Fascisme Archives

Foto: Maria Willems (cc)

Dirkswoud en Gabriele D’Annunzio

28 juni 2022 , 08:00 , door M&M

COLUMN - Het afgelopen half jaar was het een drukte van belang aan de Westzijde nummer tien in Dirkswoud, op het terrein van de ter ziele gegane betonfabriek EDB. Er werd gesloopt, en gebouwd, vrachtwagens reden af en aan. Een van de vrachtwagens had zelfs een partij cipressen aangevoerd. En dan was er nog die boot. Er hadden verschillende talen geklonken op het bouwterrein. Maar wat was er precies aan de hand? Wat werd er gebouwd? En voor wie? Er waren wel geruchten. Er zou zich een zeloot gevestigd hebben, een adept, een dweper. Maar mensen zeggen zoveel. We vroegen het liever aan de nieuwe eigenaar en bewoner zelf, de heer Ivan Hento, maar zoals hij zichzelf noemt: Innocenti D’Allesandro.

‘Ik wil hier aan de Westzijde in Dirkswoud een vrijstaat stichten voor revolutionairen, kunstenaars, homoseksuelen, transseksuelen, drugsgebruikers, acteurs, dansers, schilders, dichters en vrijbuiters. Ik zag deze plek en ik wist: sommige herinneringen zijn voldoende om een hart voor altijd gelukkig te maken. En dit wordt de plek voor vrije seks, had ik dat al gezegd? En dat is niet omdat dat een gril is van mij, maar omdat ik eer wil bewijzen aan mijn voorbeeld, mijn leraar Gabriele D’Annunzio. Ach, had hij maar nu geleefd, hij had wel raad geweten met al die populistische partijen van tegenwoordig die komen, maar ook weer net zo snel verdwijnen. Het is niet toevallig dat er nu weer een oorlog is in Europa. Er is een nieuwe tijd die wacht.’

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Waan van de dag

Wat antivaxxers met neofascisten verbindt? Nostalgie

23 april 2019 , 18:00 , door Age Letor

Nostalgie lijkt terug van nooit weggeweest. In de vlammenzee van de Notre-Dame in Parijs ontwaarden vele rechtse stemmen een symbool van een Europese beschaving in verval. Maar ook links laat zich niet onbetuigd in de hunkering naar een mooi verleden.

Nostalgische denkers vergeten vaak dat de competitie tussen heden en verleden bijzonder oneerlijk verloopt. Wat ons bereikt uit vervlogen tijdperken, is geen representatieve staalkaart. Enkel de meest sublieme kunstwerken worden bewaard, enkel de meest vernuftige denkers worden door het nageslacht gelezen.

Voor elke Homeros, Cicero of Wagner zijn er talloze middelmatige prutsers die door het nageslacht vergeten zijn, omdat niemand het de moeite waard vond hun werk te bewaren. Er valt een epische geschiedenis te schrijven van alle kneusjes, klunzen en klungels die de geschiedenisboeken niét haalden, om geheel begrijpelijke redenen.

Foto: candi... (cc)

Een Hollandse jongen aan de Ebro

26 april 2022 , 08:00 , door Jos van Dijk

RECENSIE - In de Spaanse burgeroorlog (1936-1939) hebben tienduizenden vrijwilligers meegevochten aan de kant van de Republiek tegen het leger van generaal Franco. Ze kwamen uit alle Europese landen en uit de Verenigde Staten en Canada. Onder hen naar schatting ongeveer 650 Nederlandse anti-fascisten. Voor hen was de ‘burgeroorlog’ vooral een oorlog tegen het opkomend fascisme in Europa. Het was wat nu wel wordt genoemd een proxy war, en als zodanig een voorbode van de Tweede Wereldoorlog. Franco kreeg de steun van fascistisch Italië en Portugal en van nazi-Duitsland dat vandaag precies 85 jaar geleden het stadje Guernica platbombardeerde. De Republiek kreeg alleen steun van de Sovjet-Unie en Mexico. Alle democratische Europese landen stelden zich neutraal op. De linkse beweging en met name de communisten verzetten zich tegen deze non-interventiepolitiek. Comités voor hulp aan Spanje waren overal actief en er werden vrijwilligers geworven om deel te nemen aan de strijd tegen Franco, volgens de ‘brigadisten’ hoogst urgent om de dreigende opmars van de fascisten in Europa te keren.

Een van de Nederlandse vrijwilligers was Evert Ruivenkamp uit Den Haag. Van hem is nog niet zo lang geleden een dagboek gevonden dat nu met een inleiding en nawoord van Yvonne Scholten integraal is gepubliceerd onder de titel Een Hollandse jongen aan de Ebro. Het dagboek is in de woorden van Geert Mak ‘een unieke vondst’. Er is veel geschreven over de Spaanse Burgeroorlog. Bekende schrijvers zoals Orwell, Hemingway en de Nederlandse Jef Last waren in Spanje en getuigden van de inzet van de internationale brigades. Joris Ivens maakte er zijn documentaire Spaanse aarde. Er zijn in de loop van de jaren vele getuigenissen van vrijwilligers verschenen. ‘De oorlog begon in Spanje’ is een boek gebaseerd op interviews uit de jaren tachtig met Nederlandse oud-Spanjestrijders. Het dagboek van Ruivenkamp is het eerste verslag van het dagelijks leven van een Nederlandse brigadist in de oorlog dat in dezelfde tijd is geschreven. Het is ook uniek omdat het tot nu toe het enige dagboek is van een van de ‘gewone jongens’ die naar Spanje gingen, schrijft Scholten. ‘Het gros had ook nauwelijks enige scholing, soms niet meer dan een paar jaar lagere school. Ook Evert had maar een beperkte opleiding gehad,maar zijn Nederlands is voortreffelijk en zijn verslag zeer levendig.’ Ze veronderstelt dat hij het dagboek heeft geschreven na thuiskomst op basis van aantekeningen die hij in Spanje heeft gemaakt.

Foto: Darren Foreman (cc)

Fascisten weer op straat in Griekenland

22 oktober 2021 , 08:00 , door Jos van Dijk

Een jaar geleden eindigde in Griekenland een megaproces tegen de fascistische Gouden Dageraad. Vijf oud-parlementariërs kregen net als hun leider Nikolaos Michaloliakos een gevangenisstraf van dertien jaar opgelegd wegens het runnen van een criminele organisatie. In totaal zijn 57 leden van de groep veroordeeld. De zaak begon met de moord op de antifascistische Griekse rapper Pavlos Fyssas. Andere leden van de partij krijgen hoge straffen voor poging tot moord op Egyptische vissers en zware mishandelingen van communistische vakbondsleden. Een jaar later vertonen nieuwe fascistische groepen zich weer op straat.

Gouden Dageraad

In Thessaloniki zijn eind september twee mensen in het ziekenhuis beland na aanvallen van in het zwart geklede jongeren op scholieren die folders verspreidden met oproepen voor de strijd tegen het fascisme en voor hervorming van het onderwijs. De aanvallers kwamen de dag er na terug en hielden scholieren en leraren enige tijd gevangen. Op video’s was te zien hoe verschillende aanvallers de nazi-groet brachten. In Athene werden leden van een antifascistische groep eerder deze maand aangevallen met ijzeren knuppels en messen, waarbij ten minste drie mensen gewond raakten. De fascisten mengen zich ook hier tussen de demonstranten tegen de coronamaatregelen. Volgens Kostas Papadakis, een advocaat die ook betrokken was bij het proces vorig jaar tegen de leden van Gouden Dagenraad vertonen de fascisten eenzelfde patroon van optreden. Hij houdt het voor mogelijk dat de leiders vanuit de gevangenis nog steeds hun invloed doen gelden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour

Quote du Jour | We hadden onszelf de Liberale Partij genoemd kunnen hebben

14 april 2019 , 13:04 , door Joost

We hadden onszelf de Liberale Partij genoemd kunnen hebben. We kozen ervoor om ons Nationaalsocialisten te noemen.

Adolf Hitler, 1923

Foto: vfutscher (cc)

Corona splijt AfD

4 december 2020 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Het virus zorgt ook bij de extreemrechtse Alternatieve für Deutschland (AfD) voor interne twisten.

Vorig weekend congresseerde de AfD met meer dan 500 afgevaardigden in het attractiepark Wunderland Kalkar in Noordrijn-Westfalen, ooit gebouwd als kerncentrale waartegen ook de Nederlandse anti-kernenergiebeweging in de jaren zeventig te hoop liep. AfD is de enige partij die, ter voorbereiding van de landelijke verkiezingen volgend jaar, een live congres organiseerde. In de Duitse Bondsdag en op straat keert de AfD zich actief tegen het coronabeleid van de Duitse regering. Maar verrassend genoeg nam voorzitter Jörg Meuthen afstand van zijn voorganger Alexander Gauland die in het parlement ageerde tegen de ‘coronadictatuur’ waar het land onder gebukt zou gaan. “Is het nou echt slim om van een coronadictatuur te spreken?” vroeg Meuthen zijn partijgenoten nadat hij had gewezen op het feit dat de successen van de AfD in de laatste verkiezingen niet eindeloos kunnen duren. “We leven niet in een dictatuur. Anders hadden we dit partijcongres niet kunnen houden.We boeken niet méér succes als we steeds agressiever, steeds grover, steeds ongeremder optreden. Zo werkt het niet.”

Oost-West

De oproep van Meuthen voor een gematigde koers van zijn ‘conservatieve rechtsstaatpartij’ viel niet bij iedereen in goede aarde. Met zijn kritiek op degenen die alleen naar het verleden kijken -met rijkskanselier Bismarck als voorbeeld- stootte hij de rechtsnationale vleugel van zijn partij voor het hoofd. Gauland, die later onwel werd en naar het ziekenhuis moest worden afgevoerd, verweet hem de partij te splijten. De twisten tussen aanhangers van de huidige en van de vorige voorzitter liepen in de loop van het tweedaagse congres hoog op. De strijd gaat vooral tussen West-Duitse conservatieven en Oost-Duitse radicaal-rechtse groepen die niet terugschrikken voor provocaties. Zoals toen AfD-parlementsleden tegenstanders van de coronawet het parlement binnenloodsten om het debat over de coronawet te ontregelen.

Foto: Abhi Sharma (cc)

De zoon van de eeuw

27 januari 2020 , 08:00 , door Marcel Hulspas

RECENSIE - Artikel 47 van het Statuut luidt: de Kamer van Afgevaardigden heeft het recht om de ministers van de koning te beschuldigen en hen voor het Hooggerechtshof te brengen. Ik vraag formeel: is er iemand binnen of buiten deze Kamer die gebruik wil maken van artikel 47?

Benito Mussolini daagt het Parlement uit. In zijn hand heeft hij het handboek van de Kamer. En hij speurt de banken af. Wie? Het is 3 januari 1924. Een half jaar daarvoor heeft een fascistische knokploeg het socialistische parlementslid Giacomo Matteotti op klaarlichte dag ontvoerd, en doodgeslagen. Kort nadat deze in het Parlement een vlammende aanval had gedaan op de leider van Italië.

Het land was wel gewend aan geweld tussen fascisten en socialisten. Er waren in de voorafgaande jaren al honderden doden gevallen en menige socialistische politicus had de dreun van een knuppel in zijn nek zélf mogen ervaren. Maar moord op klaarlichte dag ging te ver.

Het land kolkte van verontwaardiging, zes maanden lang. Het eiste dat de daders gestraft zouden worden. Terwijl iedereen besefte dat zoiets nóóit kon zijn gebeurd zonder de toestemming van de Duce. De fascistische beweging wankelde, dreigde uiteen te vallen. Iedereen wist dat Mussolini verantwoordelijk was, en iedereen verwachtte dat dit het begin van het einde was. Wég was de oude bravoure.

Waan van de dag

Baudet is geen fascist, hij is de Nederlandse Poetin

26 maart 2019 , 16:58 , door Age Letor

…meent Erdal Balci in HP/De Tijd:

Hoe immens het trauma van de Tweede Wereldoorlog is bij de Nederlanders, hebben we de afgelopen dagen goed kunnen constateren. De hele intelligentsia van het land heeft het na het grote succes van Thierry Baudet bij de Statenverkiezingen voortdurend over de oorlog, de jaren dertig in Duitsland, Hitler, Goebbels… Het trauma is zo groot dat niemand door heeft dat afgelopen woensdag geen Hitler is geboren, maar geheel naar de geest van deze tijd onze eigen Nederlandse Poetin.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: thierry ehrmann (cc)

Een nieuwe kans voor de revolutie

23 oktober 2019 , 15:01 , door Marcel Hulspas

RECENSIE - De biennio rosso, ‘de twee rode jaren’. Zo noemt men in Italië de periode direct na de Eerste Wereldoorlog. Bloedrode jaren, wel te verstaan. Het was een periode van chaos en economische neergang, van stakingen en grof geweld om stakingen te breken. Van gevechten tussen communistische knokploegen en groepen teruggekeerde frontveteranen waarbij tientallen doden vielen. Italië, zo luidde de overtuiging van de communisten, was rijp. De wereldoorlog had alleen maar teleurstelling gebracht (en misschien was die nergens zo groot als in Italië), ze had bourgeoisie uitgeput en de arbeidersklasse rijp gemaakt voor de Revolutie. Na Rusland en Duitsland gold ook in Italië: nu of nooit. En de heersende klassen begrepen dat ook.

In die chaotische jaren speelde Antonio Gramsci een hoofdrol. De zinloze orgie van geweld verscheurde de socialistische partij en in 1921 trad Gramsci, ‘die manke uit Sardinië met een goed stel hersens’ (aldus Mussolini) toe tot de kersverse communistische partij, die strijd tot het bittere einde wilde voortzetten. Lenin was Gramsci’s held, Rusland was zijn grote voorbeeld. In oktober 1921 was Gramsci in Moskou voor een onderhoud met de grote leider, om van hem te horen hoe Italië tot het revolutionaire kookpunt kon worden gebracht. Maar een paar dagen later was alles voorbij. Benito Mussolini, ooit socialist, nu leider van de oproerige veteranen, organiseerde een ‘Mars op Rome’. Een kleurrijke operettevoorstelling die ertoe leidt dat de heersende partijen de macht overdroegen aan de duce van deze ‘fascisten’. Gramsci had het nakijken. Anderhalf jaar bleef hij in Moskou, om daarna op bevel van Lenin terug te keren en de leiding op zich te nemen van het zinkende schip van de communistische partij.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.