DATA - In het nieuwe regeerakkoord staat het kinderpardon. Gerd Leers was tegen vanwege de vermeende aanzuigende werking. Een discussie die ook gevoerd werd bij het generaal pardon van 2007. Hier weer de cijfers voor de broodnodige feitelijke context.
Ik heb een pijl geplaatst bij de periode waarin het generaal pardon werd omgezet in een wet.
DATA - Wat kader bij de discussies over nivellering
DATA - Het veiligheidsbeleid in Nederland kost per hoofd van de bevolking 767 euro per jaar. En dan rekenen we de schade nog niet eens mee. Wat kost een beetje veiligheid nu eigenlijk?
Waarschuwing, dit wordt een postje met veel cijfers, maar dan wel over een onderwerp waar bijna iedereen zich druk over maakt: veiligheid. Er zijn statistieken genoeg, over aantallen slachtoffers, de ‘productie’ van politie en justitie, over leeftijd en herkomst van daders en slachtoffers. Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) heeft nu eens wat cijfers op een rij gezet. Een aantal opvallende zaken:
Ten eerste – goed, misschien niet zo verrassend – geven we steeds meer uit aan veiligheid.
In 2005 betaalden we 602 euro per hoofd van de bevolking aan veiligheid, terwijl er in topjaar 2009 per hoofd van de bevolking 777 euro werd betaald. In 2010 werd een daling ingezet naar 767 euro per hoofd van de bevolking – oftewel 12,7 miljard euro in totaal. Maar dat is niet alles.
Preventie
Verreweg het meeste geld, zo ongeveer de helft, gaat naar preventie. De post ‘preventie’ omvat vooral capaciteit van de politie die niet aan concrete productie is toe te schrijven, maar die bestaat uit aanwezigheid op straat (surveillance) en daarmee een preventief oogmerk heeft (naast het kunnen optreden als de politie daartoe aanleiding ziet); dat verklaart het hoge bedrag’, aldus een woordvoerder van het ministerie. Ook de aanschaf van sloten, alarminstallaties en camera’s valt onder deze noemer.
DATA - In de discussie over nivellering moet je niet alleen kijken naar hoeveel mensen verdienen, maar ook hoeveel mensen veel verdienen. Het afgelopen decennium is juist de goed verdienende groep enorm gegroeid.
Ik moet toegeven dat ik ook even moest slikken toen ik de kabinetsplannen vernam. Nu verdien ik niet overdreven veel, maar met ons huishouden vallen we in de categorie die meer dan 70.000 euro bruto op jaarbasis binnen harkt.
Nu hoor je me niet klagen over mijn inkomen, maar ik heb niet het gevoel dat ik zoveel verdien: we hoeven ons nooit zorgen te maken om geld, maar we leven tamelijk sober. We gaan niet overdreven vaak op vakantie, wonen in een normaal rijtjeshuis en rijden een tweedehands auto uit 1998.
Met twee kinderen onder de vier, een huis in de vrije huursector en de berekeningen van de zorgpremies in het achterhoofd denk ik dat we er maandelijks zo’n zeshonderd euro op achteruit gaan. Dat wordt wel een flink stuk krapper. Ik weet nog niet of ik voldoende geld opzij kan zetten voor arbeidsongeschiktheid, werkloosheidsbuffer en pensioen. Als zzp’er moet ik dat immers zelf betalen.
Dat we moeten inleveren vind ik begrijpelijk. Als ’t echt moet, kunnen we hier en daar nog wel wat beknibbelen. Maar het is ook om een andere reden begrijpelijk dat mensen zoals wij moeten inleveren: we zijn met velen. En onze gelukkige groep is ook nog eens flink gegroeid in de afgelopen jaren.
DATA - Het was een bewogen maand in klimaatland. Much ado about nothing eigenlijk. Maar de harde cijfertjes lieten op zicht wachten. Daarom deze late update waarbij opnieuw het lopende 11 jaarsgemiddelde een nieuw record zet.
