Mensapen zijn veel sterker dan mensen. Antropoloog en bioloog Alan Walker denkt dat het niet ligt aan de hoeveelheid spieren maar aan de manier waarop we ze gebruiken (Noorderlog). Mensen zijn te verfijnd om hun spieren in één keer keihard aan te spannen. Tijdens de evolutie boette brute spierkracht in toen onze verfijnde motoriek zich verder ontwikkelde. Mensen hebben meer motorische zenuwen. Het nadeel van die verfijning is, dat het lastiger is om alle spiervezels tegelijk in te zetten. Daarom zijn wij veel slapper.
Twee jaar terug kreeg ik een rondleiding bij stichting AAP langs niet voor het publiek toegankelijke verblijven met chimpansees. Deze dieren reageren veel feller op bezoekers, niet in de laatste plaats door hun trauma dat ze hebben opgelopen voordat ze werden opgevangen. Ik was onder de indruk van de kracht waarmee de chimpansees zich tegen de hekken aan gooien om mij te imponeren. Directeur David van Gennep vertelde erbij dat als zo’n mensaap je te pakken krijgt hij je met gemak aan stukken scheurt. Hun pijnbeleving is ook anders vertelde hij. Van Gennep heeft wel eens een chimpansee gezien die een vinger verloor, het dier stak rustig het bloedende stompje in z’n mond. Mensen zouden het in zo’n geval uitschreeuwen van de pijn.
Dergelijke observaties sluiten misschien wel aan bij de theorie van Walker dat het zenuwstelsel van de apen minder ver is ontwikkeld? Al blijft dit natuurlijk een amateuranalyse mijnerzijds. Ongetwijfeld dat u als reaguurder een verfijndere, ja wellicht zelfs deskundige, analyse kan geven?
Reacties (39)
Een interessant gegeven, maar de causaliteit ligt ergens in het midden. Hebben mensen minder kracht omdat ze een fijner vertakt motorisch zenuwstelsel hebben, of hebben mensen minder kracht omdat hun anabole endocrine staat beduidend lager ligt dan bij apen. Het zal mij niet verbazen overigens als langdurig anabool snoepen zorgt voor een relatieve daling van de motorische innervatie. De associatie lijkt mij plausibeler dan de oorzaak-gevolg trekking.
Kijk! Ik roep u draait. Dank u wel.
Nog meer bieders?
Zeg Carlos, wil je aub het kofschip nog even laten varen langs de 1e zin van de laatste alinea?
edit: done, verfijnde taalmotoriek, fraai.
@1 Die lagere anabole staat lijkt me dan een bijkomend effect van de verfijning van de motoriek, die vormt op zichzelf geen verklaring. En wat bedoel je met ‘anabool snoepen’? Kun je ook katabool snoepen?
Wel heel boeiend dat apen minder pijn lijken te hebben dan een mens bij het verliezen van een vinger, maar helaas kunnen we pijn (nog) niet kwantitatief uit drukken, laat staan meten. Dat uitschreeuwen zou je ook kunnen verklaring vanuit de sociale aard van mensen; als er pijn is willen we graag alarm slaan of om hulp roepen. Dan hoeft de pijnbeleving niet per se intenser te zijn.
Ik had iets geboden maar het komt er niet op… kijken of het zo lukt:
@1 Die lagere anabole staat lijkt me dan een bijkomend effect van de verfijning van de motoriek, die vormt op zichzelf geen verklaring. En wat bedoel je met ‘anabool snoepen’? Kun je ook katabool snoepen?
Wel heel boeiend dat apen minder pijn lijken te hebben dan een mens bij het verliezen van een vinger, maar helaas kunnen we pijn (nog) niet kwantitatief uit drukken, laat staan meten. Dat uitschreeuwen zou je ook kunnen verklaring vanuit de sociale aard van mensen; als er pijn is willen we graag alarm slaan of om hulp roepen. Dan hoeft de pijnbeleving niet per se intenser te zijn.
“Dat uitschreeuwen zou je ook kunnen verklaring vanuit de sociale aard van mensen; als er pijn is willen we graag alarm slaan of om hulp roepen.”
Chimps niet? Zijn ook sociale dieren hoor (en slaan absoluut alarm als ze een bedreiging zien).
Daar staat tegenover dat voor de mens een vinger verliezen veel rampzaliger is voor het verdere functioneren dan bij Chimpansees.
het dier stak rustig het bloedende stompje in z’n mond
Ik zag een jaar of 10 terug een Gorilla ergens in een Nederlandse dierentuin die zojuist een open botbreuk aan een vinger had opgelopen. Die reageerde wel erg beteuterd, maar het leven ging ook daar gewoon door.
Ik heb echter nog nooit een mens met een gebroken vinger gezien. Ik durf dan ook wel te beweren dat er een causaal verband bestaat tussen de kracht van de mensaap en het percentage nog functionerende vingers per hand:P
Wat mij bij is gebleven van het verhaal van van Gennep is dat apen qua pijn veel taaier zijn dan mensen. In een gevecht kan een mens op een bepaald moment zoveel pijn oplopen dat hij het vechten opgeeft een chimpansee gaat ondanks pijnlijke verwondingen veel langer door. Dat was Stalin ook al opgevallen en daarom heeft hij ooit nog tevergeefs geprobeerd een leger van mensapen te kweken.
Waarom apen langer door blijven gaan ondanks felle pijn kan natuurlijke meerdere oorzaken hebben.
@4 Anabool snoepen is net taalgebruik voor: spuit steroiden in je kont. Dit type body builder is volgens mij ook niet erg gevoelig voor pijn. Maar je kunt dat idd moeilijk kwantificeren. Katabool snoepen kan ook, overmatig speed of metamphetamin gebruik vind ik daar een voorbeeld van.
Noot: alles wat maar een beetje een medische term is, kan ervoor zorgen dat je reactie in het spamfilter blijft hangen. Komt door al die spamaanbiedingen. Dus gebruik wat sterretjes of spaties.
Er wordt hier door de collega-bloganalyst een poging gedaan om de grote kracht van mensapen te verbinden met een geringere gevoeligheid voor pijn.
Ik wil daar nog niet aan. De anekdote zegt niet zo veel. Er zijn mensen die niet anders zouden reageren.
Moet nog altijd denken aan die rare 18e eeuwse Ier (geloof ik) die in Amsterdam werd gegeseld. Hij lachte erom, het bloed uit zijn rug.
En hoe Lucianus vertelt van die Indiase goeroe die zich langzaam laat verbranden, zonder een kik, naast een metershoog vuur staand.
(Ik ken iemand die nu wil gaan beweren dat ik als linkschmens het verschil tussen mensen en apen onder de tafel veeg. Dat klopt richard, broeder aap.)
Hmmm… duplicaat commentaar dat 0x hier terug komt.
Anabool snoepen: steroiden spuiten.
Katabool snoepen: metamphetaminen.
Je zult waarschijnlijk experimenteel de anabole tonus kunnen aanpassen en kijken wat er gebeurt met de innervatie. Ik verwacht minder vertakte innervatie bij bv snoepende bodybuilders, maar ik twijfel of het omgekeerde ook zo zou zijn.
Ah Steeph, thanks for the heads up on the j a r g o n filter!
Dat uitschreeuwen zou je ook kunnen verklaring vanuit de sociale aard van mensen; als er pijn is willen we graag alarm slaan of om hulp roepen.
Een (andere?) verklaring zou kunnen zijn dat onze reactie voor een groot gedeelte voortkomt uit onze opvoeding en cultuur. We weten wat het kan betekenen als we een vinger missen, bovendien weten we wel een beetje hoe het werkt. Botten eraf, pezen gescheurd, slagaders kapot, einde oefening. Een chimp ziet enkel in opperste verbazing een bloedende hand die pijn doet. De ervaring hoeft daarom op zich niet speciaal anders te zijn dan een andere flinke verwonding, waar wij mensen niet eens zo heel anders op hoeven reageren dan chimps.
Of nog een totaal andere verklaring: wij zijn ons wellicht in grotere mate bewust van ons eigen lichaam, we zijn ijdeler en we maken ons in grotere mate druk om wat anderen van ons en ons lichaam vinden. Daarbij past een grotere paniek als je lichaam flink wordt beschadigd.
En als ik dan nog een verklaring uit mijn duim mag zuigen: chimps hebben een stuk minder vredelievende cultuur. Gevechten, zelfs moord en oorlogen komen met enige regelmaat voor. Hoe reageert een met adrenaline volgepompte menselijke soldaat (met evenveel medische kennis als een chimpansee) als zijn vinger eraf vliegt? Misschien stopt ie zijn hand ook wel in zijn mond en zoekt ie beteuterd dekking?
Maargoed, voor een fatsoenlijk vergelijkend onderzoek zul je toch een kudde mensen een flinke tijd op moeten sluiten in een door chimpansees beheerde dierentuin alvorens die vinger eraf te hakken. Daarbij moet je dan ook vooral de jeugd vrolijk in het subtropische bomenparadijs laten zwieren in plaats van ze te dwingen de godganze dag in een klaslokaal weg te rotten.
Ik kan me niet voorstellen dat pijnbeleving ‘cultureel bepaald’ wordt. Vindt dat eerder tekenend voor de mensen die zoiets suggereren, dat ze alles willen verklaren als een cultuuruiting, omdat dat hun denkkader is.
Pijnbeleving is iets wat op het niveau van neurotransmitters wordt geregeld. En je kunt daar wel het nodige mee pielen. Zou best kunnen dat dat voor andere diersoorten anders staat afgesteld dan voor ons.
En die ’theorie van Walker’ mag wat mij betreft ook op de schroothoop. Om het in web-termen te zeggen: als je twee layouts hebt, waarbij alleen aan de CSS iets is veranderd, waardoor de ene pagina er heel ‘basic’ uitziet, en de andere er veel complexer uitziet, is de eerste dan ‘minder ver ontwikkeld’ dan de andere? Dacht het niet.
@gronk: In ziekenhuizen hebben ze het niet voor niets over de “mediterrane pijnpresentatie”.
Misschien is pijnbeleving niet cultureel bepaald, het uiten van pijn is dat zeker wel. Vraag maar aan de eerste de beste verloskundige/gynaecoloog zou ik zeggen.
@gronk, ik heb een zus wonen in italie, ze heeft 2 kinderen gehad via een keizersnee
de italiaanse vrouwen lagen allemaal te kermen en moesten pijnstillers hebben, mijn zus niet
volgens de artsen daar hebben ‘noordelingen’ een veel hogere pijngrens
@11: In India zijn wel meer wonderbaarlijke pijnontkenners. Zo kom je er wel eens kluizenaars tegen die zichzelf aan vleeshaken ophangen.
@18, pijn kan je voor een gedeelte uitschakelen door je gedachte op wat anders te focussen, is oa onderdeel van hypnose
gbh (ghb in dexe context?), dat klopt en geldt overduidelijk niet bij pasgeboren babies. Als zij ook vallen onder dit mediterrane effect, wat gedocumenteerd is, dan moet het iets anders zijn dan cultuur – volgens mij.
@DJ, er was hier laatst een discussie over hoe geloof de wetenschap probeert te bevlekken, diezelfde discussie kan je ook voeren over hoe de politieke correctheid de wetenschap probeert te bevlekken vanuit het principe, wat op zich zeer nobel is, dat iedereen gelijk is
rassen zijn vele duizenden jaren los van elkaar geëvolueerd, waarom zouden verschillen zich alleen beperken tot de huidskleur?
het is niet voor niks dat in bepaalde takken van sport bepaalde rassen de boventoon voeren
ook met deze verschillen is iedereen als mens gelijkwaardig
Mij staat bij dat de structuur van menselijke spieren zich laat vergelijken met die van de spieren in de armen van chimpanseebaby’s. Bij chimps ontwikkelen die zich vervolgens verder tot een sterkere structuur, bij mensen niet.
Ik ga eens op zoek naar de referentie.
Ik heb die discussie aan mij voorbij laten gaan. Of je bij mensen kunt preken van rassen is een serieuze discussie, zonder een eenduidig antwoord (off topic). Vanuit het principe van runaway (sexual) selection is het helemaal niet verrassend bepaalde eigenschappen een geografisch verdicht patroon gaan ontwikkelen. Ik geloof dat de premisse dat iedereen gelijk is, lichamelijk gezien dan, geen plaats moet hebben binnen de wetenschap, er spreek m.i. meer tegen dan voor.
De pijngrens kun je trouwens prima meten, bij mensen. Bij chimpansees wordt dat moeilijker/onmogelijk.
Maar pijnbeleving zou m.i. sterk kunnen verschillen per cultuur. Ik denk zelfs dat het uiten ervan invloed kan hebben op de beleving zelf; door te uiten leg vestig je je focus erop en zou je de prikkel kunnen versterken. Dat past in de eerste twee verklaringen van zmc in 14. Naast adrenaline zijn er talloze stoffen en andere factoren die je pijnervaring beïnvloeden.
Al met al lijkt het me duidelijk dat je niet zomaar uitspraken over pijnervaring kan doen aan de hand van enkel de uiting van het gevoel. Dat was mijn punt in 4.
Er zijn trouwens wel grote verschillen in samenstelling van spiervezels in de spieren tussen mensen, apen, varkens, &c. Ik heb zo snel even geen bron, maar uit mijn hoofd heb je vier typen spiervezels die verschillen in o.a. contractiesnelheid en kracht. Die zijn in spieren van alle zoogdieren aanwezig, maar per soort in verschillende samenstelling. Onze spieren schijnen nog het meest op die van industrievarkens te lijken, omdat we een grotendeels zittend bestaan leiden. Het verschil tussen mensen en apen kan dus zowel in de zenuwen als de spieren zitten. (Het zou mooi zijn als iemand wat ik hierboven zei even kan bevestigen of verbeteren)
@gbh
Als je politieke correctheid de wetenschap niet wil laten bevlekken, zeg dan ook gewoon eerlijk dat je vindt dat negers beter zijn in hardlopen ;)
Zo uit het blote hoofdje heb je witte spieren met relatief weinig mito ch ondrien (passing spam now?) en rode spieren met meer mitos. Afhankelijk van de energie behoefte vd spier komen er meer of minder van die dingen in de spier bundel te zitten. Het aantal bundels is vast, maar de dikte is variabel. Hartspiercellen en spieren in de bloedvaten zijn van een nog ander type.
Dat onze spieren lijken op die van industrie varkens suggereert dat wij een zelfde soort leef patroon hebben. Overigens lijkt de buitenkant van varkenscellen veel op menselijke cellen, maar dat is op een ander niveau.
Als de mate van musculaire innervatie een functie is van de spier dikte dan is dit natuurlijk een wat flauwe hypothese. Maar dit is afhankelijk van je definitie.
@21: “rassen zijn vele duizenden jaren los van elkaar geëvolueerd, waarom zouden verschillen zich alleen beperken tot de huidskleur?
het is niet voor niks dat in bepaalde takken van sport bepaalde rassen de boventoon voeren”
Zovele duizenden jaren zijn dat niet. Serieuze isolatie heeft eigenlijk nergens meer dan een jaar of 10.000 geduurd. De verschillen in huidskleur hebben vooral te maken met een sterke selectieve druk. Zo zijn er nog wel een paar kenmerken (huidoppervlak en lactosetolerantie zijn de belangrijkste die ik kan bedenken), maar niet zo veel, die bovendien niet persé samenhangen. De boventonen in sporten zijn veel meer cultureel bepaald (het aantal mensen dat de sport bedrijft en de mate waarin ze zich erop kunnen toeleggen). Verder is het logisch dat gegeven gelijke kansen/aantallen Afrikanen bijna alle sporten winnen, omdat zij meer genetische diversiteit hebben dan alle andere “rassen” samen (wat meteen aangeeft dat de mens in rassen onderverdelen onzin is, omdat de genetische diversiteit binnen één “ras” groter is dan tussen alle “rassen”).
Het lijkt me dat het verschil voornamelijk wordt veroorzaakt doordat de spieren en zenuwen van apen meer geoptimaliseerd zijn voor explosieve kracht, en die van de mens meer voor uithoudingsvermogen.
Bij goed getrainde mensen is de pijngrens niet de beperkende factor in het leveren van spierkracht, helemaal niet als ze een flinke stoot adrenaline krijgen.
In een confrontatie met een chimpansee heeft de mens ook
nadeel van grotere en kwetsbaardere organen, met name de hersenen. Een chimpansee heeft waarschijnlijk een hardere klap voor de kop nodig alvorens bewusteloos te gaan, maar dat terzijde.
Een duurloop zou een mens gegarandeerd winnen maar ik ben benieuwd hoe groot het verschil in uithoudingsvermogen in een test zou zijn waarbij de chinpansee niet zo in het nadeel is vanwege z’n bouw.
@Tim, omdat je dat niet kan zeggen, negers zijn vaak beter in explosieve sporten zoals de sprint, kenianen zijn weer beter in de marathon, daar tussen in heb je weer een blank vlak
wat bouw betreft heeft het te maken met korte en krachtige spieren en lange spieren die gemaakt zijn op uithoudings vermogen
Wordt met negers niet gewoon een donker gepigmenteerd mens bedoelt? In die zin is er geen verschil tussen negers en Kenianen, dat zijn immers negers. Ik mis je punt …
@DJ, het heeft ook met bouw te maken, hoe verder je naar het noorden gaat hoe langer mensen worden, lange mensen hebben lange spieren en zijn vaak beter in uithouding sporten, kenianen zijn ook lang
@27: De verschillen in aanleg voor sportprestaties kunnen evengoed het gevolg zijn van selectieve druk. Zo is de compactere bouw van een Inuit heel efficient in de kou op de noordpool maar je wordt er niet zo snel wereldkampioen hardlopen mee.
Voor een genetisch verschil tussen volkeren is het helemaal niet noodzakelijk dat ze lang geisoleerd zijn. Verschillende omgevingen zorgen voor een verschillend optimum waarop geselecteerd wordt.
De verschillen in dingen als huidskleur, bouw en spiermassa zijn wel heel klein. Die worden als snel overdreven wanneer er naar de outliers zoals topsporters wordt gekeken. Volgens mij vind je het grootste genetische verschil tussen volkeren in ziekteresistentie.
@31, traditioneel wordt er een verband verondersteld tussen vlak landschap -> lang, bergachtig -> kort. En wat temperatuur betreft, koud -> korte uitsteeksels (oren, neus, armen etc), warm – wat langere.
Gemiddeld hebben mensen van Afrikaanse afkomst een hogere anabole tonus dan bv Aziaten, en dus dikkere spieren.
@32: Maar dat levert maar een heel beperkte verklaring. Alle niet-inuit kunnen dan nog steeds hardlopen winnen. Waar het fysieke prestatie betreft is de genetische (divergerende) druk vaak niet erg lang verschillend geweest, omdat de levensstijl van de meeste “rassen” niet al te verschillend is geweest (zowel onder Europeanen, als Afrikanen, Aziaten en Amerikanen waren tot vrij recent zowel jager/verzamelaars, als herders- als landbouwvolkeren te vinden).
@29: Welke blank vak dan? Bij de afgelopen spelen wonnen bij de mannen op alle hardloopnummers Afrikanen of mensen van Afrikaanse afkomst. Ook wel logisch, dankzij het voordeel dat Afrika aan genetische diversiteit biedt.
@34, tussen de sprint en de marathon weten bleekscheten ook wel eens wat te winnen
maar waar haal jij vandaan dat in afrika de genetische diversiteit een stuk groter is?
@#35: http://serc.carleton.edu/resources/1569.html
Comparison of observed and expected variances under the assumption of equal effective sizes for four regions indicates significantly greater within-group variation in Africa and significantly less within-group variation in Europe.
En dat wordt in mensentaal dan weer uitgelegd als
The greatest physical and genetic diversity among humans is among the people who live in Africa today.
http://serc.carleton.edu/introgeo/earthhistory/humanrace.html
@36 thanx
Volgens ene Darwin gaat de sexuele selectie het snelst in relatief kleine groepen die gescheiden leven.
POEP IK BEN STERKER
DIE FOTO MAAKT MENIET BANG!
HAHAHAHAHAHAH