Quote van de Dag: Spionage

[qvdd]"Het gaat om militaire spionage en de bestrijding daarvan moet je niet bij onderwijsinstellingen leggen. Als iemand aan alle vereisten voldoet om te worden toegelaten, wat moeten wij dan nog doen? Wij kunnen niet aan iemands oren zien of hij dan toch een risico vormt." Technische Universiteit Twente vindt dat universiteiten niet verantwoordelijk zijn voor het opsporen van buitenlandse spionnen. De AIVD stelde onlangs dat vooral de technische universiteiten doelwit zijn van allerlei spionnen, die zich voordoen als studenten en onderzoekers om informatie over biotechnologie, nanotechnologie en kernfysica door te spelen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

AIVD blijkt incompetent

Misschien is zo'n sticker een idee? (Foto: Flickr/Jinx!)

In Nederland, het land met het meeste aantal telefoontaps ter wereld, maakte een paar jaar geleden een ommezwaai. De AIVD zou vijf jaar na dato de persoon inlichten bij wie het afgeluisterd had. Goede zaak, dat zou het een stuk transparanter maken waar onze dienst allemaal mee bezig is, aangezien daar weinig toezicht op is.

Maar wie schetst vanochtend mijn grote verbazing bij het volgende korte nieuwsbericht: Minister Hirsch Ballin wil de regeling terugdraaien. De reden? “De AIVD had de grootste moeite om afgeluisterde mensen te traceren.” Pardon me? Een inlichtingendienst lukt het wel schijnbaar verdachte mensen op te sporen en af te luisteren, maar ze vijf jaar later terugvinden is te moeilijk?

Dit is zo patently absurd dat hier toch wel kamervragen over gesteld gaan worden, of is deze Kamer zo anti-privacy geworden dat hier niks meer mee gebeurt? Houdt u met mij de Kamer in de gaten?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Slecht daglicht

“Activisten die naar mijn mening een positieve maatschappelijke rol vervullen worden in een slecht daglicht neergezet. De brief geeft een weinig neutraal beeld en suggereert dat extreemrechts het juridisch gelijk aan haar zijde heeft.”

Jurist Floris Tas, die medewerkers van inlichtingendiensten en politie traint (en lid is van GroenLinks), verbaast zich over de brief waarin de AIVD waarschuwt tegen activisten van Anti Fascistische Actie (AFA). Volgens Tas past openbaarmaking van de brief niet in een rechtsstaat.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Polder Street Blues

Hieronder volgt een gastbijdrage van Marc van Gestel.

verhoorIn een slechts door een bureaulamp verlichte kamer van de Rijksrecherche staan een tafel en drie stoelen. Op een stoel zit Hans H. Hij was jarenlang in dienst van de AIVD en wordt ervan verdacht staatsgeheimen te hebben doorgespeeld aan De Telegraaf. Hij kijkt om zich heen en moet glimlachen. Uit alles – de kale bakstenen muren, de spiegelwand, de ouderwetse bandrecorder met twee microfoons – blijkt dat een stel rechercheurs met hulp van een paar doe-het-zelfwinkels uit alle macht hebben geprobeerd om een verhoorkamer uit Amerikaanse politieseries na te maken. Hij wedt met zichzelf dat achter de spiegelwand gewoon een betonmuur zit. Dan gaat de deur piepend open (hang- en sluitwerk van de Gamma, hoort Hans meteen) en komen rechercheur 1 en 2 de kamer binnen. Zij schuiven met veel stil acteren aan tafel.

“Zo,” zegt rechercheur 1. “Aflossing van de wacht.”
“Ja,” vult rechercheur 2 aan, “verhooruur nummero 6 alweer, met onze persoontjes als nieuwe verhoorders.”
Hans H. zwijgt.
Rechercheur 1 probeert het verhaal op gang te houden: “Ik zie in onze papieren dat je de eerste vier stellen rechercheurs huilend de kamer hebt doen uitvluchten, het volgende stel heeft tegen je bekend dat zij al jaren een piramidespel met de lief-en-leedpot van het politiebureau hebben gespeeld en het laatste stel heb je ingemaakt met strippoker.”
“Maar dat houdt vandaag dus op,” zegt nummer 2, terwijl hij een aantal objecten uit zijn zak haalt. “Wij zijn namelijk van de hoofdklasse van ondervragingsteams.” Hans kijkt nieuwsgierig naar de instrumenten die rechercheur 2 naast elkaar op tafel legt: een scalpel, een injectienaald, een potje vaseline, steriele gaasjes, rubberhandschoenen en een haak die nog door de Egyptenaren is gebruikt om uit overleden farao’s de hersens uit het hoofd te pulken. Hans kijkt bewonderend. Die laatste zag hij niet dagelijks.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Telegraaf: Schande, AIVD! (maar ook bedankt)

schande‘Journalistiek geschokt over inval AIVD-zaak’, kopte de NOS gisteren. ‘De Nederlandse Vereniging van Journalisten en het Genootschap van Hoofdredacteuren vinden het ongehoord in een democratie, dat een journaliste die gewoon haar werk doet, in haar eigen huis wordt overvallen door de overheid’. In dit geval is het een Telegraafjournaliste die gewoon haar werk doet. Opmerkelijk dat de Telegraaf vorig jaar – met dank aan info van diezelfde AIVD – de grootste kritiek had op het ‘aktivisties’ gedrag van voormalig Tweede Kamerlid Wijnand Duyvendak (ingebroken in het Ministerie van Economische Zaken in 1985), maar nu op de bres springt voor een journalist die staatsgeheimen in bezit heeft.

Dat het huis van een journalist ‘overhoop’ wordt gehaald, is natuurlijk uiterst dubieus. De aanleiding: journalist Jolande Van der Graaf publiceerde de afgelopen maanden samen met collega’s artikelen waarvoor zij informatie gebruikte die van de AIVD afkomstig was. In het geval van de gevoeligheden rond Irak pakte haar speurwerk in samenwerking met Joost de Haas goed uit. Als je dergelijke informatie gebruikt omdat het maatschappelijk belang boven alles gaat, is dat lovenswaardig.

Maatschappelijk nut

Minder sterk was misschien het betrekken van AIVD-stukken in een artikel over de Dalai Lama, al zijn Van der Graaf en Hans Kuitert zo slim geweest om de AIVD niet als bron te vermelden. Maar begin juni is bij de AIVD wel een belletje gaan rinkelen; hoe kan zulke informatie nu ‘op straat’ komen te liggen?

Vorige Volgende