Hopen op meer | Zomergasten met Femke Halsema

‘It is a well-known fact that those people who most want to rule people are, ipso facto, those least suited to do it’, schreef Douglas Adams in Hitchhiker’s Guide to the Galaxy. Momenteel ben ik naar het luisterboek The Ends of the Earth van Arvind Ethan David aan het luisteren, over de ideeën van Douglas Adams en hoeveel mooier de wereld was geweest als we beter naar hem geluisterd hadden. Ik dacht aan bovenstaande citaat tijdens het kijken naar een fragment dat Femke Halsema had gekozen voor haar ‘ideale televisieavond’, zoals Zomergasten altijd wordt aangekondigd bij de introductie.  Het fragment waardoor ik aan de quote moest denken, kwam uit de documentaireserie Nauwgezet en Wanhopig waarin Wim Kayzer de Spaanse schrijver Jorge Semprún en de cultuurfilosoof George Steiner (die in de titel trouwens Rudolf Steiner werd genoemd) interviewde. Daarin bekende Semprún dat hij in de jaren ‘50, terwijl hij in ballingschap opklom in de communistische partij, zijn vriendschap met Josef Frank verloochende, met wie hij Buchenwald had overleefd en die tijdens een Stalinistisch showproces ter dood veroordeeld werd nadat hij had bekend met de Gestapo te hebben samengewerkt. Semprún weet dat zijn vriend gedwongen werd te liegen, maar besluit, tot zijn latere spijt en schaamte, dit te verzwijgen. Want hij weet ook: als ik dit aankaart, is mijn carrière in de communistische partij voorbij en kan ik niet meehelpen het regime van Franco omver te werpen.  

Door:
Foto: VPRO Zomergasten met Femke Halsema Foto © Bas Losekoot

Zomergasten 2025 met Femke Halsema

, door

Hoe laveert een burgemeester tussen de moord op een jong meisje en een feestelijk zeilevenement? Twee onderwerpen die meerdere dagen de landelijke pers haalden. Zul je zien dat  Griet op de Beeck de kersverse actualiteit aangrijpt om Femke Halsema, VPRO’s Zomergast van vanavond, door te zagen over wat de burgemeester daar allemaal bij voelt.

Alle burgemeesters krijgen met het lief en leed in hun gemeenten te maken. Een bloemetje bezorgen bij een 75 jaar getrouwd stel, medeleven en troost brengen bij families wiens dierbaren noodlottig zijn omgekomen, linten doorknippen en kransen leggen.

De doorsnee-agenda van een burgemeester staat er vol mee. Tot zover niets bijzonders. Maar ben je burgemeester van Amsterdam dan sta je ook in de spotlights van de landelijke pers. Want hee, Amsterdam is wel de hoofdstad van Nederland. En ‘onze’ hoofdstad is natuurlijk van ons allemaal.

Van vrijgezellenfeestjesvierende mannen in piemelpakken tot selfmade kapiteins die tijdens Sail met duizenden bootjes het IJ en Amsterdamse grachten teisterden. En dat is nog maar een deel van de massa die Amsterdam trakteert op “drukte, rumoer, gedoe, botsingen, demonstraties”.

Daar vindt de burgmeester wel wat van. “Het hoort erbij, maar de stad moet geen pretpark worden.” En “de toeristenindustrie verdrukt de bruisende stad”, Minder leuk ook: “Overmatig toerisme maakt het moeilijk om nog non-conformist te zijn: toeristen lachen sekswerkers en dragqueens uit.” (bron: Welingelichte kringen).

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour

Quote du Jour – ‘Den Haag’ en het lokaal bestuur

, door

QUOTE - Uit een boeiend interview met Femke Halsema, door Binnenlands Bestuur:

De dilemma’s waarmee je worstelt in het lokaal bestuur zijn van een andere orde dan de abstracte problemen waarmee je in Den Haag worstelt. Kijk naar het demonstratierecht, het capaciteitsprobleem van de politie: men heeft vaak geen idee. Den Haag zegt heel gemakkelijk bij een demonstratie: dan moet ze maar meer politie inzetten. Maar dan heb ik geen wijkagenten meer. Als je ­bezuinigt op zorg, hebben wij met over straat zwervende mensen te maken. Dat plaatst ons voor onoplosbare problemen. Privatiseer je zorginstellingen, dan hebben wij geen controle meer op de uitvoering. We komen terecht in een warboel van regelingen en organisaties. Het is dan heel moeilijk om als lokaal bestuurder praktische oplossingen te vinden.’

Amsterdam, die vreselijk antisemitische stad

, door

Wat een belachelijke rel nu weer over ”antisemitische incidenten” in Amsterdam. Hooligans, of misschien gewoon doorsnee Israëli’s, fans van Maccabi Tel Aviv, gaan op een nacht door de stad, trekken Palestijnse vlaggen van gevels. mishandelen een taxichauffeur (zag hij eruit als een Arabier? Of was hij wellicht inderdaad een Arabier?), zongen liederen van ”Er zijn geen scholen in Gaza want er zijn geen kinderen meer”, dansten en zongen met Israëlische vlaggen op de Dam dat het Israëlische leger onoverwinnelijk is, maakten de volgende dag lawaai toen tijdens de wedstrijd met Ajax een minuut stilte werd gehouden en gingen daarna met hun sloopwerk verder… tot een kleine menigte Amsterdammers achter hen aan kwam.

En o wee, of moeten we zeggen oi w’awoi, wat waren ze toen ineens slachtoffer. Slachtoffer van verschrikkelijke antisemitische uitwassen, En dat net toen deftig Joods Amsterdam de Kristallnacht aan het herdenken was, het begin van de Jodenvervolgingen van de nazi’s, Een herhaling van de Kristallnacht werd er geroepen! Dat dit opnieuw in Europa mogelijk was!!

Netanyahu sloeg in de vroege ochtend alarm. Dat was te verwachten, dat past bij hem. Dat de gloednieuwe minister van Buitenlande Zaken Gideon Sa’ar naar Nederland komt om erover te praten past ook in het plaatje. Israël laat geen kansen liggen om te blijven benadrukken dat Joden overal en altijd slachtoffer zijn. Zelfs al is het land volop bezig een gigantische genocide te plegen in Gaza en Libanon weer eens volop af te straffen voor het bestaan van Hezbollah, ze blijven altijd het slachtoffer. Ze moeten ook hun reputatie hooghouden dat ze ”het recht hebben zichzelf te verdedigen”, een recht dat blijkbaar het recht geeft om iedereen en alles ervan langs te geven, en eventueel te vernietigen.

Foto: Schermafbeelding - kro ncrv College Tour met Femke Halsema

Natuurverschijnsel

, door

COLUMN - Afgelopen dinsdag was Femke Halsema bij College Tour van Twan Huys. Ik zat rechtop want ik verwachtte dat Huys haar stevig zou ondervragen over haar opvattingen over hoe Amsterdam bestuurd zou moeten worden als ‘vrije’ en volgens de vorige burgemeester zelfs ‘lieve’ stad.

Ik dacht zeker te weten dat een onderwerp als de ontruiming van het ADM-terrein, waar 21 jaar lang een kunstenaarsdorp was gevestigd, waar gezinnen met kinderen woonden en festivals werden georganiseerd, vast wel ter sprake zou komen. Of bijvoorbeeld iets als preventief fouilleren, waar de burgemeester nu wel fiducie in heeft en meer gebruik van ging maken. Zou dat misschien toch niet uitlopen op al of niet gewild etnisch profileren? Wat vond ze van ‘suicide by cop’? Was ze niet bang dat deze zich ontwikkelende praktijk uit de hand ging lopen en ‘verwarde’ personen vogelvrij zouden worden in de stad?

Hoe progressief vond ze eigenlijk dat de stad met dit linkse College werd bestuurd? Werden de bewoners bij alle ontwikkelde plannen zoals windmolens, wel serieus genoeg genomen? En gingen bepaalde bezuinigingen juist niet ten koste van de groep aan de onderkant van de samenleving?

Hoe ging ze het toenemende probleem van de ongedocumenteerden en daklozen in Amsterdam met haar College aanpakken? Was ze niet bang dat, als nu meer toeristen naar de stad zouden komen, dit ten koste van de inwoners zou gaan? En tot slot: Wat verwachtte zij van de aanstaande nieuwe regering als Rutte weer premier werd en Hoekstra zich op rechts ging profileren? Hoe zou dan de relatie worden met het Amsterdamse stadsbestuur?

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Quote du Jour

Quote du Jour | Zonder kennis van de feiten

, door

“Zonder kennis van de feiten en zonder dat zij zich kan verdedigen. Dat vinden wij onbehoorlijk. Het is niet aan de Tweede Kamer om te oordelen over het optreden van een burgemeester of voorzitter veiligheidsregio in een (specifieke) lokale of regionale situatie.”

De Nederlandse burgemeesters, gemeenten en het Veiligheidsberaad vinden het gedrag van de Tweede Kamer onbehoorlijk. Zij hadden niet zo hard moeten uithalen naar Halsema.

Foto: Anne Helmond (cc)

Femke for president

, door

RECENSIE - “Pluche”, de memoires van Femke Halsema, is een curieuze combinatie van verhalen. Bij haar werk voor de Wiardi Beckman Stichting had ze behoorlijke confrontaties met Felix Rottenberg, maar een jaar of vijftien later zet dezelfde Felix haar bovenaan het lijstje van zijn premier kandidaten. Het gebeurt live, bij DWDD, en Matthijs van Nieuwkerk vindt het ook een prima idee.

Het boek is rijk aan dit soort verhalen. Maar het boek is waardevoller dan dit soort kleine weetjes, zoals het verhaal over Lodewijk Asscher, die opbelt voor een ministerschap voor Halsema in het huidige kabinet. Dat is lollig, maar daar lees je geen politieke memoires voor.

Memoires

In Nederland komen leesbare memoires maar beperkt voor. Wat moet je er van verwachten? Nodig lijkt me een betrouwbaar beeld van de tijd waarin iemand politiek actief is, een culturele en politieke context. Vervolgens gaat het er om hoe iemand in die context opereert en daar in groeit en leert. Hoe gaat de hoofdpersoon om met de functie zelf, wat is de ontwikkeling van het vakmanschap, wie hebben daarop welke invloed? Dat laatste is behoorlijk lastig. Wie dat wil mag over zichzelf schrijven, maar over anderen schrijven is vaak lastig. Het lastigst voor Femke was de feitelijke en de emotionele waarheid te scheiden. De emotionele kant heeft het schrijfproces verlengd: want ze had niet veel meer met de politiek. Aan het boek is dat niet te merken. Dat is een compliment.

Foto: Neil Moralee (cc)

Halsema

, door

COLUMN - Ja, er zat veel Femke in de eerste aflevering van de docuserie Seks en de zonde. Maar waarom zouden we daar in hemelsnaam over vallen? Wanneer Ton van Rooyen als vers gescheiden vader zijn serie over vers gescheiden vader promoot, sneert niemand over het hoge Ton-van-Rooyen gehalte daarvan. Bij mannen is veel ego inbrengen namelijk normaal. We vallen er hoofdzakelijk over wanneer vrouwen zoiets doen.

De persoonlijke inbreng van Halsema dient daarnaast een doel. Ze breekt het klassieke onderscheid tussen programmamaker en onderwerp, tussen interviewer en bevraagde ermee af:. Ze stelt niet alleen vragen, ze vertelt onderwijl ook haar eigen verhaal: ze is niet alleen interviewer, maar ook gesprekspartner.

Ze doet iets anders dan het vermaledijde (en op de keper beschouwd, vaak zo goedkope) ‘jezelf kwetsbaar opstellen’. Ze gooit haar privé niet ter eigen glorie op de buis. Halsema vertelt haar eigen verhalen om haar gesprekspartners gerust te stellen, om gemeenschappelijke grond te zoeken: ze doet het om een waarlijk gesprek mogelijk te maken. Zij is niet langer de enige die vragen stelt en die het verloop van het gesprek dicteert.

Halsema geeft zich daarmee rekenschap van een klassiek feministisch paradigma: het persoonlijke is politiek. Wie alleen maar vraagt, stelt zich per definitie boven zijn onderwerp; slechts wie zelf ook vertelt, kan een echte connectie maken.

Waan van de dag

Taakstraf voor Robert Oey

, door

NIEUWS - Filmmaker Robert Oey heeft een taakstaf van 40 uur gekregen voor verboden wapenbezit.

Het wapenbezit kwam aan het licht toen de zoon van burgemeester Halsema werd aangehouden door de politie toen hij met vrienden ongein uithaalde op een verlaten woonboot. Bij de aanhouding gooide de jongen het wapen weg.

Het was een onklaar gemaakte revolver, die documentairemaker Robert Oey voor een van zijn producties had gebruikt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Peter R. en Femke H.

, door

COLUMN - Deze week zag ik de programma’s van twee voormalige politici. De eerste was van Peter R. de Vries en ging over kindermisbruik in Moldavië. De tweede was van Femke Halsema en ging over de islam in de polder.

Nu is de eerste voormalige politicus vooral bekend als programmamaker van programma’s als ‘Peter R. de Vries: misdaadverslaggever’. Wat altijd al zo irriteerde aan ‘Peter R. de Vries: misdaadverslaggever’ irriteerde ook aan ‘Peter R. over de grens’: in zijn zoektocht naar de waarheid stelt hij zichzelf in één uitzending minstens 64 keer dezelfde vraag. Achter elkaar. In datzelfde zuigende timbre van ‘m. Monotone variaties op een thema. Nooit begrepen waarom zijn programma’s zo populair zijn. Wellicht is dit het televisie-equivalent van GHB. 

De vraag die dit keer uiten treure werd gesteld: Moldavië is wereldkampioen kindermishandeling terwijl het in onze achtertuin ligt, hoe kan dat? Zelfs toen Peter R. de Vries een VN-gezant sprak die daar wellicht een klinkend antwoord op had, achtte hij het nodig om haar na drie woorden te onderbreken met een voice-over waarin de knagende stem van Peter R. de Vries weer diezelfde vraag stelde: Moldavië! Wereldkampioen kindermishandeling! Achtertuin van Europa! Hoe kan dat?

Volgende