Pro-Poetin opwekking in Bulgarije

Als de EU na de komende verkiezingen naar rechts afbuigt is dat mede te danken aan de invloed van hardnekkig conservatief-nationalistische stromingen in de oostelijke lidstaten. In Slowakije werd de liberale presidentskandidaat Ivan Korcok verslagen door Peter Pellegrini, een bondgenoot van de populistische premier Fico. Bij de Poolse lokale verkiezingen kreeg de uiterst conservatieve PiS opnieuw de meeste stemmen, al heeft dat geen directe invloed op de vorig jaar tot stand gekomen liberale regering-Tusk. In Hongarije krijgt Viktor Orbán een nieuwe uitdager in de persoon van ex-Fidesz man Peter Magyar. Hij wist afgelopen weekend tienduizenden op de been te brengen in protest tegen corrupte praktijken van de zittende regering. Maar het is de vraag of hij Orbán kan verslaan. En of hij in de ogen van de oppositie als centrum-kandidaat wel voldoende afstand neemt van zijn oude partij. In Bulgarije is de brede coalitie van de centrum-rechtse GERB partij met een verbond van progressieve anti-corruptie partijen gevallen. Dat betekent dat er tegelijk met de Europese verkiezingen opnieuw parlementsverkiezingen zijn uitgeschreven, voor de zesde keer in drie jaar. Vertrekkend premier Nikolai Denkov waarschuwt voor Russische inmenging. Denkov, die de Bulgaarse regering minder dan een jaar leidde, zei dat hij tijdens zijn ambtstermijn zowel de corruptie als de Russische inmenging probeerde te bestrijden, omdat deze ‘met elkaar verbonden zijn’. In een interview met Politico zegt hij: 'We mogen onze ogen hiervoor niet langer sluiten.' Tot nu toe zijn volgens hem de justitiële autoriteiten te laks geweest in de aanpak van pro-Russische groepen die op allerlei manieren onrust veroorzaken in het land. Hij wijst met name naar de ultra-nationalistische partij Vazrazhdane (Opwekking) van Kostadin Kostadinov. In de polls staat de partij op de derde plaats na GERB en Denkov's progressieve coalitie PP-DB. Vazrazhdane heeft nu 37 zetels in de Bulgaarse parlement. De partij is openlijk op de hand van Rusland, tegen de EU, tegen de NATO en tegen steun aan Oekraïne. Bij de vorming van de nieuwe regering vorig jaar juni sprak een wooradvoerder van een 'coup door de CIA' Slechts 30% van de Bulgaren beschouwt Rusland als een bedreiging, en nog veel meer mensen maken zich zorgen over de stijgende inflatie en mogelijke economische zorgen over de invoering van de euro, een vooralsnog in de ijskast gezet plan van de vorige regering. Een petitie van Vazrazhdane om een referendum over de invoering van de euro te houden kreeg 604,000 handtekeningen. Vorig jaar werd de partij beschuldigd van antisemitisme na een nazistische aanval op de joodse politicus en Kremlin-criticus Solomon Passy en de vernielingen die werden aangericht bij een brouwerij van joodse eigenaars die hadden laten weten hier niet van gediend te zijn. In navolging van Poetin stelde de partij voor ook in Bulgarije kritische media en activisten te beboeten als er sprake was van financiering uit het buitenland. In februari bracht een delegatie van Vazrazhdane een bezoek aan de Academie van het Russische Ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou. De Bulgaren dat ze ook in Hongarije waren geweest en op het punt stonden naar Moldavië te gaan en dat ze “partnerschappen over de hele wereld aan het opbouwen waren”. De liefde voor Rusland is in Bulgarije niet alleen te vinden bij de neo-fascisten van Vazrazhdane. President Rumen Radev van de Bulgaarse socialistische partij had zich al eerder kritisch uitgelaten over een vorige pro-westerse regering onder leiding van Kiril Petkov en de wapenleveranties van deze regering  aan Oekraïne. Hij keerde zich ook tegen een mogelijk NAVO-lidmaatschap van Oekraine. Tegen de Oekraïense president die vorige zomer in Sofia op bezoek kwam en om wapenhulp vroeg zei hij: “Er is geen militaire oplossing voor dit conflict”, en “steeds meer wapens zijn geen oplossing”, Zelenski reageerde woedend: “God verhoede dat jou dezelfde tragedie zou overkomen, en dat jij in mijn schoenen zou staan”, zei hij. “Als mensen met dezelfde waarden je dan niet helpen, wat zou je dan doen? Zou jij dan zeggen: ‘Poetin, neem maar een stuk Bulgaars territorium?’ Neen, als een echte president zou jij natuurlijk niet toestaan dat iemand anders jouw onafhankelijkheid in het gedrang brengt.”

Foto: Jonathan Cutrer (cc)

Macedoniërs tegen de gokindustrie

Het begon een aantal jaren geleden in de buurt van Tetovo, de streek waar de Albanese minderheid van Noord-Macedonië woont. De Anti-gokbeweging ontstond uit onvrede over de gestage uitbreiding van het aantal gokhallen tot in de kleinste dorpjes. Xhemal Abdiu, jeugdwerker in Mala Rechica, kende het verwoestende effect van gokken op jonge levens. Hij schaarde zich bij het protest tegen de zoveelste gokhal in zijn dorp en tilde de beweging naar het landelijk niveau. De voornaamste eis van de beweging is een verbod op de vestiging van gokbedrijven binnen een straal van 500 meter van scholen en andere centra waar veel kinderen komen. De regering van Noord-Macedonië reageerde positief en verwerkte de eis in een nieuw wetsontwerp ter beteugeling van de gokverslaving. Maar ‘lakse regelgeving, Oostenrijkse bedrijven en het wetgevingscircus staan in de weg’, schrijft de onderzoeksjournalist David Ilieski. Het is de vraag of de nieuwe wet nog voor de aanstaande verkiezingen door het parlement geloodst kan worden. Zondag kiest Noord-Macedonië een nieuwe president, in mei volgen parlementsverkiezingen.

Gezien de hoge concentratie van scholen en casino’s in dorpen en steden zou het verbod, dat de Anti-Gokbeweging eist en dat nu in een wetsontwerp staat, in theorie honderden casino’s kunnen dwingen geheel te sluiten of naar locaties buiten de stad te verhuizen. Daar was niet iedereen even blij mee. Met de huidige regeringscoalitie van de socialistische SDSM en de partij van de Albanese minderheid DUI zag Abdiu nog wel goede vooruitzichten voor de vereiste strengere regels voor de gokindustrie. In Mala Rechica behaalde de beweging een overwinning met het annuleren van het geplande nieuwe casino. Op landelijk niveau kregen ze steun van Albanese parlementariërs die het voorbeeld van anti-gokverslagingswetgeving uit de buurlanden Albanië en Kosovo wilden volgen. Er zijn echter twee onzekere factoren. Ten eerste heeft de staat Noord-Macedonië zelf baat bij de inkomsten uit de gokindustrie. In 2022 verdiende de staat 88 miljoen euro aan belastinginkomsten uit deze groeiende bedrijfstak. En ten tweede is het de vraag hoe sterk de invloed van de industrie is op het wetgevingsproces.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Bundesministerium für europäische und internationale Angelegenheiten (cc)

Balkanlanden nog langer in de wachtkamer

Ze zijn toch maar naar Brussel gekomen, de leiders van Servië, Noord-Macedonië en Albanië. Even dreigde de EU-Balkantop gisteren in het water te vallen toen Aleksandar Vučić (Servië) Edi Rama (Albanië) en Dimitar Kovačevski (Noord-Macedonië) aankondigden thuis te blijven uit protest tegen Bulgarije dat buurland Noord-Macedonië nog steeds afwijst als kandidaat-lid. Bulgarije heeft al jarenlang een geschil met Noord-Macedonië over geschiedenis, taal en identiteit en blokkeert de toetredingsonderhandelingen zo lang het buurland niet voldoet aan een aantal vergaande eisen. Daaronder de erkenning dat de taal van de Macedoniërs niet meer is dan een Bulgaars dialect. Van een Macedonische minderheid in Bulgarije willen de Bulgaren ook niets weten. Dit voorjaar leek er schot te zitten in de zaak na het aantreden van een nieuwe regering in Bulgarije onder aanvoering van de westers georiënteerde liberale premier Kiril Petkov. Maar Petkov is deze week al weer afgetreden nadat het parlement met nipte meerderheid een motie van wantrouwen tegen zijn regering aannam.

De blokkade van Bulgarije tegen toetredingsonderhandelingen van buurland Noord-Macedonië is misschien moeilijk te volgen voor de nuchtere, pragmatische West-Europese blik. Maar de jarenlange blokkade van Griekenland tegen toetreding van het land puur en alleen vanwege de naam Macedonië heeft ons eerder al laten zien dat etnische en culturele kwesties in de regio kunnen leiden tot hoog oplopende conflicten. In Griekenland heeft toenmalig premier Alexis Tsipras van de linkse beweging Syriza in 2019 voor de doorbraak gezorgd. Het is de vraag of die er ooit zou zijn gekomen onder een conservatief nationalistisch bewind. Zo moet de regering in Skopje vrezen voor de herhaling van een ellenlang conflict over symbolische aangelegenheden als Petkov’s val leidt tot de terugkeer van de conservatief Boyko Borissov als premier van Bulgarije.

Foto: kosta korçari (cc)

Honderd jaar geleden aan het front op de Balkan

RECENSIE - Over de Balkan is in het Nederlands niet zo heel veel geschreven. Nederland heeft eeuwenlang nauwe betrekkingen onderhouden met het Osmaanse Rijk, maar de Balkan – als er al niet omheen werd gevaren – was niet meer dan wat zich onderweg naar Constantinopel of Smyrna bevond. Er was in het verleden weinig belangstelling voor dit gebied. Er bestaat dan ook nauwelijks iets wat voor de geschiedschrijving over de Balkan als bron bruikbaar zou kunnen zijn. Een uitzondering vormen de reportages die A. Den Doolaard in diverse Nederlandse kranten schreef over de “Macedonische vrijheidsstrijd” en de verslagen in boekvorm van majoor Lodewijk Thomson en kolonel Willem de Veer over de Nederlandse vredesmissie in Albanië in 1913-1914. In dit rijtje past ook Met Bulgaren en Montenegrijnen van Jan Fabius, dat onlangs werd heruitgegeven door Skanderbeg Books en hier wordt besproken door gastauteur Raymond Detrez.

Oorlogscorrespondent

Jan Fabius trok bijna honderd jaar geleden in de Eerste Balkanoorlog niet als militair naar de Balkan, maar als oorlogscorrespondent. Met Bulgaren en Montenegrijnen bevat brieven die Fabius naar Nederland stuurde van het Bulgaarse front bij Adrianopel (Edirne) en het Montenegrijnse front bij Skoetari (Shkodër in Noord-Albanië). In beide gevallen verliet Fabius het front vόόr het moment suprême waarop hij had zitten wachten: de inname zelf van de belegerde steden. Overigens moesten zowel Bulgaren als Montenegrijnen, nadat ze zich ten koste van ontelbare mensenlevens van respectievelijk Adrianopel en Skoetari hadden meester gemaakt, die steden naderhand in de uitvoering van de internationale vredesakkoorden weer afstaan, in het eerste geval aan de Turken, in het tweede aan de Albanezen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Jerry "Woody" (cc)

Kentekenplaten leiden tot nieuwe spanningen op de Balkan

In Kosovo zijn afgelopen zaterdag overheidsgebouwen in brand gestoken. Serviërs blokkeren wegen bij de grens. De Kosovaarse politie is paraat. De oplaaiende spanningen tussen de Servische minderheid en de regering in Pristina hebben te maken met kentekenplaten voor voertuigen.  Servië verzet zich nog steeds tegen elk teken van een onafhankelijk Kosovo. Kosovaren zijn daarom verplicht een tijdelijk Servisch nummerbord op hun auto aan te brengen als ze de grens willen passeren. Nu heeft Kosovo, na het verstrijken van de geldigheid van tot nu toe gebruikte VN-kentekenplaten, een eigen registratie van voertuigen ingevoerd en vervolgens een vergelijkbare maatregel getroffen voor Servische automobilisten. Zij moeten nu ook ad €5 een tijdelijk Kosovaars nummerbord kopen. De premier van Kosovo, Albin Kurti, heeft aangedrongen op wederzijdse erkenning van elkaars nummerborden. De Kosovaarse Serven hebben echter aangekondigd de blokkade voort te zetten totdat de regering de nieuwe maatregel weer intrekt. Ze worden aangemoedigd door de Servische president Alexander Vucic die sprak over een ‘criminele actie’ en verdere onderhandelingen in EU-verband afhankelijk maakte van terugtrekking van de Kosovaarse politiemacht bij de grens.

De buurlanden van Servië op de Balkan, de Europese Unie en de NAVO moeten erkennen dat Aleksandar Vucic een groeiende bedreiging vormt voor de vrede in de regio, en ze zouden een verenigd front moeten smeden om hem te stoppen’, schrijft Jasmin Mujanovic in een opiniebijdrage voor Balkan Insight. Onlangs zagen we al de spanningen in Montenegro over een klooster in Cetinje dat als bezit geclaimd wordt door de Servisch Orthodoxe kerk. Nadat de autoriteiten toestemming hadden gegeven aan de niet-erkende Montenegrijnse orthodoxe kerk om de kerk van het klooster in te wijden kwamen Servisch-gezinde Montenegrijnen in actie om dat te verhinderen. Zowel hier als in het voortdurende conflict over de ruimte voor de Servische republiek in Bosnië-Hercegovina spelen de irredentistische ambities van de Servische president een grote rol, meent Mujanovic. De ‘Groot-Servië’-gedachte van de laatste leider van het voormalige Joegoslavië, Milosevic, is nog altijd niet verdwenen. 

Foto: Travelbusy.com (cc)

Bulgarije wacht moeilijke coalitievorming

Het armste EU-land ging zondag naar de stembus. Ondanks de massale protesten van afgelopen zomer tegen zijn corrupte regering wist premier Boyko Borissov (GERB) weer de meeste stemmen te winnen, al leed hij een fors verlies. Dat lijkt deels toe te schrijven aan een succesvolle mediacampagne waarin de premier vooral via de sociale media tot in de meest verafgelegen dorpen handenschuddend te zien was met beloftes om voor werk te zorgen. Maar het heeft ook te maken met het cliëntelisme van zijn partij die aan de basis veel mensen aan zich weet te binden. Daarnaast weet Borissov zich gesteund door zijn partijgenoten in Brussel in de Europese Volkspartij (EPP), wat hij natuurlijk graag aan zijn kiezers laat weten. Terwijl hij volgens zijn critici juist met EU-subsidies sjoemelt zijn er -anders dan bij zijn Hongaarse collega Orban- nog geen bekeringspogingen gedaan van de kant van de Europese christendemocraten.

Bekend van tv

Borissov dankt zijn “overwinningsnederlaag” ook aan een verdeelde oppositie. Naast de Socialistische Partij zijn er enkele nieuwkomers die de stemmen hebben verdeeld. De grootste is de nieuwe partij van talkshow-host, zanger en cabaretier Slavi Trifonov die met een sterk anti-overheid sentiment de tweede in grootte werd, nog voor de socialisten. Ook Democratisch Bulgarije (gelieerd aan de Europese Groenen) van de voormalige minister van Justitie Hristo Ivanov won met zijn strijd tegen de corruptie. Ivanov zette afgelopen jaar een massale beweging in gang nadat hij door agenten van de staatsveiligheidsdienst was verwijderd van het strand bij de villa van een bekende tycoon en steunpilaar het regime.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: © Sargasso logo Goed volk

Goed volk | Martenitsa

ACHTERGROND - Deze blog is in zekere zin een vervolg op mijn verhaal van 23 november j.l. over spijkerbomen. Deze zijn een variant op koorts- of lapjesbomen, waarin lapjes of kledingstukken van een zieke worden gehangen in de veronderstelling dat de boom de ziekte overneemt en absorbeert. Met noemt dit verschijnsel ‘sympathie’, van het grieks sumpatheia (gelijke gewaarwording of stemming). ‘Sympathie’ slaat in dit verband op een veronderstelde kracht die maakt dat het één in het verborgene invloed uitoefent op het ander.

Maar dit verschijnsel kan ook omgekeerd worden aangewend. Wat gedacht van wollen of katoenen poppetjes of touwtjes die in de maand maart in een bloeiende bloesemboom worden gehangen in de veronderstelling dat de kracht van de bloei en daarmee de vruchtbaarheid en warmte van de lente overgaat op deze voorwerpen? Andersom komt ook voor: het voorwerp wordt aan een boom gehangen in de veronderstelling dat deze hierdoor vruchtbaarder wordt en bijvoorbeeld meer appels of peren zal voortbrengen.

Het maartfeest

Dat is wat gebeurt tijdens een Bulgaars folkloristisch feest dat ‘Martenitsa’ (van mart, Bulgaars voor ‘maart’) heet. Martenitsa komt voor in meerdere landen van Oost-Europa en de Balkan, met name in Roemenië (Mărtisor), in Servië (in Bosilegrad en Dimitrovgrad, waar veel Bulgaren wonen) en in Macedonië. Ook in Albanië en in Griekenland, maar ik beperk mij hier om praktische redenen tot Bulgarije.

Foto: Jens Best (cc)

Bulgarije in de greep van de maffia

ELDERS - In Bulgarije houden de dagelijkse demonstraties tegen de regering aan.

