Politiek Kwartier | De EU mag niet veranderen

Dat een VVD'er zich meer thuis voelt bij een EU-scepticus dan bij een EU-hervormer verwondert Klokwerk niets. De EU is immers exact zo vormgegeven als de VVD het wilde. Afgelopen week maakte de VVD'er Mark Verheijen stennis over de EU. Een deel van zijn woorden heeft hij alweer terug moeten nemen, maar het ei is gelegd: de VVD wil niet naar een federaal Europa. Daar is immers helemaal geen draagvlak voor. En dat is helemaal waar. Er zijn er nog maar weinig die blij zijn met de EU. De crisis brengt het slechtste in de EU naar boven. De incompetentie om de bankencrisis op te lossen, de strenge bezuinigingsagenda die de crisis alleen maar verhevigt, en het dwangmatig privatiseren van de collectieve voorzieningen wekken terecht maar weinig enthousiasme op.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Foto: -JvL- (cc)

Navelstarend debat over eigen functioneren Tweede Kamer

, door

OPINIE - Deze week vergadert de Tweede Kamer, in een besloten vergadering, over haar eigen functioneren. Het gaat misschien over iets als minder spoeddebatten. Het gaat niet over haar eigen laksheid om de data over haar functioneren goed en toegankelijk open te stellen voor de burgers die ze vertegenwoordigt.

Het is voor een Nederlander thuis makkelijker te achterhalen hoe een willekeurig Brits lagerhuislid gestemd heeft over de vossenjacht dan of de D66 voor of tegen het sluiten van nertsfokkerijen heeft gestemd. U kiest om de zoveel jaar uw de zoveel jaar een volksvertegenwoordiger maar kunt absoluut niet controleren wat deze volksvertegenwoordiger met uw stem gedaan heeft.

Al in 2005 (!) schreven we vanuit Sargasso een open brief naar de Tweede Kamer over deze situatie. Als antwoord kregen we dat er een nieuw systeem zou komen, Parlis. Het duurde tot 2012 voor daar iets van naar buiten kwam. En toen werd het weer stil. Nog steeds is dit systeem niet beschikbaar voor de burgers. Nog steeds is het niet mogelijk om eenvoudig te zien wat een partij of politicus nu of in het verleden heeft gezegd of gestemd. Nog steeds is het een gesloten bolwerk dat kennelijk niet wil dat iemand meekijkt in de echte keuken.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: The Reboot (cc)

Waarom loting geen oplossing is voor democratisch tekort

, door

ANALYSE - De afgelopen weken is David Van Reybrouck niet weg te denken uit de nationale media. Onder meer in Buitenhof, de Correspondent, de Volkskrant en Trouw kaart hij terecht een aantal problemen aan met het functioneren van de representatieve democratie. Armen Hakhverdian en Van Reybrouck discussiëren elders over de vraag of die problemen zich inderdaad uiten in een structurele vertrouwenscrisis.

Evenzo interessant als het vertrouwensvraagstuk is de prikkelende oplossing die Van Reybrouck aandraagt. Hij stelt meermalen dat loting van politieke functies democratischer is dan verkiezingen, omdat kiezers momenteel alleen kunnen stemmen op professionele politici met ‘geld, diploma’s of connecties.’ Door loten zou ‘het onderscheid tussen bestuurders en bestuurden verval[len].’

Loten is niet democratischer dan verkiezingen, en kan zelfs afbreuk zou kunnen doen aan de democratie.

Legitimiteit gebaseerd op kans betekent minder burgerinspraak

De legitimiteit van de ingelote bestuurder is volledig gebaseerd op het principe van kans: de bestuurder had net zo goed u of ik kunnen zijn. Dit betekent echter ook dat de inhoudelijke voorkeuren van alle andere burgers buitenspel staan. Van Reybrouck stelt in Trouw dat ‘het verlangen naar inspraak groeit.’ maar dat burgers ‘pas na vier jaar weer politici kiezen die vervolgens verlamd zijn door de kieskoorts en niets durven te doen.’

Foto: marie-ll (cc)

Geschiedenis van de Algemene Politieke Beschouwingen

, door

ACHTERGROND - Wanneer werden de Algemene Politieke Beschouwingen voor het eerst gehouden? En wat was het meest gedenkwaardige moment sindsdien?

Vandaag en morgen vinden in de Tweede Kamer de Algemene Politieke Beschouwingen plaats. Dan krijgt de Kamer de kans te reageren op de plannen die door de regering zijn aangekondigd in de Troonrede en de Miljoenennota. Vroeger waren de algemene beschouwingen pas in oktober, maar in 1993 zijn ze naar voren geschoven, naar de dinsdag en woensdag direct na Prinsjesdag. Dit jaar is het bij wijze van uitzondering een week later. Nóg vroeger waren er nog helemaal geen Algemene Beschouwingen, althans: toen heetten die nog niet zo. Dat zit als volgt.

In 1813 werd in Nederland, nadat het Frankrijk van Napoleon was verslagen, het koningshuis van de Oranjes in ere hersteld Koning Willem I de eerste Koning der Nederlanden uit het huis Oranje-Nassau. Sindsdien spreekt de koning(in) aan het begin van het parlementaire jaar op Prinsjesdag de zogenoemde Troonrede uit. Dat gebeurde voor het eerst op 2 mei 1814. Daarna viel Prinsjesdag aanvankelijk op de eerste maandag in november, en later op de derde maandag in oktober. Maar hierdoor bleef er niet genoeg tijd over om de begroting vóór 1 januari te behandelen. In 1848 werd Prinsjesdag daarom vervroegd naar de derde maandag van september. In 1887 werd dit op verzoek van de christelijke partijen veranderd in de derde dinsdag van september, omdat veel kamerleden al op zondag van huis moesten vertrekken om op tijd voor Prinsjesdag in Den Haag te arriveren.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Waan van de dag

Egyptische politiegeneraal kondigt verstrekkende vervolging Moslimbroeders aan

, door

Generaal Amr, een hoge beambte van de Egyptische politie, sprak met Le Monde over de problemen in het land de aanpak van de Moslimbroederschap. Hij staat niets minder voor dan grootschalige politieke zuiveringen.

We zijn met negentig miljoen Egyptenaren, en er zijn niet meer dan drie miljoen Moslimbroeders. We hebben hooguit zes maanden nodig om ze allemaal te liquideren of gevangen te zetten. Dat is geen probleem, we hebben dat al eens gedaan in de negentiger jaren.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-03-2022

Waarom democratie in Europa wordt gewantrouwd

, door

ACHTERGROND - Wolfgang Streeck, directeur van het Max Planck Instituut voor Maatschappijonderzoek, vraagt zich af hoe het mogelijk is dat in Europa veel beslissingen niet meer door democratisch gekozen politici worden genomen, maar door benoemde functionarissen die geen verantwoording hoeven af te leggen. ‘Cruciale economische beslissingen worden immuun gemaakt voor democratische druk’, stelt Streeck in het Interview dat hij gaf aan de Groene Amsterdammer. In Duitsland wordt dit als een onvermijdelijke ontwikkeling geaccepteerd en de verkiezingen van 22 september zullen dat niet veranderen.

Hoe is het mogelijk dat democratie wordt uitgeschakeld en waarom hebben de Duitsers daar geen problemen mee? Het is tegenwoordig erg populair om hiervoor het neoliberalisme de schuld te geven. Dit is natuurlijk kretologie die niets verklaart, maar er zit meer waarheid in deze beschuldiging dan veel mensen denken. Het zijn namelijk wel degelijk neoliberale principes waarmee we de Europese Unie en haar economische instituties hebben ingericht. Om dit te begrijpen moeten we terug in de tijd, naar de jaren dertig om precies te zijn en naar de gebeurtenissen die een einde maakten aan de Weimarrepubliek.

Neoliberalisme

Nee, we gaan niet terug naar de Weimarrepubliek omdat toen het nationaalsocialisme aan de macht kwam. Hitler en het fascisme hebben er niets mee te maken; wel de economie, namelijk de beurskrach van 1929. De financiële crisis en de Grote Recessie die daarvan het gevolg was, maakte duidelijk dat een volgens de principes van het klassieke laissez faire liberalisme ingerichte economie onstabiel was.

Foto: Ferdinand Reus (cc)

Verkiezingen in Mali op oude voet

, door

ANALYSE - Morgen zijn de eerste verkiezingen in Mali sinds de staatsgreep van maart 2012 en de Franse interventie begin dit jaar. Zijn de lessen geleerd en is Mali er klaar voor of blijft alles bij het oude? Manon Stravens, die vier jaar voor ICCO in Mali werkzaam was, blikt vooruit.

‘De mensen halen hun verkiezingspas op. Niet om te stemmen, maar uit nieuwsgierigheid, omdat het op een bankpas lijkt en de meesten hebben dat niet.’ De gebruikelijke spot van goede vriend Mo slaat digitaal nog altijd aan. De biometrische verkiezingspas NINA (nationaal identificatienummer), is geproduceerd door het – uiteraard – Franse bedrijf Morpho en is een primeur voor Mali. Gemaakt voor zo’n zeven miljoen Malinezen die dit weekend naar de stembus moeten gaan. Mooi pasje met een mooie naam. En vooral minder fraudegevoelig. Of het ding erin gaat slagen de gebruikelijke < 30% opkomst op te krikken en een legitieme, maar vooral veranderingsgezinde regering op het pluche te krijgen, is de grote vraag.

Naweeën

Mali staat in het teken van de snel naderende verkiezingen op 28 juli. Een eventuele tweede ronde is gepland op 11 augustus. De verkiezingen moeten de constitutionele orde herstellen na de uit de hand gelopen staatsgreep van maart 2012. Nog middenin de naweeën van de oprukkende rebellen en de Franse interventie van begin dit jaar, of ze staat alweer voor de volgende vuurproef. De nationale noodtoestand is er speciaal even voor opgeheven. Niet omdat er geen noden meer zijn, maar omdat het campagnecircus toch ooit van start moest kunnen gaan. De kandidaten hebben een schamele twintig dagen om een half onherbergzaam land, dertig keer zo groot als Nederland, door te toeren.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: newsonline (cc)

Opstand van het Turkse volk

, door

INTERVIEW - Als de demonstraties in Turkije iets laten zien, is het dat de verschillende bevolkingsgroepen een gezamenlijke vijand hebben gevonden, schrijft Lisette de Ruijter van Steveninck.

‘Ga jij protesteren op de Dam?’ ‘Ja, ik kom wel even een biertje drinken.’ ‘Wie neemt de bubbels mee?’ Toen het vorige kabinet de bezuinigingen in het hoger onderwijs aankondigde, stond Facebook vol met dit soort berichten. Demonstreren met champagne. Dat zal ze leren in Den Haag om van het geld van de studenten af te blijven, dacht ik.

Recenter vulde de Dam zich met demonstranten die hun ongenoegen tegen gentechbedrijf Monsanto kenbaar maakten. Daar hoorde een vriendin van me iemand zeggen dat hij zijn hoofd af en toe op dit soort gelegenheden moest laten zien, dat was goed voor zijn imago. Als we al in Nederland de straat op gaan om onze mening te uiten, is dat dan voor de gezelligheid en het creëren van onze identiteit?

Eerlijk is eerlijk, zelf sta ik nooit met spandoeken te zwaaien. Het is niet dat het me aan idealen ontbreekt, maar je zal me niet snel tussen een groep demonstranten vinden. In Nederland heb je naar mijn idee veel mogelijkheden om deze idealen te verwezenlijken. Er is een overvloed aan politieke partijen, inspraakgroepen en organisaties die opkomen voor je rechten wanneer dat nodig is. Daarnaast hebben we de vrijheid om ons leven in te vullen zoals we dat zelf willen. Misschien wat bureaucratisch, maar het zijn wel de voordelen van onze democratie.

Foto: Praag burcht vanaf Karelsbrug. Foto van de auteur.

Een test voor Europese politici

, door

ELDERS - De nieuwe Tsjechische president Zeman negeert het parlement. De Hongaarse premier Orbán heeft lak aan het Europese parlement. In beide landen staan minderheden onder druk.

“Zemanocratie”: zo betitelde het Tsjechische blad Lidove Noviny vorige week het besluit van de pas onlangs aangetreden president Zeman om eigenmachtig een nieuwe premier aan te wijzen en de voorkeur van het parlement voor nieuwe verkiezingen te negeren.  De stap was noodzakelijk nadat de regering Necas eerder vorige maand was gevallen over een complex corruptieschandaal waarin de naaste medewerkster van de premier een belangrijke rol speelde.  De nieuwe linkse premier Rusnok zal het niet makkelijk krijgen met een parlement waarin centrum-rechts domineert. “Tot nu toe hebben alle presidenten altijd gekozen voor een premier die in staat was een parlementaire meerderheid achter zich te krijgen” schreef Lidove Noviny. “De president heeft volledig gebroken met de gevestigde constitutionele gebruiken”.

Bij alle perikelen in de Praagse burcht kwam vorig weekend ook nog een uitbarsting van neonazi geweld in de stad Ceske Budejovice. De rechtsextremisten hadden het gemunt op een woonoord van Roma. Ze konden ternauwernood worden tegengehouden door de oproerpolitie.  De politiek is veel te laks in het aanpakken van geweld tegen minderheden, meent Jiří Leschtina in de krant Hospodářské noviny. De laatste president die zich openlijk verzette tegen xenofobie was Vaclav Havel. Zijn opvolger Klaus toonde zich mild tegenover de misdadigers die bestraft werden vanwege brandstichting in een huis van Roma. We hebben politici met lef nodig die tegen de stroom in durven gaan, zegt Leschtina. Tsjechië moet nog leren omgaan met diversiteit, schrijft een andere commentator. Een dergelijke boodschap kwam vorige week ook van de Eurocommissarissen Andor en Reding die zich zorgen maken over de behandeling van Roma in een aantal Oost-Europese landen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende