Kunst op Zondag | … en vliegwerk.

Met gekunstelde constructies worden nieuwe regeringen gevormd die een weg uit de eurocrisis moeten zien te vinden. Kunst en vliegwerk lijkt alledaagse politieke ambachtelijkheid te zijn. Zou dat vakmanschap niet eens opgepimpt moeten worden door ook eens te rade te gaan bij de meesters van kunst en vliegwerk? De Leonardo da Vinci's en Panamarenko's als adviseur? Wie wil niet kunnen vliegen, als hij aan de rand van de afgrond staat? Gelijk Pepto Bismo van Panamarenko? De Panamarenko-website noemt deze bevlogen Belg kunstenaar, ingenieur, fysicus, uitvinder en visionair. Hij heeft veel bedacht om de zwaartekracht te overtroeven. Net als Panamarenko, is ook Jamie Hamilton schatplichtig aan de Leonardo da Vinci. De afbeelding boven dit artikel (Sidereal motion, 2005) laat dat duidelijk zien.

Door: Foto: © Jamie Hamilton sidereal motion 2005 Fair use copyright ok. Gecheckt 24-11-2022
Foto: copyright ok. Gecheckt 24-09-2022

Kunst op Zondag | Waarde

“Er is een dunne toplaag van mensen die minder heil zien in investeringen in bijvoorbeeld aandelen en obligaties en kunstwerken als een veilige belegging beschouwen”. Dat stelt cultureel econoom Filip Vermeylen in een interview met Nuzakelijk.nl. Er gaat een berg geld om in de kunsthandel.
(Sebastian Errazuriz en Thomas McDonell: Shredded Money, 2008).

Crisis of niet, de laatste weken sneuvelen records op kunstveilingen.

Werken van Mark Rothko (Oranje, rood, geel) en Edvard Munch (De Schreeuw) haalden het nieuws met opbrengsten van 87 en 120 miljoen dollar. In mei ging meer werk voor boven de 10 miljoen dollar door de handen van de veilingmeesters van Sotheby’s en Christie’s. Werken van Picasso, Matisse, Cézanne, Dali, Miro en Brancussi werden verkocht voor bedragen van 12 tot 29 miljoen dollar.
Van Cézanne ging een aquarelletje kaartspelers voor ruim 19 miljoen dollar weg. Zijn kaartspelers in de olie werden in februari door een emir in Qatar voor 250 miljoen dollar op de kop getikt.
(De kluizen gaan open? Streetart in 3D van Kurt Wenner: The Money Pit, Compare the market).

Het Van Goghmuseum mag in de handjes knijpen dat ze nog een knotwilg van Vincent van Gogh voor een luttele 2 miljoen dollar wisten te bemachtigen. Daarmee is het museum nog niet de spekkoper van het jaar. De Amerikaan Zachary Bodisch kocht in een kringloopwinkel voor 14 dollar een linoleumsnede van Picasso. De man had miljonair kunnen worden, maar hij nam genoegen met de 7000 dollar, die een verzamelaar er voor over had. De gelukkige vinder is zwaar getild, want op de ranglijsten van duurst verkochte werken is Picasso is goed voor een gemiddelde 53 miljoen dollar per werk. Vreesde Zachary Bodisch voor zijn gezondheid?
(Riccardo Pittaluga, uit de serie Warning: Money!).

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: andres musta (cc) copyright ok. Gecheckt 23-09-2022

Kunst op Zondag | Vrijheid

We hebben Bevrijdingsdag weer achter de rug en worden vandaag in alle vrijheid wakker. Hoewel het in praktijk niet overal het geval is, heet kunst vrij te zijn. Zelfs in ‘vrije landen’ staat de vrijheid van de kunstenaar menigmaal ter discussie, zeker als een werk tot enige opschudding leidt.
Dat zal altijd wel zo blijven. Ook al is de vrijheid van de kunstenaar erg relatief, de kunstenaar moet altijd alle vrijheid nemen die hij of zij nodig acht. Anderen behouden de vrijheid daar over te zeggen wat men wil.

Vandaag in Kunst op Zondag: hoe zien kunstenaars vrijheid? Geen clichés met witte duiven of obligate standbeelden van vrijheidshelden. Maar wel:

They hate us for our freedom. Deze woorden van Bush, na de aanval op de Twin Towers, gebruikte het Franse collectief Claire Fontaine in een vlammende installatie met de bedoeling er op te wijzen dat de een zijn vrijheid, de ander zijn dood kan betekenen.

Niet alleen Claire Fontaine legt een relatie tussen vrijheid en agressiviteit. Shaun O’Connor ziet maar één keuze.

Als vrijheid al niet in verband met geweld wordt gebracht, dan vaak wel met beperkingen. Zoals dit hekwerk van Sean Martindale.

Natuurlijk ontbreken vrijheid van geschreven en gesproken woord niet. Shawn HibmaCronan, beeldhouwer en meubelmaker, maakte de Freedom Press. Een apparaat dat door één mens is te bedienen en het woord ‘freedom’ reproduceert.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-03-2022

Kunst op Zondag | Citaten en covers

De editie van 8 april begon met ‘Fontaine d’oeufs’ van fotograaf Sergio Bertolini. De pisbak met eieren is onderdeel van Bertolinis serie “The Egg Across XX Century Visual Art”, waarin hij kunstwerken van Marcel Duchamp, René Magritte, Roy Lichtenstein en anderen digitaal met eieren bewerkte.

Kunst is altijd een reproductie van iets anders. Dat daarbij kunst zelf als inspiratiebron dient, mag vanzelfsprekend heten. Kunst inspireert ook de kunstenaar. Of het om pure inspiratie, recylcling, citaatkunst, plagiaat, parodie of hommage gaat, mag je zelf beoordelen. Vandaag kunst door kunst geïnspireerd.

Laten we het niet hebben over het ge- of misbruik van Mona Lisa. Hoe vaak die dame is geciteerd, is niet meer te overzien. Om nog eens naar Marcel Duchamp terug te gaan: de komiek haalde er in 1919 de meest gebruikte, dus flauwe grap mee uit. Een snorretje en een sikje er op gekrast. De grap werd in 1954 herhaald door Salvador Dali, maar hij maakte iets meer werk van zijn ‘Zelfportret als Mona Lisa’.

Meer, veel meer, over het gebruik van de Mona Lisa vind je op de website van ‘art information consultant’ Robert A. Baron. Ik raad u vooral hoofdstuk 2 en hoofdstuk 12 aan. Zeker weten doe ik het niet, maar ik vermoed dat naast de Mona Lisa, het Laatste Avondmaal ook veel is geciteerd. Waarmee Leonardo da Vinci wellicht de meest geciteerde oude meester is.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Jan Eijkelboom Muurgedicht O via Straatpoëzie. copyright ok. Gecheckt 24-11-2022

Kunst op Zondag | Gedicht

Günter Grass dichtte wat hij gezegd wilde hebben. Leon de Winter raakte meedogenloos geïspireerd en dichtte terug.
Beeldende kunst kan al tot discussie leiden, maar lang zo vaak niet als woorden dat doen. Hoe zouden discussies verlopen als er alleen in versvorm gedebatteerd zou worden? En dan niet in Sinterklaasrijm, maar liefst in poëzie met een grote P. Op zijn minst moet dat tot enige bedenktijd leiden voordat de spreker zich uit. Dat kan voordelig zijn.

Vandaag zomaar wat gedichten. In de openbare ruimte, in beeld of andersom. Helaas een korte bijdrage vandaag, want hier hapert de techniek minstens tot maandag.

Poëzie zien we buiten meestal in beeld op bordjes en gevels. In Leiden begin men in 1992 op muren gedichten aan te brengen. Op de afbeelding boven dit artikel zie je een fragment van het gedicht “O “ van Jan Eijkelboom.

O, dat ik ooit nog eens
een vers met o beginnen mocht,
dat het dan ongezocht een ode
werd waarin zeg maar een dode
dichteres tot leven kwam
ofwel een warm lief lijf
tot marmer werd waardoor
voor wie daarvoor gevoelig is
een adem ging als was het
leven nu voorgoed betrapt.

Maar nee, wat bij mij ingaat
moet bezinken,
verdicht zich tot een sprake-
loos substraat
dat roerig wordt en uit wil breken
en soms vermomd de mond verlaat.

Kunst op Zondag | Eieren

Een voor de hand liggende keuze vandaag: eieren. Pasen is het enige feest waar iedereen zijn creativiteit op de vierkante centimeter kan botvieren. Het enige feest waar zichtbaar wordt dat in iedereen een kunstenaar schuilt. Pasen is eigenlijk de metafoor van “Kunst maken? Dat kan mijn kind ook!”

De “echte” kunstenaars gooien terug met eieren, waaraan je meteen ziet dat een “kunstei” maken toch niet zo eenvoudig is. Geïnspireerd door “The Egg Across XX Century Visual Art” van fotograaf Sergio Bertolini (afbeelding hierboven), gaan we eieren zoeken in de wereld der kunsten.

Op doek kom je het ei vooral tegen in de stillevens van oude meesters. Het ei was zelden hoofdonderwerp. Op zijn website verzamelt de Portugese schilder José Manuel Santiago Ribeiro surrealistisch werk, waarmee hij regelmatig tentoonstellingen in Coimbra organiseert. Daar vinden we heel wat bijzondere eieren op doek.
© Santiago Ribeiro Surrealisme Eggs

Wie op internet paaseieren gaat zoeken stuit al gauw op het Fabergé-ei. Een juweeltje van een ei, dat echter weinig met kunst te maken heeft. De goudsmid Peter Carl Fabergé kreeg van Russische tsaren de opdracht prestigieuze eieren te maken, die zij als paascadeautje konden weggeven. Wie anders dan Jeff Koons heeft zo zijn eigen visie op het bling-bling-ei.
Museum Boijmans van Beuningen wist een van zijn gigantische eieren te bemachtigen en stelt “Baroque Egg With Bow” drie jaar lang ten toon. Wie een paar miljoen euro van dichtbij wil zien, moet er eens naar gaan kijken.
cc Flickr kalevkevad’s photostream Jeff Koons Baroque Egg With Bow

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

Kunst op Zondag | Armoede

Sargasso hackt armoede. Kunst heeft een bijzondere relatie met armoede. Op de eerste plaats zijn daar het hardnekkige clichés van de kunstenaar die in armoede leeft en dat armoede tot mooie kunst kan leiden. Ten tweede is armoede een onderwerp dat als de kunstenaar het aanraakt, het eveneens clichématig wordt verbeeld. Anders gezegd: armoede wordt in de context van kunst vaak geromantiseerd. Variërend van Dickensachtige zieligheidsprenten tot stoer realistische portretten van de werkende klasse.

Er zijn uitzonderingen. Neem de werkloze Ierse kunstenaar Frank Buckley. De man is steenrijk. Hij bezit biljoenen euros. Afgekeurde, versnipperde en tot bakstenen samegeperste  euros.   Hij heeft er zijn huis van gemaakt.

Move for life brengt kunst in de openbare ruimte. De organisatie heeft een aantal beroemde kunstenaars gevraagd statements te ontwerpen tegen armoede, geweld, aids, racisme en milieuvernietiging. Vrachtwagens worden ermee opgetuigd en zo brengt Move for life kunst naar het publiek. Hier een truck met een ontwerp van Jochen Gerz.

Fotograaf Stefen Chow  en econome Hy Lin werken aan The Poverty Line, ofwel de armoedegrens. Op fotos wordt vastgelegd wat in bepaalde landen aan eten te koop is, voor een bedrag dat gelijk staat aan wat daar de armoedegrens is. In Japan ziet dat er dan zo uit.

Kunst op Zondag | Bomen

Afgelopen woensdag werd de Nationale Boomfeestdag gehouden. Amper in het nieuws geweest, maar wie kinderen heeft zal misschien getuige zijn geweest van het enthousiasme waarmee nieuwe aanplant in de grond werd gestoken. Dit jaar was het thema ‘Bomen (be)leven’. Hoe doen kunstenaars dat?

Op de afbeelding hierboven maakt een kind excuses aan een gekapte boom. The Apology van Mark Ryden.

Kunstenaars werken vooral met dode bomen of met materiaal waarvoor bomen zijn gesneuveld. Aardig contrast is dit ‘Monument voor te jong gevallen bomen’ van Andre van der Linden,in 1971 geplaatst op het Amsterdamse Frederiksplein.

Meer monumentaal werk van reeds gevallen bomen. Giuseppe Penone hakte omzichtig de binnenkant weg, zodat er een nieuw boompje verscheen.

Alastair Heseltine verwerkte de takken en houtblokken tot dit monument.

Een boom mag nog zo indrukwekkend, groot of robuust lijken, wanneer de mens wil gaat de boom plat. Naoko Ito symboliseert de kwetsbaarheid en zet hier wellicht de toekomst van de boom neer?

Luk van Soom benadert dat anders. Zijn ‘Noli me tangere’ (Raak me niet aan) is van staal. In de 10 meter hoge boom vormen verkleurende lampen de bladeren.

Met takken en twijgen maken Agnieszka Gradzik en Wiktor Szostalo beelden voor hun Tree Hugger Project. In diverse steden over de hele wereld zijn ze inmiddels te vinden. Hier ‘Lonely tree, lonely people’ in het Poolse Poznan.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Kunst op Zondag | Herschoenen

Wat een troep. Dat kan mijn zoontje ook! Dat soort recensies zijn dubbel beledigend. Denigrerend wat het beoordeelde kunstwerk betreft en een ernstige onderschatting van zoontjes creativiteit. Mocht de recensent behalve een zoontje ook een dochtertje hebben, dan zit er wellicht een verborgen wijsheid in.

Troep dus. In Kunst op Zondag zullen we er vaker op terugkomen. Want naast verf, klei, brons en ander gebruikelijk materiaal, is het recyclen van troep een veel voorkomend expressiemiddel geworden.
We trappen af met schoeisel. Want kritiek, ook als het niet over kunst gaat, klinkt wellicht iets anders als je in andermans schoenen staat.

Oeps, dat was een wat zondagse, moralistische insteek. Excuses. De Tsjechische kunstenaar Petr Motycka heeft daar ook wel eens last van. Met ruim duizend gebruikte schoenen spijkerde hij het statement ‘Compulsion to refuse something that has been used’ aan de muur.

Dat hang je niet zomaar thuis aan de muur. De door Gwen Murphy bewerkte schoenen nemen minder plaats in en ogen wat vriendelijker.

Wie het web afstruint met de zoekterm ‘shoe art’ zal zien er wel vaker maskers worden gemaakt van schoenen. De Nederlandse Marja van Putten transformeert een stukje NL-erfgoed tot Afrikaanse maskers.

Niet alleen schoenen, ook onderdelen worden gerecycled. Nari Ward doet het met schoenveters.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Kunst op Zondag | Volg de leider

De PvdA zoekt een nieuwe leider. Eentje die een grote schare volgers aan de partij weet te binden. Gaat het nu om leiderschap of volgzaamheid?

Sommige kunstenaars brengen leiderschap in verband met blindheid. De afbeelding hierboven is  het ‘Follow the leader’ van Andre Dluhos.

Toen in de V.S. de discussie woedde of het land Irak moest binnenvallen, maakte Gil Scullion de installatie ‘Follow the leader’. Hier het onderdeel ‘Blind leading the blind’.

Het ‘Follow the leader’ van de in de V.S. geboren, maar in Iran grootgebrachte Hesam Rhamanian.

Erg groot vertrouwen in het volgen van leiders, komt je in de kunst niet tegen. We hadden hem al eerder in KOZ: Isaas Cordal, die in steden minifiguurtjes plaatste in zijn project ‘Follow the leader’.

De street art kunstenaar Señor X maakt op zijn manier duidelijk dat je leiders niet te veel moet vertrouwen.

De Nederlandse kunstenaar Dennis Teunissen schilderde het perspectief van blinde volgzaamheid.

Anderen menen dat leiderschap alleen gedijt als er een massa is die volgen wil. Hier de bronzen, met rode verf bewerkte beelden van John Tuomisto-Bell.

De in Cuba geboren, later naar Miami uitgeweken Alain Guerra en Neraldo de la Paz recylcen allerlei afval in hun kunst. En maken zo een in lompen gehulde massa, die achter de leiders aansjokt.

Vorige Volgende