Geen bal op tv | De Rudi en Freddie Show

Rutger Bregman schreef ergens in 2011 een stukje in de Volkskrant over de commotie die destijds was ontstaan toen Eva Hoeke, destijds hoofdredacteur van Jackie, het had gewaagd Rihanna een ‘niggabitch’ te noemen. Volgens Rutger Bregman, die zichzelf toen al historicus noemde terwijl hij toch amper een jaar of veertien moet zijn geweest, was de verontwaardiging van Rihanna een overspannen reactie op een volstrekt onschuldige opmerking. Immers: rassen bestaan niet, dus racisme bestaat ook niet. De argumenten waren zo slecht en de toon was zo betweterig, dat Rutger Bregman nooit meer iets goeds bij mij kon doen. Zo rol ik. Dus toen ik Rutger Bregman onlangs in een uitzending van Tegenlicht iets zag vertellen over het basisinkomen, ben ik zo snel mogelijk door gezapt. Ik keek nog liever naar Ik Hou van Holland, of wat er dan ook elders te bekijken was. En toen Rutger Bregman op het podium in Davos zat, met die zelfgenoegzame beentjes over elkaar, kreeg ik spontaan jeuk. En toen zijn clash met Tucker Carlson de wereld over ging en ik wilde zien waar all the fuzz about was, lukte het mij niet om het filmpje af te kijken, omdat ik bang was dat ik medelijden met Tucker Carlson zou gaan krijgen. En dat ging me te ver. Vanaf het begin van het filmpje, zag je dat Rutger Bregman bezig was om Tucker Carlson erin te luizen. Op zich heb ik daar geen problemen mee, maar aan het hoofd van Rutger Bregman meende ik te zien dat hij ontzettend te spreken was over zichzelf. Maar toen zei iemand me dat ik toch echt eens naar De Rudi & Freddie Show moest luisteren, de podcast die Rutger Bregman samen met Jesse Frederik maakt. Toen ik mijn bezwaren kenbaar maakte, vertelde ze mij dat de bezwaren die ik had toevallig aan bod waren gekomen in een aflevering waarin ze inzichtelijk maakten welke overwegingen ze hadden gemaakt voordat ze de clash met Tucker Carlson online hadden gezet. 

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Foto: Andrew Ballantyne (cc)

Heeft ‘links’ een achterhaald beeld van economen?

Wel volgens Jesse Frederik van de Correspondent, die daar vorige week een artikel over schreef. Zoals wel vaker bij de Correspondent is het een artikel dat goed is geschreven en een relevant onderwerp behandelt: er is veel nuttig  en interessant economisch onderzoek dat gedaan wordt.

Dat herken ik. In mijn eigen onderzoek, een experiment naar de bijstand in Nijmegen, kom ik talloze interessante economische onderzoeken en literatuur tegen, onder andere uit de gedragseconomie. Hier op Sargasso heb ik daar ook wel eens over geschreven.

Ik heb echter twee kanttekeningen bij het stuk van Frederik.

  • De generalisering over ‘links’
  • Het beeld dat geschetst wordt van de huidige economische wetenschap

1) Wie is ‘links’?

Om te beginnen bij ‘links’. Dat is, ik citeer, “Denk aan Jesse Klaver, Kate Raworth, Ewald Engelen, Sander Heijne, Rutger Bregman, en eerlijk is eerlijk, ikzelf.” Dat laatste stukje zelfkritiek siert Frederik natuurlijk, maar het was beter geweest als hij het helemaal bij zichzelf had gehouden. Hij is blijkbaar verrast over de hoeveelheid interessant, niet-klassiek/theoretisch economisch onderzoek die er is. Mooi, die verrassing, fijne aanleiding voor een leuk stuk.

Maar een Jesse Klaver, die zal niet echt verrast zijn dat er economen zijn die zinnige dingen zeggen; hij haalde nota bene hoogstpersoonlijk Piketty naar de Tweede Kamer. En zal Frederiks Correspondent-collega Rutger Bregman, die een uitgebreid stuk schreef over het boek Schaarste van (onder andere) de econoom Mullainathan, vol verbazing hebben gereageerd? Ik kan me dat nauwelijks voorstellen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Hoop in bange dagen

COLUMN - Ooit las ik een stukje van Arnon Grunberg over iemand die had geschreven dat het de hoop was die joden de gaskamers in had gedreven. ‘Hoop sterft het laatst’, luidt een bekend aforisme.

Hoop is een klein stukje wrakhout in een oceaan van vertwijfeling. Ik merkte het zelf in de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen: ik klampte me vast aan elk nieuwsbericht, elke peiling, elke duiding die mij vertelde dat Donald Trump onmogelijk kon winnen. Tegelijkertijd zag ik wel dat het wrakhout verdomde klein was. Nieuwsberichten, peilingen en duidingen die het wrakhout uit mijn handen probeerden te rukken door me te vertellen dat Trump wel degelijk op winst lag, zorgden ervoor dat ik mij steviger vastklampte aan elk berichtje dat het tegendeel beweerde. 

Volgens Rob Wijnberg in een veel gedeeld stuk voor De Correspondent, heeft de journalistiek gefaald in de aanloop naar de verkiezing van Trump. Dankzij de vluchtige aard van het nieuws zou de journalistiek de politieke aardverschuiving hebben gemist. Zoals ze eerder al de financiële crisis en daarvoor de opkomst van Pim Fortuyn hadden gemist. Doordat journalisten met een 24-uursbril kijken, letten ze niet op de grotere ontwikkelingen, die onder de nieuwsberichten borrelen.

Foto: Paulien Osse (cc)

Wie ziet er kansen voor de sociaaldemocratie?

OPINIE - Lex Bohlmeijer heeft voor de Correspondent een van ‘de beste economen van Nederland’ geïnterviewd: Paul de Beer. Dit is het ware probleem van de PvdA (en de sociaal-democratie). Een interessant interview over de oorzaak van het verval van de sociaaldemocratie en de verzorgingsstaat. Het is zeer de moeite waard om deze podcast te beluisteren. Lex plaatst bij het interview ook een oproep die ik niet onbeantwoord kan laten.

Dit is de oproep van Lex Bohlmeijer:

Wie ziet er kansen voor de sociaaldemocratie? Langs welke weg zouden de belangen van middenklasse en onderklasse opnieuw met elkaar verbonden kunnen worden? Of moet je de zaak op zijn beloop laten?

‘Wie ziet er nog kansen voor de sociaaldemocratie … of moet je de boel op zijn beloop laten?’ vraag je. Oké, ik zal een poging doen om te antwoorden.

Aan het einde van je interview ga je in op de noodzaak van ‘visie’ om de sociaaldemocratie te redden. ‘Visie’, is dat niet een afgeleide van ideologie? Maar jij doelt op iets heel specifieks, iets dat ik eigenlijk niet eens een ideologie zou willen noemen: het basisinkomen. Gelukkig hoor ik dat de Beer dat nu afwijst, al vind ik de reden wel erg zwak: ‘het ontbreken van draagvlak’ en ‘het lost urgente problemen niet op’. Er zijn veel fundamentelere redenen die ik eerder op Sargasso al eens op een rij heb gezet.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

‘De gestage opmars van de Partij van de Principes’

ACHTERGROND - Goed stuk over de Partij voor de Dieren.

Zeer aan te raden voor mensen die een nóg beter gevoel willen overhouden aan hun stem op ze deze afgelopen Provinciale Statenverkiezingen, maar vooral voor reactionaire types die nog steeds schamper spreken van “een goudvissenpartij”.

Immers, zoals Marianne Thieme het zelf uitdrukt:

Dieren zijn een smalle voordeur voor een breder gedachtegoed.

Voorts is zij van mening dat er een einde moet komen aan de bio-industrie.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | De Correspondent

COLUMN - De Correspondent is live. In een filmpje legt Rob Wijnberg, messias van de Nieuwe Journalistiek, nog eens uit waar het ‘m om te doen is.

Hoewel ik eerder had aangekondigd lid te worden, heb ik dat toch niet gedaan. Waarom weet ik niet precies. Ik hou het op een combinatie van laksheid en krenterigheid.

Vooralsnog ben ik dus afhankelijk van wat anderen, die reeds lid zijn, op internet aanbieden. Gelukkig bleken de meeste schrijvers niet te beroerd om hun eigen waar of dat van hun collega-correspondenten aan te bieden via de Twitter. Femke Halsema schreef een stukje over Breivik die wil gaan studeren. Daan Windhorst een satirisch stukje over een participatiegezin (Daan wordt ‘correspondent satire’ genoemd, met zo’n naam kunnen wij niets anders dan ons hart vasthouden). Ernst Jan Pfauth maakte reclame voor z’n literatalkshow Literaturfest. Dick Wittenberg schreef een longread over de opmars van de grensmuur. En Dimitri Tokmetzis, tot voor kort nog onze trotse hoofdredacteur, onze eigen Dimitri Tokmetzis dus (verdomme Dimitri, waarom hebt gij ons verlaten, het is zo koud nu op de Sargasso-burelen, maar dat kan natuurlijk ook komen doordat we van Steeph de verwarming niet aan mogen zetten), schreef een stuk over het antwoord van Schiphol op zijn WOB-verzoekje over de aanschaf van zestig bodyscanners. Dimitri kreeg slechts vijf documenten die vrij onleesbaar zijn dankzij de overijverige zwarte stift van Camiel Eurlings (nvdr: ja, wij weten dat hij niet Schiphol maar KLM leidt, echter de arm van Camiel reikt ver, o, dat wilt u niet weten, of wellicht ook wel, in dat geval hopen Dimitri ook dat precies gaat uitzoeken). 

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Volgende