Italiaanse journalisten in de bak

In Italië lopen journalisten nog steeds gevaar veroordeeld te worden wegens smaad. Zo blijft de corruptie onder de pet.  De Italiaanse journalist Alessandro Sallusti is in september tot 14 maanden gevangenisstraf veroordeeld wegens smaad. In 2007 verscheen in het blad Libero, waar hij toen hoofdredacteur was, een column over een geruchtmakende rechtszaak waarin de  rechter abortus bij een 13-jarig meisje onbestraft had gelaten. In Italië is abortus nog steeds omstreden. De rechter, de arts en de ouders van het meisje verdienden volgens de anonieme columnist de doodstraf. Aangezien de krant de naam van de schrijver niet bekend wenste te maken (later bleek het een parlementslid te zijn van de partij van Berlusconi) werd de hoofdredacteur verantwoordelijk gehouden. In 2011 werd hij schuldig bevonden en na bevestiging van het vonnis in hoger beroep werd hij dit najaar vastgezet.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 23-02-2022
Foto: Roberto (cc)

De toekomst? Chaos

ACHTERGROND - De Italianen gaan komend weekend naar de stembus om de leiders van twee grote partijen te kiezen. Grote vraag is of Silvio Berlusconi zich weer in het strijdperk zal begeven.

Primarie – spreek uit: prie-mà-rië – zijn Italiaanse primaries en het land is deze weken in de ban van twee belangrijke voorverkiezingen: die van de coalitie onder leiding van de Partito Democratico waar centrumlinks de verkiezingen mee ingaat en die van het centrumrechtse Popolo della Libertà – de partij van Berlusconi.

Dit weekeinde vond de eerste ronde van de primaries van de centrumlinkse coalitie plaats en de uitkomst was voorspelbaar: winst voor de oude PD-partijleider Luigi Bersani met 44,9% van de stemmen en een sterke tweede positie voor de belangrijkste uitdager Matteo Renzi, PD-burgemeester van Florence, met 35,5%.

Volgend weekeinde gaan we dus naar de ballottaggio, de tweede stemronde, en die zal bepalend zijn voor de centrumlinkse koers in de nabije toekomst. Bersani (61), de ouderwetse sociaaldemocraat van het vakbondstype, of Renzi (37), die meer affiniteit heeft met Tony Blair en zijn campagne deels financierde met geld van beursjongens. De leider van de grootste linkse vakbond CGIL, Susanna Camusso (57), heeft al problemen voorspeld als Renzi mocht winnen.

Silvio’s PdL is nog niet zo ver. Als Berlusconi zelf meedoet aan de verkiezingen, dan zijn primaries niet nodig – aldus sommigen binnen zijn partij, niet in de laatste plaats Silvio zelf die ze ‘nutteloos en schadelijk’ noemt. Anderen dreigen juist om de partij te verlaten als Silvio toch besluit om “het strijdperk te betreden” zoals hier de uitdrukking is. De oude vos twijfelt nog, en die twijfel kan bij hem tot op de dag van de voorverkiezingen duren.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Roberto (cc)

Berlusconi herkandideert zichzelf

ANALYSE - Het is afgelopen weken nog maar eens pijnlijk duidelijk geworden dat justitie in Italië iets anders werkt dan in andere Europese landen.  

Daarom schrijf ik zo weinig over Italië: je blogs zijn binnen een dag waardeloos geworden, je analyse is verkeerd gebleken – en ik hoop eigenlijk stiekem altijd iets van enig niveau opgeschreven te hebben. De afgelopen week trad Berlusconi ‘uit liefde voor Italië’ terug uit de verkiezingsstrijd; werd hij tot vier jaar cel veroordeeld wegens belastingfraude en herkandideerde hij zichzelf, ‘want de justitie moet worden hervormd’.

Berlusconi en de zijnen roepen al jaren dat de rode toga’s (toga’s zijn ook in dit land zwart – u begrijpt dat we het over politiek rood hebben) een politieke strijd tegen hem voeren en deze veroordeling in eerste graad is dan ook heel erg verkeerd gevallen in het rechtse kamp. Links Italië is er daarentegen van overtuigd dat de Cavaliere corrupt is en alleen maar in de politiek zit om zijn eigen hachje te redden.

Voor het standpunt van links is heel wat te zeggen: de afgelopen jaren werden door diverse regeringen-Berlusconi wetten uitgevaardigd die vooral leken te dienen om specifieke personen uit handen van justitie te houden – de zogenaamde wetten ad personam. Bovendien werden enkele verjaringstermijnen duchtig aangescherpt, wat de notoir trage justitie in ernstige problemen brengt om tot veroordeling in cassatie te komen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Veldwerk in een ziekenhuis in Italië

Terwijl ik lichtelijk overmoedig mijn campingskills aan mijn vriendinnen toon, vat het campinggasje dat ik in mijn handen heb vlam. Een klein momentje van paniek. En dan meteen onder de koude campingdouche. Mijn arm is rood en doet pijn, bij mijn polsen hangt het vel eraan. In de auto naar het ziekenhuis.

Het is een Zuid-Italiaans streekziekenhuis. De verpleger behandelt de wond met veel aandacht en zorg. Ik vertel de verpleegkundige over het project waar ik aan werk: ‘patiënten weten beter’: hoe ervaringen van patiënten met ziekenhuiszorg ingezet kunnen worden om die zorg te verbeteren. “She is doing fieldwork,” grapt meegekomen vriendin Myrthe. De zaalarts vraagt me of ik de verpleger niet ook een ‘very beautiful’ vindt. Het lijkt hem beter als ik die nacht in het ziekenhuis slaap. De zaalarts reageert verbaast als Myrthe teruggaat naar de camping. “She not want to spend night here?” Italiaanse charmes waarschijnlijk. Ondertussen is de schrik wat gezakt, de morfine ingewerkt en zie ik de grap er wel van in.

Dan wordt ik weggereden. Eerst in een lift die me meer het gevoel geeft dat ik naar een Berlijns undergroundfeest ga (graffiti!). Hoewel koud-klinisch ook niet mijn favoriete interieurstijl is, verlang ik toch naar de iets meer steriele indruk die Nederlandse ziekenhuizen me doorgaans geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Voetbalgekte

Een beetje voetballiefhebber weet dat Italië een voetbalgek land is en dat Italianen heel trots zijn op de voetbalprestaties van hun Azzurri. Als er een Europees – of wereldkampioenschap wordt binnengehaald, dan is het hier een gekkenhuis. Zo’n overwinning wordt groots gevierd en gonst nog jaren na.

Dit is een zijstraat van de Via degli Stadi in Cosenza, vanochtend. DeStadionweg dus, pal tegenover de terreinen van de locale club Nuova Cosenza Calcio die in de Serie D uitkomt. Ik weet zo snel geen volksere volksbuurt te vinden. En wat valt er op, een dag voor de belangrijke wedstrijd tegen Kroatië? Er hangt geen vlag, geen vaantje, geen spandoek, niets.

Ik was vanochtend ook even bij de slager. Ze kennen me, ze weten dat ik een Nederlander ben en ze proberen altijd – tevergeefs – over voetbal te praten met me, maar vanochtend hadden ze een praatje over het weer. Uit ervaring weet ik: het voetbalpraatje komt nog. Italianen kijken de boel tijdens de groepswedstrijden aan met een opmerkelijk sceptische houding: we moeten nog maar zien of ze er deze keer iets van gaan bakken. Opmerkelijk als je bedenkt dat Italië vier wereldkampioenschappen op zijn naam heeft en een Europees kampioenschap. Ze bakken er regelmatig net effe wat meer van dan Nederland, zullen we maar zeggen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Details

Deze week is het twintig jaar geleden dat de auto van rechter Giovanni Falcone bij Capaci op Sicilië werd opgeblazen. De antimaffiarechter, zijn vrouw rechter Francesca Morvillo en drie agenten van zijn escorte zijn op slag dood. De aanslagen op hem en die op collega en vriend Paolo Borsellino, 57 dagen later in Palermo, zijn keerpunten in de recente Italiaanse geschiedenis.

