? Manon Stravens, die vier jaar voor ICCO in Mali werkzaam was, blikt vooruit.

‘De mensen halen hun verkiezingspas op. Niet om te stemmen, maar uit nieuwsgierigheid, omdat het op een bankpas lijkt en de meesten hebben dat niet.’ De gebruikelijke spot van goede vriend Mo slaat digitaal nog altijd aan. De biometrische verkiezingspas NINA (nationaal identificatienummer), is geproduceerd door het – uiteraard – Franse bedrijf Morpho en is een primeur voor Mali. Gemaakt voor zo’n zeven miljoen Malinezen die dit weekend naar de stembus moeten gaan. Mooi pasje met een mooie naam. En vooral minder fraudegevoelig. Of het ding erin gaat slagen de gebruikelijke < 30% opkomst op te krikken en een legitieme, maar vooral veranderingsgezinde regering op het pluche te krijgen, is de grote vraag.

Naweeën

Mali staat in het teken van de snel naderende verkiezingen op 28 juli. Een eventuele tweede ronde is gepland op 11 augustus. De verkiezingen moeten de constitutionele orde herstellen na de uit de hand gelopen staatsgreep van maart 2012. Nog middenin de naweeën van de oprukkende rebellen en de Franse interventie van begin dit jaar, of ze staat alweer voor de volgende vuurproef. De nationale noodtoestand is er speciaal even voor opgeheven. Niet omdat er geen noden meer zijn, maar omdat het campagnecircus toch ooit van start moest kunnen gaan. De kandidaten hebben een schamele twintig dagen om een half onherbergzaam land, dertig keer zo groot als Nederland, door te toeren.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Adam Curtis: ‘Westers verzet tegen islamisme in Afrika werkt contraproductief’

ACHTERGROND - Adam Curtis, de maker van ideeënhistorische documentaires als The Century of the Self (2002) en The Power of Nightmares (2004) neemt lezers van zijn blog mee langs een aantal koloniale conflicten in de 20e eeuw tussen islamisten in Afrika en grootmachten als Groot-Britannië, Frankrijk en Italië.

Curtis’ conclusie: de strijd die we bijvoorbeeld Frankrijk in Mali zien voeren tegen ‘islamisten’ is een herhaling van zetten, die Westerse grootmachten al zo vaak hebben uitgeprobeerd. Het is ‘history repeating’ en het resultaat was al die vorige keren ook al contraproductief, zo niet desastreus. En het wordt gelegitimeerd op basis van gemakzuchtige etiketteringen en een simplistisch wereldbeeld van ‘goeden’ versus ‘schurken’.

Foto: Riccardof (cc)

Fransen in het nauw (x2) en cinema in Ouagadougou

ACHTERGROND – Deze week van Afrikaanse bodem een keur aan kijk- en luistertips, alsook aandacht voor Fransen op hete kolen. Nope, géén Pistorius. Daar worden we toch al mee doodgegooid, nietwaar?

Zo vier je vakantie in Kameroen, zo grijpt Boko Haram je bij de kladden. Een familie van zeven avonturiers wordt vermoedelijk vastgehouden in het (islamitische) noorden van het land, of in Nigeria, thuishaven van de rebellenbeweging. Parijs zet vanzelfsprekend z’n war face op en weigert iedere vorm van onderhandeling. Boko Haram op zijn beurt dreigt de ongelukkigen (drie volwassenen en vier kinderen) een kopje kleiner te maken als hun eisen – de vrijlating van gevangenen – niet worden ingewilligd.

Een flink eind naar het noordwesten, in Mali, ontvouwt zich het gevreesde guerrilla-scenario. The shit has hit the fan, want keiharde gevechten zijn inmiddels aan de orde van de dag een snelle Franse terugtrekking lijkt er voorlopig niet in te zitten. Hier nog een heldere analyse van Time Magazine.

Persoonlijk sidder ik nog na van een weergaloos muziekfestival op Zanzibar, een moveable feast met een indrukwekkende stoet goeie Afrikaanse bands. Luister eens naar het Zimbabwaanse Mokoomba, of de Burkinabé/Amerikaanse combi Burkina Electric. Khaira Arby, Cheik Lô en Atongo Zimba (“In heaven there is no beer”) lieten zich ook van hun beste kant zien. Als je er dan toch voor gaat zitten, huil dan met me mee om de overleden echtgenoot van Neria, en bekijk de meest recente aflevering van Tegenlicht. Ter afronding van dit chaotische allegaartje een interessant stuk over censuur in de Afrikaanse kunsten – naar aanleiding van het FESPACO filmfestival dat nu aan de gang is in Ouagadougou. En, bijna vergeten: Botswaanse metalheads!

Foto: European External Action Service (cc)

In Mali, now comes the hard part

ANALYSE - Last month, French military forces freed the main population centres in northern Mali from jihadist control. Progress on the military front has created new political momentum as Malians plan to go to the ballot box this summer, ending fifteen months of interim rule.

But as the European Union deploys a training mission to build the Malian armed forces, the hardest work still lies ahead. A fragile transition phase approaches as the French get ready to hand over responsibilities to AFISMA, the African-led mission. Recent clashes in Gao and a car bomb in Kidal show that the peace has not yet been won. Political reconciliation is a long way away, regional spillover of the conflict is increasing and a jihadist threat remains. Superficial comparisons with the EU’s effort in Somalia are misleading; European member-states will need to play a more central role and commit for the long term to increase the prospects for stability in the Western Sahel. Four challenges in particular stand out.
The first is to continue to pursue the jihadists. This requires sustained counter-terrorist operations and considerable human and signals intelligence efforts. The military phase has now concentrated on the inhospitable Adrar des Ifoghas mountain range on the Mali-Algerian border. Chadian forces, US and British surveillance assets and US, British and Italian refuelling aircraft are supporting the French. The threat of ambushes, improvised explosives and shoulder-fired missiles, coupled with the unknown terrain, means that the operation may last several weeks or months. Concern for several European hostages – thought to be held captive in the Ifoghas – also commands caution.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 14-10-2022

Verkiezingen en voetbal in Afrika

ACHTERGROND - In de eerste Afrika-aflevering van Elders in de Wereld aandacht voor politiek oproer in Ghana en Mali, het zwijgen van Mandela en (de schoenveters van) de Zambiaanse über-Messi.

None is quiet on the western front. In een live gestreamde verklaring riep de Ghanese kiescommissie afgelopen zondagavond zittend president John Dramani Mahama uit tot winnaar van de verkiezingen die vrijdag en zaterdag zijn gehouden. Mahama, die hetNational Democratic Congress (NDC) vertegenwoordigt, is met 50,7% van de stemmen zijn rivaal Nana Akufo-Addo (47,7%) de baas. Of? Addo’s partij, de New Patriotic Party (NPP), schreeuwt moord en brand en beticht de verkiezingscommissie van manipulatie. Zaterdagavond al repte de secretaris-generaal van de NPP juist van een verkiezingszege van Akufo-Addo, die 51 procent van de stemmen zou hebben gekregen. Terwijl Mahama alvast verbaal het confetti-kanon afschoot tijdens zijn acceptance speech, deelde de NPP middels een statement op de partijwebsite een woedende uppercut uit. Wordt vervolgd, ja. Bij de buren is het gras immers nog rood van het bloed: twee jaar geleden liep een verkiezingsconflict in Ivoorkust gruwelijk uit de hand.

Dan Mali, waar het al code rood is sinds de militaire coup die in maart van dit jaar door rebellen werd gepleegd. Maandagnacht werd premier Cheick Modibo Diarra gearresteerd door legerofficieren die trouw zijn aan coupleider Amadou Sanogo. Prompt maakte Diarra, net toen hij op het punt stond op het vliegtuig naar Frankrijk te stappen, zijn aftreden wereldkundig. Door voor eigen rechter te spelen lapt het leger afspraken met de VN-Veiligheidsraad aan de militaire laars; in april droegen Sanogo cum suis de macht nog over aan een interim-(burger)regering en beloofden ze zich koest te houden. De sluwevossenstreek van maandagnacht komt net op het moment dat de VS spijkers met koppen beginnen te slaan wat betreft een militaire interventie in Mali. Ook Frankrijk en de Afrikaanse Unie zelf hebben al opgewonden geblaft. Wie bijt het eerst?

Foto: Riccardof (cc)

Bijbelse plagen en de zen-meester

Mali en Niger worden bedreigd door een enorme sprinkhanenplaag. De oorzaak ligt onder andere aan de Arabische Lente.

Sprinkhanenplagen zijn een bijna jaarlijks verschijnsel in landen rondom de Sahara. De plagen die Mali bedreigen komen doorgaans uit het noorden. Algerije en Libië bestrijden doorgaans een flink deel van de plagen, maar dit jaar ligt dat anders. Algerije worstelt met een aantal schermutselingen aan de grenzen. In Libië had men dit jaar even wat anders aan het hoofd.

Bijkomend probleem is de politieke onrust in Mali. Een Touareg-opstand bemoeilijkt de bestrijding van de sprinkhanen. Internationale hulpverleners van de Food and Agriculture Organization krijgen geen toegang tot het gebied. De plattelandsbevolking is op zichzelf aangewezen in een toch al moeilijke situatie.

Vorige week bleek al dat de onrust in Libië meer onvoorziene gevolgen had, namelijk dat veel Touareg-huurlingen ineens werkloos waren en terugkeerden naar Mali, alwaar ze even een coup pleegden.

Ik moet bij dit soort berichten altijd terugdenken aan een fenomenale scene uit Charlie Wilson’s War (helaas niet op youtube oid). Charlie Wilson (gespeeld door Tom Hanks) is een nogal komisch Congreslid dat voor weinig deugt, maar wel de Mujehadin in Afghanistan weet te bewapenen met luchtafweergeschut en zo en passant de Russische nederlaag en daarmee het einde van de Koude Oorlog helpt bespoedigen. Hij wordt hierin bijgestaan door Gust Avrakatos (gespeeld door een magistrale Philip Seymour Hoffman), een übercynische CIA-agent. Avrakatos probeert Wilson nog zo te waarschuwen, maar pas aan het einde van de film, als de Russen de benen hebben genomen uit Afghanistan en de overwinning van de Mujehadin wordt gevierd, pas dan mag Avrakatos zijn parabel van de Zen-meester vertellen:

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende