Islamofobie en extreem-rechts

Waar ligt de grens tussen islamofobie en authentieke islamkritiek? Die valt vaak helemaal niet zo gemakkelijk te trekken, meent arabist Brian Whitaker, oud eindredacteur Midden-Oosten voor de Guardian. Islamcritici lopen vaak het risico hand- en spandiensten te verlenen voor extreem-rechts. Toch moet er ook ruimte zijn voor echte kritiek en polemiek. Afgelopen maandag opperde ik in een tweet dat ex-Moslims (en andere critici van Islamitische leerstukken en gebruiken) wegen moeten vinden om dit te doen zonder brandstof te verlenen aan islamofobie. Dit riep de volgende reactie op: Het idee dat de term “Islamofobie” uitgevonden is door islamisten in het Westen, is inmiddels wijdverbreid op rechtse websites in de Verenigde Staten. Een daarvan zegt bijvoorbeeld: Het neologisme 'Islamofobie' is niet zomaar ex nihilo opgekomen. Het is moedwillig uitgevonden door een façade-organisatie van de Moslimbroederschap, het International Institute for Islamic Thought, die is gesitueerd in Noord-Virginia. Verhalen van deze aard zijn pure fictie, maar ze staan radicaal-rechtse elementen toe om te beweren dat islamofobie eigenlijk niet werkelijk bestaat, en dat de islam en moslims in het algemeen aldus 'fair game' zijn voor verguizing.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 28-02-2022
Quote du Jour

Quote du jour | De tolerantie van de islam

, door

“What traveler has not observed the fanaticism, the antipathy of all these [Christian] sects – their hostility to each other? Who has traced their actual repose to the toleration of Islamism? Islamism, calm, absorbed, without spirit of dogma, or views of proselytism, imposes at present on the other creeds the reserve and silence which characterize itself. But let this moderator be removed, and the humble professions now confined to the sanctuary would be proclaimed in the court and the military camp; political power and political enmity would combine with religious domination and religious animosity; the empire would be deluged in blood, until a nervous arm – the arm of Russia – appears to restore harmony, by despotism.” (David Urquhart)

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 17-10-2022

Koppensnellers

, door

OPINIE - “Ze worden meegenomen naar Mekka, en daar tijdens het slachtfeest tegelijk met de schapen gekeeld.” Je moet het Hans Jansen nageven: wetenschappelijk mogen zijn stukjes al jaren geen stuiver waard zijn, maar als propagandistisch materiaal is het uitermate geslaagd.

Afgelopen zaterdag was het islamitische Offerfeest, en nadat Jansen in z’n wekelijkse GeenStijl-column eerst heeft uiteengezet hoe dit feest teruggaat op een verhaal waarvan de theologische betekenis eigenlijk in niets verschilt van hoe de Joden en christenen dat uitleggen, slaagt hij er via een historisch uitstapje naar twee gekeelde kruisvaarders en een sprong door de tijd naar ISIS toch nog in het slachtfeest te associëren met bloeddorstige moslims die niet alleen schapen, maar ook mensen kelen.

Barbarij

Déjà vu? De beruchte scène uit Der Ewige Jude waarin enkele Joodse slagers lachend een koe de keel doorsnijden, waarna de commentator het Jodendom intrinsieke barbaarsheid en nodeloze wreedheid toedicht, komt me voor ogen.

In dit soort xenofobe propaganda is het altijd de ons wezensvreemde ander die zich aan bloederige wreedheden schuldig maakt, nooit wijzelf. Nee, wij staan op een hoger plan; wij Europeanen zijn beschaafd!

Zo ook Jansen: door onthoofding associatief te verbinden aan het kelen van schapen en het islamitische offerfeest, doet Hans Jansen net alsof onthoofding iets typisch islamitisch is. Wat een primitieve barbaren zijn het toch!

