Waarom migranten echt anders zijn

Er lijkt veel consensus te zijn dat categoraal integratiebeleid zijn langste tijd gehad heeft. Professor Han Entzinger verwoordt in een interview voor Socialevraagstukken de opvatting van velen: je helpt mensen niet vooruit door ze een cultureel etiket op te plakken. Filosoof en adviseur wijkaanpak Klaas Mulder denkt daarentegen dat we de grote verschillen wel moeten blijven benoemen. Er is een flauw grapje over een boer die zijn twee paarden niet uit elkaar kan houden. Na diverse mislukte pogingen heeft hij de oplossing gevonden: de staart van het witte paard is drie centimeter langer dan die van het zwarte. Dezelfde verkramptheid zien we al vijftig jaar in het integratiedebat. We zoeken naar nette woorden om een verschil uit te drukken omdat we denken dat het denigrerend is om de meest in het oog springende kenmerken hardop te benoemen. Als ik als jong kind slecht bij elkaar passende kleren had aangetrokken zei mijn moeder altijd dat ik ‘voor Turk liep’. Niet zo raar dus dat het jarenlang gemeengoed was om het over ‘Turkse mensen’ te hebben. ‘Turken’, dat was grof. We verzonnen vreemde woorden om doelgroepen te benoemen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

We waren altijd al nationalistisch

, door

Het lijkt de laatste jaren alsof Nederlanders steeds nationalistischer zijn geworden. Dit is echter een vergissing: de vroegere ontkenning van nationalisme is in zichzelf ook een vorm van nationalisme. Socioloog en filosoof Rogier van Reekum, bezig met een proefschrift aan het Amsterdam Institute for Social Science Research aan de UvA, betoogt dat het nationalisme in Nederland niet zozeer is toegenomen maar wel van logica veranderd.

Sinds de jaren ’80 is er in Nederland steeds meer publieke aandacht gekomen voor nationale identiteit. Aanvankelijk draait het daarbij vooral om de definitieve vestiging van Mediterrane gastarbeiders, maar na het Verdrag van Maastricht, in 1992, gaat het ook steeds vaker over soevereiniteit. Vanaf 2001 is het onderwerp vervolgens niet meer weg te denken van het publieke toneel. Er ontvouwt zich een ontelbare hoeveelheid grotere en kleinere controverses rond het thema: moet er nu wel of geen canon van onze geschiedenis komen, moeten nieuwkomers zich primair identificeren met Nederland, mag Maxima zeggen dat dé Nederlandse identiteit niet bestaat, moet Nederland weer teruggegeven worden aan de Nederlanders? Wat is eigenlijk Nederlands en hoe kan dat vastgesteld worden?

Opvallend: de prominente rol van identiteit

Het opvallende aan het nieuwe nationalisme is de prominente rol van ’identiteit’ en vooral van ‘identiteitscrisis’. In de periode vóór 1980 werd het begrip ‘identiteit’ namelijk minder gebruikt – men had het toen nog over nationale karakters – en werd de vaagheid van de nationale beeltenis niet zozeer als een crisis, maar eerder als een verworvenheid ervaren. Bij het aanroepen van nationale identificatie dacht men toen vooral aan een als verouderd ervaren vaderlandsliefde en pseudo-wetenschappelijke karakterverschillen. Dat er zoiets zou bestaan als een Nederlands volkskarakter – godvruchtig, burgerlijk en proper – verloor langzaam haar evidentie. Een dergelijke spreekwijze riep herinneringen op aan een typisch Duits geachte agressiviteit. Naarmate het paternalisme van nationale elites – kerk en zuil – steeds nadrukkelijker werd aangevallen, werd ook het burgerlijke, volgzame en, niet te vergeten, godsdienstige karakter van de Nederlander in twijfel getrokken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Goed nieuws en slecht nieuws

, door

Het ideaal van de PVV’er is een land dat zijn eigen cultuur beschermt tegen vreemde invloeden. Een land dat van zijn burgers vraagt om mee te gaan in die cultuur en om alles wat daar vreemd aan is, los te laten. Vooral vreemde godsdiensten zijn ongewenst. Het Nederland van de PVV is ook een land van duidelijkheid, van strenge straffen en een krachtig optredende staat. Een democratie van gelijkgestemden ook, waar de kwade invloed van hen die oppositie voeren tegen de uitgestippelde weg, tot het minimum beperkt wordt.

