Terwijl Nederland in spannende afwachting was van een toespraak van de leider van de Partij voor de Vrijheid aan de andere kant van de oceaan demonstreerden duizenden Europeanen onder het motto “Freedom not fear” tegen de controle-staat en voor privacy. “Stop the surveillance mania” stond in vele talen op spandoeken in Berlijn, Stockholm, Helsinki, Warschau, Luxemburg, Parijs, Venetië, Wenen en Ljubljana.
In 2006 was de eerste demonstratie onder deze leus in Berlijn. Zaterdag liepen 7.500 mensen mee, minder dan voorgaande jaren. Maar wel vanuit alle hoeken van de samenleving. Er waren dokters die protesteerden tegen een elektronisch patiëntendossier (EPD), computergebruikers tegen het langdurig opslaan van digitale gegevens. De voorzitter van de vakbondsfederatie Verdi hield een toespraak. Deelnemers kwamen uit verschillende partijen, van Groenen tot Liberalen. De beweging tegen Big Brother groeit in de breedte en is gebaseerd op nieuwe coalities. Terwijl de politie in voorgaande jaren nog wel eens hardhandig optrad tegen radicalen, werden de demonstranten nu voorbeeldig behandeld. Er waren zelfs geen video-camera’s. En er waren dit keer ook geen relletjes.
Die brede coalitie van partijen en groepen zal het nu moeilijk maken in Duitsland de privacy vergaand aan te tasten. De steun uit vele andere Europese hoofdsteden is niet onbelangrijk omdat Europa op dit gebied een belangrijke rol speelt. Het Europees parlement heeft zich meermalen waakzaam getoond als het om privacy gaat. Dat geldt bijvoorbeeld het INDECT project, een onderzoeksprogramma, geleid door Polen gericht op een “Intelligent information system supporting observation, searching and detection for security of citizens in urban environment”. Meerdere leden van het EP hebben zich sinds de start van het project vorig jaar bezorgd getoond over de uitkomsten van dit onderzoeksprogramma waar vooralsnog alleen door techneuten en politie-agenten op wordt toegezien. De onderzoekers zullen naar verluid in 2012 bij het Europese kampioenschap Voetbal in Polen en Oekraïne hun informatiesysteem gaan testen. Over het ‘informed consent’ van de voetballiefhebbers als testobjecten bestaat nog geen zekerheid.
