Griekenland draagt nog steeds een groot deel van de lasten voor de opvang van asielzoekers en migranten naar Europa Op 28 oktober viert Griekenland Óchi (Nee)-dag met parades van soldaten en scholieren. Het is een herdenking van de weigering van de Griekse generaal Metaxas om troepen van de Asmogendheden in 1940 toegang te geven tot zijn land. Na het 'Nee' van de generaal begon ook voor Griekenland de Tweede Wereldoorlog met een inval van Italiaanse troepen in het noorden. Voor de parade van de openbare school in Dafni, een voorstad van Athene, won de uit Afghanistan afkomstige Amir (11) dit jaar de competitie voor het dragen van de vlag. Maar de schoolleiding, die elke vorm van discriminatie ontkent, vond hem toch niet Grieks genoeg en liet hem in plaats van de vlag het naambordje van de school dragen. Zijn rol op deze nationalistische feestdag was anderen kennelijk nog steeds een doorn in het oog. Hij kreeg na de parade een steen door de ruit van zijn huis met de boodschap: 'Vertrek en ga terug naar je dorp'. Twee jaar na de grote stroom asielzoekers en migranten die via Griekenland Europa binnenkwamen is het economisch zwakke land nog lang niet uit de zorgen.
ACHTERGROND - De Griekse zangeres Despina Vandi had in 2001 een dijk van een hit met Geia, wat zoiets wil zeggen als “hallo”. Men neme wat Arabische trommels en wat dance-ritmes en men voege een clipje toe uit de digitale trukendoos en klaar is uw zomerhit. Het is allemaal nogal doorzichtig maar daarom niet minder geschikt om op een druilerige novemberavond een goed humeur te krijgen.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
RECENSIE - De voormalige Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis geeft zijn visie op de Griekse crisis van twee jaar geleden.
Wat is de waarde van memoires en ego-documenten? Kijk er mee uit, leerde ik op college. De schrijvers hebben behoefte hun positie in de geschiedenis te beïnvloeden, hun versie van wat er gebeurde te vertellen, hun aandeel daarin mooier af te beelden of juist kleiner te maken.
Die waarschuwing kreeg de student, toen het aantal historische bronnen veel kleiner was dan tegenwoordig. De leugen groeide toen gemakkelijker: Churchill kon in de oorlog “bodygards of lies” scheppen, om de waarheid te verbergen en te beveiligen.
Dat lukt niet meer tegenwoordig: iedereen filmt en fotografeert en deelt die representatie van de werkelijkheid onmiddellijk via internet. Er is een representatie van de realiteit ontstaan, die mondiaal is. Zelfs als je van nature liegt, wordt het moeilijker, die vastgelegde realiteit te negeren.
Een fascinerend ego-document is dat van de Griekse minister van Financiën, Yanis Varoufakis. Hoe zat het ook al weer? Varoufakis had problemen met Jeroen Dijsselbloem: die wilde als voorzitter van de Eurogroep niet steeds hoorcolleges economie van Varoufakis, maar een Griekse regering die braaf deed wat de Troika verlangde. Maar het ging toch over economie?
OPINIE - De PvdA mag dan afgestraft zijn door de kiezers maar aan Jeroen Dijsselbloem kan dat niet liggen volgens Nederlandse journalisten. Zij hebben, volgens gastredacteur Merijn Oudenampsen, een opvallende neiging om dienstbaar te zijn aan de politieke status quo.
Het was te verwachten. De Nederlandse journalistiek is de afgelopen dagen en bloc ter verdediging gekomen van Jeroen Dijsselbloem.
Wat zo bizar is aan de berichtgeving over de rel, is dat er helemaal niets van de wereldwijde discussie over het Europese bezuinigingsbeleid bij de Nederlandse journalistiek lijkt te zijn doorgedrongen. Bijna de gehele vaderlandse pers schiet chauvinistisch in de verdediging van onze grote nationale trots die met zijn gewichtige internationale positie ons kikkerlandje eer aan doet. De ware betekenis van de rel ontgaat de Nederlandse journalistiek geheel.
De Volkskrant schrijft vandaag: “Dijsselbloem dwong respect af met zijn bijdrage aan het bezweren van de Griekse crisis.”
Het staat er echt. Dijsselbloem “dwong respect af” met het “bezweren” van de Griekse crisis. Dit is niets anders dan een alternatief feit. Griekenland ligt in puin. Haar economie is met een derde gekrompen, ofwel geïmplodeerd. Meerdere rapporten van het IMF stellen dat het beleid van Dijsselbloem en de Trojka een belangrijke rol hierin heeft gespeeld. Ja, de Grieken hebben er zelf een zooitje van gemaakt. Maar de draconische bezuinigingen hebben de zaken verergerd en de economie van Griekenland juist verder richting de afgrond geduwd. Je hoeft als krant niet het IMF te volgen, maar net doen alsof het beleid van Dijsselbloem niet controversieel is, dat is geen objectieve journalistiek meer. Eerder propaganda.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
“We are very near the end of a long period of very difficult decisions.”
Behalve de Grieken zelf heeft bijna niemand het meer over de economische crisis daar. Nog even en daar is ook geen sprake meer van, meent premier Tsipras, aanvankelijk gekozen omdat hij zich tegen hervormingen verzette. Volgens hem zit de herstructurering van het land er nu bijna op. De onderhandelingen over schuldverlichting kunnen beginnen.
ACHTERGROND - Maandag 20 maart was het de ‘Internationale Dag van het Geluk.’ Ter gelegenheid daarvan werd onder auspiciën van de Verenigde Naties het World Happiness Report 2017 uitgebracht. Naar aanleiding hiervan brengt Sargasso een aantal artikelen over geluk, de manieren waarop onderzoekers dat trachten te meten en de conclusies die we daaruit kunnen trekken.
De overheid is geen geluksmachine volgens Mark Rutte. In zijn optiek is ons land al een ‘fantastisch, en gaaf land’. Hij zegt nog net niet dat Nederland af is, maar vindt het bevorderen van geluk geen overheidstaak. Tegelijk kun je constateren dat beleid wel degelijk van invloed is op geluk; het gaat immers om ‘kwaliteit van leven’? En omgekeerd: misschien zijn gelukkige mensen ook tevreden mensen die gezonder en levenslustiger zijn? Dat kan dan weer (om iets te noemen) schelen in zorgkosten en arbeidsverzuim.
Maar met geluk kunnen economen meestal niet zoveel. Het speelt een marginale rol in politieke discussies. Met een paar procent economische groei kunnen Rutte en Dijsselbloem thuiskomen; dat is meet-, schaal- en incasseerbaar. Maar hoe verkoop je een paar procent groei van geluk?
Als je vindt dat de politiek vooral in dienst staat van de economie en het bedrijfsleven dan is geluk inderdaad iets wat je maar lekker in je vrije tijd moet doen. Ben je van mening dat politiek ook draait om wat de Arjo Klamer in zijn boek ‘In Hemelsnaam‘ ‘het goede leven’ noemt, dan liggen de zaken toch anders:
Om een nieuwe economische crisis af te wenden, moet er een Griekse schuldenkwijtschelding komen. Het is wachten op de held onder de politici die dit tot een verkiezingsitem durft te maken.
Het gaat niet goed met Griekenland. OK, dit is nauwelijks nieuws te noemen. Maar dat wordt het toch telkens vanzelf weer: nieuws. Eens in de zoveel tijd moet Griekenland namelijk schulden aflossen, en dan speelt de Griekse crisis weer op. De laatste ronde was anderhalf jaar terug, en over een half jaar komt de volgende ronde. Dan weet u nu alvast wat er over een half jaar in de kranten komt te staan.
De reden dat dit steeds terug komt? De EU heeft haar lidstaat Griekenland zwaar aan de leiband gelegd, en dwingt het land haar eigen economie steeds verder kapot te bezuinigen. Bijna alle economen ter wereld, en zelfs het ‘neoliberale’ instituut het IMF, adviseren de eurolanden ondertussen met klem om Griekenland een deel van de schuld kwijt te schelden. Dan is het land minder kwijt aan aflossingen, en kan het weer investeren in de economie. Daar zouden uiteindelijk alle eurolanden van profiteren. Niemand heeft namelijk iets aan een schuldenaar die niet kan betalen.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
ELDERS - Griekenland is nog steeds niet verlost van de crisis. Een Grexit blijft mogelijk.