Het goede nieuws is, dat zo’n land al bestaat. Een land waar de eigen cultuur door een speciaal overheidsinstituut wordt bewaakt. Een land waar een politiemacht opereert die alleen maar kijkt of jij je wel binnen de grenzen van de traditie beweegt. Waar kwalijke invloeden van buitenaf verboden zijn, of minstens sterk ontraden worden. Het is een land dat ongemeen fel optreedt tegen hen die de wet overtreden, want de staat is krachtig en weinig vergevingsgezind. Het is ook een democratie van gelijkgestemden – oppositie voeren tegen de democratisch gekozen president is uit den boze. En als het nodig is, zullen je kennissen en klasgenoten je helpen om op het rechte pad te blijven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Eenheid en identiteit: een pleidooi voor Romantische ironie

, door

Als het slecht weer is heb ik tijd voor inspiratiebronnen. Op de vlooienmarkt koop ik een DVD van Neil Young and Crazy Horse: de film die Jim Jarmusch een aantal jaren geleden van de band maakte. Het is een combinatie van gesprekken en muziek: ”Ga het succes uit de weg, waar je aan ten onder gaat”, zegt Neil Young. Boeiend is het gesprek met zijn basgitarist, die zegt: ” je moet je overgeven aan de energie van Neil. Als ik zelf probeer te spelen en te reageren, wordt het niks. Maar als ik me overgeef, ontstaat er een natuurlijke eenheid”. Crazy Horse was een soort familie van broers. Jarmusch laat ze baldadig, maar ook ruziënd zien.

Zaterdag zie ik voor de tweede keer “Dances with wolves”; de eenzame soldaat John Dunbar, die een voorpost bemant van het Amerikaanse leger, ergens in het verre westen. Hij probeert harmonisch te leven met de natuur die hem omringt, raakt bevriend met een wolf, leert geleidelijk de taal van de Indianen en krijgt waardering voor hun cultuur en gevoel voor humor, vindt de liefde. Het leger verwacht niets van hem en geleidelijk wordt hij indiaan. Maar het is niet zo simpel van identiteit te veranderen, als je blank bent. Als hij “Dances with Wolves” is geworden zoekt het leger hem op en behandelt hem als een verrader. Hij is roodhuid geworden. Geweld is zijn deel. De aftiteling meldt dat enige jaren later de laatste indianenstam in een reservaat belandt. Het roept een rare vraag op: kun je in volstrekte harmonie van identiteit veranderen? De Indianen accepteren dat hij een blanke huid heeft, het leger accepteert niet dat hij zich gedraagt en kleedt als indiaan.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Nederlander bestaat!

, door

Er is wel eens discussie over geweest, maar nu is het zeker: dé Nederlander bestaat. De beste locatie om ons te spotten is niet in onze natuurlijke habitat, maar buiten de eigen landsgrenzen. Plek: een willekeurige costa aan de Méditerranée. Ontkennen is zinloos: wij zijn anders dan alle anderen. Heus. Maxima had op de buitenlandse costa´s moeten inburgeren, dan had ze het ook gezien: we zijn van mijlenver te herkennen. Goed, we zijn wellicht niet het meest sexy of stijlvolle volk, maar we hebben tenminste een volksaard.

1. Een Nederlander doet altijd iets.
Twee jongens die urenlang fanatiek een balletje overtikken? Dat zijn landgenoten. Buitenlanders tikken een balletje ter afleiding, of nog vaker, om de aandacht van het andere geslacht te trekken. Nederlanders niet. Nederlanders moeten iets doen. In plaats van dat ze het balletje ´per ongeluk´ naar een mooie dame slaan, proberen ze het balletje eindeloos in de lucht te houden. Tien keer. Honderd keer. Tienduizend keer. Record! En weer opnieuw. Tot ontzetting, onbegrip en afschuw van de overige badgasten, maar dit geheel terzijde.

2. De Nederlander is motorisch niet in orde.
De Nederlander beweegt zich op het strand als een houten klaas. Een robot. Als een pinguin in de tropen. Denk aan een dansende Nick en Simon. Visualiseer een voetballende Dirk Kuijt. Zo zijn we nu eenmaal. Aardig, gezellig, maar motorisch is er iets gruwelijk mis met ons.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Frans Verhagen – Hoezo mislukt?

, door
Hoezo Mislukt? Cover

Integratie is waarschijnlijk het onderwerp dat de afgelopen vijftien jaar het meest prominent op de politieke agenda heeft gestaan, als clusterbegrip van een diffuse wolk van kleinere onderwerpen, die variëren van werkloosheid, taal en criminaliteit tot de islam. Dat ‘integratiedebat’ wordt gekenmerkt door een drietal stelselmatigheden: ten eerste lopen de gemoederen heel snel hoog op, waarbij zeker de laatste jaren een sterke vergroving in de benadering van het onderwerp te zien is. Ten tweede is er nauwelijks sprake van een fundamentele en veelomvattende discussie; debatten gaan vrijwel altijd over incidenten, oplossingen zijn navenant. Ten derde lijkt de basisaanname voor elke discussie hetzelfde te zijn: de integratie mislukt is en het multicultureel worden van de samenleving een drama heeft voortgebracht.

Als je de aan integratieproblemen toegeschreven gebeurtenissen die het nieuws, actualiteitenrubrieken en weblogs halen in ogenschouw neemt, lijkt de conclusie dat de integratie is mislukt niet moeilijk te trekken. In Hoezo Mislukt? legt Frans Verhagen uit waarom dat een vertekende weergave van de werkelijkheid is en hoe ‘de nuchtere feiten over integratie in Nederland’, zoals de ondertitel luidt, een genuanceerder, milder en positiever beeld schetsen over een proces dat nooit af is.

Een schrijver die één van de twee voorwoorden in zijn boek laat verzorgen door Marco Pastors (het andere is van Tofik Dibi), loopt natuurlijk het risico door hem vergeleken te worden met de legendarische voormalige Iraakse minister van informatie Mohammed al-Sahhaf. Pastors verwijt Verhagen daarbij onzin te verkondigen en de integratiediscussie enkel te verstoren met goed nieuws waar slachtoffers van ‘ongebreidelde en ongekwalificeerde immigratie’ helemaal niets aan hebben. Het voorwoord is sprekend voor de situatie die Verhagen schetst:

Quote du Jour

Quote du Jour | Timidity

, door

“When only timidity passes for wisdom, we don’t merely lose our capacity to solve big challenges. We lose something essential about ourselves.” (DeMorgen)

Het was een onopvallend zinnetje in de National Health Care speech van president Obama, maar niettemin misschien wel tekenend voor de verslagen houding die momenteel heerst in Amerika. Of noem het realisme? Na jaren van neoconservatieve grootspraak en zelfoverschatting realiseren de Amerikanen dat ook aan hun mogelijkheden grenzen zitten, zeker na de kredietcrisis en de invasie van Irak. Het land van de onbegrensde mogelijkheden denkt momenteel in ONmogelijkheden. De infrastructuur ligt in puin, mobiel bellen gaat er slechter dan in Afrika en het ontbreken van een sociaal vangnet wordt nu door meer en meer Amerikanen gevoeld. Dat heeft een effect op ‘het Amerikaan-zijn’. Zien we hier de ondergang van de Amerikaanse nationale identiteit? Nationale identiteiten bestaan niet –prinses Maxima zei het al– maar nationale identiteiten kunnen desondanks erg koppig zijn. Kijk maar naar Russen en Britten die tegen alles in bleven/blijven geloven in de grootsheid van hun vaderland. Een beetje meer zelfkennis kan geen kwaad, maar laat dat sprankje zelfoverschatting maar bestaan dat maakt Amerika ook wel weer de moeite waard.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het Saillant | Gemeenten moeten niet experimenteren met schoolkinderen

, door

SaillantLOGOMet een sterk beperkte schoolkeuze – zoals in Utrecht – gebruiken overheden kinderen voor sociale experimenten. Niemand is daar bij gebaat.

Het is weer schoolkiestijd in Utrecht. Nadat begin volgende maand de uitslag van de Cito-toets bekend is, mogen kinderen hun voorkeur voor twee scholen kenbaar maken. In de afgelopen weken hielden alle scholen open dagen en proeflessen. En zo was er ook deze twaalfjarige dame die mij vertelde dat ze bij vier middelbare scholen op bezoek geweest. En na de open dagen kwam het Gerrit Rietveld College bij mevrouw als één van de favorieten uit de bus. Een school met 60% allochtone leerlingen en een nieuwe directeur die hard zijn best doet om witte leerlingen aan te trekken met vernieuwende onderwijsvormen. Vooral het Technasium, een soort beta-VWO, was helemaal haar ding. “Veruit het leukste pakket van alle scholen”, vond ze.

Nu is het een meisje dat dit soort zaken serieus neemt. In een netjes gesorteerde map komt alle info te zitten. En met een soort multivariate criteriummatrix scoort ze alle scholen. Het criterium lespakket weegt zwaar (gewicht: 3) en kreeg bij het Rietveld 9 punten. Ook qua afstand en schoolgebouw (beiden gewicht: 1) scoorde de school goed. Maar ja, omdat de open dag op een zaterdag was, was er toch ook wel nieuwsgierigheid naar de sfeer op de school tijdens een niet-open-dag. Niet zonder een traantje werden een paar dagen later factoren die betrekking hadden op sfeer, veiligheid en thuisvoelen gescoord. Jammer, want de aanpak van het Gerrit Rietveld College is zondermeer uitdagend. Maar de cultureel en religieus nogal eenzijdige en onevenwichtige samenstelling van de schoolpopulatie is een enorme drempel.

Vorige Volgende