Innovatie vergt meer durf dan nu

Een gastbijdrage van Edwin Horlings en Barend van der Meulen, onderzoekers verbonden aan het Rathenau-instituut. Het artikel is overgenomen van Sociale Vraagstukken. Nederland is op het gebied van innovatie een achterblijver geworden. Dat wringt met de politieke ambitie om bij de top-5 van de mondiale kenniseconomieën te horen. Voor een beter resultaat moeten wetenschap en bedrijfsleven meer initiatief nemen en durf tonen en niet meteen naar de overheid kijken. Een complex systeem laat zich niet goed sturen. Vaak staan de uitkomsten haaks op de verwachtingen. Meer geld voor wetenschappelijk onderzoek leidt niet automatisch tot meer en beter resultaat. In de chemie en food & flowers, kerngebieden van het huidige innovatiebeleid, is de wetenschappelijke output de laatste jaren ondanks de investeringen amper toegenomen. Precies het omgekeerde geldt voor de klinisch-medische wetenschappen: ze gelden niet als beleidsprioriteit maar zijn desondanks sterk gegroeid. Dit roept de vraag op of effectief onderzoeksbeleid wel mogelijk is in een complex (wetenschaps-)systeem?

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waarom Eindhoven de slimste regio van de wereld is

, door

Een bijdrage van Sjoerd Romme van de TU Eindhoven. Het stuk is overgenomen van Me Judice.

Wat heeft Eindhoven dat andere regio’s in de wereld niet hebben? De kranten waren ronduit sceptisch, maar de Eindhovense hoogleraar Romme vindt de recente uitverkiezing van Eindhoven tot slimste regio in de wereld allerminst vreemd. Brabanders kloppen zichzelf nu eenmaal niet zelf op de borst. De Eindhovense regio moet echter deze uitverkoren status wel goed uitspelen. Het is een bevestiging van de kracht van de regio Eindhoven en kan een positieve uitwerking hebben op het aantrekken van kapitaal en kenniswerkers.

Over de erkenning van Eindhoven als slimste gemeenschap ter wereld, enkele weken geleden door het Intelligent Community Forum (ICF), is recentelijk met enige scepsis in enkele landelijke dagbladen geschreven (zoals: Financieele Dagblad, 29 juni 2011). Het ICF is een internationale denktank op het gebied van economische en sociale ontwikkeling, bestaande uit een vakjury van onafhankelijke academici. Elk jaar melden zich meer dan 300 stedelijke regio’s voor de nominatie World’s Most Intelligent Community, waaruit elk jaar de slimste regio wordt gekozen. Men kan zijn twijfels hebben over de wijze waarop het ICF tot zijn oordeel is gekomen, maar er zijn goede redenen waarom Eindhoven deze status verdient.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Quote du Jour

Quote du Jour | Einde

, door

“Adam Curry zou toch ook nog komen?” (Sargasso)

De Quote du Jour is niet meer. Klaar, finito, basta, uit. Dit ooit innovatieve blogconcept waarbij iedere werkdag om 10.00 uur strak (en soms wat later) een actueel citaat de discussie van de dag opende zal niet terugkomen na het zomerreces. Acht jaar geleden introduceerde Sargasso deze succesvolle formule in de Nederlandse blogosfeer. Een overzichtelijke blogosfeer met meer schrijvers (Sikkema, Reet, Adam Curry, Dreknek en Dreadloki) dan reaguurders (Jacobine). Bovenstaande quote is van 6 september 2003, op de dag van een roemruchtige Vondelpark Weblogmeeting, helaas hebben we de foto’s nog… De Quote du Jour werd vanaf november 2005 (enigszins) structureel toegepast om uit te groeien tot een vast item op uw favoriete kwalitietsblog. Vaak geplagieerd nooit geëvenaard. Maar nu is het tijd om iets nieuws te beginnen, daarover later vandaag meer…

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De druiven zijn zuur

, door

Zo, dat hakte er even in, het nieuws dat Sargasso maar liefst € 84.471,- subsidie van het Stimuleringsfonds voor de Pers toegekend heeft gekregen. Groen en geel van jaloezie kleurden ze, de reacties op Twitter. Man o man! Wat een kinnesinne. Nooit gedacht dat rechtsbloggers hun collegae het licht zo in de ogen zouden misgunnen. De haat en de nijd spatte bijna van het scherm!

Broodschrijvertje Bert Brussen maakt er niet minder dan vier tweets aan vuil:

    “81.000 euro naar Sargasso. En maar janken over SOLIDARITEIT. Dit moet inderdaad EERLIJKER. Walgelijk” (Bert Brussen)
    “Typisch Sargasso: tegen winst (WANT LOBBY VAN RECHTSE INDUSTRIE!) dus dan maar stelen van de belastingbetaler.” (Bert Brussen)

    “jullie hebben “prediker” toch al voor “feitencheck” (lees: ‘PVV IS FASCISME!’) van Telegraaf? @CarlKonigel” (Bert Brussen)

Niet alleen schrijven, ook zorgvuldig lezen is kennelijk moeilijk voor Bert: het bedrag is 84.471 euro. En toen Brussen er eindelijk achter was dat wij niet bepaald de enige waren die in de prijzen waren gevallen bij het Stimuleringsfonds, krijtte hij:

    “van linkse mensen als Sargasso.nl verwacht je het nog. Belastingruif leegtrekken voor “een beter doel”, heel PvdA. Maar van RTL?” (Bert Brussen)

Als RTL het doet, en de Pers, en Wegener: wat valt Sargasso dan eigenlijk te verwijten? O, wacht, Sargasso is links en sinds een tijdje heeft Bert ontdekt dat er niets ergers is dan Links (behalve Marokkanen dan). Geen grotere ketterjager dan een bekeerde zondaar, tenslotte.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vrouw en techniek: très chique

, door

Techniek kan veel meer doen voor de emancipatie dan een pakket beleidsmaatregelen, daarom moeten vrouwen zorgen dat ze invloed krijgen op de onderzoeksagenda.

Afgelopen week werd er in Pakhuis De Zwijger een thema-avond over Vrouw en Techniek georganiseerd door Women Inc. in samenwerking met het Rathenau Instituut. Aanleiding voor het thema was een column van Martijntje Smits in NRC Next. Daarin stelt zij dat techniek voor de positie van vrouwen meer kan doen dan de politieke ministapjes van het emancipatiebeleid. “Vrouwen moeten het initiatief naar zich toe trekken en de onderzoeksagenda gaan bepalen: welke specifieke behoeften hebben vrouwen om hun levensloop te beïnvloeden, om beter beslagen ten ijs te komen op de arbeidsmarkt, om zorg en werk te combineren, om in de Raad van Bestuur plaats te nemen?”  Tijdens de talkshow licht Martijntje Smits toe dat vrouwen vaak ‘late-adopters’ van nieuwe technologische snufjes zijn en daardoor drukken ze weinig stempel op de onderzoeksagenda.

Joan Ferrier (directeur Equality) wijst er op dat zonder techniek we bepaalde ontwikkelingen niet zouden hebben gehad. Zonder anticonceptiepil zouden vrouwen minder zelfbeschikking over hun leven hebben. Vaak gaat het zo dat mannen bedenken wat goed is voor andere mannen. De vrouwen worden daar op aangepast, als dat goed is voor die andere mannen. Zij zou graag zien dat er een pil komt die alle vooroordelen en stereotypering kunnen wegblazen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour

Quote du Jour | Verspilling is een kans

, door

“If you want to succeed you need to find waste and do something with it.”
(James Bradfield Moody in Wired)

De problemen die we nu hebben met klimaat, grondstoffen, milieu in zijn algemeenheid, zijn volgens James Bradfield Moody een opmaat voor de volgende grote innovatiegolf: resource efficiency. Efficient omgaan met grondstoffen vormt de kapstok voor zijn boek The Sixth Wave. De voorafgaande vijf grote innovatiecycli ziet hij als volgt: 1. industriële revolutie 2. stoom en spoorwegen 3. staal en elektriciteit 4. olie auto’s en massaproductie 5. informatie en communicatie. En nu dan de zesde golf waarin we economisch succes zullen vinden door efficiënt met grondstoffen om te gaan. Maar waarom zou er nu dan wel wat gebeuren als geitenwollensokkentypes zich al minstens veertig jaar, en met vaak gering succes, druk maken over deze materie? Wel, misschien zijn juist massaal ervaren problemen nodig om verandering door te voeren. In die zin zou de in de afgelopen jaren begonnen economische crisis als het startschot fungeren van de door Bradfield Moody verwachte grote innovatiegolf. Dit kindje ziet hij uit noodzaak geboren worden in de komende schaarste aan grondstoffen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Sargasso professioneel

, door

Sargasso, een van neerlands oudste weblogs slaat een nieuwe weg in. Al jaren weet dit anarchistisch collectief -ondanks alle strijdige persoonlijke prioriteiten- met regelmaat artikelen te publiceren die iets toevoegen aan wat de mainstream media laten liggen. Verdieping, fact checking, op basis van data crunching en expertise uit de eerste hand: het gebeurt op Sargasso. Maar het kan beter: hardere scoops, meer artikelen, meer continuïteit. Hiervoor moet Sargasso deels gaan draaien op professionele krachten. Vanaf vandaag kan Sargasso deze stap zetten. Met een startsubsidie van het Stimuleringsfonds voor de Pers zal de Stichting Sargasso het weblog professionaliseren en in samenwerking met derden innovatieve projecten starten op transparantie en datajournalistiek. Het is nadrukkelijk een eenmalige subsidie want het projectplan voorziet dat na anderhalf jaar Sargasso zelf voldoende financiering genereert. Dat zijn mooie buzzwoorden maar uiteindelijk moet dit leiden tot een groter en boeiender Sargasso. *plop*

Wat gaan we doen?

Kort gezegd: meer feiten, meer verdieping en vernieuwende online journalistiek. Er is in Nederland ruimte voor nog een groot blog. En er is behoefte aan een online plek om op niveau te discussiëren, om nieuwe en verrassende ideeën op te doen en om aan je wereldbeeld te schaven.

Wat betekent dat concreet?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De transitiefanfare

, door

Als Energietransitie het antwoord is, wat was dan de vraag? Die vraag wordt te weinig gesteld, en misschien nog wel minder beantwoord. We waren het immers toch roerend met elkaar eens dat de energiehuishouding moet veranderen? Omdat olie en gas opraken en zo, en omdat er een piek zit in de olieproductie, en trouwens ook omdat allerlei naargeestige landen onbetrouwbare handelspartners zijn, o ja, en ook omdat het klimaat verandert door uitstoot van CO2. En trouwens, energietransitie kan onze economie er weer bovenop helpen, en biedt kansen voor ons bedrijfsleven. En kolencentrales kunnen toch écht niet meer. En het is zo goed om zelfvoorzienend te zijn, en lollig op zelf zonnepanelen op het dak te hebben. En om de macht van de grote energiemaatschappijen te breken.

Dus …

foto: Bert Haanstra’s Fanfare: uit een ogenschijnlijke kakofonie kan iets harmonieus tevoorschijn komen, maar dat vergt wel een goede regie.

Ja, dus?

Er zijn veel motieven voor energietransitie in omloop. Onder de vlag van ‘een mandje met eindbeelden’ (een metafoor uit de begindagen van de energietransitie) zouden die verschillende motieven eindweegs samen kunnen optrekken. Maar als er écht moet worden doorgepakt, is dat idee niet langer houdbaar. Dan leiden verschillende motieven tot uiteenlopende pakketten maatregelen, met eveneens uiteenlopende mogelijke energiehuishoudingen als gevolg. Niet zo gek, de aloude wet van prof. Jan Tinbergen luidde al zo: iedere afzonderlijke doelstelling heeft een afzonderlijk instrument nodig. Waarom zou dat voor de veelheid van doelstellingen in de energie- en klimaatdiscussie anders zijn?
Het is de hoogste tijd dat eenieder die zich voorstander van een energietransitie vindt man en paard gaat noemen. Waar is het eigenlijk om begonnen?

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Liever een onzichtbaar idee (journalistiek) dan gestolde technologie (krant)

, door

Bestaat Google in 2111 nog? En Dell? IBM dan? Facebook? The Economist wijdde een artikel aan het honderdjarig bestaan van IBM en vraagt zich af wat het succes van langlevende bedrijven eigenlijk is. Inspirerende (maar verder nog niet ander onderzochte) conclusie: een bedrijf dat op een idee is gestoeld heeft meer overlevingskansen dan een bedrijf dat bestaat bij de gratie van een specifieke technologie. Dus: dag IBM, Microsoft en Dell en tot 2111 Facebook, Google en, hopelijk, The Economist zelf (explaining the world to its readers – een idee dat ze al vanaf 1843 uitvoeren).

Survival of the fittest – daar gaat het om. En een idee is nu eenmaal eenvoudiger aan de (directe) omgeving aan te passen dan een uitgewerkte, specifieke technologie. Daarin zit zoveel kapitaal dat terugverdient MOET worden en dat er geen sprake KAN zijn van flexibiliteit (kijk maar naar de geneesmiddelenindustrie, waar ze inflexibiliteit enigszins compenseren door patenten). Flexibiliteit is zeker nu van levensbelang; tools zijn al verouderd du moment ze verschijnen. Toch is er technologie die al heel lang bestaat. Hoe kan dat? Clay Shirky heeft er een verklaring voor: pas als technologie ‘onzichtbaar’ is (onze koelkast, schoon drinkwater), is het fit. Gecombineerd levert dat een aardige stelling op waarmee we de levensduur van ideeën en technologieën kunnen voorspellen: wat gestold is en zichtbaar, leeft kort. ‘Onzichtbare’ ideeën hebben een lang leven voor zich.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende