Geen verwijtbare fouten bij Tristan van der V.

De commissies en inspecties zijn er uit: er is veel voor verbetering vatbaar, maar er zijn geen verwijtbare fouten geconstateerd in de begeleiding en behandeling van Tristan van der V. De Onderzoeksraad voor Veiligheid en de Inspectie voor de Gezondheidszorg stellen nergens in hun rapporten expliciet dat het drama in Alphen voorkomen had kunnen worden. Ook bij de voorgestelde verbetermaatregelen wagen de onderzoekers zich niet aan de stelling dat de samenleving daardoor gevrijwaard zal zijn van zulke calamiteiten. Tot zover, wat er niet in de rapporten staat. Wat er wel staat zal herkenbaar zijn voor iedereen die bij politie of in de zorg werkt. De algemene conclusie in een notendop: het systeem klopt, maar het werkt soms niet goed genoeg, ten gevolge van prioriteitenstellingen en administratieve en protocollaire onvolkomenheden.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Was drama Alphen te voorkomen?

, door

De Telegraaf is er vandaag stellig over. En ook het ooit degelijke Het Parool wist het gisteren zeker: als de politie niet had liggen slapen, was het schietdrama in Alphen a/d Rijn voorkomen. In de nasleep van door mensen veroorzaakte drama’s is het begrijpelijk dat er naar schuldigen wordt gezocht, maar dat geeft journalisten en onderzoekers nog geen vrijbrief om bokkesprongen te maken met causaliteit.

De redenering is als volgt: zeven mensen hadden nu nog geleefd als Tristan van der Vlis zijn geweer niet had leeggeschoten als hij geen geweer had aangeschaft, als de politie zijn vergunning niet had geblokkeerd, als de politie wist van zijn psychiatrisch verleden als de politie maar goed in zijn eigen papierstapel had gekeken en het bericht had gevonden dat Van der Vlis in 2006 gedwongen was opgenomen in een kliniek.

In een ideale wereld, kom je met zo’n verklaring weg.Achteraf is het causale pad makkelijk te construeren. Maar draai je het tijdspad om en kom je in de echte wereld, dan ziet het beeld er anders uit. Op ieder beslismoment is niet sprake van één vaststaande mogelijkheid om verder te gaan, maar van meerdere. Misschien had de betreffende agent wel het bericht gevonden over de opname in de kliniek, maar vond hij die niet relevant. Niet zo’n gekke gedachte, omdat in Nederland dit soort schietpartijen tamelijk uniek zijn. En ook al had Van der Vlis geen vergunning gekregen, wellicht had hij dan andere opties dan een legaal geweer overwogen – een mes, een illegaal vuurwapen, een explosief. Misschien had de jongeman uit frustratie een grotere daad willen plegen en was de schade nog groter geweest. Van der Vlis liet zich inspireren door Columbine. Misschien had hij zijn plan gewijzigd en was hij een kinderdagverblijf binnengelopen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dat omgeving Tristan niet ingreep, verbaast niet

, door

In de nasleep van het drama van Alphen wordt de vraag gesteld hoe het kan dat de radicalisering van Tristan van der V. niet eerder door zijn omgeving opgepakt werd. Daniël Wigboldus, hoogleraar Sociale Psychologie aan de Radboud Universiteit, is echter niet verbaasd.

’De Amerikaanse sociaalpsychologen John Darley en Bibb Latané hebben eind jaren zestig, begin jaren zeventig onderzoek gedaan naar de vraag wanneer mensen andere mensen helpen en wanneer niet. Ze hebben bijvoorbeeld een experiment gedaan waarbij iemand in een kamer een vragenlijst moest invullen en er rook onder de deur door kwam. Die persoon ging natuurlijk kijken wat er aan de hand was. Wanneer ze echter drie mensen in die kamer een lijst lieten invullen en die andere twee deden alsof er niks aan de hand was, dan bleef ook de persoon waar het om ging in de meeste gevallen zitten. Darley en Latané zochten verder uit hoe dat nou komt en hebben vastgesteld dat er vijf fasen zijn die een toeschouwer van een gebeurtenis doormaakt voordat hij of zij in actie komt.

Het gaat er ten eerste natuurlijk om of de persoon de gebeurtenis ziet. Stel: iemand krijgt op straat een hartaanval, dan kan het goed zijn dat veel voorbijgangers dat helemaal niet waarnemen. Maar stel dat je het ziet, dan komt de tweede vraag. Hoe interpreteer je wat je ziet? Krijgt de man die op straat ligt echt een hartaanval of is het een dronkenlap? Hier speelt de zogeheten ‘pluralistic ignorance’ een belangrijke rol. Wanneer je brand ziet en je hoort mensen schreeuwen, dan is het helder, daar is hulp nodig. Maar bij iemand als Tristan van der V. kan het goed zijn dat interpretatie veel lastiger was. Deed die jongen een beetje raar, er zijn zoveel jongens die vreemd doen en games spelen, of was hij echt gevaarlijk? Als mensen daar onzeker over zijn, gaan ze op anderen letten. Wat doen de anderen? Maar als iedereen onzeker is, doet niemand dus iets, omdat niemand een ander iets ziet doen. Dat is ‘pluralistic ignorance’.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.