Met deze update komt ook weer een verandering. Daar waar zo’n heibel over was, de Hadcrut4 dataset, hebben we nu gebruikt in plaats van de Hadcrut3 set. Daar zijn er veranderingen te zien in de hele grafiek ten opzichte van die van vorige maand. En vanwege problemen met een van de “kanalen” in een satelliet kreeg ook de UAH dataset een update. Maar die is iets minder merkbaar. De vraag komt wel op of die dataset überhaupt nog betrouwbaar is.
Hier de nieuwe grafiek. Daarna nog wat andere klimaatzaken.
Allereerst was er de “discussie” over de poolkappen. De noordpool zette een nieuw record qua smelten. Maar, riepen anderen, de Zuidpool groeit en zet ook een nieuw record! Twee dingen: de Zuidpool groeide qua oppervlak veel minder dan de Noordpool afnam en qua volume neemt de Zuidpool ook al tijden af.
Verder hebben we eindelijk weer tweemaandelijks metingen over de stijging van de zeespiegel. En ja, die stijgt ook gewoon door.
DATA - Het aantal gevangenen loopt in Nederland relatief snel terug in vergelijking met andere landen. Misschien is Nederland niet zo onveilig als sommigen willen doen geloven.
Ik dacht altijd dat het aantal gevangenen in Nederland erg hoog was in vergelijking met andere landen. Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) werpt daar in een recente publicatie heel ander licht op. Nederland heeft maar weinig gevangenen, zo blijkt. Dat komt deels door de spectaculaire daling van het aantal mensen dat vast zit.
Per 100.000 inwoners van ons land waren er in 2010 75 gevangenen. In 2005 waren dat er nog 134. Dat is een daling van 44 procent, een daling waar geen ander onderzocht land aan kan tippen. Estland komt er in absolute aantallen nog wel overheen (68 minder), maar daar zitten veel meer mensen per 100.000 personen te brommen, namelijk 259.
Zware misdrijven
Dat het aantal gedetineerden in ons land zo fors daalt, komt volgens een woordvoerder van het ministerie van Justitie vooral doordat in Nederland het aantal zware misdrijven sterk afneemt. Bovendien wordt er tegelijkertijd ook minder zwaar gestraft. ‘In sommige andere landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, is de criminaliteit eveneens fors afgenomen maar neemt de strafduur sterk toe. Hierdoor blijft het aantal gedetineerden toch groot,’ volgens de woordvoerder.
DATA - Het nieuwe kabinet wil flink snijden in het aantal gemeenten. Daar kun je zurig en nostaligsch over doen, maar het Nederlandse grondgebied is een slagveld van gemeenten. Maar die 100.000, dat is wel wat veel.
Uiteindelijk mogen er van dit kabinet alleen nog maar gemeenten zijn van 100.000 inwoners over meer, kopte de Telegraaf vanochtend. Daar voldoen er momenteel 25 aan. Dat zou dus betekenen dat een flink aantal gemeenten moet verdwijnen door middel van fusies en herindelingen.
De laatste jaren is de bestuurlijke deken al flink opgeschud. In 2011 nog hielden zeventien gemeenten op te bestaan. Sowieso is het de laatste dertig jaar flink raak. Er is een duidelijke ontwikkeling naar het afschaffen van gemeenten. In 1997 ruimden liefst 63 gemeenten het veld. Het hoogtepunt tot nu toe ligt echter in 1970: toen verdwenen in een klap 66 gemeenten. In totaal zijn er sinds 1830 al 1030 gemeenten verdwenen.
Wie door de lijst struint, komt exotische en verrassende gemeenten tegen.
Ik heb bijvoorbeeld nooit geweten dat Barendrecht twee gemeenten zijn geweest: West- en Oost-Barendrecht. Beide zijn in 1830 opgericht (zoals zo’n beetje alle gemeenten), maar deze twee verdwenen al na zes jaar. Verder veel bekende namen, maar dan vooral van wijken. Bijlmermeer (1846 verdwenen), Charlois en Kralingen (1895), Buiksloot, Abcoude-Proosdij.
DATA - Als we op de stemmingsdata afgaan, is er nog wel wat werk te verzetten voor het nieuwe liefdespaar onder Rutte II. Aan de andere kant: uiteindelijk overheerst pragmatisme.
Nederland zou met Samsom veranderen in een socialistische heilstaat om vervolgens solidair met de Zuid-Europese landen ten onder te gaan. Met Rutte zou Nederland doorgaan op het pad der asocialen en verworden tot een egoïstisch koninkrijk van Ayn Randiaanse proporties.
Alle verkiezingsretoriek ten spijt: de PvdA en VVD moeten het met elkaar zien te rooien. Nu is retoriek een slechte graadmeter. Wat zeggen de spaarzame data over de mogelijkheid van PvdA en VVD om samen op te trekken in kabinet en Kamer? De voortekenen zijn op het eerste gezicht niet heel goed.
Er zijn niet zoveel data om op af te gaan, maar er is wel een constante die trouw wordt geboekstaafd: de uitkomst van stemmingen. We hebben daarom gekeken hoe VVD en PvdA met elkaar hebben mee gestemd sinds 1994. We hebben alle gemeenschappelijke voors en tegens uitgeplozen voor moties, amendementen en wetsvoorstellen.
Die voors en tegens zeggen iets over hoe eensgezind partijen met elkaar optrekken. Ik heb ze even in een grafiek gefrot. Alle nulwaarden zijn eruit gefilterd, want anders wordt het net een hartfilmpje van Jan-Kees de Jager die net te horen heeft gekregen dat Griekenland wederom een bailout krijgt (of dat de kroketten in de kantine van Financiën op zijn, daar wil ik vanaf wezen).
DATA - De kabinetsformatie tussen VVD en PvdA lijkt uit te komen op een duur die fors ligt onder het na-oorlogse gemiddelde van 90 dagen. Maandag is dag 47 sinds de verkiezingen van 12 september.
Als het loopt zoals nu verwacht wordt, kan het kabinet in de week van 5 november op het bordes staan met koning Beatrix. Dan heeft de formatie een duur van tussen de 54 en 58 dagen. We moeten terug naar de jaren 80 voor formaties die relatief zo kort duurden. Lubbers-1 werd in 1982 in 57 dagen geformeerd, Lubbers-2 in 1986 nog iets sneller, in 53 dagen.
Sindsdien duurden formaties allemaal fors langer. Voor Paars-1 waren 111 dagen nodig en Paars-2 89 dagen. Balkenendes eerste kabinet stond er in 68 dagen, zijn tweede in 125 en zijn derde in 93. Voordat Rutte in oktober 2010 met zijn eerste kabinet op het bordes stond, waren er sinds de verkiezingen 127 dagen verstreken.
VVD-leider Mark Rutte en PvdA-leider Diederik Samsom spiegelen zich nu meer aan de kortste formaties. De snelste van na de oorlog was die van het kabinet-Drees-1, dat in 1948 al 31 dagen na de verkiezingen een feit was. Louis Beel had in 1946 binnen 48 dagen een kabinet rond en Piet de Jong in 1967 in 49 dagen.
DATA - Universiteiten in Nederland zijn voor hun inkomsten stuk voor stuk voor meer dan 10 procent afhankelijk van privaat geld.
Dat blijkt uit een onderzoek van de Algemene Rekenkamer. In totaal harkten de dertien Nederlandse universiteiten in 2009 liefst 1,1 miljard euro binnen aan geld dat niet van de overheid kwam en dat bedrag stijgt sindsdien door.
Volgens de rekenkamer kregen in 2009 de Nederlandse universiteiten tussen de 44 en 188 miljoen euro – 10 tot 26 procent van de jaarinkomsten – binnen uit de zogenoemde ‘derde geldstroom’. Daar vallen, naast opbrengsten uit speciale cursussen aan derden, ook de opbrengsten onder van specifiek onderzoek in opdracht van overheden, instanties en bedrijven zoals Philips.
Uit een aantal recente jaarverslagen van verschillende universiteiten blijkt dat het aandeel van privaat geld alleen maar toeneemt. Zo steeg de opbrengst uit de ‘derde geldstroom’ tussen 2009 en 2011 in Delft van 135 naar 143 miljoen euro, bij de Erasmus Universiteit van 136 naar 150 miljoen en in Leiden van 135 naar 164 miljoen.
De rekenmeesters zien daar echter gevaar in, omdat de ‘publieke taak’ van universiteiten in gevaar kan komen. Ze kunnen volgens de onderzoekers niet aantonen dat deze ‘contractonderzoeken’ bijdragen aan een goede leerschool. Ook zouden universiteiten door onderzoek in opdracht te doen de markt verstoren voor andere onderzoeksinstellingen.
DATA - Hoezo crisis? De consumptie van duurzaam voedsel is afgelopen jaar flink gestegen. Alleen met de vleesvervangers schiet het niet zo op.
We eten meer duurzaam voedsel. Terwijl de bestedingen aan ‘normaal’ voedsel tussen 2011 en 2012 met iets meer dan een procent toenam (mede door minder restaurantbezoek), stegen de bestedingen aan duurzaam voedsel met bijna een kwart. Dat blijkt uit cijfers van het Landbouw Economisch Instituut (LEI), een onderdeel van de Universiteit van Wageningen.
Duurzaam voedsel is voedsel waarbij tijdens de productie en verwerking meer rekening is gehouden met dierenwelzijn, het milieu en sociale aspecten dan wettelijk verplicht.
De stijging doet zich voor over de gehele linie van producten en vrijwel alle producenten profiteerden van de groei. Zeer opvallend is de enorme stijging van de verkoop van duurzaam vlees. Tussen de eerste helft van 2011 en de eerste helft van dit jaar steeg de verkoop met bijna tachtig procent tot bijna 170 miljoen euro.
Vleesvervangers
Opvallend is ook dat de bestedingen aan vleesvervangers iets zijn teruggelopen. Tussen 2009 en 2010 steeg het bedrag dat er werd uitgegeven aan duurzame vleesvervangers nog, maar sindsdien daalt het. Tegelijk schommelt de opbrengst van biologische vleesvervangers rond de 7,5 miljoen euro en stijgt de verkoop van de reguliere vleesvervanger: van 55,4 miljoen in 2006 naar 70,6 miljoen in 2011. Een exacte verklaring voor de daling van de verkoop van producten gemaakt van bijvoorbeeld duurzame soja en tofu, valt niet te geven. ,,Het zou kunnen dat ze meer in maaltijden worden verwerkt en dus minder los worden gekocht. Bovendien staat de productie van soja soms ter discussie. Maar dit is puur gefilosofeerd’’, benadrukt Johan Bakker van het LEI.
DATA - Opera krijgt veel subsidie per bezoeker. Oerol kon af met ruim 2 euro per gast.
De Stichting Terschellings Oerol Festival krijgt de minste subsidie per bezoeker, de Stichting tot Exploitatie van het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie het meest. Dat blijkt uit de rapportage Cultuur in Cijfers 2012 van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
De subsidie per bezoeker aan het Oerol Festival bedroeg 2,15 euro. Dat is het laagst per bezoeker in 2011. Per bezoeker van het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD) betaalde de overheid de lieve som van 1120,40 euro. Daarmee had het RKD verreweg de duurste bezoeker van de gesubsidieerde cultuurinstellingen in Nederland. Overigens kreeg de RKD wel 87 euro per bezoeker minder dan een jaar ervoor.
Ook veel operabezoekers bleken de overheid per hoofd veel te kosten.
Zo kostte een bezoeker aan de Nationale Reisopera 213,48 euro en aan de Nederlandse Opera 205,45 euro.
