RECENSIE - Heeft Europa burgers? Heeft Europa een koers? Het zijn vragen die opkomen als je een boekje voorgelegd krijgt met de titel: ‘Kunnen burgers Europa van koers laten veranderen?’ van Chris Aalberts. Het is geen onzinvraag, want binnenkort gaan we ter stembus voor Europese verkiezingen.
De vraagstelling
De tekst van Chris Aalberts, docent en onderzoeker politieke communicatie, is volgens de auteur een essay. Het is een woord uit het Frans, dat zoiets als probeersel betekent. Inderdaad, in mei moeten we naar de stembus. Of dat veel verschil zal gaan maken, is het onderwerp van Aalberts zoekende verkenning.
Is de titel van het essay wel de goede vraag? Je kunt ook zeggen: kunnen de burgers Nederland van koers laten veranderen? Het probleem van het democratisch tekort, waar het Europese Parlement aan lijdt, speelt een veel kleinere rol in de Nederlandse politiek: onze democratie is tenslotte in eeuwen van strijd gevestigd. Ook niet perfect geworden, maar ze voldoet wel. Of toch niet?
Ik fantaseer maar even: stel dat er een combinatie gevormd zou worden, met een stevige PvdA en SP als een linkse kern. Die coalitie zou nog steeds te maken hebben met multinationals, rentestanden, de beurs en de ECB. Of stel dat er een rechtse combinatie gevormd zou worden met de VVD en de PVV als ruggengraat. Ook dan zouden er vakbonden zijn, polderen, gecompliceerde sociale wetgeving en veel inclusieve mechanismen. Veel meer dan beperkte accentenverschuivingen zitten er niet in.