Alle aandacht in Europa gaat dezer dagen uit naar de opstand van de bevolking van Wit-Rusland tegen dictator Loekashenko. Ondertussen blijven de al twee maanden durende demonstraties  in EU-lidstaat Bulgarije tegen premier Boyko Borissov enigszins onderbelicht. Borissov, geliëerd aan de EPP, de Europese Volkspartij (dus aan Commissievoorzitter Von der Leyen en bondskanselier Merkel), wordt er van beschuldigd dat hij het land in handen heeft gegeven van de maffia. De premier probeert met grondswetswijzigingen de kritiek op zijn regering weg te nemen. Hij is vastberaden aan te blijven en kwalificeert op zijn beurt de oppositie als maffia. ‘De maffia wil dat ik aftreed, maar dat ga ik niet doen’, zei hij deze week bij een bezoek aan een nieuw kinderziekenhuis.

De kritiek van de demonstranten richt zich op een veelvoud aan gevallen van corruptie. Zo was er in juli de ophef over het gebruik van de staatsveiligheidsdiensten voor de bescherming van het particulier eigendom van oligarchen. Die gebruiken volgens de critici, waaronder ook Borissov’s grootste vijand, de sociaaldemocratische president Rumen Radev, tevens de rechterlijke macht naar believen voor het uitvechten van hun onderlinge conflicten. De demonstranten eisen daarom ook het aftreden van Ivan Gershev, het hoofd van de Openbaar Ministerie.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: European People's Party (cc)

Bulgarije: strandbezoek leidt tot massale demonstraties

ELDERS - Een nieuwe golf van demonstraties tegen onrecht en corruptie. Politieke kopstukken vechten elkaar de tent uit.

Een video van Hristo Ivanov, leider van de oppositiepartij ‘Da Bulgaria‘ was voor democratische en liberale Bulgaren aanleiding voor dagenlange massale demonstraties waarin het aftreden van de regering Borissov werd geëist. Ivanov voer met een bootje naar het Zwarte Zee strand bij het huis van Ahmed Dogan, een invloedrijke, controversiële politicus, voormalig leider van de Turkse minderheidspartij, goed bevriend met premier Bojko Borissov en met zakenman en mediatycoon Delyan Peevski. Nadat Ivanov op dit legaal openbare strand een Bulgaarse vlag had geplant werd hij in de kraag gegrepen door agenten van de Bulgaarse veiligheidsdienst NSO. Ivanov filmde alles en dat werd de druppel voor vele toch al langer ontevreden Bulgaren om in actie te komen. Dat een machtige elite de veiligheidsdienst gebruikt om het eigen bezit te beschermen (ook Peevski profiteert van de NSO) tekent volgens de demonstranten de corrupte staat waarin het land zich bevindt.

President Rumen Radev, die als lid van de socialistische oppositie nogal eens botst met de conservatieve premier Borissov, nam onmiddellijk afstand van de inzet van de veiligheidsdienst. Dat bracht een van zijn persoonlijke vijanden, de openbaar aanklager Ivan Geshev er toe de politie opdracht te geven het bureau van de president te doorzoeken. De ambtelijk secretaris en een adviseur werden aangehouden en beschuldigd van onder meer valselijke beïnvloeding. Radev was eerder ook al eens door de politie afgeluisterd.

Foto: IISG (cc)

‘Migratie is de revolutie van onze tijd’

ELDERS - Oost-Europa loopt leeg. Dat verhoogt de spanningen binnen de EU tussen oost en west.

De Hongaarse premier Viktor Orbán voert een niets ontziende campagne tegen immigranten. Hongarije is  een ‘migratievrije zone’, volgens Orbán die daarmee zondag de verkiezingen hoopt te winnen. Maar net als alle voormalige sovjetsatellieten in Oost-Europa heeft ook Hongarije te kampen met het groeiende aantal vooral jongere, hoger opgeleide burgers die vertrekken. Omdat ze in eigen land geen perspectief meer zien. Emigratie is een groter probleem dan de opvang van immigranten die toch niet in het land willen blijven.

‘Migratie is de revolutie van onze tijd’ volgens de Bulgaarse politicoloog Ivan Krastev. En dat slaat dan zowel op immigratie als emigratie. In zijn boek After Europe beschrijft hij de huidige Europese crisis vanuit de invalshoek van landen die nog niet zo lang geleden de overgang hebben meegemaakt van communisme naar kapitalisme. In een interview voor een Bulgaarse website (vertaald door 360 Magazine €) zegt hij dat Oost-Europeanen de huidige ontwikkelingen in Europa met grote ongerustheid, zelfs angst, volgen. De gevolgen van een desintegrerende maatschappij zijn nog niet vergeten. Oost-Europeanen zijn over het algemeen sterk pro-Europa. Maar ze zijn tegelijkertijd het meest pessimistisch over de kans dat de EU zichzelf uit de crisis kan redden. En daarbij spelen zichtbare demografische ontwikkelingen een grote rol.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende