Kunst op Zondag | Draaimolen

De zon komt op, de zon gaat onder. Je reinste nepinformatie. Niet het jojoën van de zon bepaalt onze dagindeling, maar het draaien van de aarde. En omdat die een bol is, wordt de zogenaamde opkomst en ondergang van de zon niet overal ter wereld op hetzelfde tijdstip beleefd. Het is een geschiedenis die zich herhaalt. We denken dat we voortgaan, anderen menen dat we stilstaan, er zijn zelfs mensen die denken dat we achteruitgaan, maar we draaien natuurlijk in een cirkeltje rond. Tot zover het idee van het leven als mallemolen. Daar schreven we acht jaar geleden al over, maar het kan geen kwaad om er, kringloopindachtig, weer op terug te komen. Er was twee jaar geleden nog een stroomloze draaimolen in Nederland te zien. Ik vermoed dat zoiets niet meer kan. Bij ‘draaimolen’ denken we meteen aan het plezier op kermissen en zomerfestivals. Even er lekker uit en lol maken om weer opgeladen naar het werk te gaan. Een rare scheiding, goed voor de economie van burn out-coaches. Joana Vasconcelos zette directiestoelen eens op een andere manier bij elkaar en jawel, dat werd een vrolijk stukje teambuilding. Zonder de anderen valt er immers geen lol te maken. Joana Vasconcelos – Meeting Point, 2000. https://www.youtube.com/watch?v=plqI8zyvtZc Wil je een ander echt ontmoeten of even zonder stress iets bespreken, stap dan in de draaimolen van Carsten Höller. Twee aan twee vast geklonken en het ding gaat zo traag dat je een kwartier lang er niet uit kan. Ben je in je eentje ingestapt, ook goed… Carsten Höller - RB Ride, 2007. https://www.youtube.com/watch?v=Cf_iJ2GdXCc Nuno Pimenta legde een paar winkelwagentjes aan de ketting. Niet op de gebruikelijke manier voor de supermarkt, maar vastgebonden aan een lantaarnpaal. En zie…. “Door het tegengaan van de bewegingsvrijheid die deze karren normaal gesproken kenmerkt (ironisch genoeg in cirkels bewegend) worden we eraan herinnerd dat het consumentisme ons nergens heen brengt... of (op zijn best) terug naar ons uitgangspunt” zegt Nuno Pimenta. Nuno Pimenta – Merry-go-round, 2013. Als mijn moeder nog zou leven en mij in die karretjes zag spelen, zou ze zeggen: 'Ach gek, je moest jezelf eens zien…' In Amersfoort kan dat. Tot 29 augustus in kunsthal KAde: Mirror | Mirror, een tentoonstelling die reflecteert op spiegels. Centraal staan werken van Jeppe Hein (Denemarken) van wie ook ‘Mobile Mobile’ is te bewonderen. Of bewonder je meer jezelf? Jeppe Hein - Mobile, mobile, 2010. Maar nu wat serieuzer. Ter gelegenheid van het tienjarig jubileum kreeg het UWC Maastricht een kadootje van kunstenaar Nadim Karam. Omdat “Maastricht de stad is waar in 1991 de basis voor dialoog tussen landen is vastgelegd, resulterend in het Verdrag van Maastricht". En omdat “door de jaren heen meer dan 25 studenten afkomstig uit dezelfde regio als Karam met een speciale een studiebeurs een opleiding aan UWC Maastricht kunnen volgen.” De sculptuur bevat wel een waarschuwing. Kijk naar de Brexit-discussie of naar de EU zelf: de dialoog aangaan is mooi, maar moet niet het doel op zich zijn. Anders gezegd: je kan blijven praten tot je een ons weegt, maar pas op dat ‘democratieën zichzelf niet in dialoog verliezen’. Nadim Karam - Politics of Dialogue: The Merry Go Round, 2019. https://www.youtube.com/watch?v=3HQW9hh72o0 Terzijde (wat RTL Boulevard kan, kunnen wij ook): het UWC (United World College) heeft wereldwijd vestigingen. De vestiging in Wales krijgt de komende twee jaar ‘onze’ prinses Alexia over de vloer. En laten ze daar nou ook werk van Nadim Karam hebben staan. Twee beelden uit de serie ‘Stretching thoughts’, die in 2015 op de Shanghai Sculpture Biënnale stonden, werden in 2016 geschonken aan het UWC Atlantic Wales. ‘Standing’ werd omgedoopt tot ‘Shepherd’ en de zittende figuur gaat nu door het leven als ‘Thinker’. Volgens Karam “als weerspiegelingen van de toewijding van de Welshe instelling aan fantasierijk denken en wereldburgerschap.” Tot slot – het bezoeken waard: Triënnale Brugge 2021, nog tot 24 oktober. Dertien installaties, waaronder de draaimolen ‘Dans Macabre’ van Hans op de Beeck. Te zien op het Sint Maartenplein, bij de Sint Walburgakerk. Ook bij de zuiderburen: De Carrousel, een mobiel openluchttheater met een draaiend podium, dat tot 26 december 2021 op drie locties in en rond de stad Antwerpen zal staan,  biedt een programma met theater, dans, muziek, woordkunst en comedy. Met de preventiemaatregelen rond Covid in het achterhoofd, kan het publiek alleen of in bubbels van twee plaatsnemen in een loge. Oh ja, die Covid… Voor het eerst sinds 17 juni weer meer dan duizend positieve tests. We denken dat we voortgaan, anderen menen dat we stilstaan, er zijn zelfs mensen die denken dat we achteruitgaan, maar we draaien natuurlijk in een cirkeltje rond.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Kunst op Zondag | Mallemolen

In de vorige Kunst op Zondag lag het accent op de dood. We keren terug naar het leven, dat ooit in een flauw liedje werd omschreven als een mallemolen.

Dat is het leven natuurlijk ook. Alles draait immers om rotatie, cycli en wervelingen. Nu maakt dat het leven nog niet tot een gekkenhuis. In essentie draait het hierom: wij denken zozeer dat alles om óns draait, dat we sinds mensenheugenis vasthouden aan de misvatting dat de zon op komt en weer onder gaat. Te mal voor woorden.

De mallemolen intrigeert. Als de carrousel waar we plezier beleven aan op palen gespietste paardjes. Als cycli van turbulente tijden. Als symbool van “kritiek op wat voor effect de menselijke beschaving op de natuur heeft?”, vraagt het Gemeentemuseum in Den Haag bij Carrousel (1988) van Bruce Nauman.

We hebben het zo druk, dat we aan elkaar voorbij gaan.

Dat symboliseert Olaf Mooij met “Mallemolen van deze tijd”, in 2002 op een rotonde in Enschede geïnstalleerd.

Kijktip: De rotonde in Nederland en over heel de wereld als een mallemolenmuseum.

Carsten Höller maakt sinds 1988 carrousels. Door snelheid en richting te veranderen van de Mirror Carrousel (2005), raken toeschouwers gedesoriënteerd en in verwarring.
cc Flickr amymyou's photostream Carsten Holler Singing Canaries Mobile and Mirror Carousel

Gefascineerd door oerkrachten als water en wind, wil Kees Machielsen die eigenzinnige en grillige bewegingen “vangen”. Op zijn website legt hij uit: “De behoefte om ‘grip’ te krijgen op deze oerkrachten en dit energiegeweld drijft mij tot het maken van beeldende kunst”.
Kees Machielsen – Carrousel (2010).
© Kees Machielsen Carrousel

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.