De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Zoals wel bekend is, heeft het proces van biologische evolutie de mens gemaakt tot wat hij heden ten dage is. Al onze vele kenmerken zijn terug te leiden op de mechanismen die onze voorouders in staat stelden om langer, vruchtbaarder en gezonder te leven zodat hun genen de tand des tijds doorstonden. Zo hebben we benen om voor tijgers weg te rennen, handen om gereedschappen vast te pakken en hersenen om ons uit lastige situaties te MacGyveren. Toch is de mens niet een perfect wezen, we lijden aan allerlei evolutionaire onhandigheden, die er om verschillende redenen ingeslopen zijn. De miljoenen jaren die we hebben doorgemaakt zonder een staart nodig te hebben waren toch te weinig om alle resten te verwijderen: ziedaar het stuitje. Een probleem als obesitas bewijst alleen maar dat onze voorouders het miljoenen jaren zonder MacDonalds en bonbonwinkels moesten stellen: vetzucht was gewoon een bittere noodzaak. En bij sommige onvolkomenheden gaat het eigenlijk om juist iets heel handigs: een koortsreactie is eigenlijk een zinnig biologisch afweermechanisme die ons beschermd tegen ziekteverwekkers.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Ik ben een nare man, zo weigerde ik onlangs verder te debatteren met klimaatontkenners. Maar de aanhangers van complottheorieën kennen mijn norse kant al wat langer. In mijn optiek houdt discussiëren immers op als de deelnemers zich niet houden aan een objectieve wetenschappelijke benadering van het probleem, enkel opzoek zijn naar bevestiging van hun eigen theorie en een gemeenschappelijke basis van common sense ontbreekt. Net als creationisten gaan klimaatontkenners en complottheoretici na de ontkrachting van het ene ‘feit’ stoïcijns door met hameren op het volgende ‘feit’, een perpetuum theoria soort van. Dat vind ik vermoeiend en als ik moe word ben ik prikkelbaar.
Maar om te laten zien dat ik heus niet altijd die wrede discussie-afstopper ben bied ik nu ruimte aan een andere theorie uit de periferie: die van de aquatische aap. Volgens sommigen bewijst onze naakte huid met daaronder (steeds vaker) een riante speklaag dat onze voorouders waarschijnlijk geruime tijd in het (zee)water doorbrachten. Ook deze zomer wordt het bewijs weer geleverd dat we het liefste in en om het water hangen. Het woord is aan Elaine Morgan stokoud voorvechtster van vrouwenrechten en de wateraap. Ik zeg: geef de wateraap een kans!
Mensapen zijn veel sterker dan mensen. Antropoloog en bioloog Alan Walker denkt dat het niet ligt aan de hoeveelheid spieren maar aan de manier waarop we ze gebruiken (Noorderlog). Mensen zijn te verfijnd om hun spieren in één keer keihard aan te spannen. Tijdens de evolutie boette brute spierkracht in toen onze verfijnde motoriek zich verder ontwikkelde. Mensen hebben meer motorische zenuwen. Het nadeel van die verfijning is, dat het lastiger is om alle spiervezels tegelijk in te zetten. Daarom zijn wij veel slapper.
Twee jaar terug kreeg ik een rondleiding bij stichting AAP langs niet voor het publiek toegankelijke verblijven met chimpansees. Deze dieren reageren veel feller op bezoekers, niet in de laatste plaats door hun trauma dat ze hebben opgelopen voordat ze werden opgevangen. Ik was onder de indruk van de kracht waarmee de chimpansees zich tegen de hekken aan gooien om mij te imponeren. Directeur David van Gennep vertelde erbij dat als zo’n mensaap je te pakken krijgt hij je met gemak aan stukken scheurt. Hun pijnbeleving is ook anders vertelde hij. Van Gennep heeft wel eens een chimpansee gezien die een vinger verloor, het dier stak rustig het bloedende stompje in z’n mond. Mensen zouden het in zo’n geval uitschreeuwen van de pijn.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
In de verse serie zomercolleges om de saaie zomermaanden door te komen nu eentje die thuis hoort in dit jaar. Het is immers nog steeds het Darwinjaar, ook al lijkt de “strijd” alweer geluwd.
Een lang college (1 uur) over de vraag of de mens nog evolueert en of je dit kan waarnemen. In redelijk te volgen Engels zonder al te veel wetenschappelijke kreten.
Professor Christopher Dye: Are Humans Still Evolving?
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
“Alsof er geen andere theorieën en ideeën bestaan. Er zijn meer opvattingen over het begin van deze aarde dan alleen maar die ene die nu toevallig zwart op wit in de lesboeken wordt afgedrukt.”
Arie Slob, voorzitter van de fractie van de ChristenUnie wil dat het creationisme ook wordt onderwezen in het openbaar onderwijs. Er moet volgens hem ‘breder’ geïnformeerd worden.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.