‘Migratie is de revolutie van onze tijd’

Oost-Europa loopt leeg. Dat verhoogt de spanningen binnen de EU tussen oost en west. De Hongaarse premier Viktor Orbán voert een niets ontziende campagne tegen immigranten. Hongarije is  een ‘migratievrije zone’, volgens Orbán die daarmee zondag de verkiezingen hoopt te winnen. Maar net als alle voormalige sovjetsatellieten in Oost-Europa heeft ook Hongarije te kampen met het groeiende aantal vooral jongere, hoger opgeleide burgers die vertrekken. Omdat ze in eigen land geen perspectief meer zien. Emigratie is een groter probleem dan de opvang van immigranten die toch niet in het land willen blijven. ‘Migratie is de revolutie van onze tijd’ volgens de Bulgaarse politicoloog Ivan Krastev. En dat slaat dan zowel op immigratie als emigratie. In zijn boek After Europe beschrijft hij de huidige Europese crisis vanuit de invalshoek van landen die nog niet zo lang geleden de overgang hebben meegemaakt van communisme naar kapitalisme. In een interview voor een Bulgaarse website (vertaald door 360 Magazine €) zegt hij dat Oost-Europeanen de huidige ontwikkelingen in Europa met grote ongerustheid, zelfs angst, volgen. De gevolgen van een desintegrerende maatschappij zijn nog niet vergeten. Oost-Europeanen zijn over het algemeen sterk pro-Europa. Maar ze zijn tegelijkertijd het meest pessimistisch over de kans dat de EU zichzelf uit de crisis kan redden. En daarbij spelen zichtbare demografische ontwikkelingen een grote rol.

Door: Foto: IISG (cc)

Quote du Jour | EU mist zelfkritiek

De liefde voor jezelf begint met zelfkritiek. Als de Europese Unie iets mist, dan is het wel dat laatste. Op alle terreinen. Zie hoe we de eurocrisis en de daaraan verbonden bezuinigingen en de vluchtelingencrisis hebben aangepakt. Het feit dat de EU daar niet in staat bleek tot zelfkritiek, en daarmee niet tot hervormingen, leidt natuurlijk tot polarisering.

Aldus de Duitse econoom Ulrike Guèrot in een interview met het FD naar aanleiding van haar nieuwste boek De Nieuwe Burgeroorlog.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Stuart Rankin (cc)

Er komt geen Europees ministerie van de waarheid…zeggen ze

OPINIE - Een Ministerie van Waarheid zou niet de bedoeling zijn. Maar de EU en de lidstaten bemoeien zich wel heel stevig met het waarheidsgehalte van de media.

GeenStijl is door EUvsdisinfo van de zwarte lijst gehaald. De verwijdering van de website komt nadat GeenStijl had gedreigd met een rechtszaak tegen het Europese bureau dat Russische desinformatie publiceert. Volgens de site had GeenStijl in het artikel geschreven dat Oekraïne een ‘erg corrupt en fascistisch land’ is. Een door de Oekraïense overheid in het leven geroepen propagandabureau had GS, TPO, De Gelderlander en NPO Radio 1 aangemeld bij de Europese desinformatiebestrijders. Maar eerder al was duidelijk geworden dat ze bij Promote Ukraine niet goed kunnen lezen; of gewoon bevooroordeeld zijn. De vrijwilligers die de berichten voor EUvsDisinfo leveren hebben wel heel veel werk verricht het afgelopen jaar. Een Oekraïens weekblad telde maar liefst 1310 gevallen van Russische propaganda die door de EU-waakhond zijn ‘ontmaskerd’.

De East StratCom Task Force in Berlijn is door de EU in maart 2015 opgericht om Russische desinformatie te ontkrachten. De organisatie kreeg eind vorig jaar van de Europese Commissie € 1,1 miljoen toegezegd om de activiteiten voorlopig voort te zetten. Iedereen kan gevallen van desinformatie melden. Ze worden zonder nadere controle op de site gezet, wie een fout ziet kan het achteraf melden. Met als gevolg dat alle journalistiek die Poetin-bashers niet bevalt aan de schandpaal wordt genageld. De EU faciliteert feitelijk een uitlaatklep voor anti-Rusland jagers.

Foto: Michael Gubi (cc)

Oostenrijk slaat rechtsaf

ELDERS - Moet Oostenrijk niet geboycot worden nu de uiterst rechtse FPÖ daar weer aan het roer zit?

Toen de Oostenrijkse Vrijheidspartij met Jörg Haider begin 2000 in de regering kwam reageerde de Europese Unie furieus met een boycot van diplomatieke contacten. Haider werd beschuldigd van rassenhaat. Er waren oproepen om het land voor vakanties te mijden. Toenmalig premier Wim Kok legde het Koninklijk Huis echter niets in de weg om de jaarlijkse skivakantie in Lech te houden. Haider week uiteindelijk voor alle protesten en trok zich terug op zijn thuisbasis, Karinthië. In september kwam in alle stilte een einde aan de sancties nadat men in Brussel had ontdekt dat ze averechts werkten en door veel lidstaten ook niet werden opgevolgd.

Deze geschiedenis is onlangs weer opgehaald nadat de FPÖ in december opnieuw zijn intrede deed in de nieuwe Oostenrijkse regering in een coalitie met de christendemocratische Volkspartij (ÖVP) onder leiding van de 31-jarige Sebastian Kurz. Christian Strache (FPÖ) is de nieuwe vice-premier. Zijn partij bezet verder de ministeries van Binnenlandse Zaken, Defensie, Gezondheid, Sociale Zaken en Verkeer.

In Le Monde verscheen eind vorige maand een ingezonden brief van enkele oud-ministers en nazi-jagers Beate en Serge Klarsfeld,  met een oproep tot een boycot van de extreemrechtse ministers, ‘nazi-erfgenamen’. Dat zou met name moeten gebeuren in de tweede helft van dit jaar als Oostenrijk het voorzitterschap van de EU van Bulgarije overneemt. Brussel lijkt echter weinig te voelen voor een herhaling van diplomatieke symboliek die alleen maar problemen geeft. De voorzitter van de Europese Commissie, Juncker, heeft in elk geval de nieuwe premier inmiddels met alle égards ontvangen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: European People's Party (cc)

Is het de EU menens met Polen en Hongarije?

ANALYSE - Vanuit Boedapest becommentariëert onze correspondent Henk Hirs het groeiende conflict tussen de EU en de autoritaire regeringen van de lidstaten Hongarije en Polen.

Het lijkt erop dat de EU eindelijk een beetje van zich af begint te bijten tegenover de regeringen in Hongarije en Polen, die de democratie in hun landen ernstig ondergraven. Maar hoe ver zijn beide landen inmiddels eigenlijk afgegleden? Waarom duurde het zo lang voordat er daadwerkelijk actie werd ondernomen?  En speel je met een politiek van sancties en harde maatregelen de nationalistische wind in beide landen niet juist in de kaart?

Oplopende spanningen

Tegen Polen is op 20 december j.l. de zogenaamde artikel 7 procedure van start gegaan. Als uiterste consequentie van zo’n procedure, kan het stemrecht van een EU lid in de Europese Raad van regeringsleiders ontnomen worden. Daarnaast was Judith Sargentini van de Groene fractie in het Europees Parlement in Januari drie dagen in de Hongaarse hoofdstad Boedapest om namens dat parlement te onderzoeken of artikel 7 ook tegen Hongarije dient te worden ingezet. En tenslotte begint dit jaar het debat over het nieuwe EU budget voor de periode 2020-2027 en diverse Europese politici hebben al laten doorschemeren dat wat hen betreft de verstrekking van Europese subsidies dan gekoppeld gaat worden aan voorwaarden zoals solidariteit in tijden van crises (waarom zou je een land dat niet bereid is vluchtelingen op te nemen, wel enorme ontwikkelingssubsidies geven) en handhaving van een democratisch bestel en de rechtsstaat.

Foto: Bundesministerium für Europa, Integration und Äußeres (cc)

De toekomst van twee Tsjechische Trump-fans

ELDERS - Tsjechië gaat vandaag en morgen naar de stembus voor de keuze van een nieuwe president. De verkiezing wordt gecompliceerd door een crisis rond de pas vorige maand aangetreden minderheidsregering.

De eerste gekozen president van de Tsjechische Republiek, Miloš Zeman (73), gaat voor een tweede termijn ondanks alle kritiek op zijn “promotie van een klimaat van vulgariteit, incompetentie en corruptie“. Hij neemt het op tegen acht andere kandidaten. Jiří Drahoš (68), een voormalige voorzitter van de Tsjechische Academie van Wetenschappen is zijn belangrijkste concurrent. Zeman, een groot bewonderaar van Trump, staat voor een populistische anti-immigratiepolitiek en hecht meer aan goede betrekkingen met Rusland dan aan samenwerking binnen de EU. Drahoš pleit voor een oriëntatie op het westen. Hij pleit voor een “herstel van de morele autoriteit” van het leiderschap van de republiek.

De president van de Tsjechische Republiek heeft geen buitengewoon grote bevoegdheden. Maar hij heeft wel een rol bij de vorming van een nieuwe regering. En daar heeft Tsjechië nu juist op dit moment een groot probleem. ANO, de grote winnaar van de verkiezingen in oktober slaagt er, ondanks de ruime overwinning met 78 van de 200 zetels, niet in een meerderheidscoalitie te vormen. President Zeman heeft na de verkiezingen een minderheidsregering benoemd onder leiding van ANO-leider Andrej Babiš  (links als vice-premier in 2015 op de foto met de Oostenrijkse minister Sebastian Kurz, inmiddels ook premier). Maar deze regering dreigt volgende week alweer te bezwijken onder een motie van wantrouwen. Ook na een oproep van president Zeman in het parlement deze week hebben zich nog geen coalitiepartners gemeld voor een nieuwe regering.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Herstel vertrouwen in EU

ONDERZOEK - Ondanks alle twijfels die worden geuit over de continuïteit van de Europese samenwerking geven Europese burgers de EU dit jaar weer wat meer krediet. De prioriteiten die burgers stellen wijken wel af van de focus op vrijhandel bij de meeste Europese politici.

Een moeizaam verlopende Brexit, de winst van eurosceptische partijen in verschillende landen, voortdurende onenigheid over het immigratiebeleid, de openlijke oppositie van de Hongaarse en Poolse regeringen en het conflict over de onafhankelijkheid van Catalonië: een somber beeld van de toekomst van de samenwerking tussen de lidstaten van de Europese Unie is niet moeilijk te schetsen. Toch blijkt uit de nieuwe Eurobarometer van het Europese Parlement dat burgers de EU voorzichtig weer wat meer vertrouwen geven.

Voor het onderzoek in opdracht van het Europese Parlement interviewde Kantar Public tussen 23 september en 2 oktober 27.881 mensen in alle 28 lidstaten. Gemiddeld vindt 47% van de Europese burgers dat hun stem telt in de EU. Dat is het beste resultaat sinds de verkiezingen van 2009. Nog net iets meer, 48% is het niet met deze stelling eens. Dat is een daling van 11 procentpunten vergeleken met vorig jaar. Voor de nationale context ligt het gemiddelde van ‘mijn stem telt’ op 61%. Zweden en Denemarken scoren het hoogst in het vertrouwen dat een stem van de burger er toe doet, zowel nationaal als Europees. De laagste cijfers worden behaald in Griekenland.

Foto: European People's Party (cc)

Orbán als splijtzwam in Europa

ELDERS - Hongarije verliest bij het Europese Hof. Het conflict van ‘dissident’ Orbán met de EU verscherpt.

Hongarije en Slowakije hebben hun zaak bij het Europese Hof van Justitie over de vluchtelingenquota verloren. Terwijl de Slowaakse premier Fico de beslissing van het Hof respecteert noemde de Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken Peter Szijjarto het een ‘verschrikkelijke, onverantwoordelijke door de politiek gestuurde uitspraak’. Volgens hem is er sprake van ‘een verkrachting van de Europese wet en Europese waarden’. Waar hebben we een dergelijke reactie op een rechterlijke uitspraak eerder gehoord?

Hongarije zou volgens EU-afspraken 1294 vluchtelingen, die nu nog in Griekenland en Italië verblijven, moeten opnemen, Slowakije 802. Slowakije heeft inmiddels enkele asielzoekers opgenomen, Hongarije weigert net als Polen en Tsjechië aan de afspraken te voldoen. Wel heeft de Hongaarse premier Viktor Orbán de EU aangeslagen voor de kosten van een hek langs de grens met Servië en Kroatië dat eventueel nieuwe stromen vluchtelingen moet weren. Een ‘gebaar van solidariteit’, noemde Orbán zijn claim. Volgens voorzitter Juncker van de Europese Commissie is solidariteit niet à la carte te verkrijgen. Maar Orbán meent dat de rekening voor de bescherming van Europa tegen ’terroristen’ niet eenzijdig bij de Hongaarse belastingbetaler gelegd kan worden. De Pester Lloyd, een Duitstalige kritische internetkrant, stelde namens die belastingbetalers de rekening op voor wat Orbán hen nog schuldig is vanwege een reeks van dubieuze maatregelen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Mike Mozart (cc)

Bedrijfsgeheimen: het onkruid in een gezonde democratie

OPINIE - Gebrek aan openbaarheid hindert democratische besluitvorming.

De Europese Commissie wil het onkruidbestrijdingsmiddel Roundup niet verbieden. Er is al jaren een strijd gaande tussen milieubeschermers en de nationale en Europese overheid die de producent, het Amerikaanse bedrijf Monsanto, en de traditionele landbouw blijft beschermen. De beslissing over toelating van het middel is al enkele malen uitgesteld. Nu dreigt de tijdelijke vergunning die eind 2017 afloopt met tien jaar verlengd te worden.

De Europese Commissie kan de voortdurende twijfels over de veiligheid van glyfosaat, het omstreden gif in Roundup, niet wegnemen vanwege de geheimzinnigheid over het onderzoek dat aan de beslissing over toelating van het middel ten grondslag ligt. De EFSA, de Europese organisatie voor voedselveiligheid heeft voor de Commissie glyfosaat onderzocht en komt tot de conclusie dat er niks mis is met het middel. Daarbij baseert men zich onder meer op niet openbaar, zeer omstreden onderzoek dat in opdracht van het bedrijf zelf is uitgevoerd.

Sociaaldemocraten in het Europese Parlement zijn geschokt over het besluit van de Commissie, enkele liberalen hebben vragen gesteld. De fractie van de Groenen in het Europese Parlement heeft een rechtszaak aangespannen bij de Europese Hof van Justitie om openbaarheid af te dwingen.

Foto: Roman Boed (cc)

Tsjechen demonstreren voor democratie

ELDERS - Tsjechen vrezen de machtsovername door een Trumpiaans duo van een populist en een millionair. 

Dertigduizend demonstranten gingen alleen al in Praag de straat op om afkeuring te laten horen over de weigering van president Milos Zeman het ontslag van de minister van Financiën Andrej Babis te accepteren. Net als in de Fluwelen Revolutie die in 1989 een einde maakte aan het communistische regime rinkelden zij met hun sleutelbossen op het Wenceslasplein. Ook in andere steden waren er grote demonstraties.

Premier Sobotka van de centrum-linkse regering wil Babis ontslaan wegens vermoedens van belastingontduiking. Hij zou belastingvrije aandelen gekocht hebben van Agrofert, het concern dat hij leidde voordat hij de politiek in ging met de nieuwe anti-establismentpartij ANO. Sobotka wilde met het ontslag de weg vrij maken voor een onafhankelijk onderzoek. Zeman, de eigenzinnige populistische president, weigerde het ontslag van Babis te ondertekenen. Hij wil tussentijdse verkiezingen uitschrijven waarbij ANO als vermoedelijk grootste partij uit de bus zou komen. Dan kan Babis premier worden en dat zou ook Zemans eigen positie ten goede komen. Begin volgend jaar zijn er weer presidentsverkiezingen. De meerderheid van het Tsjechische parlement, inclusief ANO, verzet zich tegen deze plannen en houdt vast aan de reguliere verkiezingen in oktober.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende