De kiezer heeft veel zorgen, en immigratie is er maar één van

Premier Schoof heeft een “glas heldere opdracht”. En dat is luisteren naar de zorgen van de kiezers. “En de grootste van die zorgen” is volgens Schoof, “asiel en migratie”. “Wij horen u en we doen er wat aan,” aldus Schoof in de regeringsverklaring van 3 juli. Maar was immigratie de grootste zorg voor kiezers tijdens de verkiezingen op 22 november? Hier laten wij zien dat immigratie – specifiek, de instroom van asielzoekers – inderdaad een zorg is, maar dat kiezers nog meer zorgen hebben over andere maatschappelijke onderwerpen. De instroom van asielzoekers springt er bij geen enkele kiezersgroep uit als de grootste zorg. Een analyse van Linda Bomm en Bert Bakker, eerder verschenen bij Stuk Rood Vlees. Dataverzameling Kort na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023, (tussen 24 november en 4 december) hebben we 937 Nederlanders ondervraagd. Deze dataverzameling is onderdeel van een langer lopende studie onder een grote groep Nederlanders in 2022 en 2023. De steekproef is divers qua geslacht, leeftijd en opleiding. De stemkeuze in onze steekproef komt grotendeels overeen met de uitkomst van de verkiezingen. Voor twee partijen is dit niet het geval: in onze steekproef hebben we minder PVV-kiezers (13,6%) en meer GL-PvdA kiezers (26,6%) dan in de algemene verkiezingen (PVV = 23,5%; GL-PvdA = 15,8%). In de analyses houden we hier rekening mee door de gegevens te wegen op basis van de verkiezingsresultaten. We geven meer gewicht aan de data van kiezers van partijen die ondervertegenwoordigd zijn in onze steekproef, en minder gewicht aan de data van kiezers van partijen die oververtegenwoordigd zijn. In de studie lieten we deelnemers een lijst van 15 maatschappelijke onderwerpen zien en ze gaven voor elk onderwerp aan hoe bezorgd en bedreigd ze zich voelden op een schaal van 1 (helemaal niet) tot 7 (heel erg). We deden dit met de volgende vragen: · Bezorgd: Hoe bezorgd bent u om de (mogelijke) gevolgen voor uzelf/uw persoonlijke situatie van elk van de volgende onderwerpen/problemen? · Bedreigd: In hoeverre voelt u zich door deze onderwerpen bedreigd? Bezorgd over immigratie, maar grotere zorgen over andere onderwerpen Figuur 1 laat voor de negen belangrijkste maatschappelijke onderwerpen de gemiddelde bezorgdheid (cirkels) en dreiging (driehoeken) met 95% betrouwbaarheidsintervallen zien. We ordenen de thema’s naar de meeste (bovenaan) en minste (onderaan) zorgen. Wat opvalt is dat immigratie niet de grootste zorg (of meest dreigend) is voor mensen. Gemiddeld genomen hebben kiezers minder zorgen (cirkels) en gevoelens van dreiging (driehoeken) over de instroom van asielzoekers dan over energiekosten en inflatie. Kiezers hebben meer zorgen over het functioneren van het landsbestuur dan over de instroom van asielzoekers. Kiezers ervaren in vergelijkbare mate zorgen en gevoelens van dreiging over criminaliteit, polarisatie en bestaanszekerheid als over de instroom van asielzoekers. Tot slot, ervaren kiezers meer zorgen over de instroom van asielzoekers dan over het woningtekort en klimaatverandering. Figuur 1. Gemiddelde bezorgdheid (cirkels) en dreiging (driehoeken) over verschillende maatschappelijke onderwerpen. Gevoelens van bezorgdheid opgesplitst per partij In Figuur 2 vergelijken we de kiezers van verschillende grotere partijen in de Tweede Kamer wat betreft de zorgen die zij ervaren bij immigratie met de zorgen die zij bij energiekosten, het functioneren van het landsbestuur, en klimaatverandering ervaren. We richten ons op deze vier onderwerpen omdat die veel aandacht in de Nederlandse politiek krijgen. In Figuur 2 laten we zien in hoeverre de zorg over een onderwerp binnen een kiezersgroep verschilt met de zorg over de instroom van asielzoekers binnen dezelfde kiezersgroep. Het betrouwbaarheidsinterval is de horizontale lijn. Als dit betrouwbaarheidsinterval van het gemiddelde verschil rechts van .1 (rechte gestippelde lijn) ligt, hebben deze kiezers met 95% waarschijnlijkheid meer zorgen over dit onderwerp dan over de instroom van asielzoekers.  Als het betrouwbaarheidsinterval van het gemiddeld verschil van een onderwerp binnen een kiezersgroep links van -.1 (linke gestippelde lijn) ligt, hebben deze kiezers met 95% waarschijnlijkheid minder zorgen over dit onderwerp dan over de instroom van asielzoekers. Figuur 2 laat zien dat er veel verschillen zijn in de zorgen over immigratie. Voor kiezers van de PVV, BBB, NSC, VVD, CDA en PvdD is de zorg over energiekosten ongeveer even hoog als de zorg over de instroom van asielzoekers: het rodelijntje overlapt daarbij altijd met de gestippelde lijnen, wat betekent dat er geen statistiek significant verschil is tussen de zorgen over asielzoekers en de zorgen over energiekosten. Voor kiezers van D66, GL-PvdA en SP is de zorg over energiekosten groter dan de zorg over asielzoekers. Voor alle kiezers behalve PVV-kiezers is de zorg over het functioneren van het landsbestuur minstens ongeveer even hoog als de zorg over de instroom van asielzoekers (voor kiezers van de BBB en VVD), of zelfs hoger (voor kiezers van NSC, CDA, D66, GL-PvdA, PvdD en SP). In onze steekproef maken zich alleen PVV-kiezers meer zorgen over de instroom van asielzoekers dan het functioneren van het landsbestuur. De zorg over klimaatverandering in vergelijking met de zorg over de instroom van asielzoekers polariseert: Kiezers van de PVV, BBB en VVD hebben meer zorgen over de instroom van asielzoekers dan over klimaatverandering. Kiezers van progressieve partijen (D66, GL-PvdA en PvdD) maken zich meer zorgen over klimaatverandering dan over de instroom van asielzoekers. Voor de kiezers van NSC, CDA en SP is de zorg over klimaatverandering ongeveer even groot als de zorg over de instroom van asielzoekers. Figuur 2. Gemiddelde bezorgdheidsverschillen met de instroom van asielzoekers voor energiekosten (rode vierkanten), het functioneren van het landsbestuur (blauwe driehoeken), en klimaatverandering (groene cirkels), opgesplitst per partij. Noot. Voor FvD, DENK, CU, SGP, VOLT, JA21, 50PLUS en BIJ1 zijn de aantallen kiezers in onze steekproef te klein en daarom hebben we deze partijen hier niet weergegeven. Conclusie Premier Schoof stelde in zijn regeringsverklaring dat immigratie de grootste zorg is voor kiezers. Wij laten zien dat kiezers vele zorgen hebben en immigratie is er maar één van. Het uitroepen van immigratie tot grootste zorg van alle kiezers is dus niet in lijn met onze data. Verantwoording Dit onderzoek is onderdeel van het “Under Pressure” project (VIDI project van Dr. Bert Bakker) waar onderzoekers in het Hot Politics Lab (www.hotpolitics.eu) van de UvA de relatie tussen maatschappelijke bedreiging en politieke opvattingen en politieke gedrag onderzoeken. De data is verzameld door Azrout et al. (2022). De studie is goedgekeurd door het Ethics Review Board van de Faculteit Maatschappij en Gedrag, Universiteit van Amsterdam, Nederland. De dataverzameling werd gefinancierd door de Amsterdam School of Communication Research.

Door: Foto: Thomas Hawk (cc)
Quote du Jour

Quote du Jour | Waarom is links zo klein?

, door

..als culturele thema’s hoog op de agenda bij kiezers staan, scoren linkse partijen slechter. In het sociaal-conservatieve blok stemmen kiezers die aan die thema’s belang hechten, op rechtse partijen als PVV, VVD en CDA. In het sociaal-progressieve blok stemmen kiezers die culturele issues prioriteren, op progressieve middenpartijen als D66.

Waarom is links zo klein? Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1998 haalden de linkse partijen (PvdA, SP en GroenLinks) samen 61 van de 150 zetels. In 2017 waren dat nog 37 zetels en bij de afgelopen verkiezingen bleven daar nog 33 zetels van over; dat is als je de Partij voor de Dieren en BIJ1 meerekent.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: pvl83 (cc)

Eerlijke verkiezingen en de Nederlandse poststem

, door

ANALYSE - De briefstem – stemmen per post, is voor veel burgers de minst populaire stemmethode. Bescherming van het stemrecht is echter belangrijk genoeg om de mogelijkheid om te stemmen per brief door Nederlandse 70+’ers in 2021 niet zondermeer af te raden, schrijft Tom van der Meer in een eerder op Stuk Rood Vlees verschenen artikel.

Terwijl in Amerika de legitimiteit van de verkiezingsuitslag wordt ondermijnd door de regering-Trump en diens Republikeinse partij, staan verkiezingen in Nederland in opvallend hoog aanzien, zowel onder experts als onder kiezers. In 2018 zette Leontine Weesing-Loeber (RvS) de opvattingen van Nederlandse kiezers over het verkiezingsproces op een rij, op basis van het Nationaal Kiezersonderzoek van 2017. Zij laat zien dat Nederlanders een sterke voorkeur hebben voor stemmen in een stembureau, met potlood of eventueel met computer.

Opvallend: Stemmen vanuit huis per brief wordt door Nederlanders met afstand het minst vertrouwd. Toch is die optie in beeld gekomen voor kiezers van 70 jaar en ouder, als reactie op de Coronacrisis.

Eerlijke verkiezingen

Volgens experts behoren de Nederlandse verkiezingen tot de meest eerlijke van de wereld. In het onderzoek van het Electoral Integrity project van 2017 eindigde Nederland op de achtste plek van de wereld, achter de vijf Noordse landen, Costa Rica, en Duitsland (met een score van 80 op een schaal van 0 tot 100). Ter vergelijking, België was 26e (71 punten), het Verenigd Koninkrijk 41e (66 punten), en de Verenigde Staten 55e (61 punten). Hekkensluiters dat jaar waren Syrië en Ethiopië, elk met 24 punten.

Foto: SP (cc)

Is de SP(-kiezer) steeds gematigder geworden?

, door

ACHTERGROND - De SP is allang geen maoïstische partij meer. De afgelopen vijftien jaar zijn de standpunten van de partij en haar kiezers echter behoorlijk stabiel gebleven, signaleert Matthijs Rooduijn.

Afgelopen weekend was het precies 25 jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Betekent de ‘overwinning’ van het kapitalisme destijds dat het radicaal linkse gedachtegoed helemaal is verdwenen? Nou, nee. De aan het bizarre grenzende aandacht die er vorige week was voor de komst van Thomas Piketty, en de daar mee samenhangende discussies over radicale inkomens- en vermogensherverdeling geven mooi weer dat de radicaal linkse geluiden in ons land allesbehalve verstomd zijn.

Het duidelijkste voorbeeld dat radicaal links alive and kicking is, is natuurlijk het electorale succes van de SP de afgelopen decennia. In 1994 kwam de partij met twee zetels in de Tweede Kamer. Dit aantal heeft de SP langzaam weten uit te breiden tot 25 zetels in 2006. In 2010 en 2012 wist de partij vijftien zetels te bemachtigen, en nu schommelt de partij in de peilingen rond de twintig zetels.

Maar hoe radicaal is de SP eigenlijk nog? Zijn de partij en haar kiezers met de jaren niet steeds gematigder geworden?

De standpunten van de partij

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.