En juist vandaag werd een aanslag gepleegd bij de Vakschool Morvillo Falcone in Brindisi in Apulië, een regio geplaagd door de minst bekende van de maffia-organisaties: de sacra corona unita. Vanochtend vlak voordat de school begon, ontploften waarschijnlijk drie bommen die pal voor de ingang in een vuilcontainer zaten. Op het moment dat ik dit schrijf, wordt uitgegaan van een of twee doden – de zestienjarige Melissa Bassi is overleden en voor haar leeftijdsgenoot Ilaria Capodieci wordt gevreesd – en zes andere gewonden, allemaal leerlingen van de school.

Natuurlijk buitelen nu de politici over elkaar heen om maar vooral de mooiste, strengste en oprechtste quotes de media in te krijgen. Ze bezweren allemaal dat er hard ingegrepen moet worden in de georganiseerde criminaliteit.

Detail: ze spreken erover alsof ze daar niet zelf over gaan.

Ze beweren allemaal dat er snel duidelijkheid moet komen over daders en motief, en dat er hard gestraft moet worden.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Riccardof (cc)

Barroso tart boze Europese burgers

José Manuel Barroso, voorzitter van de Europese Commissie, heeft deze week verontwaardigde reacties van meer dan zeshonderd Telegraaflezers over zich afgeroepen toen hij veronderstelde dat we in Nederland ‘geen Griekse stemming‘ zullen krijgen. Hij gelooft niet dat er verband is tussen de aanpak van de Europese schuldencrisis en de aanhang van populistische partijen. Populisme is er altijd al geweest, zegt hij.

Barroso’s  uitspraak is om meerdere redenen onhandig. Met zijn sussende woorden negeert hij de onvrede van Europeanen in en buiten Griekenland die niets moeten hebben van het, in hun ogen, door de EU afgedwongen desastreuze bezuinigingsbeleid. De verkiezingen in Frankrijk en Griekenland laten zien dat de steun voor dat beleid wegvalt. Hij zou er goed aan doen dat te erkennen en aan de Europese burgers te laten weten dat hij de boodschap begrepen heeft. Maar nee: ik maak me niet ongerust, zegt Barroso, en zo geeft hij opnieuw voeding aan de populistische anti-Europese stroming die zich keert tegen de Brusselse technocraten. En tegen alle partijen die de Europese samenwerking verdedigen. Barroso opereert niet alleen onhandig maar in zekere zin ook gevaarlijk. Door de stem van de burgers op deze manier af te doen zet hij het draagvlak voor de EU op het spel. Ook al zou er in de praktijk geen sprake zijn van een serieuze dreiging van het populisme. Daar gaat het ook niet om. Het gaat er om hoe je als politicus reageert op de boodschappen die uit verkiezingsresultaten opklinken.

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

De stille revolutie van Santoro

Klagen over de linkse media doet het nog steeds goed in Nederland en daarbuiten. Daar halen we dan graag enquètes bij waarin journalisten aangeven dat ze op linkse partijen stemmen. Schande! Van ons geld! Toch kun je juist in het Nederlandse omroepbestel met een beetje moeite gewoon de televisie op met je verhaal, of je gebrek eraan. Maar dan moet je er wel wat voor doen en daar houden klagers nooit van. Die klagen liever tegen de klippen op, al zou Joost Eerdmans zelf alle NOS-journaals presenteren.

Hoe anders is dat in Italië waar de staatsomroep inderdaad een staatsomroep is. Hoofdredacteurs van journaals en bestuursvoorzitters van kanalen worden door de politiek benoemd en zij nemen politieke beslissingen. Zo kon het gebeuren dat het programma Annozero van de populaire (linkse) journalist Michele Santoro vorig jaar ineens van de buis verdween. Annozero dat soms meer kijkers trok dan tegelijkertijd uitgezonden voetbalwedstrijden. Silvio Berlusconi haatte Annozero en Santoro moest kapot. En daar hield de macht van de cavaliere niet op. Het kanaal La7 wilde Santoro en zijn programma graag hebben, maar het is eigendom van Telecom Italia en de ex-premier dreigde met een voor het voormalige staatsbedrijf zeer negatieve telecomwet. Zegt men althans. Santoro kwam in ieder geval niet naar La7.

Maar op 3 november 2011 werd voor het eerst Santoro’s nieuwe programma Servizio Pubblico uitgezonden. Streaming, via internet, mede dankzij donaties mogelijk gemaakt, en rechten voor doorgave van de live uitzendingen zijn verkocht aan een reeks lokale zenders zoals 8 Video Calabria – van die zenders die normaal gesproken tenenkrommend slechte amateurtelevisie maken. Inmiddels heeft ook het gratis landelijke kanaal Cielo, eigendom van Rupert Murdochs News Corp, de rechten verworven. De reclameopbrengsten bedragen zo’n 400.000 euro per aflevering en dat is alleen al twee keer de kostprijs. En hoewel de kijkcijfers na het triomfantelijke begin gedaald zijn, bond de laatste aflevering nog altijd 5,5% van de kijkers aan zich. Exclusief diegenen die via internet kijken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dierentuindieren

Na de racistische moord op twee Senegalezen in Florence werd de vraag gesteld of Italianen soms racisten zijn. De praatprogramma-experts vonden natuurlijk van niet, hoewel in dit land een voormalige regeringspartij zelfs landgenoten die ten zuiden van Toscane zijn geboren, botweg discrimineert. Dus ik denk er een beetje anders over.

In Italië draait alles om afkomst. Quizkandidaten worden voorgesteld met naam, woonplaats én plaats plus provincie waar ze geboren zijn, vaste prik. “En dus, Mariastella Di Natale uit Rome maar oorspronkelijk uit Montalto in de provincie Cosenza… is dat je definitieve antwoord?” Afkomst is hier een belangrijker persoonskenmerk  dan beroep: Italianen lijden nogal aan campanilismo – de campanile is de klokketoren van de dorpskerk dus de betekenis van campanilismo lijkt me duidelijk.

Maar allochtonen bestaan hier niet. Het woord is onvertaalbaar, kinderen van minstens één Italiaanse ouder zijn gewoon Italiaan en de constructie ‘niet-westerse allochtoon’ is al helemaal niet uit te leggen. Ebru Umar (geboren in Den Haag) zou hier geen ‘allochtoon’ zijn, maar een Italiaanse ‘van Turkse komaf’. En ik ben een Nederlander.

Dat klinkt prachtig maar de realiteit is dat ook Italianen zo hun woorden hebben om grote groepen mensen in het verdomhoekje te zetten. Wij hebben extracomunitari. Letterlijk betekent dat mensen van buiten de Europese Unie, maar Japanners of Amerikanen worden nooit als extracomunitari aangeduid. Het is voorbehouden aan de massa naamloze arme drommels die hier al dan niet illegaal proberen een broodmager bestaan op te bouwen, en aan hun kinderen. Senegalezen, Tunesiërs, Albanezen, Filipijnen. En zo lees je af en toe dat er twee extracomunitari zijn gearresteerd in een gestolen auto, of met gekloonde pinpassen, of op verdenking van moord. Je leest in ieder geval nooit dat twee extracomunitari een kind uit een brandend huis hebben gered. Het is hooguit een neutrale, statistische term maar nooit een positieve.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende