Italië toont Europese trend

Het resultaat van de parlementsverkiezingen in Italië is zoals verwacht: de kiezers keren zich af van de gevestigde middenpartijen. De winnaars van Italiaanse presidentsverkiezingen zijn de extreem-rechtse Lega, die zijn bondgenoot, Berlusconi's Forza Italia, voorbijstreefde, en M5S (Vijfsterrenbeweging), de anti-establishment beweging van Beppe Grillo. Die werd als zelfstandige partij de grootste met bijna een derde van alle stemmen. De vorming van een regering die op een meerderheid in het parlement kan rekenen wordt een helse klus. De Vijfsterrenbeweging heeft samenwerking met gevestigde partijen altijd afgewezen, maar zal nu toch een compromis moeten sluiten willen ze als grootste partij niet volledig uitgeschakeld worden. Steun van de Partido Democratico (PD) van aftredend premier Gentiloni zit er niet in. De PD kiest als verliezer voor de oppositie. Matteo Salvini, leider van Lega is bereid onderhandelingen te beginnen met Luigi Di Maio, de eerste man van M5S. Maar het is onwaarschijnlijk dat Di Maio daarvoor de handen op elkaar krijgt bij zijn grotendeels linkse achterban. Hij hoopt daarom de (verdeelde) PD alsnog te verleiden  door hen mooie portefeuilles aan te bieden. Als een deal met de PD niet mogelijk blijft, wil de Vijfsterrenbeweging de Lega polsen. 'De onderhandelingen zullen sneller gaan dan in Duitsland' zei Di Maio woensdag. Dat valt nog te bezien. De verwijzing naar de lengte van de regeringsvorming in Duitsland, die deze week uiteindelijk na zeven maanden afgerond is,  raakt wel aan een trend die in meer Europese landen de politiek beheerst: de crisis van de gevestigde middenpartijen, met voorop de sociaal-democratische.

Quote du Jour | What are the Italian people saying?

 

The people have spoken. But what are they saying? There are two main ways to read the results, and both have major consequences for Europe. One—and this is entirely new—is that one of the three pillar countries of the European Union now effectively has a euroskeptical majority in parliament; both Five Star and the League have called for rewriting treaties with Europe to give Italy more sovereignty. (Although it’s a big question whether they would team up to form a government; the election results have produced a hung parliament.)

The second is that voters are punishing Italy’s governing elites—Renzi’s Democratic Party, but also Silvio Berlusconi’s Forza Italia party—for overseeing the country’s decline.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: European Parliament (cc)

Italië begint aan een spannende verkiezingscampagne

ELDERS - Op 4 maart kiezen de Italianen een nieuw parlement.

De Italiaanse president Sergio Mattarella heeft eind december het parlement ontbonden ter voorbereiding van de verkiezingen op 4 maart. Matteo Renzi, de ex-premier van de centrum-linkse regering die eind 2016 moest aftreden omdat zijn voorstellen voor grondwetswijziging het niet haalden, trapte deze week de campagne voor zijn partij af. “In 2013 haalden we het net niet, maar nu moeten we echt de grootste partij worden,” zei hij ondanks alle voorspellingen die op het tegendeel wijzen.

De polls voorspellen dat de Vijfsterrenbeweging (M5S) van Beppe Grillo de grootste wordt, gevolgd door de Democratische Partij (PD) van Renzi. Beide zouden nu tussen de 20 en 30% van de stemmen halen. Daarachter komen Berlusconi’s Forza Italia en de Lega Nord, elk met rond de 15% van de stemmen. M5S lijkt vast te houden aan het standpunt dat ze met niemand anders wil samenwerken. Aangezien de partij geen 50% van de stemmen gaat halen ligt, zeker na een verlies van de PD, een rechtse coalitie voor de hand met FI, LN en nog rechtsere partijen zoals de Fratelli d’Italia, op dit moment de belangrijkste erfgenaam van het Italiaanse fascisme. Net als LN pleit deze partij voor uittreden uit de EU, een stap die Berlusconi te ver gaat. Een coalitie tussen zijn partij en de PD van Renzi en huidig premier Gentiloni is dan uiteindelijk ook nog een optie.

Foto: European Parliament (cc)

Italiaanse referenda opmaat voor verkiezingen 2018

ELDERS - Zondag mogen de inwoners van Lombardije en Venetië zich uitspreken over een grotere autonomie van hun regio’s.

De regio’s Lombardije (Milaan) en Veneto (Venetië) hebben beide een gouverneur van de partij Lega Nord. Deze partij werd in 1991 opgericht door Umberto Bossi om het rijke noorden van Italië onafhankelijker te maken van het arme zuiden. Bossi is inmiddels van het toneel verdwenen en vervangen door Matteo Salvini. Hij maakte van Lega Nord een bredere, nationale rechtse partij naar het voorbeeld van het Franse Front National: anti-immigratie en anti-EU. Maar nu hebben Roberto Maroni en Luca Zaia, de twee Lega Nord gouverneurs in Noord-Italië het oude sentiment weer nieuw leven ingeroepen met de organisatie van een referendum voor meer autonomie. Legaal en goedgekeurd door Rome, al gingen er wel wat schermutselingen aan vooraf over de formulering van de vraag. Nu wordt instemming gevraagd met ‘verdere hervormingen en bijzondere voorwaarden voor autonomie’.

Als de Ja-stemmen in de meerderheid zijn geeft dat de regio’s een steviger mandaat om met Rome te onderhandelen over grotere vrijheid om eigen inkomsten in de regio zelf te besteden. Het gaat ook hier vooral over de verdeling van het belastinggeld. Anders dan in Catalonië staat een onafhankelijk Padania nog niet direct op de agenda. Sterker nog. Het lijkt er op dat Lega Nord deze referenda organiseert als aanloop naar de Italiaanse parlementsverkiezingen van 2018, schrijft Anna Momigliano op het Europese blog Politico. Met een goed resultaat bij deze verkiezingen is de partij kandidaat voor een rechtse regering in een coalitie met Forza Italia van Berlusconi. Het gaat Salvini uiteindelijk om de macht in Rome. 

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Photo RNW.org (cc)

Venetië weer onafhankelijk?

ELDERS - Ook in Italië manifesteert zich een beweging voor regionale autonomie die het centrale gezag uitdaagt. De Lega Nord onderscheidt zich verder met uitgesproken standpunten over de internationale politiek.

Venetië was duizend jaar een onafhankelijke staat voordat Napoleon de stad in 1797 bezette. Veneto, stad en regio, integreerden vervolgens in de 19e eeuw in de nieuwe Italiaanse eenheidsstaat. Met een beroep op de roemruchte geschiedenis van de stad vergaarde de partij Indipendenza Veneta drie jaar geleden al een grote meerderheid voor de onafhankelijkheid van Venetië in een onofficiële online stemming. Nu heeft de regionale partij Lega Nord een nieuw referendum over autonomie aangekondigd voor dit najaar. Niet alleen in Veneto, maar ook in een tweede Noorditaliaanse regio, Lombardije.

De Lega Nord is een overwegend rechts-populistisch, eurosceptisch samenwerkingsverband van regionale groepen uit de noorden van Italië die streven naar een federaal Italië. De partij werkt in het Europees parlement samen met het Front National, de PVV en de Oostenrijkse Vrijheidspartij. In Veneto en Lombardije is de Lega Nord het sterkst. Bij de verkiezingen voor het parlement in Rome en voor het Europees parlement haalde Lega Nord de afgelopen jaren, sinds de samenwerking met Berlusconi, maar een paar procent van de stemmen.

Foto: depinniped (cc)

Meridionali

COLUMN - Het gebeurt me niet vaak dat ik tijdens het kijken naar de witter-dan-witte Italiaanse televisie aan Quinsy Gario moet denken, maar gisteravond overkwam het me dan toch. Een feuilleton van de RAI waar ik me ook vorig jaar al aan zat te ergeren, Questo Nostro Amore, was de aanleiding. Ik voelde vorig jaar al dat er iets scheef zat en eindelijk viel gisteravond het kwartje.

Kort verteld is Questo Nostro Amore het verhaal van twee families – een lokale familie en een familie uit Sicilië – eind jaren zestig, begin jaren zeventig in Turijn. So far, so good. Nu wil het geval dat vorige week de komiek Luciana Littizzetto uit dezelfde stad vijftig is geworden en daarvoor werd zij uitgebreid gefeliciteerd in een filmpje met straatinterviewtjes en een babbeltje van de burgemeester. Alles ondertiteld, want het dialect van Turijn is nagenoeg onverstaanbaar.

Maar wie praten er met een zwaar dialect in de serie? Alleen de Sicilianen. De Turijnse familie spreekt keurig Italiaans, en het zijn ook nog eens verstandige, kalme, goed geklede en – naar de maatstaven van 1970 – moderne types. De Sicilianen komen rechtstreeks uit de jaren vijftig, zijn morsig, driftig, impulsief en dommig – en het meest stuitende is nog wel een zekere onderdanige kruiperigheid jegens hun Turijnse buren.

Natuurlijk wordt dit beeld ietwat gecorrigeerd: de oudste zoon van de Sicilianen blijkt een kalme en lieve jongen te zijn, en een van de twee jongere zoons gaat naar het lyceum – de eerste in zijn familie die dat bereikt, wordt er dan nog bij gezegd. Maar het voelt allemaal een beetje gekunsteld, een beetje token, een beetje ze-zijn-niet-allemaal-zo. En dat maakt de zaak wat mij betreft alleen maar erger.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Italiaanse liefde voor Berlusconi

Berlusconi op TV (Foto: Flickr/-= Treviño =-)

Het is hem weer gelukt. Berlusconi heeft zichzelf een jaartje of vier immuniteit van strafvervolging wegens corruptie en fraude bezorgd.

Half Europa kijk hoofdschuddend toe hoe Italië deze ‘crimineel’ al drie keer heeft gekozen. De vraag die rijst is ‘waarom?’. Wat maakt Berlusconi aantrekkelijk voor de bewoners van het land?

De media
Allereerst lijkt dat zijn eigen immense media-imperium te zijn. De invloed van zijn mediabelangen is zo groot dat er ook wel eens gesproken wordt over Berlusconi’s Truman Show, naar de film waarin iemand in een compleet geregisseerde samenleving leeft. Met zijn zenders bepaalt hij goeddeels wat de gemiddelde Italiaan te zien krijgt.

Daarnaast schroomde hij ook niet om, gedurende zijn vorige premierschap van 2001 tot 2006, de staatszender RAI aan te pakken. Onder het mom van dat 80% van het personeel van de zender links was verving hij zijn critici door mensen die hem meer gunstig gezind waren. Zo had de beste man 90% van wat de Italianen op dagelijkse basis zien op tv direct en indirect onder controle. Een krachtig middel om een land jouw gezichtspunten op te leggen, en dat is ook iets waar hij herhaaldelijk van werd beschuldigd. Het is dan ook veelzeggend dat gedurende de vorige verkiezingen, die Berlusconi verloor, zijn aandelen een gevoelige knauw kregen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vingerafdrukken van alle zigeuners

Roma-kinderen (Foto: Flickr/Zingaro. I'am a gipsy too.)

De Europese Unie vraagt opheldering van Italië over het plan vingerafdrukken te nemen van alle 160.000 zigeuners in het land. Wat?

De maatregel is een idee van de anti-immigratiepartij Lega Nord, en de door die partij geleverde minister van Binnenlandse Zaken (ook al eerder in opspraak) beschrijft de reden van de maatregel als volgt:

Ik verzet me tegen het idee dat een beschaafd land accepteert dat minderheden tussen de muizen moeten leven. En dat is wat gebeurt in de kampen van de zigeuners.


Klikt eng, deze uitspraak, en hoe de maatregel precies gaat helpen de situatie van de Roma te verbeteren is onbekend. Het blijft bij vaagheden als dat het helpt voorkomen dat de zigeuners worden aangetrokken door bedelarij en criminaliteit.

De bronnen zijn vaag, maar het idee schijnt te zijn dat Italië de gegevens wil gebruiken om de kinderen naar school te sturen en hun uitkeringen te regelen.

Tijdens de verkiezingen was de ‘zigeunerzaak’ een belangrijk campagnepunt van de rechtse partijen. De toenmalige regering faalde in de aanpak van het groeiende probleem, vond men. De nieuwe regering pakt het dus voortvarender aan…

Hebben jullie een idee hoe het werkelijk zit? De informatie is nogal summier, en tegenstrijdig. Het ene bericht meldt dat het in samenspraak is met Unicef en de kerken, het andere meldt dat die twee organisaties er juist tegen ageren.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.