Aristoteles (14): Een conservatief denker

Aristoteles staat bekend als wetenschapper, als arts en vooral als filosoof. Zijn invloed op de wijsbegeerte is enorm geweest. In deze reeks bekijken we hem in enig detail.  Vergeleken met Plato was Aristoteles een conservatief denker. Plato maakte zoals we zagen geen onderscheid tussen rangen of standen en geslachten. Aristoteles deed dat wel. Hij onderscheidde voor levende wezens drie categorieën zielen: de plantaardige ziel, die de mogelijkheid geeft tot groeien, de dierlijke ziel, die de mogelijkheid geeft tot waarnemen, de menselijke ziel, die de mogelijkheid geeft tot nadenken.

Door: Foto: Bron: Livius.org
Foto: Rex Roof (cc)

De Nederlandse Leeuw: polarisatie 2.0

, door en

Het gaat lekker daar bij de Nederlandse Leeuw. De organisatie stelt zichzelf tot doel oplossingen te genereren die het debat rondom immigratie en integratie een stapje verder brengen, en wel zo inclusief mogelijk. “Ons doel is dwars door alle ideologieën heen de verbinding te maken”, claimt de stichting, en dat willen ze doen door op 19 januari in Rijswijk een TPO-feestje, of eh, een “nationale brainstorm” te organiseren waar ruim 1900 rechtse en “enkele tientallen” linkse mensen met elkaar in debat gaan over de “immigratieproblematiek”. “Malieveld 2.0” noemen ze het, wat al aangeeft dat het stiekem meer om protest gaat dan debat. Wij noemen het polarisatie 2.0, want innovatief, dat is het wél.

De organisatie zelf is wat verbolgen over het polarisatieverwijt en hun frustratie is begrijpelijk. Iedereen is toch immers #welkom? Dan is het toch totaal irrelevant dat de marketing van het evenement een nogal nationalistische uitstraling heeft? De naam, het logo, de kleurstelling van de huisstijl en de foto’s van tulpen, de Nederlandse vlag, klompen, stroopwafels en het Nederlands elftal (jaargang ’88, toen we nog wél beter waren dan andere landen), daar moet je verder niets achter zoeken. Dat je om minder door een recht-, pardon, andersgeaarde gutmensch intersectioneel wordt gefileerd ligt aan die vermaledijde ideologie waar de Nederlandse Leeuw nu juist dwars doorheen wil includeren.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Janus verbeeldt ook links en rechts (Bron: DaveBleasdale (CC BY 2.0))

Links en rechts, deel 5: Progressief en conservatief

, door

RECENSIE - In deze aflevering van de serie bespreek ik een boek: Is links beter dan rechts? van Frits Biefait. Hij betoogt dat het verschil tussen links en rechts het geloof in de maakbare samenleving is.

Volgens Bienfait is het verschil tussen links en rechts niet ‘gemeenschap versus individualisme’ [1] zoals ik in de vorige aflevering heb betoogd maar ‘verandering’: links ziet maatschappelijke problemen en wil daarom de maatschappij veranderen terwijl rechts zegt: ‘begin bij jezelf’ als je de wereld wilt verbeteren. Ik ben het niet eens met zijn interpretatie.

Laat ik op voorhand zeggen dat ik veel gebruik heb gemaakt van zijn werk. Behalve Norberto Bobbio, is Bienfait is een van de weinige auteurs, die ik ken die het onderwerp serieus nemen. Zijn beschrijving van de antropologie van het links-rechts dualisme en de manier waarop deze in Frankrijk is veranderd in een politiek onderscheid is een belangrijk inzicht. Voordat ik dit gelezen had, ging ik ervan uit dat dat wat nu ‘links’ en ‘rechts’ is geworden, op toeval berustte. Zoals ik zal laten zien, kan ik mij echter niet vinden in zijn conclusie over wat het verschil is tussen links en rechts.

Ik bespreek eerst hoe Bienfait tot zijn conclusie komt en zal daarna beargumenteren waarom niet verandering maar streven naar ‘gemeenschap versus individu’ een beter criterium is.

Foto: marie-ll (cc)

De conservatieve revolutie van PvdA en VVD

, door

OPINIE - De verzorgingsstaat is onbetaalbaar en bedreigt onze vrijheid is de boodschap van Halbe Zijlstra in “Bolle staat moet kleiner”. Is dat zo? Samen met de PvdA werkt de VVD aan een conservatieve revolutie.

Mark Rutte kwam vijf jaar geleden met een nieuwe vondst: de staat is een geluksmachine. Een grote staat is een bedreiging voor de vrijheid omdat het mensen afhankelijk maakt. Gemakkelijk geluk bestaat alleen in Luilekkerland en wie daar eenmaal van geproefd heeft, wil niet meer weg.  VVD’ers zijn creatief, want  Halbe Zijlstra heeft nu een vergelijkbare vondst: de staat is Holle Bolle Gijs. Dat suggereert althans de titel van zijn stuk in het NRC Handelsblad van 15 mei: ‘Bolle overheid kleiner maken’ en op Pinksterzondag mocht hij dat in Buitenhof toelichten.

Een grote staat laat te weinig ruimte over aan particulier initiatief, schrijft Zijlstra. Economische groei kan alleen van het bedrijfsleven komen en daarom is een grote  staat niet alleen een bedreiging voor onze vrijheid, maar ook voor de economie. Zo luidt de inmiddels overbekende klacht van conservatieven dat de staat, de verzorgingsstaat in het bijzonder, te groot is geworden. Zijlstra pleit daarom voor  ‘zware bezuinigingen en grote hervormingen’  om de staat kleiner te maken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ongevraagd advies: Links & Conservatief

, door

Zoals ik laatst ook al schreef is er een flinke discussie ontstaan over de mogelijkheid van ‘linkse samenwerking’ tussen GroenLinks, D66 en de PvdA. Tot nu toe was de argumentatie vrij negatief: de SP dat is maar een conservatieve partij daar hebben de progressieven van GroenLinks en D66 niets mee en de Timmermannen binnen de PvdA zouden er ook niks mee mogen hebben. Het is een sterk anti-SP verhaal. In de Volkskrant werd een ander perspectief gegeven door Dick Pels en Josse Voogd:

[Progressief en conservatief links] trekken verschillende groepen kiezers aan. Kiezers met andere prioriteiten, maar vooral andere leefstijlen, wereldbeelden en woonplekken. Een gezamenlijk links blok, van SP tot D66, kan nooit al die groepen tegelijk bedienen en zal dan ook geen meerderheid behalen. Een alliantie van GroenLinks, D66 en het progressieve deel van de PvdA zou echter met enig geluk de grootste partij van Nederland kunnen worden. Voor de SP is er veel ruimte op het grote sociaal-conservatieve speelveld, dat nu grotendeels door rechts wordt ingenomen. De SP moet haar sociale conservatisme dus niet ontkennen maar juist koesteren. Zij is in staat om kiezers van de PVV terug te halen in het sociale kamp. Een links blok over de volle breedte schrikt deze kiezers af. Hetzelfdegeldt ter rechterzijde voor kiezers die twijfelen tussen VVD en D66.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rechts hervormen

, door

Een gastbijdrage van Tom van Doormaal met een bespiegeling over rechts hervormen. De derde dinsdag van september nadert met rasse schreden: wat gaan we nu doen? Opzich is het beeld van Cameron opwekkend: maar gaat dat ook bij ons lukken zo vraagt van Doormaal zich af?

Met alle drukte over de gedoogsteun van de PVV voor een “rechts” kabinet, raak ik nu ook over het begrip rechts een beetje in de war. ‘Rechts’ was toch behoudend, bij de verdeling de rijken ontzien en de kleine man pakken, ruimte geven aan de vrije markt en de overheid verkleinen?

De derde dinsdag in september verschijnt aan de horizon. Wat staat er in het pakketje A-viertjes dat de Koningin gaat voorlezen? Veel spannends kan het niet zijn. Een nieuwe regering zal vermoedelijk nog niet op het bordes hebben gestaan en Balkenende c.s. mogen alleen op de winkel passen. De begrotingen zullen dus ambtelijk zijn: pijnlijke besluiten mogen immers niet.

Crisis

Er is of was een economische crisis in de wereld. Sinds de vorige crisis van 1929 weten we dat de overheid dan geld moet uitgeven, om de binnenlandse vraag in stand te houden. Dat recept is ook over de gehele wereld gevolgd. Maar de hypothekencrisis lijkt hierdoor een schuldencrisis te worden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rechtse regering versus linkse steden

, door

De Amerikaanse journalist Bill Bishop schreef het boek The Big Sort. Hierin betoogt hij dat de Verenigde Staten politiek sorteren: mensen met dezelfde politieke ideeën gaan bij elkaar wonen omdat die ideeën ook weerslag hebben op wat ze willen van hun leefomgeving. De één wil graag in een nette, rustige buurt wonen, de andere in een levendige met veel uitgaansmogelijkheden om de hoek. Bishop heeft rond de presidentsverkiezingen een tijdje geblogd voor Slate (zeer lezenswaardig) en in één post liet hij zien dat je op basis van een foto al kon zeggen of een buurt vooral Republikeins of Democratisch stemde.

Bishop zegt ook dat dat een probleem is: waar mensen met dezelfde ideeën bij elkaar zitten, krijg je groepsdenken en dat leidt tot polarisatie. Door het Amerikaanse districtensysteem gaat dan een vicieuze cirkel optreden: conservatieve districten kiezen conservatieve besturen die besluiten nemen die progressieve bewoners tegen staan, waardoor ze uiteindelijk wegtrekken en het gebied nog conservatiever wordt. Het omgekeerde gebeurt in progressieve gebieden. Bekend is de combinatie van het progressieve Los Angeles en het zeer conservatieve forenzengebied ten zuiden ervan, Orange County, thuishaven van Richard Nixon.

Ook in Nederland treedt dit effect op. Denk aan het progressieve bolwerk Amsterdam en het aangrenzende PVV-bastion Almere. Door het politieke systeem is het wat minder sterk dan in de Verenigde Staten, maar je hoort PVV-politici vaak praten over mensen die zijn “weggevlucht” uit Amsterdam, terwijl zelfs nu de huizenmarkt in de hoofdstad niet zodanig is dat er sprake lijkt van een stad die leegloopt. Voor elke PVV-stemmer die wegtrekt, staan twee D66- of GroenLinks-stemmende young professionals uit de creatieve sector klaar om de bakfiets in de schuur te zetten en zonnepanelen op het dak te monteren.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Volgende