‘Wij spelen een heel nieuw spel’

Bedrijven geleidelijk eigenaar laten worden van hun eigen, duurzame energievoorziening. Dat is het bedrijfsmodel van BAS Energie. Vergelijk het met een hypotheek – een annuïteitenhypotheek, om precies te zijn. Elke maand betaal je een vast bedrag. Langzamerhand betaal je steeds minder rente en steeds meer aflossing. Aan het einde van de looptijd is de hypotheek volledig afgelost en ben je eigenaar van het huis. BAS Energie speelt hetzelfde spel, maar dan met duurzame energie. 'BAS stelt energiegebruikers in staat om eigenaar te worden van hun energievoorziening. Zodat deze niet meer geld kost, maar geld oplevert,' zegt Arash Aazami, oprichter van BAS.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: bluesummer55 (cc)

We rotzooien maar wat aan met energiebeleid

OPINIE - Het Nederlandse energiebeleid is een wirwar van afspraken, regelingen en subsidies. Nooit wordt expliciet een beleidskeuze gemaakt.

Het Nederlandse energiebeleid is al jaren een zooitje. De grondslagen van de zwabberkoers werden gelegd door de paarse kabinetten, die een liberaliseringsoperatie inzetten zonder dat nagedacht was over de borging van publieke belangen. Laat staan dat er instrumenten waren ontwikkeld om publieke belangen rond energie veilig te stellen. De teloorgang van het energiebeleid is eind vorig jaar pakkend beschreven in Noud Köper’s boek Verslaafd aan Energie en begin dit jaar in het themanummer Land van Gas en Kolen van De Groene Amsterdammer.

De strekking van deze twee publicaties is vergelijkbaar: er lijkt geen enkele lijn in het zigzaggende Nederlandse energiebeleid van de afgelopen vijftien jaar te zitten. Of toch? De gevolgde koers blijkt achteraf vooral de belangen van de energie-intensieve industrie hebben gediend, en de belangen van de verkoop van aardgas van eigen bodem. En met wat duurzaam strooigoed is het groene deel der natie een tijdlang zoet gehouden.

Begrijp me goed: ik vind het legitiem specifieke belangen beleidsmatig veilig te stellen. En begrijp me opnieuw goed: ik vind het ook begrijpelijk dat daarbij – impliciet – voor fossiel uit eigen bodem en goedkope energie voor de zware industrie is gekozen.

Foto: tup wanders (cc)

Jokkebrokken over groene energie

COLUMN - Deze week opende de Nederlandse Energie Maatschappij de aanval op groene energie. Waarom? En hebben ze gelijk?

In paginagrote advertenties in landelijke dagbladen noemt de Nederlandse Energie Maatschappij de informatievoorziening rondom groene stroom “jokkebrokken”. Ze legt uit dat er in Nederland niet eens genoeg groene stroom opgewekt wordt om te leveren aan iedereen die daar om gevraagd heeft. De vraag in Nederland was in 2011 33 miljard kilowattuur, terwijl Nederland slechts 11 miljard kilowattuur aan duurzame elektriciteit produceerde. Het restant leveren energiebedrijven door grijze stroom te vergroenen met Garanties van Oorsprong (GvO’s) uit andere landen. Voor GvO’s bestaat namelijk een Europese markt.  Zo is het wettelijk geregeld, CertiQ ziet in Nederland toe op de handel in Garanties van Oorsprong. CertiQ is onderdeel van elektriciteitstransporteur TenneT TSO B.V. en is door de minister van Economische Zaken aangewezen Garanties van Oorsprong te verstrekken, als enige in Nederland.

De kosten van GvO’ s zijn voor energiebedrijven beperkt. Nle spreekt over € 1,44 per jaar voor het vergroenen van de stroom van een gemiddeld Nederlands gezin. De HIER Klimaatcampagne en WISE hebben het over soortgelijke bedragen.

‘Jokkebrokken’

In de jokkebrokken-campagne draait het naar mijn mening om twee zaken. In de eerste plaats om de vraag of energiebedrijven de groene stroom die ze verkopen ook in Nederland opwekken. In de tweede plaats  gaat het er om hoe energiebedrijven de groene stroom die ze verkopen in Nederland opwekken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De natuur doet het werk

Op weg naar duurzaamheidIn onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: hoe een Schots eiland zelfvoorzienend werd, groene daken in New York, een Australiër die de woestijn tot leven wil brengen en een moeras dat rioolwater zuivert.

Een zelfvoorzienend eiland

Aan de noordwestkust van Schotland ligt een eiland met de naam Eigg. Het ligt ongeveer 11 kilometer van het vasteland, te ver om aangesloten te worden op het Schotse elektriciteitsnetwerk. In 2008 besloten de inwoners dat ze minder afhankelijk wilden worden van steenkool en olie. Ze bouwden een eigen energienetwerk en wekken nu duurzame energie op uit wind, zon en water.

Bijzonder is vooral dat de eilandbewoners – driekwart van de bevolking doet actief mee – een manier gevonden hebben om de elektriciteit die uit deze drie bronnen wordt opgewekt, te combineren in één systeem, dat hen 24 uur per dag van stroom voorziet. Bovendien reduceert het systeem de CO2-uitstoot drastisch. Wie elektriciteit wil gebruiken, koop eenvoudig een energietegoed, net zoals wij pre-paidkaarten hebben voor onze mobiele telefoons. De website van het eiland Eigg geeft een overzicht van nog talloze andere maatregelen die men nam om de ecologische voetafdruk te verkleinen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Groene energie is vanaf nu een rechts thema

Hoewel er al decennia wordt gewaarschuwd dat de huidige energiebronnen niet onuitputtelijk zijn, is het omvormen naar andere bronnen een groen thema geworden, in plaats van een economisch thema. Eigenlijk is dat heel erg raar. Ook de VVD erkent dat fossiele brandstoffen op raken, maar in de praktijk is het marginaal onderwerp.

Het kabinet steekt 0.02% van het BNP in alternatieve energie en verder lijkt de teneur dat je niet moet zeuren en een beetje door moet rijden. Dat zal veranderen. Zodra de olieprijzen door het plafond gaan en alles duurder maken, zal blijken hoe rechts dit thema is.

De Franse krant Le Monde beschrijft waarom het Pentagon het somber inziet voor de oliemarkt. Matt Simmons, een bankier uit de olie-wereld, beschreef een zeer somber scenario voor de oliemarkt: De olie die we nu nog hebben is zodanig moeilijk te winnen, dat deze niet langer in tempo kan worden gewonnen dat hoog genoeg ligt. De productie van landen als Saoudi Arabië zal binnen enkele jaren gaan inzakken. Bij veel andere landen is dat al gebeurt. Het Pentagon baseert hierop de prognose dat een grote energiecrisis hoogstwaarschijnlijk onafwendbaar is.

We gebruiken nu, mondiaal, ongeveer 85 miljoen vaten olie per dag (85 MBD) en de verwachting is dat we in 2015 nog maar 75 miljoen vaten per dag beschikbaar hebben. Het Amerikaanse leger stelt forse maatregelen voor: “A think tank of military experts close to the White House published a study in October that emphasized the necessity for the American armed forces to exit from petroleum between now and 2040.”

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Dr. Sureda’s zelfvoorzienende paradijs

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Dr. Sureda in zijn moestuin (Foto: Victor/GC)

Als we over tientallen jaren nog willen genieten van onze iPads, afwasmachines, airco’s en verlichting moet er iets radicaal veranderen in onze energievoorziening: het tijdperk van de fossiele brandstoffen nadert het einde. De overgang naar herbruikbare vormen van energievoorziening heeft zeer waarschijnlijk een interessant neveneffect: de energielevering zal steeds meer gedistribueerd worden. Waar de – door kolen geproduceerde – elektriciteit door monolithische leveranciers wordt verdeeld zal de energie in de toekomst verspreid geproduceerd worden. Iedere particulier kan nu al een zonnepaneel op het dak zetten, en met HRe ketels die naast warmte ook stroom kunnen produceren worden de oude scheidslijnen tussen consumenten en producenten langzaam minder duidelijk.

Waar deze ontwikkelingen toe kunnen leiden is goed te zien in Mas Roig, een landgoed in Catalonië in de buurt van Girona. Wie door de poort van het landgoed van Doctor Francesc Sureda rijdt, begeeft zich in een zelfvoorzienend paradijsje. Sureda, medicus, uitvinder en wetenschapper woont al 25 jaar met zijn gezin op het terrein. En gedurende de jaren wist Sureda zich steeds meer te onttrekken aan afhankelijkheden van buitenaf. Had hij eerst alleen een windmolen staan, wie nu op Mas Roig rondloopt ziet een organisch waterzuiveringssysteem  waar eerst anaerobe, en dan aerobe bacterieën het water tot drinkwater omvormen. Verderop staat in de moestuin tussen de gigantische aubergines en tomaten een gloednieuwe windturbine. En op het aangrenzende grasveld staan drie grote zonnepanelen. Deze zonnepanelen draaien mee met de zon om maximaal effect te hebben. De buitengewoon enthousiaste Dr. Sureda legt het net zo enthousiast uit aan de honderdste bezoeker als aan de eerste jaren geleden. Met een electronisch werkende maquette laat hij zien dat niet-meedraaiende zonnepanelen maar een fractie van de beschikbare zonnekracht kunnen omzetten in stroom. Dan heb je eigenlijk maar gewoon een ‘groene jas aan’.  Met andere woorden, dan blijft het bij mooie groene praatjes, zonder effectiviteit.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.