Gemeenten, provincies en waterschappen hebben in totaal een bedrag van 225,8 miljoen euro uitstaan bij de banken Lehman Brothers, Landsbanki Islands en Kaupthing HF Investment Bank, meldt Binnenlands Bestuur. Dat is veel geld, maar ook weer niet zoveel dat een van hen dreigt om te vallen. Kennelijk zit er bij decentrale overheden zoveel geld opgepot dat het verlies van zo'n bedrag de normale gang van zaken niet raakt.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Een paar handjes vol gemeenten, provincies en wat aanpalende instellingen is waarschijnlijk hun in IJsland geparkeerde spaartegoeden kwijt. Minister Bos lijkt niet genegen deze risico’s ook nog voor zijn rekening te nemen en de Tweede Kamer zal hoogstens op een soort ‘vangnet’ aansturen. Maar geen nood, de lagere overheden hebben over het algemeen voldoende vlees op de botten. De relatief kleine verliezen zullen alleen de reserves hier en daar min of meer gevoelig aantasten.
Het betreft voornamelijk deposito’s die voor meerdere jaren, veelal vijf of tien jaar, zijn vastgezet. Dat zijn dus niet de bedragen waarmee zij hun jaarlijkse kosten financieren. Hoogstens gaat het om geplande investeringen, die erdoor vertraging kunnen oplopen. Gerelateerd aan de jaarlijkse inkomsten uit belastingen en het Gemeente- en Provinciefonds (de pot waarmee het rijk de vele miljarden uit de rijksbegroting onder provincies en gemeenten verdeelt) zijn de nu bekende verliezen dus peanuts.
Slappe was
Reserves die worden weggezet in langlopende deposito’s zijn niet zelden het eigen vangnet van gemeenten en provincies, om de fluctuaties in de rijksbijdragen op de lange termijn op te vangen. Want de omvang van de rijksbegroting van een bepaald jaar is bepalend wat gemeenten, provincies en waterschappen uit de rijksruif krijgen. Bij bezuinigingen is het pech hebben, bij extra uitgaven profiteert men mee. Voor 2009 is dat laatste het geval, dus de slappe was is al binnen.
‘Zo’n crisis kan een prima moment zijn om wat zaken voor een prikkie te kopen’ vertrouwde een oud bestuurder van een van mijn bancaire klanten mij laatst toe tijdens een overleg. Nu ben ik zelf niet zo’n investeerder maar als je, zoals Wouter Bos, in een positie bent waar je vrij makkelijk even een koffer geld kan lenen bij de ECB liggen er deze dagen geweldige mogelijkheden.
Neem IJsland, een prachtig natuurgebied (mits je van woeste leegte houdt en een beetje tegen regen kan) ruim twee keer zo groot als Nederland met iets meer inwoners dan Utrecht. IJsland heeft twee zaken die het, net als Fortis/ABNAMRO, tot een investeringskans maken: een acuut financieel probleem en een hoop exploiteerbare hulpbronnen.
Ik heb het dan niet over de aanzienlijke visrechten in een brede strook rondom het eiland en ook zeker niet over de verschillende militaire installaties die allerlei landen wellicht wel voor een eeuw willen huren. Ik heb het over het potentieel aan geothermisch energie onder IJsland. Energie is een van de belangrijke schaarse hulpmiddelen totdat we die kernfusiereactoren aan de praat krijgen (over 50 jaar?) en de IJslanders zijn al decennia bezig om deze energie af te tappen. Het overgrote deel van al het warme water voor keukens, CV’s en openlucht zwembaden en ruim een kwart van de elektriciteit wordt in IJsland opgewekt met aardwarmte. Dat is goedkoop en veroorzaakt geen CO2 uitstoot. Doordat IJsland op de breuk tussen de Europese en Amerikaanse continentale platen ligt zijn er diverse plekken op het eiland waar het aftappen van de energie uit de warme binnenkant van de planeet betrouwbaar kan.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Ja, vanavond spelen ‘we’ tegen IJsland, that’s right, dat land dat honderdduizenden Nederlanders een paar angstige dagen bezorgde.
Twee voorbeeldjes van mogelijke krantenkoppen na afloop van de wedstrijd zijn “Nederland spaart IJsland” bij een gelijk spel en mocht de wedstrijd onverhoopt niet doorgaan “Nederland – IJsland afgelast; IJsland geen reserves op de bank”.
Dat kunt u toch beter? Geef dus in de reactiepanelen uw voorspelling van de uitslag en de bijbehorende krantekop!
“Joining the EU is the next step, we have to do it. The krona is garbage” (BBCNews)
Visser Adal Hallonsson (22) verwoordt de onrust die op IJsland is ontstaan nadat de economie hard is getroffen door de kredietcrisis. In een paar dagen tijd heeft de grote Landsbanki onderdelen moeten verkopen, is Glitnir: de derde bank van het land genationaliseerd, de inflatie omhoog geschoten en de krona is in een vrije val geraakt. Wanhopig kijken de IJslanders naar de Europese Unie voor financiële hulp. Toch kon men deze crisis al langer zien aankomen, IJslandse banken hebben enorme hoeveelheden geld geleend waardoor de buitenlandse schuld vijf keer de omvang van de economie heeft. IJslandse banken lonkten in de afgelopen jaren naar Europese consumenten met hoge rente op spaarrekeningen en investeerden in met name Nederlandse bedrijven. Door de huidige kredietcrisis is het lastig om nieuwe leningen uit te schrijven, terwijl de oude nog niet eens afgelost zijn (Trouw).
Lezers die met één klik hun mening willen geven klikken door:
Sommige IJslandse geruchten gaan zelfs verder, zo zou er in paniek worden gehamsterd nadat een grote supermarktketen had aangegeven geen geld meer te hebben om levensmiddelen in te kopen. “The main supermarket can’t get imported goods because they have no currency. The shops are half empty. One of the store managers has advised people to start hoarding. We’re running out of oil. And winter came last night – about a month early”. (ftalphaville.ft.com)
‘Haai vijand van ijsbeer’ koppen vandaag diverse nieuwsbronnen. Wat wil het geval: in Noorwegen is een Groenlandse haai opengesneden en in de maag vond men resten van een ijsbeer. “De vondst vormt mogelijk het eerste tegenbewijs voor de stelling dat ijsberen geen natuurlijke vijanden hebben” zo wordt ons op Spits!vondige wijze meegedeeld in het gelinkte artikel. Als we de Inuït [update] en de orca even buiten beschouwing laten heeft de ijsbeer inderdaad geen natuurlijke vijanden, deze vondst in de maag van een Groenlandse haai brengt daar geen verandering in.
De Groenlandse haai is een (bijna) alleseter, een opportunist die in water zwemt zodra het vloeibaar is: vanaf -1°C tot 12°C. Zijn ogen zijn zwak en de hoornvliezen zijn vaak aangetast door een parasitair kreeftje (bron), half blind glijdt het koudbloedige dier door het ijskoude water. De Groenlandse haai is erg langzaam en heeft nog nooit mensen aangevallen, deze twee duikers kunnen hem dan ook gerust plagen. Zijn vlees is giftig tenzij je het eerst een paar weken laat rotten in de buitenlucht. Maar dan nog smaakt het alsof je een brok ammonia naar binnen werkt (bron). De Inuït hebben geen hoge dunk van de Groenlandse haai, ze beschouwen hem als een schrokkende schobbejak, een aaseter geen heroïsche jager. Er bestaat een legende dat een Inuït vrouw haar haren waste met urine, ze droogde met een dweil en die in de zee gooide: hieruit ontstond de Groenlandse haai (bron). Ga er maar aanstaan als er zo in de overlevering over je gesproken wordt! Dan ben je wellicht wel blij met de stoere krantenkop “(Groenlandse) Haai vijand van ijsbeer”?
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
”Geen land is in vredestijd zo snel en zo hevig ineengestort als IJsland nu” (de IJslandse econoom Jon Danielsson)
Arm IJsland. Het land krijgt harde klappen. IJsland, schurkenstaat, klinkt nu al. IJsland, het land van grote eenzaamheid. Land van vulkanen, geisers en pruttelende modderpoelen. Land van amper 300.000 mensen en Nobelprijswinnaar Halldor Laxness, de Vestdijk van IJsland. Land van zwavelgassen en rokende puinhopen. Rokende puinhopen, vooral dat. Vanaf de Faroër-eilanden zijn ze in de verte te zien. Alsof er een a-bom op IJsland is gevallen. Niets is zeker meer in IJsland. Maar schurkenstaat? Nee toch, IJsland toch niet? Nou ja, een paar schurken dan… Maar echt een paar, meer ook niet.