Van aandeelhoudersmodel naar gelijkwaardigheidsmodel (3)

Een gastbijdrage van Ries van der Vos. Het aandeelhoudersmodel is niet meer van deze tijd. Vervang het door het gelijkwaardigheidsmodel, waarbij zeggenschap en ondernemingsrisico tussen kapitaal en arbeid wordt gedeeld. Een onderzoek in drie delen (lees ook deel 1 en deel 2). Vandaag het derde en laatste deel: de gevolgen wanneer het gelijkwaardigheidsmodel landelijk zou worden ingevoerd en hoe kan vervolg worden gegeven aan dit onderzoek. Macro-economische effecten van het gelijkwaardigheidsmodel Misschien wel de belangrijkste voordelen van het gelijkwaardigheidsmodel is dat er een andere economie ontstaat in de wereld, leidend tot een eerlijker inkomensverdeling en betere zorg voor het milieu. Wel moet dan iedereen willen meedoen met het gelijkwaardigheidsmodel. En dat is nog zeer onzeker. Het gelijkwaardigheidsmodel moet zich eerst maar eens op kleine schaal zich bewijzen. Laten we veronderstellen dat alle Nederlandse ondernemingen gebruik maken van het gelijkwaardigheidsmodel. We beschouwen dan het effect voor de belastingen en de inflatie in vergelijking tot het bestaande aandeelhoudersmodel. Effect voor de belastingen Omdat het inkomen uit arbeid en kapitaal komen door een gelijkwaardige beloning, hoeft de inkomstenbelasting geen onderscheid meer te maken uit inkomsten uit vermogen (kapitaal) en inkomsten uit werk (arbeid). Dan kan het inkomen (uit arbeid + vermogen) worden belast in box1 en kan box3 verdwijnen. Hiermee wordt vermogen veel zwaarder belast dan in het huidige systeem. Geadviseerd wordt ook vermogenswinst (-verlies) als inkomsten mee te nemen bij de belastingheffing. Met deze argumentatie voor hogere belasting voor hoge inkomens, vooral uit vermogens, wordt invulling gegeven aan de pleidooien voor een betere wereld (eerlijker en groener) door de professoren Hickel [1], Zucman [2] en Piketty [3]. Effect voor de inflatie De arbeidsinkomensquote wordt door de gelijkwaardigheid van kapitaal en arbeid hoger: lonen/(lonen + dividend of rendement), maar dan voor alle ondernemingen. Het aandeel lonen zal toenemen t.o.v. het rendement door het stemrecht van de ondernemingsraad. Als de productiekosten toenemen, dan zal de onderneming deze kostentoename willen afwentelen via hogere verkoopprijzen. Voor het rendement van de onderneming maakt het niet uit, want de marge tussen verkoop en productiekosten blijft onveranderd. Voor de consument betekent veel prijsverhogingen inflatie. Het gevolg is vaak dat de omzet in de loop van de tijd afneemt en daarmee ook de bedrijfsresultaten. Als reactie daarop daalt het rendement en daarmee het dividend en de lonen. Gevolg is dat de productiekosten weer omlaag gaan en daarmee de verkoopprijzen, wat gevolg kan hebben voor de omzet. Dit herstelproces doet zich alleen voor in het gelijkwaardigheidsproces, waar dividend en lonen ook kunnen dalen. Gevolg: inflatie/deflatie zal sterk worden gedempt. De betekenis hiervan is groot. Prijzen kunnen stijgen en dalen. Dat geldt ook voor de salarissen. Dat is de kern van de vrije markt van vraag en aanbod. Dan moet je vooral zorg dragen dat salarissen ook kunnen dalen. Dan is er ook geen paniek meer voor instortende markten als er even wat deflatie is. De vrije markt lost dat weer op als kapitaal en arbeid gelijkwaardig worden behandeld. Meestal zal er wel enige vorm zijn van inflatie als gevolg van product schaarste, zoals nu met fossiele brandstoffen. De markt heeft dan enige tijd nodig om via innovaties nieuwe oplossingen te zoeken. Grote inflatie lijkt zo te worden beperkt. Prijsstabiliteit wordt weer als doel gesteld. Dat mechanisme van vraag en aanbod moet ook voor financiële instellingen gelden. Hierbij is de prijs voor geld de rente. In een vrije markt moeten elke financiële instelling hun rentetarieven tonen bij vraag uit de markt. Dat betekent ook dat de Europese Centrale Bank (ECB) zich moet onthouden van het vaststellen van de rente. De ECB moet zich vooral richten op de geldhoeveelheid die passend moet zijn voor de economische activiteit in de maatschappij. Voorwaarde voor een goed functioneren van de vrije markt is een goede controle op de uitvoering van de vrije markt en het bewaken van vormen van prijsafspraken tussen concurrerende partijen. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) voor de financiële markten en de Autoriteit Consument en Markt (ACM)  voor de overige marktsectoren. NB. In haar halfjaarlijkse economische ramingen (juni 20023) stelt De Nederlandsche Bank dat overheid, vakbonden en werkgevers meer moeten doen om de hardnekkige inflatie in Nederland de kop in te drukken. De overheid moet begrotingsdiscipline tonen, werknemers moeten terughoudend zijn in looneisen en werkgevers moeten accepteren dat dat hun winstmarges lager uitvallen. Hieruit blijkt duidelijk hoever het denken van deskundigen is afgedreven. Werkgevers moeten werknemers eerlijker belonen en aandeelhouders relatief minder en de overheid moet vermogen meer belasten en lonen minder. Het gelijkwaardigheidsmodel draagt de nodige ideeën aan om anders tegen de economie aan te kijken dan door de bril van werkgevers en aandeelhouders (de bril van geld en niet de bril van werk). Hoe verder: Onderzoek organisatorische gevolgen gelijkwaardigheidsmodel Bepalend voor het gelijkwaardigheidsmodel is de gelijke behandeling van kapitaal en arbeid. Beide horen bij de onderneming en krijgen zo een plek op de balans van de onderneming. Dat betekent een nieuwe jaarrekening met een stelselwijziging tot gevolg. Dit is een geweldige ingreep met grote technische, juridische en financiële consequenties. Graag willen we eerst inzicht krijgen in de praktijk wat de organisatorische ervaringen zijn met het gelijkwaardigheidsmodel zonder dat de jaarrekening al is aangepast. Dat geeft tevens de ruimte om vervolgonderzoek te doen naar gevolgen voor een mogelijke nieuwe jaarrekening. Het onderzoek richt zich op de ervaringen van één of meer pilotorganisaties die gaan werken met het gelijkwaardigheidsmodel, maar wel de huidige jaarrekening handhaven. Werken met gewogen stemrecht tussen aandeelhouders en werknemers (via de ondernemingsraad) Ervaren hoe de ondernemingsraad met stemrecht functioneert in de stakeholdersvergadering en in het overleg met de leiding van de onderneming. Ervaren hoe de ondernemingsraad haar ontbrekende kennis en ervaring aanvult met kennis en ervaring van buitenaf (te beginnen met hulp van vakbonden). Ervaren hoe de ondernemingsraad nieuwe stijl de werknemers betrekt in haar controletaak. Tevens hoe de ondernemingsraad de werknemers oproept om misstanden te melden. Afleiden post lonen van de post dividend (als voorgesteld door de leiding). Hiervoor wordt het menselijk vermogen bepaald. Beoordelen van de voorstellen van de leiding omtrent dividend en lonen in afwijking van punt e op basis van nieuwe investeringsplannen, kapitaal- en arbeidsmarkt. Zo nodig voorstellen tot wijziging indienen. Beoordeling geschiedt door ondernemingsraad met zaakvoerders. Het onderzoek moet worden begeleid door een wetenschappelijke instelling. Noten: [1] Less is more, how degrowth will save the world’ door Jason Hickel. [2] The Hidden Wealth of Nations, door Gabriel Zucman. [3]‘Kapitaal en ideologie’, door Thomas Piketty. Zie ook dit artikel op Sargasso. Over de auteur: Ries van der Vos (opgeleid als wiskundige en econometrist) is gepensioneerd en houdt zich bezig met vraagstukken omtrent rechtvaardige inkomensverdeling en klimaatverandering. Hij schreef twee boeken: ‘Financieel kapitaal versus Menselijk kapitaal’ en ‘Een andere kijk op economie’. Over het gelijkwaardigheidsmodel schijft hij ook op zijn website.

Door: Foto: kiki99 (cc)
Foto: kiki99 (cc)

Van aandeelhoudersmodel naar gelijkwaardigheidsmodel (2)

, door

Een gastbijdrage van Ries van der Vos

Het aandeelhoudersmodel is niet meer van deze tijd. Vervang het door het gelijkwaardigheidsmodel, waarbij zeggenschap en ondernemingsrisico tussen kapitaal en arbeid wordt gedeeld. Een onderzoek in drie delen. Deel 1 verscheen 12 juli. Vandaag deel 2: Welke gevolgen heeft het gelijkwaardigheidsmodel voor de jaarrekening van bedrijven?

Nieuwe jaarrekening

We hebben vastgesteld dat kapitaal en arbeid behoren tot bedrijfsassets van de onderneming. Beide horen op de balans. Arbeid is geen kostenpost meer in de resultatenrekening.
De vraag die dan moet worden opgelost is: ‘Wat is de waarde van het menselijk kapitaal en menselijk vermogen’ en ‘hoe verhoudt zich het financieel (eigen) vermogen zich ten opzichte van het menselijk vermogen’.

Voor de waarde van het menselijk kapitaal hebben we gebruik kunnen maken van een methodiek die door de OESO, het CBS en CPB ook worden toegepast voor onderzoek naar menselijk kapitaal op landelijk niveau [1]. Feitelijk is hier dan sprake van een stelselwijziging.

Voorbeeld:
In onderstaande voorbeeld is bij de start het menselijk kapitaal berekend op 15,4 en het menselijk vermogen dus ook op 15,4. Het volgende boekjaar is het menselijk kapitaal berekend op 15,5. Het menselijk vermogen is dan ook 15,5, maar er is 0,1 toegevoegd aan de pensioenreserves, maakt het menselijk vermogen 15,6.  Gemiddeld menselijk vermogen wordt 15,5 en voor het eigen vermogen gemiddeld 4,5.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: kiki99 (cc)

Van aandeelhoudersmodel naar gelijkwaardigheidsmodel

, door

Een gastbijdrage van Ries van der Vos.

Het aandeelhoudersmodel is niet meer van deze tijd. Vervang het door het gelijkwaardigheidsmodel, waarbij zeggenschap en ondernemingsrisico tussen kapitaal en arbeid wordt gedeeld. Een onderzoek in drie delen. Vandaag het eerste deel: Kritiek op het aandeelhoudersmodel en aanzet tot het gelijkwaardigheidsmodel.

Aandeelhoudersmodel niet van deze tijd

Het aandeelhoudersmodel is ontstaan in een tijd waarin werknemers laag geschoold waren, het arbeidsaanbod hoog was en kapitaal nog schaars was en daardoor arbeid laag werd beloond.

De huidige werknemers zijn hoog geschoold via hoog kwalitatieve opleidingen op LBO-, MBO-, HBO- en universitair niveau. Veel werk is schaars geworden, terwijl er kapitaal in overvloed is. De rol van arbeid is sinds de opkomst van de informatiemaatschappij in de jaren 70 van de vorige eeuw veel specialistischer geworden. Productieketens en productieprocessen worden steeds complexer. De rol van internet heeft het mogelijk gemaakt productieketens te koppelen, zelfs over landsgrenzen heen.
De vraag naar arbeid is groter dan het aanbod.

Centrale banken hebben de afgelopen decennia zorg gedragen voor ruim aanbod van kapitaal en in het laatste decennium zelfs in extreme mate via kwantitatieve verruiming en negatieve rentes. Dit heeft geleid tot een hausse aan investeringen in onder andere aandelen en vastgoed. Het gevolg is dat er een schuldenmaatschappij is ontstaan bij overheden, bedrijven en burgers, met alle risico’s wanneer er moet worden geherinvesteerd tegen hogere rentes in latere jaren.
De vraag naar geld is kleiner dan het aanbod.

Foto: Tilemahos Efthimiadis (cc)

Gelijkheid vraagt om meer dan herverdeling

, door

OPINIE - Echte gelijkheid vraagt niet alleen om economische herverdeling, maar ook om sociale gelijkwaardigheid.

Nu we hebben ontdekt dat Nederland veel ongelijker is dan we dachten, praten we weer over herverdeling. Onze verzorgingsstaat heeft daarin een belangrijke rol. In het onlangs verschenen rapport Hoe ongelijk is Nederland? rekent de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) uit dat zonder onze verzorgingsstaat de inkomensverdeling even ongelijk zou zijn als in de Verenigde Staten.

Dankzij ons stelsel is het niveau van ongelijkheid laag vergeleken met andere landen. Een geruststellende gedachte? Niet als je bedenkt dat herverdeling voor de laagste inkomensgroepen, de mensen die geen inkomen uit werk hebben, nog nauwelijks als ‘gelijkmaker’ werkt. Immers, wie een beroep moet doen op sociale voorzieningen moet zich voorbereiden op wantrouwen en bemoeizucht. Herverdeling leidt op deze manier geenszins tot meer gelijkwaardigheid.

Een uitkering (AOW uitgezonderd) was allang geen recht meer, maar ook van een gunst (‘uit vriendelijkheid geven’) kunnen we eigenlijk niet meer spreken. De uitkering moet worden verdiend met ‘respectabel’ gedrag.

De nieuwe Participatiewet illustreert de neerbuigende en afkeurende houding jegens uitkeringsontvangers: als mensen ‘verwijtbaar’ slecht gekleed zijn of de taal niet spreken kan de uitkering worden ingehouden. Op vakantie? Nee, u mag vooral niet ontspannen als u steun krijgt van de staat. En ook het plan van de gemeente Den Haag om uitkeringsontvangers te onderwerpen aan een Big Brother-achtige risicoanalyse om fraude op te sporen onderstreept dat zij bij voorbaat worden gezien als profiteurs en fraudeurs.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 12-10-2022

Alledaags seksisme 2

, door

Mijn verhaal over alledaags seksisme leidde naast positieve toch vooral tot soms heftige, negatieve reacties (zie bijvoorbeeld de Republiek Allochtonië en Sargasso). Deels kwamen die van mensen die mijn verhaal diagonaal lazen en vervolgens zelf bedachten wat ik wel vinden zou. Zulke lezers kan ik niet helpen. Anderen lazen wel wat er stond maar begrepen het anders dan ik het bedoelde, en dat betekent dat ik onvoldoende rekening hield met de belevingswereld van mijn publiek. Tijd voor verheldering dus, zegt ethicus Bart Voorzanger.

Heftig afkeuren

De mannen in de documentaire van mevrouw Peeters gedroegen zich opdringerig, respectloos, en regelrecht onbeschoft. Dat kun je alleen maar heftig afkeuren. Kennelijk had ik moeten beginnen met zo’n nadrukkelijk veroordeling. Mijn enige excuus is dat ik dat oordeel zo vanzelfsprekend vind, dat ik niet op het idee kwam het expliciet op te schrijven.

Geen vrouw (en geen man) ‘vraagt erom’ onbeschoft te worden behandeld, laat staan te worden aangerand of verkracht. Wie de manier waarop een vrouw zich kleedt of gedraagt als een uitnodiging tot zulk gedrag interpreteert, heeft iets zeer wezenlijks niet begrepen. Opnieuw: ik schreef dat niet expliciet op, omdat het wat mij (en hopelijk ook u) betreft vanzelf spreekt.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Het humanisme tegen het licht

, door

Een bijdrage van Toon Kasdorp.

De Vrijheid en gelijkheid van de Franse republiek van 1792 is alleen maar te begrijpen tegen de achtergrond  van de onvrijheid en de ongelijkheid van de Franse onderdanen  onder het ancien régime.

De eerste artikelen [1] van de grondwet van 1793 zijn een afrekening met het verleden en een programma voor de toekomst. Hetzelfde geldt voor artikel 1 van de Duitse grondwet [2] na de nazitijd. Dat artikel is in de grondwet gekomen om de aantasting van de menselijke waardigheid in de concentratiekampen en in de straten van het Nazirijk voorgoed uit Duitsland te bannen. Die bepalingen hebben de uitsluitende strekking om  iets uit het verleden af te wijzen en ze hebben daarmee een historisch bepaalde en duidelijke inhoud.  Ze hadden van oorsprong niet de algemene betekenis die ze nadien gekregen hebben, maar beoogden aanwijsbare maatschappelijke misstanden te bestrijden. Die misstanden zijn bij ons intussen opgeruimd en de geciteerde wettelijke bepalingen zouden daarom zonder bezwaar uit de grondwet kunnen verdwijnen, maar stel het maar eens voor en kijk wat er dan gebeurt.

De onaantastbaarheid van de waarde van ieder mens en van ieders  gelijkheid voor de wet, zijn vrijheid en het recht op bescherming van zijn veiligheid en die van zijn eigendommen, dat waren vanouds de mensenrechten, die in de loop van de jaren op onderdelen wel zijn uitgebreid en ingekort [3], maar die tezamen met de democratische rechtsstaat nog steeds de grondslag  vormen van de Westerse samenleving.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.