Polen op weg naar de uitgang?

Hoe lang kan een land nog lid van de EU blijven als het zich niet neerlegt bij uitspraken van het Europese Hof? Met de uitspraak van het Poolse Constitutioneel Hof dat het land zich niet hoeft te houden aan interim-maatregelen die zijn opgelegd door het Europees Hof van Justitie lijkt Polen steeds dichter bij een breuk met de EU te komen. Het conflict spitst zich toe op de tuchtkamer die kritische rechters kan bestraffen of ontslaan. Het Europese Hof in Luxemburg heeft Polen gemaand deze instelling op te heffen. Het is een politiek orgaan, aldus het hof, „geen onafhankelijke en onpartijdige rechtbank”. Gisteren bevestigde het Hof zijn standpunt nog eens dat de tuchtkamer in strijd is met het Europese recht. Een woordvoerder van de Europese Commissie sloot zich hierbij aan: 'De EU heeft voorrang op het nationale recht en alle beslissingen van het Europese Hof van Justitie zijn bindend voor de autoriteiten van de lidstaten en de nationale rechtbanken.' Het Poolse Constitutioneel Hof is zelf ook onderwerp van kritiek vanwege de illegale benoeming van rechters. Ook die kritiek wordt door Polen afgewezen. 'Wij bepalen hoe we hier recht spreken', zegt de Poolse regering, 'en wat wij goed vinden kan niet worden overruled door Europese rechters.' Het is een flagrante inbreuk op de scheiding der machten en de Europese rechtsorde waar het land zich door zijn lidmaatschap aan heeft gebonden. Wat kan de EU hier tegenover stellen? De Europese Commissie kan dwangsommen opleggen. Dat is tot nu toe nog niet gebeurd. Bij een verdere escalatie die niet meer te vermijden is kan deze maatregel worden doorgevoerd. Maar die zal niet zonder consequenties blijven van de kant van lidstaten die Polen tot nu toe steunen. Zoals Hongarije en Slovenië dat komend halfjaar EU-voorzitter is. Stedenbanden onder druk Vorig jaar kreeg Polen al wel een financiële strafmaatregel opgelegd vanwege de 'LGBT-ideologievrije' zones die in sommige Poolse steden zijn afgekondigd. De Europese Commissie keurde de subsidie af voor stedenbandprojecten met zes van die Poolse steden. Verschillende gemeenten in andere landen verbraken de banden met hun Poolse twin-partner, zoals het Nederlandse Nieuwegein met het Poolse Puławy. Gisteren werd de Poolse regering er door de Commissie aan herinnerd dat ze nog steeds geen informatie hebben gegeven over Europees geld dat verstrekt is aan de steden die zich hebben schuldig gemaakt aan deze discriminerende maatregelen. De Commissie start nu zowel tegen Polen als Hongarije een juridische procedure vanwege het schenden van fundamentele rechten van burgers. Hongarije wordt aangeklaagd vanwege de recent aangenomen wet die de informatie over homosexualiteit aan banden legt. Polen scoorde voor het tweede jaar op rij van alle EU-lidstaten het laagst op de Rainbow Europe ranglijst. Wat overigens geenszins betekent dat de gehele Poolse bevolking het regeringsbeleid ten aanzien van de LGBT-gemeenschap steunt. Volgens het Atlas of Hate-project, dat alle verklaringen verzamelt, beslaan de steden en regio's die een soort anti-LGBT-document hebben ondertekend een derde van het Poolse grondgebied. Volgens de Lijst Stedenbanden op Wikipedia hebben Nederlandse gemeenten met meer dan vijftig Poolse plaatsen een band (gehad). Profijt van de EU Dat de Poolse regering ook kan profiteren van de rechterlijke instanties van de EU bleek gisteren toevallig nog uit een andere zaak die bij het Europese Hof in Luxemburg speelde. Die ging over een conflict dat Polen en Duitsland hebben over de gaspijpleiding door de Oostzee. In dit geval oordeelde het Hof ten gunste van Polen en wees het een beroep van Duitsland af. De uitspraak betekent dat de gasdoorvoer met 50% wordt verminderd. Dat is vooral in het nadeel van de leverancier, het Russische Gazprom. En om Rusland dwars te zitten schakelt Polen graag de Europese rechter in. Het opportunisme van de Poolse regering lijkt niet geheel in strijd met het standpunt van een groot deel van de bevolking. De materiële voordelen van het lidmaatschap van de EU worden wel degelijk gezien. Polen ontvangt meer van de EU dan dat het er aan bijdraagt. Aan wetgeving met meer immateriële inhoud die daar onvermijdelijk bij komt hebben veel Polen echter geen boodschap. Polen zal echter net als Hongarije de EU niet snel uit onvrede verlaten, zoals de Britten. Het verzet tegen Brussel leidt wel tot het ontregelen van de Europese samenwerking. En dat is koren op de molen voor rechtspopulistische stromingen elders.

Door: Foto: Dietmut Teijgeman-Hansen (cc)

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Europees Hof veroordeelt Nederland voor vreemdelingetje pesten

, door

Terwijl de karavaan die de griffierechten wil verhogen zich niets gelegen laat liggen aan blaffende honden, rokeert het Hof in Straatsburg alvast wat stukken om de rechtsbescherming te verstevigen. In een klacht onder artikel 8 EVRM ziet het EHRM eigenlijk een klacht onder artikel 13 EVRM, waarmee de bescherming van artikel 6 EVRM wordt uitgebreid.

Het ging om een Afghaanse asielzoeker die hier al een tijdje is. Zijn vrouw en drie kinderen zijn reeds Nederlanders geworden, maar hij geldt als een zogenaamde ’1f-er.’ Men vermoedt dat hij geen onschuldige schapenboer was. Hoe dan ook: in Nederland wil hij graag bij zijn gezin blijven, en dus verzoekt hij om een verblijfsvergunning. Dat betekende: 830 euro aftikken. Hij had het geld niet, en hij vindt dat hij vanwege artikel 8 EVRM niet hoeft te betalen. Daar bestaat ook wel een regeling voor, maar die acht de minister hier niet van toepassing omdat er onvoldoende papieren zijn overgelegd. Een verzoek om een voorlopige voorziening bij de rechter loopt vervolgens ook op niets uit.

En zo arriveert de zaak in Straatsburg, alwaar zijn klacht onder artikel 8 ontvankelijk wordt verklaard. Dat betekent ook dat er sprake is van een ‘arguable claim’ in de zin van artikel 13 EVRM, dat recht geeft op een ‘effective remedy’ als er verdragsrechten in het geding zijn. Uit eigen beweging veroordeelt het EHRM Nederland voor een schending van dit artikel.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het smalle pad naar Straatsburg

, door

Europese vlag en Vrouwe JustitiaDe Utrechtse rechtenstudent Aaron Boudewijn is naar de rechter gestapt om een paspoort te krijgen, zonder dat zijn vingerafdruk en gelaatsscan in een database worden opgeslagen. Het zal vermoedelijk een lange rechtsgang worden. Het gevaar is echter dat hij de eindsprint niet kan voltrekken, omdat de weg naar het Europese Hof voor de Rechten van de Mens wel eens afgesloten kan worden.

Vandaag staat er een verontrustend artikel in NRC over de ondraaglijke werklast van het Europese Hof, dat tegen een achterstand van 120.000 zaken aankijkt (helaas niet online). De Europese regeringen willen geen extra geld extra uittrekken. Ook uitbreiding van het aantal rechters is geen optie omdat de uitspraken teveel uit elkaar kunnen gaan lopen en de ‘rechtseenheid’ in gevaar komt. Meent men. Een voor de hand liggende oplossing die nu rondzingt is het beperken van de toegang tot het Hof. Er wordt aan gedacht om de toegang tot het Hof voor gewone burgers – de oorzaak van de problemen – te beperken.

De vraag is natuurlijk waarom het Hof zo populair is. Blijkbaar menen veel Europeanen dat hun grondrechten worden geschonden en ondervinden ze dat ze geen verhaal kunnen halen in hun nationale rechtssysteem. De aanwas is volgens mij een logisch gevolg van de toenemende achteloosheid die regeringen aan de dag leggen voor de meest basale grondrechten van Europese burgers – het recht op privacy is daarbij niet het minste.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wilders wil geen EU-bemoeienis, maar wel het Europees Hof gebruiken

, door

eu‘Het is dieptriest gesteld met de vrijheid van meningsuiting in Europa. […] Ik zal doorknokken om mijn boodschap ook daar te kunnen uiten, al moet ik ze allemaal in de rechtszaal bestrijden. Ik geef nooit op’, aldus Wilders op de site van de PVV. Het is weer zover. Wat is er aan de hand? ‘Denemarken wil Wilders niet ontvangen op conferentie’ kopt de site van Elsevier. ‘Deense premier tegen komst Geert Wilders’ zegt De Standaard. Nou, het zit iets anders.

Er wordt een conferentie georganiseerd in de Deense hoofdstad Kopenhagen over vrijheid van meningsuiting. Wilders zou zijn uitgenodigd voor deze conferentie door de Deense Volkspartij. Mede-organisator en politieke partij Liberal Alliance had echter geen zin in Wilders omdat de conferentie anders zou uitdraaien op een ‘Freakshow’, volgens Anders Samuelsen van die partij in de krant Politken van 25 maart.

Boycot
Dat Wilders Denemarken niet in zou mogen of wordt ‘geboycot’, is nergens bevestigd. Van een situatie zoals in Engeland in februari van dit jaar is geen sprake. (En wat wil Wilders graag op die zwarte lijst van Engeland! Op de lijst staan Ku Klux Klanners, extremistische Joden en leden van de Hamas. Jammer dat zijn naam er niet tussen staat, maar omdat er een paar namen niet zijn vrijgegeven, gokt hij er toch op). Natuurlijk is Wilders weer boos. Want zijn vrijheid van meningsuiting is in het geding. Maar deze Samuelsen mag toch geen zin hebben in de komst van Wilders? Dat is, jawel, zijn vrijheid van meningsuiting. Overigens is volgens de Conservatieve Partij Wilders wel welkom. Ayaan Hirsi Ali stond ook op het lijstje van genodigden, al is volgens Naser Khader van de Conservatieve Partij het verschil tussen die twee niet groot: ‘Ik zie alleen dat zij donker en prachtig is, en hij blank met lelijk haar.’ (eveneens in de Politken van 25 maart).

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.