Dutch Overshoot Day 2024

Het is geen grap: vandaag 1 april '24 is Dutch Overshoot Day. Laat er geen misverstand over bestaan, er is niks grappigs aan. Als iedereen zou consumeren zoals de Nederlanders, zouden we in drie maanden door ons jaarlijkse 'budget' heen zijn en zou de mensheid vier Aardes nodig hebben. De jaarlijkse grondstoffen van de natuur zouden dan binnen een kwart van het jaar opgebruikt zijn. Dat is op zichzelf al erg genoeg, maar het ergst is nog dat het er niet beter op wordt. Vorig jaar hadden we nog 'slechts' 3,6 Aardes nodig als Nederlanders (volgens de rekenmethode van dat jaar). De wereldwijde Earth Overshoot Day, daarbij wordt gekeken naar wat de huidige bewoners daadwerkelijk gebruiken, van 2024 wordt op 5 juni bekendgemaakt. De Earth Overshoot Day lag in 2022 op 1 augustus en in 2023 op 2 augustus (volgens de meest recente rekenmethode). Waar die kleine 'vooruitgang' in zat, heb ik nog niet kunnen vinden, maar dat kan natuurlijk een marginaal verschil zijn. Dus raak niet al te hoopvol. Of het nu 1 of 2 augustus is, met z'n allen hebben we dus zo'n 1,7 Aardes nodig, en die hebben we niet. Het is duidelijk dat Nederlanders een buitenproportioneel deel van de grondstoffen gebruiken. De volgende samenvatting van de Nederlandse ecologische voetafdruk (zoals overgenomen uit dit persbericht, met als bron Global Footprint Network) geeft een beeld: 'De ecologische voetafdruk van Nederland is 6 keer zo groot als de Nederlandse biocapaciteit en 4 maal groter dan wat wereldwijd beschikbaar is. De carbon-footprint van Nederland is 60% van onze totale voetafdruk. Ook als de doelstelling van 55% reductie in 2030 gehaald wordt, blijft CO2 uitstoot de dominante factor van onze voetafdruk. Onze stikstofuitstoot per hectare ligt ruim 4 maal hoger dan het Europees gemiddelde (bron). De stikstofcrisis zorgt voor ongewenste vertraging op de uitvoering van de energietransitie. Voedsel is goed voor bijna een kwart van de totale ecologische voetafdruk. De vlees- en zuivelconsumptie neemt hiervan meer dan 40% voor haar rekening.' We leven in een klein landje en we willen veel. Maar op deze manier is het niet houdbaar. We moeten keuzes maken en met oplossingen komen. En eerlijker delen met landen met een lagere voetafdruk, en niet te vergeten: met de natuur.

Door: Foto: Global Footprint Network, via persbericht.
Waan van de dag

Dutch Overshoot Day

, door

Als iedereen zou consumeren zoals we dat in Nederland doen, zouden we per vandaag alle grondstoffen die de aarde in een jaar produceert al opgebruikt hebben. In het huidige tempo doen we dat namelijk in slechts 102 dagen. En vandaag is het dus onze ‘Dutch Overshoot Day’. Dat klinkt alarmerend en dat is het ook. ‘Als iedereen zou leven zoals de gemiddelde Nederlander, zouden we 3,6 Aarde’s nodig hebben’, berichtte Overshootday.org vorig jaar, eveneens op 12 april. Sterker nog, ‘de ecologische voetafdruk van Nederland is meer dan 7 keer zo groot als de Nederlandse biocapaciteit’, aldus het persbericht van dit jaar. We zijn immers een klein land met een grote voetafdruk.

Foto: Sustainable Development Index 2019, bron: www.sustainabledevelopmentindex.org copyright ok. Gecheckt 18-03-2022

Nederland scoort steeds slechter op de Sustainable Development Index

, door

Nederland en Europa scoren sinds 1990 steeds slechter op de Sustainable Development Index. De verslechterde positie van Nederland is te wijten aan onze steeds grotere materiële voetafdruk.

De Sustainable Development Index (SDI) meet en vergelijkt de ‘ecologische efficiëntie van menselijke ontwikkeling’ in landen. Anders gezegd: de SDI combineert de veelgebruikte Human Development Index (HDI) – gebaseerd op volksgezondheid, onderwijs en inkomen – met indicatoren voor de ecologische impact van landen.

Economisch antropoloog Jason Hickel, die de SDI ontwikkelde, schreef in 2019 dat het hoog tijd is om ons positieve beeld van ‘progressieve’ landen zoals de Scandinavische landen bij te stellen. Rijke landen met een hoge HDI scoren namelijk ook gevaarlijk hoog op ecologische impact, omdat zij een hoge CO2-uitstoot en materiële voetafdruk hebben. Rijke landen scoren dan ook dramatisch slecht op de Sustainable Development Index. Middeninkomenslanden met sterke publieke voorzieningen, vooral op gebied van volksgezondheid en onderwijs, scoren het best, constateert Hickel. Costa Rica staat met een score 0,850 op plek 1, gevolgd door Sri Lanka en Georgië.

Nederland op plek 150

De tijdreeks van de SDI begint in 1990 en de meest recente score is voor 2019. Terwijl Midden- en Zuid-Amerika en veel Afrikaanse landen op de kaart door een betere score steeds groener worden, met enkele landen zelfs in het blauw, zien we dat een groot deel van Europa in de afgelopen twee decennia oranje-rood kleurt. Canada en de VS stonden er in 1990 al slecht voor en scoren in 2019 nog slechter.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Geluk (3): de gelukkige planeet?

, door

ACHTERGROND - Maandag 20 maart vierden we de ‘Internationale Dag van het Geluk.’ Ter gelegenheid daarvan werd onder auspiciën van de Verenigde Naties het World Happiness Report 2017 uitgebracht. Naar aanleiding hiervan brengt Sargasso een aantal artikelen over geluk, hoe onderzoekers dat trachten te meten en de conclusies die we daaruit kunnen trekken.
In deel 3: de Happy Planet Index.

In deel 1 van deze serie stond het World Happiness Report 2017 centraal; in deel 2 ‘geluksprofessor’ Ruut Veenhoven. Veenhoven is sinds 1985 directeur van de World Database of Happiness. Beide ranglijsten gaan over individueel geluk, wat resulteert in een ranglijst met gelukkige, minder gelukkige en ronduit ongelukkige landen.

De Happy Planet Index

Van een heel andere orde is de index die de New Economics Foundation (NEF) opstelt, de Happy Planet Index (HPI). De NEF is een Britse denktank. De denktank werd in 1986 opgericht door de leiders achter The Other Economic Summit (TOES) met als doel het ontwerpen van een model en nieuwe indicatoren voor welvaart gebaseerd op gelijkheid, diversiteit en stabiliteit:

‘There has never been a greater need for a new economy or a more important moment to act than right now, because a storm that has been gathering for decades is firmly upon us.
Millions of people feel they have lost control over their lives and are now being left behind by changes in the economy, technology and climate, even while being promised a parody of control that threatens to make matters worse.
We believe change begins when people recognise that the spiralling chaos and insecurity of daily life is caused by concentrations of power and ownership – whether old or new – operating increasingly beyond their control.’

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Jamaica, de grote winnaar van de Spelen

, door

DATA - Het is tegenwoordig een goede gewoonte om creatief om te gaan met het aantal behaalde Olympische (gouden) medailles. Eurofielen benadrukken graag dat de EU als “land” het eigenlijk het beste doet. Communisten kunnen er hun vrijheidsarme geschiedenis mee goedpraten. Kleine succesvolle landjes zetten graag het aantal behaalde medailles af tegen het nationaal inkomen of de bevolkingsgrootte. Dan blijkt dat die Amerikanen, Chinezen en Russen het nog niet eens zo goed te doen. Zulke alternatieve medaillespiegels zijn mooi, maar waar je het aantal medailles ook tegen afzet, er is maar een echte duurzame winnaar van de Spelen: Jamaica. Kijk maar:

Onderstaande tabellen rangschikken de landen op hun gemiddeld aantal medailles (goud, zilver en brons) van de afgelopen vier zomerspelen. Het geeft het aantal medailles per miljoen inwoners, per miljard dollar aan inkomen, per miljoen ton uitgestoten CO2 en per miljoen benodigde hectaren (de ecologische voetafdruk). Deze ranglijsten laten niets heel van de ‘gewone’ ranglijst.

Zo bezien is Jamaica toch het beste sportland op aarde, letterlijk. Medaille-voorspellers kijken vaak naar het inkomen en aantal inwoners, maar blijkbaar heeft Jamaica heel weinig mensen, geld en aarde nodig om sportieve prestaties neer te zetten. We kennen dit overigens al, namelijk als gaat om geluk: per hectare ‘produceert’ Jamaica heel veel gelukkige levensjaren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Earth Overshoot Day: het ecologische faillissement en de bailout

, door

Na vandaag heeft de mensheid voor dit jaar alle natuurlijke hulpbronnen opgebruikt die de aarde in één jaar kan produceren. Hout, water, vissen… we gebruiken er te veel van en na 27 september teren we daarom in op de reserves. Earth Overshoot Day is de denkbeeldige dag dat de koek op is en we de kip met de gouden eieren moeten slachten om nog in leven te blijven. Doordat de mensheid groeit en steeds meer verbruikt maar de productiviteit van de aarde min of meer hetzelfde blijft valt deze dag steeds vroeger in het jaar, vijf jaar terug was het nog 9 oktober. Toch is niet alles doom & gloom wat aan de horizon gloort, als we de biocapaciteit van onze aarde weten te vergroten verschuift de Earth Overshoot Day weer terug richting Oudjaar.

De formule die deze Earth Overshoot Day bepaalt is als volgt.
[ world biocapacity / world Ecological Footprint ] x 365 = Earth Overshoot Day

Om ervoor te zorgen dat Earth Overshoot Day later in het jaar valt moet de totale ecologische voetafdruk van de mensheid verminderen (consuminderen en kinderminderen) en/óf moet de biocapaciteit omhoog. In dat laatste ligt een uitdaging voor techniek en innovatie want biocapaciteit wordt niet alleen beperkt door fysische factoren als bodem en klimaat. Biocapaciteit wordt ook bepaald door hoe efficiënt er geproduceerd, geoogst en verwerkt wordt. Het Ecological Footprint Network, de hoeder van deze theorie, stelt immers:

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour

Quote du Jour | Meer mensen, graag!

, door

Still, for those who claim to be acting in the interests of future generations, “making them smaller” isn’t the answer. Go out and campaign against urban sprawl, Hummers, coal power plants, and whaling — but leave people alone. (ForeignPolicy)

Charles Kenny, wetenschappelijk medewerker aan het Center for Global Development betoogt dat bevolkingsgroei niet het probleem is. Het is de overmatige consumptie in welvarende landen die onze aarde bedreigt. Kenny vindt 10 miljard aardbewoners geen probleem. Hij dist Malthus die 200 jaar geleden dood en verderf voorspelde als er meer dan 1 miljard mensen zouden komen. Malthus kreeg geen gelijk zo stelt Kenny: de slavernij werd afgeschaft, wetenschap maakte sprongen vooruit en ook in Bangladesh zegt 85% van de mensen ‘gelukkig te zijn’. Iedereen -op een paar suïcidale figuren na- zegt blij te zijn te leven. Leven is leuk en hoe meer levenden hoe leuker! Dus gaat heen, vermenigvuldig u en protesteer vervolgens met al uw (klein)kinderen tegen kolencentrales en Hummers …of zoiets? Een luchtige boodschap zo vlak voor dat de zeven miljardste mens dit jaar ter wereld komt, of heeft Kenny gewoon gelijk?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het doolhof van de duurzame keuzes

, door

Regelmatig raak ik verzeild in discussies over persoonlijke keuzes en klimaat en milieu. Dan moet ik me als eenzame structuralist teweer stellen tegen een overmacht aan individuele-verantwoordelijkheidsdenkers. Die stroming gaat ervan uit dat een goed geïnformeerd individu (waaronder de meeste van mijn zakelijke contacten, vakgenoten, vrienden en kennissen) de juiste keuzes maakt. Zo kan het in dergelijke discussies gebeuren dat ik stevig word aangesproken op mijn keuzes: Nou nou, jij hebt wel een snelle auto, zeg, mag dat wel in dat vak van jou? Moet jij niet in een Prius rijden? Goh, jij hebt nog aardig wat gloeilampen en halogeenspotjes in je huis. Ik had verwacht dat jij wel zonnepanelen op je dak zou hebben. En zo voorts.

Dan probeer ik maar weer eens uit te leggen hoe ik het zie, als milieukundige én als verantwoordelijk burger, waarvan de zielen in één borst samengesmolten zijn.
“Die snelle auto rijdt wel 1:17” – o, nou, dat is verrassend.
“Als ik autorijd is dat doorgaans voor langere afstanden naar onbereikbare oorden, terwijl een hybride auto vooral zijn winst in stadsritjes behaalt, die heb ik amper met als ik autorijd” – eh, tja, je hebt er kennelijk wel over nagedacht.
“Het merk is trouwens maar een van de twee autofabrikanten waarin een bekend duurzaam beleggingsfonds investeert” – echt, en zit mijn merk daar dan niet in? Dat verbaast me wel zeg.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

McDonald’s launches new sourcing policy for palm oil, paper, beef to reduce global environmental impact

, door

Dit artikel is afkomstig van Sargasso gastblog: Mongabay.com.

McDonald’s (NYSE:MCD) announced a far-reaching sourcing policy that could significantly reduce the fast-food giant’s impact on the environment, including global forests.

This month McDonald’s unveiled its Sustainable Land Management Commitment (SLMC), a policy that requires its suppliers to use “agricultural raw materials for the company’s food and packaging that originate from sustainably-managed land”. The commitment will be monitored via an independent evaluation process, according to the company.

The policy will initially focus on five commodities: beef, poultry, coffee, palm oil, and packaging. McDonald’s target commodities are based on analysis conducted in partnership with environmental group WWF’s Market Transformation initiative led by Jason Clay.

McDonald’s has announced several environmental criteria for sourcing in recent years including seafood and soy commitments, but the new pledge brings in more commodities.

While palm oil can be produced sustainably, much of recent expansion has come at a high environmental cost. By some estimates, more than half of oil palm expansion since 1990 occurred at the expense of forests, spurring strong backlash from environmentalists concerned about greenhouse gas emissions and loss of habitat for endangered wildlife—including orangutans, pygmy elephants, Sumatran rhinos and tigers. Oil palm plantation development has also exacerbated social conflict in some areas. The RSPO is an effort to improve the social and environmental performance of the industry.
Under SLMC, McDonald’s is working with the Global Roundtable for Sustainable Beef to improve the environmental performance of beef production and is sponsoring a three-year study to assess carbon emissions on 350 ranches in the U.K. and Ireland. The company said it plans to join the Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO) this year and will source only RSPO-certified palm oil by 2015. McDonald’s has also joined the Sustainability Consortium, a group working to build tools to assess the environmental impacts of consumer products over their life-cycle.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Volgende