Moet het systeem van partijfinanciering op de schop? Dinsdag publiceerde Volkskrant een artikel waarin partijbestuurders van CDA, VVD en PvdA aangaven dat de partijen krap bij kas zaten en dat een herziening van het systeem nodig is. Dit soort voorstellen lokt doorgaans een aantal goedkope reacties op, zoals (1) partijen zijn totaal losgezongen van de burgers en (2) partijen smijten met geld. Ook levert het wat meer fundamentele vragen op: (3) is het goed voor de democratie als partijen meer leden hebben, en (4) is een ledenpartij überhaupt goed voor de democratie?
DATA - Ledental politieke partijen maakt grootste sprong omhoog sinds 1978. Grootste groeier is Forum voor Democratie. Opvallende daler is SP.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
DATA - Gisteren kwamen de jaarlijkse tellingen van de ledentallen van politieke partijen naar buiten. Dit keer waren ze niet alleen in absolute getallen stevig gedaald, maar is tevens het aandeel volwassen Nederlanders dat lid is van een politieke partij tot een naoorlogs minimum gezakt.
In 2002 was 2,33% van de 18-plussers in Nederland lid van een politieke partij. Het laagste punt tot nu toe. Met een totaal ledental van 308.846 begin dit jaar, is de vertegenwoordiging tot 2,32% gezakt *).
De gestage afkalving van de politieke participatie zet dus nu echt door. En waar na verkiezingsjaren (de donkere balken) soms het ledental nog wel eens opliep, loopt het buiten verkiezingen tegenwoordig altijd terug.
En dit is niet alleen lastig voor de representatie, maar ook voor het vinden van voldoende mensen om alle politieke functies te vervullen.
Niet alle partijen zakken in ledental. Maar de trend van de meeste partijen stemt niet vrolijk.
Overigens is mijn voorspelling dat PvdA de grootste zou worden niet uitgekomen. Daarvoor verloor de PvdA ook teveel leden. Het CDA houdt nog even de koppositie.
*) Voor de jaren 1979, 1981 en 1983 zijn geen cijfers bekend. Daar is in deze grafiek gekozen voor een middeling van de omliggende jaren.
DATA - Als er geen trendbreuk optreedt in de jaarlijkse cijfers over het ledental van politieke partijen, zal de PvdA komend jaar voor het eerst het CDA in ledental overtroeven. Niet omdat de PvdA nou zo hard groeit, maar vooral omdat het CDA zo ver inzakt.
Zoals ieder jaar presenteerde het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP) de jaarlijkse telling van het aantal leden per politieke partij. En zoals ieder jaar geven wij daar nog een beetje extra duiding bij.
Eerst maar eens de ledentallen per partij.
Het kan ook zomaar zo zijn dat de VVD onder de SGP uitkomt.
Dan nog even de lichte stijging van het ledental in het perspectief van de totale volwassen bevolking van Nederland geplaatst.
Die stijging is marginaal. Ik heb de jaren volgend op een verkiezingsjaar (want eigenlijk gaat die telling over de jaren ervoor) even een donkere tint gegeven. De laatste periode valt op dat bij verkiezingen het ledental een beetje opleeft om dan vervolgens weer verder weg te zakken. Al lijkt de sterkste daling nu wel ten einde te zijn.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Of hoe je van een totaal non-event nieuws maakt.
DATA - Het ledental van CDA, PvdA en VVD daalt al dertig jaar gestaag. En gelijkertijd daalt ook hun aandeel zetels in de Tweede Kamer. Zonder trendbreuk moeten met name CDA en PvdA hun traditionele rol van grote middenpartij gaan opgeven.
Vorige week werden de jaarlijkse tellingen bekend van de ledentallen van de politieke partijen. Helaas beperken die tellingen zich alleen tot de partijen vertegenwoordigd in de Tweede Kamer. Het is een raadsel waarom nergens structureel bijgehouden wordt hoe het volledige partijlandschap er uit ziet, ook op lokaal niveau.
Het ledental van de partijen in de Tweede Kamer lijkt zich de laatste jaren te stabiliseren. Maar dit gegeven verhult een geheel andere trend. De traditionele grote 3, CDA, PvdA en VVD, zijn in dertig jaar tijd meer dan gehalveerd van 386.500 naar 154.000 leden.
Als je dan vervolgens het aandeel leden en het aandeel kamerzetels van de grote drie vergelijkt met de rest, dan zie je duidelijk de problemen waar de traditionele middenpartijen in zitten.
Overigens doet de VVD het van de grote 3 relatief nog het beste. Hun aandeel zetels blijft redelijk op niveau (vandaar de kop).
Nemen we de laatste peiling erbij dan zakken de grote drie naar ongeveer 70 zetels. Geheel in lijn met de trend van de laatste dertig jaar.
De kleinere politieke partijen hebben gezamenlijk voor het eerst meer leden dan de grote drie bij elkaar. Op 1 januari waren bijna 320.000 mensen lid van een politieke partij, zo blijkt uit gegevens van het DNPP (.pdf) die eerder deze maand bekend werden gemaakt. Het CDA blijft de grootste ledenpartij, maar raakte wel netto ruim 1400 leden kwijt. Met name GroenLinks en D66 deden het goed (resp. +6000 en +3000). In totaal is nu ongeveer 2,55% van de kiesgerechtigde bevolking lid van een politieke partij.
Hoewel verkiezingsjaren altijd een opleving laten zien van de ledenaantallen van politieke partijen, lijkt het ledenverlies van politieke partijen de laatste jaren te zijn stagneerd. Als we de trend uitsplitsen naar grote (CDA/PvdA/VVD) en kleine partijen (alle andere), zien we dat beide groepen boven hun trendlijn zitten. De afname van de ledenaantallen van grote politieke partijen is de laatste jaren kleiner dan over de gehele periode sinds 1978. De kleine partijen groeien al sinds het begin van de jaren 1990, maar doen dat de laatste negen jaar zelfs relatief snel. Dit is natuurlijk exclusief de Partij voor de Vrijheid (PVV), die er voor heeft gekozen om geen ledenpartij te willen zijn. Als we hun sympathisanten mee zouden nemen, zou de stijging van het aantal partijaanhangers waarschijnlijk nog sterker zijn toegenomen.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
[qvdd]
Ik ben een democraat in hart en nieren. De fractie heeft besloten en daar conformeer ik me aan.
Hero Brinkman verhult zijn nederlaag binnen de fractie: de democratisering van de PVV gaat niet door.
Als je de koppen in bepaalde media mocht geloven, gaat het plots heel goed met het aantal leden van de politieke partijen. De kop “Ledental politieke partijen naar recordhoogte” spreekt al voor zich. En met de ondertitel “Het ledental van de Nederlandse politieke partijen is vorig jaar naar het hoogste niveau sinds het midden van de jaren negentig gestegen.” denk je helemaal dat het goed zit. Toch?
Niet helemaal. Alleen als je in absolute getallen denkt, is het aantal leden nu ongeveer gelijk aan 1996. Maar het absolute aantal zegt weinig als je het niet in verhouding tot de totale bevolking bekijkt. En die groeit natuurlijk gestaag door. Dit is wat je krijgt als je de getallen van de aantallen leden van politieke partijen deelt door de getallen voor de volwassen (18+) bevolking van Nederland:
En dan blijkt dat je het niveau van halverwege jaren negentig niet haalt. En het ziet er al helemaal bleek uit als je wat verder terug in de tijd kijkt. De Nederlandse politiek is niet in staat meer dan 2,5% van de volwassen bevolking actief te betrekken bij de politiek. Dus in plaats van een flutrecord te vieren, kunnen we beter nadenken over wat we hieraan willen doen.
PS1: Voor de rekenaars hier de spreadsheet met getallen. Anders zoek je je suf in de pdfjes.
PS2: Andere media hadden een betere kop hoor.
[qvdd]
“Ik wil dat mensen lid kunnen worden van een partij, waarbij ze kunnen stemmen op een congres en voorstellen mogen amenderen. We kunnen nu niet de standpunten bij een achterban toetsen om te weten wat die denkt.”
Hero Brinkman zaagt aan de stoelpoten van Wilders. Nu hij zelf het slachtoffer is van de interne dictatoriale structuur van de partij wil hij het anders, naar eigen zeggen omdat hij zich zorgen maakt over de toekomst van de partij.
De PVV’er kiest het moment zorgvuldig, want nu de kieslijst is samengesteld kan hij niet meer uit de partij gezet worden. Komt de eerste splitsing binnen de PVV eraan?
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.