De Griekse regering viert het tweejarig bewind van de Syriza-regering terwijl in Brussel de ministers van de eurozone overleggen over een nieuwe tranche in het financiële steunprogramma. Het zal opnieuw een hele worsteling worden. Binnen de ’troïka’ van geldschieters is er geen eenstemmigheid. Het IMF dreigt af te haken omdat de eisen van de EU, met de Duitsers voorop, niet zouden leiden tot duurzaam herstel. Het IMF meent dat Griekenland met de huidige plannen niet goed verder kan zonder schuldverlichting. Als het IMF wegvalt zou het hele steunprogramma drastisch moeten worden aangepast en dat vereist dan instemming van de parlementen van de Eurolanden. Geen aanlokkelijk scenario in een spannend verkiezingsjaar. In het uiterste geval dreigt Griekenland alsnog uit te komen bij de suggestie van de Duitse minister van Financiën Schäuble, om de eurozone maar even te verlaten.
Premier Tsipras heeft al aangekondigd dat hij geen nieuwe bezuinigingen wil doorvoeren. Zijn populariteit is tot een dieptepunt gedaald. Acht van de tien Grieken zijn ontevreden over de resultaten van zijn beleid. Als er nu verkiezingen zouden worden gehouden stemt 30% op de rechtse oppositiepartij Nieuwe Democraten en 16% op Syriza. De extreemrechtse Gouden Dageraad verliest niet ondanks de strafrechtelijke vervolging van zijn parlementsleden.
OPINIE - De Griekse detentiecentra zitten overvol. Toch komen er vrijwel dagelijks tientallen tot honderden vluchtelingen bij. Afgelopen week woedde er voor de tweede keer in korte tijd een grote brand in kamp Moria op Lesbos. Met de naderende winter moeten veel families zien te overleven in schamele tenten onder barre omstandigheden. De humanitaire crisis bereikt een nieuw dieptepunt.
Lesbos, kamp Moria, 24 november 2016. Opnieuw gaat het mis in het overvolle vluchtelingenkamp. Terwijl een grootmoeder voor haar dochter en kleinkinderen een maaltijd bereidt, ontploft de gasfles. De grootmoeder (66) en haar kleinkind (6) sterven een gruwelijke verbrandingsdood voor de ogen van vele omstanders. De moeder en het andere kind worden met ernstige brandwonden overgebracht naar een ziekenhuis in Athene. De bewoners van Moria zijn woedend. In de chaos worden verschillende brandjes gesticht waardoor naar schatting zo’n 400 tenten en een medische unit in vlammen opgaan.
Hulpverleners van Stichting Bootvluchteling zijn ter plaatse en verlenen eerste hulp. Ze zijn geschokt door de taferelen die zich voor hun ogen afspelen. Vluchtelingen helpen water dragen om de slachtoffers te koelen. Het is een wonder dat er niet meer slachtoffers vallen. In Moria zitten meer dan 4.500 vluchtelingen opeengepakt, ruim het dubbele van de capaciteit van het kamp. Het is vragen om moeilijkheden.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
ELDERS - Verdeeldheid alom in Europa. Op Cyprus is de kans op hereniging van Turken en Grieken groter dan ooit.
In Zwitserland onderhandelen de Grieks-Cypriotische leider Nicos Anastasiades en zijn Turkse collega Mustafa Akinci onder leiding van VN-ambassadeur Espen Barth Eide over een vredesregeling. Het eiland is sinds 1974 verdeeld in een Grieks en een Turks deel. Het Turkse Noord-Cyprus heeft zich onafhankelijk verklaard, maar het wordt alleen erkend door Turkije dat een legermacht van 35.000 soldaten op het eiland heeft gestationeerd. Het Britse leger heeft er ook nog bases op grondgebied dat nog steeds toebehoort aan het United Kingdom. Sinds 2004 is Cyprus lid van de Europese Unie. Tot nu toe geldt de Europese wet alleen op het Griekse deel, waar inmiddels ook de euro is ingevoerd.
Ondanks de complexe situatie op het eiland is er nu toch een kans dat er een einde gemaakt kan worden aan de verdeeldheid. Anastasiades en Akinci hebben in principe overeenstemming bereikt over een federatief verband van een Griekse en een Turkse zone op het eiland. Onder toezicht van de VN worden nu in Zwitserland de details uitgewerkt. Turkije, Griekenland en het Verenigd Koninkrijk schuiven aan bij het overleg, met name voor het lastigste deel: de noodzakelijke garanties voor veiligheid en defensie.