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Typisch Nederlands

, door

COLUMN - Ik zag gelijk wat Sjors bedoelde toen ik afgelopen vrijdag Typisch Nederland binnenviel. Hassan was bezig de Islam in een kwaad daglicht te zetten door aan zijn tijdelijke huisgenoten te vragen of ze het erg vonden dat hij zich even verwijderde toen de champagnefles werd geopend. Nu zult u zeggen: wat is er erg aan iemand die even ergens anders gaat zitten op het moment dat er alcohol wordt geschonken? Hij viel er immers niemand mee lastig. Maar door zich Mohammedaanser dan Mohammed te gedragen, vestigt hij wel heel demonstratief de aandacht op het punt dat hij wil maken en dringt hij zijn medebewoners een moreel dilemma op. Immers, als ze het werkelijk zo gezellig vinden om hem erbij te hebben, dan besluiten ze om die fles champagne te laten staan en aan de ranja te gaan. Zijn vrijwillige verwijdering kun je als een impliciete beschuldiging interpreteren. 

Even later zat Hassan binnen een typisch Nederlands 7Upje te drinken terwijl de rest buiten over de islam van Hassan zat te praten. Sommige gelovigen hebben daar een talent voor. Om hun religie op zo’n manier te belijden dat iedereen zich gedwongen voelt er iets van te vinden. De eveneens Islamitische Fatima, die gewoon bleef zitten toen er alcohol werd geschonken en die niet elk moment aangrijpt om te laten zien hoe vroom ze is, heeft daar geen last van. Zij is eerst mens, dan moslim. Hassan wil eerst moslim zijn, dan mens. Wat hij overigens niet volhoudt. Halverwege de barbecue breekt Hassan en is hij even meer mens dan moslim.

Reza Aslan: religie wordt vaak verkeerd begrepen

, door

Reza Aslan (Geen God dan God, De Zeloot) spreekt drie kwartier met Cenk Uygur van de Young Turks over religie, islam en fundamentalistische atheïsten.

Het is een informatief gesprek, niet alleen omdat de agnostische Uygur veel van de kritiek uit een seculiere hoek aan Aslan voorlegt, maar ook omdat Aslan als theoloog en soefi een alternatieve kijk op godsdienst geeft:

I don’t ‘believe’ Islam. Islam is a man-made institution, it’s a set of symbols and metaphors that provides a language for which to express what is inexpressable, and that is: faith. It’s symbols and metaphors that I prefer, but it’s not more right or more wrong than any other symbols and metaphors. It’s a language. That’s all it is.

Punt is natuurlijk wel dat de meeste gelovigen hun godsdienst niet louter als een taal beschouwen waar zij de voorkeur aan geven, maar als een set openbaringswaarheden waar ze heilig van overtuigd zijn.

Foto: Post-Atheïst

Post-atheïst | Onmogelijke humor

, door

Komt een moslim bij een christen. Vraagt ’ie: ‘Hoe komt het toch dat jullie zo rijk zijn?’

Antwoordt die christen: ‘Ach, God heeft een cheque uitgeschreven aan Maria, die heeft hem doorgegeven aan Jezus en die betaalt hem uit aan ons.’

Vervolgt die christen: ‘Hoe komt het eigenlijk dat jullie zo arm zijn?’

Zegt die moslim: ‘Wij kregen ook een cheque, maar God gaf die eerst aan Mohammed, die gaf hem aan Ali, die gaf hem aan Hasan, die gaf hem aan Huseyn, die gaf hem aan Ali, die gaf hem aan Mohammed, die gaf hem aan Jafar, die gaf hem aan Musa, die gaf hem aan Reza, die gaf hem aan Mohammed, die gaf hem aan Ali, die gaf hem aan Hasan en die gaf hem weer aan iemand die ermee is verdwenen.’

Vult een andere moslim aan: ‘Ze zeggen dat die laatste nog eens terugkomt, maar je zult zien dat het op vrijdag is en dan zijn de banken gesloten.’

Ik beken dat ik dit niet het hoogtepunt van humor vind. Dat ligt niet aan de pointe: de islamitische cheque wordt doorgegeven in de rij van de twaalf imams, de sjiieten verwachten de terugkeer van de verdwenen laatste imam en het is een grappig contrast de verheven imams te presenteren als mensen die een cheque zoekmaken. Het feitelijke probleem is dat ik dit contrast wel herken maar geen dijenkletser vind. Humor is cultureel bepaald. De Irakees die me de geciteerde mop vertelde, begrijpt weer niet wat zo grappig is aan een Wiedergutmachungsschnitzel.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hizb ut Tahrir en de tolerantieparadox

, door

Dilan Yesilgöz, VVD-raadslid te Amsterdam, maakt zich druk dat Okay Pala, voorzitter van Hizb ut Tahrir Nederland, werd uitgenodigd om aan te schuiven bij Pauw, het praatprogramma van de VARA.

Naar aanleiding van dat optreden krabbelde Yesilgöz een aaneenrijging bijeen van halve waarheden, guilt-by-association, insinuaties en stromannen, die er kortweg op neerkomt dat Hizb ut Tahrir zo’n griezelige organisatie is, dat je die geen mediapodium zou moeten geven. Daarmee maak je een foute club maar salonfähig, aldus de Amsterdamse politica.

Maar wanneer de minister van justitie aangeeft te zullen nagaan of een organisatie verboden kan worden, lijkt het me journalistiek nu juist wel zo zuiver de organisatie in kwestie ook de kans te bieden zelf uit te doeken te doen waar ze nu eigenlijk wel en niet voor staat. Dat heet in vaktermen: hoor en wederhoor.

Hizb ut Tahrir

En wat blijkt dan? Hizb ut Tahrir Nederland is niet geïnteresseerd in het invoeren van de sjaria in Nederland; ze pleit ook niet voor het met bruut geweld omver werpen van de rechtsstaat, zoals Yesilgöz beweert.

Dus hoe beperkt Hizb ut Tahrir precies de vrijheid van Dilan Yesilgöz of haar joodse, christelijke of homoseksuele vrienden? Daar blijft haar stuk het antwoord op schuldig. Yesilgöz suggereert wel van alles, maar wordt op dit punt nergens concreet.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Ben Affleck contra de islamofoben

, door

Deining op de Twitters dit weekend: acteur Ben Affleck ging helemaal apelazarus op filosoof en neurowetenschapper Sam Harris en komiek Bill Maher.

Die twee hebben er beiden een handje van nogal negatief te generaliseren over moslims en de islamitische wereld (vooral Mahers tirades zijn berucht), en Affleck had het even helemaal met ze gehad.

Applaus alom. Toch zat het me niet helemaal lekker: want ging Affleck hier niet compleet voorbij aan het valide punt dat Harris en Maher maakten?

Even los van ISIS en de politieke islam; als je enquêtes over religie, politiek en maatschappij leest uit de islamitische wereld – van Marokko tot Indonesië – dan zíjn de attituden en overtuigingen die daarin tot uitdrukking komen toch ook grosso modo stukken conservatiever en patriarchaler dan je in West-Europa of zelfs de Verenigde Staten aantreft?

Godsdienst speelt daarin niet te onderschatten een rol: orthodoxie werkt nu eenmaal als een conserveringsmiddel op allerlei premoderne attituden en sociale structuren.

Voeg daar aan toe dat iemands identiteit in veel samenlevingen in Noord-Afrika het Midden-Oosten en West-Azië nog altijd sterk wordt bepaald door het collectief (gezin, grootfamilie, stam, religie) met alle tribalistische reflexen en eer/schaamte-schema’s die daarbij komen; en dat de moderniteit veel van deze maatschappijen is opgelegd door de koloniale grootmachten; en je snapt min of meer dat meer vrijheid in deze contreien niet noodzakelijk zal leiden tot een liberale, open, vrije, humanistische samenleving.

Waan van de dag

De wereld volgens Anders Breivik

, door

Een interessant inkijkje.

We beginnen met de islam:

In Breiviks ogen is de islam géén religie. Het is een ‘geo-politiek project’ dat erop is gericht andersdenkenden (ongelovigen) te onderwerpen (‘to enslave them‘). Breivik ontkent dat er een spirituele dimensie aan de islam zit. Daarmee onderscheidt de islam zich wezenlijk van andere godsdiensten. De islam is geen religie, maar een totalitaire politieke ideologie (‘a fascist ideology‘), verhuld als religie.

Vorige Volgende