Overzicht

serie

Vaste Gasten

Foto: daisy.images (cc)

Net als je even inkakt, prikken onze Vaste Gasten je weer wakker met hun scherpe pen.


Foto: daisy.images (cc)

#Dezeweek | Erdogan op de koffie

, door

COLUMN - Dat maart nogal eens de neiging heeft zijn staart te roeren, blijkt wel weer. We hebben nog geen nieuwe Paus of de studio van Erwin Olaf staat in de fik. Ik heb mijn zomerjas nog niet aan of er ligt alweer een sloot gesmolten hagel in mijn capuchon. Of stel je voor, je voedt een kind fatsoenlijk op, heb je opeens Erdogan op je stoep.

De man met een indrukwekkende naam, Recep Tayyip Erdogan, komt vandaag op de koffie bij de man met een iets minder indrukwekkende naam, onze minister president, Mark Rutte. Ze slurpen aanvankelijk ongemakkelijk een beetje aan de genoemde koffie. Ze leuteren over voetbal, over, naar ik hoop, Wesley Sneijder. De man met de indrukwekkende naam is kritisch. De goal tegen Kayseri was behalve vroeg ook belangrijk en mooi, maar de Nederlandse middenvelder is momenteel nog ver van het inlossen van zijn belofte. De man met de iets minder indrukwekkende naam zal het schamper weglachen.

Er valt al snel niet zo veel meer te lachen, als het tijd wordt om het over de eigenlijke reden van de koffie-afspraak te spreken. Beide mannen worden ernstig. ‘WHO THE FUCK is Lodewijk Asscher?’ Wij weten, behalve wie Asscher is, ook dat hij de zogeheten bad cop is, in een strategie waarin Rutte de rol van good cop inneemt. Als eerstgenoemde de archiefkasten door de verhoorkamer heeft gesodemieterd, dan kan laatstgenoemde rekenen op meer goodwill van de verhoorde. Tenzij de verhoorde met de indrukwekkende naam daar niet zo’n zin in heeft natuurlijk.

Foto: daisy.images (cc)

Afschrijvingen | Die spaardersheffing is zo gek nog niet

, door

COLUMN - Cyprus accepteerde de spaardersheffing niet, terwijl daar daar best wat voor te zeggen is.

Alle ogen zijn gericht op Cyprus. Het eiland heeft maar een bbp-tje van 18 miljard euro, pakweg de provincie Friesland, maar het moet snel 17 miljard euro hebben om niet failliet te gaan. Even leek het alsof spaarders zouden gaan meebetalen aan de reddingsactie van de Cypriotische banken, en misschien ook wel de ‘kleine’ spaarders met minder dan 100.000 euro op de bank, die eigenlijk onder het depositogarantiestelsel zouden moeten vallen. Iedereen op Cyprus en daarbuiten schreeuwde moord en brand: een heilige belofte is gebroken! Spaargeld is nooit meer veilig! Het financiële systeem zal imploderen! Maar eigenlijk is zo’n spaardersheffing best eerlijk en beter dan andere financieringsbronnen. En dat depositogarantiestelsel moet een tandje terug.

Iedereen weet inmiddels dat Cyprus veel te afhankelijk is van haar topzware – 8 keer het bbp –  en malafide financiële sector. De sector levert veel geld op, meer dan het toerisme, maar het risico is navenant. Toen de twee grootse Cypriotische banken een lening aan Griekenland van 23 miljard euro moesten afstempelen, waren de rapen gaar.

Om de banken te redden en haar eigen tekorten aan te vullen, vroeg de Cypriotische regering 17 miljard euro aan de rest van de eurozone. Die wil maximaal 10 miljard geven, en onder voorwaarden: bezuinigen, de financiële sector halveren, de absurd lage vennootschapsbelasting wat omhoog, witwaspraktijken aanpakken. Maar ook: 5,8 miljard ophalen bij de spaarders. Want naar schatting is een derde van het in Cyprus gestalde geld van Russisch-dubieuze afkomst. Daar gaat de Europese belastingbetaler mooi niet voor opdraaien.

Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | Kees van Kooten

, door

Kees van Kooten heeft het Boekenweekgeschenk geschreven en zat daarom bij Boeken met Wim Brands. Wij vrezen dat wij ons erge zorgen over Kees van Kooten moeten gaan maken. Hij lijdt aan een zeer ernstige vorm van nostalgie.

Een van de vele ernstige aandoeningen die het ouder worden met zich mee kan brengen, is nostalgie. Niet iedereen heeft er even veel last van. Net zoals ook niet iedere oudere Alzheimer krijgt. Maar als je er last van hebt, is het vaak zeer ernstig.

Iemand die aan een zeer ver gevorderde vorm van nostalgie lijdt, zo erg dat ik vrees dat het terminaal is, is Kees van Kooten. Het begint zelfs bijna op een vorm van dementie te lijken. Nog even en Kees van Kooten heeft het alleen nog maar over de verloren kleuren van zijn postzegelverzameling, over de autopyjama, over dagjes naar de bloembollen, over de geur van boeken (die zoveel lekkerder ruiken dan een iPad), over de agenda’s van zijn vader (waar je tenminste nog kunt vinden hoeveel een rolletje pepermunt in 1962 kostte, eat that wikifuckingpedia!) en over vergeten radioprogramma’s met introtunes van drie minuten. Volgens Rudy Kousbroek is er geen treuriger gevoel dan de weg weten in een huis dat niet meer bestaat. Maar Kees van Kooten zwelgt in dat soort gevoelens. Die zit met een gelukzalige glimlach op zijn bakkes herinneringen op te halen aan een tijd die nooit geweest is. 

Foto: daisy.images (cc)

Volentekriebels | Het regent weerrecords

, door

COLUMN - Als de koningin aftreedt, of de paus, of wie dan ook, dan doen de journaals altijd alsof er verder niets gebeurd is. De crisis is even voorbij, het is nergens oorlog en er zijn geen zeeleeuwtjes geboren in Burger’s Zoo. Maar voor het weerbericht is altijd ruimte.

Weersvoorspellingen zijn superhandig, want hoe weet je anders of je voor de volgende ochtend je zuidwestertje of je teenslippers klaar moet leggen? Het weerbericht is bovendien enorm spannend. Ik hoop altijd dat het mooi weer wordt. Vooral de eerste mooie dag van het jaar is fijn. Martin Bril noemde het rokjesdag. Een understatement natuurlijk. Hij bedoelde dat hij botergeil werd van al die prachtige borsten die, na een winter lang binnen hangen, eindelijk weer nieuwsgierig over de randen van jurkjes en topjes de wereld inkeken.

Het KNMI houdt al een dikke eeuw bij wat voor weer het is. Dat levert een uitgebreide dataset op en dat is handig, want je kan er bepaalde patronen in ontdekken en daarom weten we of we de dijken moeten verhogen of niet.

De keerzijde van al die data is dat media – of in ieder geval NRC – er aanleiding in zien om nietszeggende nieuwsberichtjes de wereld in te sturen. Zo was 22 maart 2012 de warmste 22 maart ooit en precies zeven maanden later ging 22 oktober de boeken in. Ik weet niet welke boeken dat zijn, maar ik ga ze niet lezen.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Superplannen voor supergemeenten

, door

COLUMN - Deze week keert ook Klokwerk zich tegen het idee van de supergemeenten.

Als er toch één minister is met een hoofdpijndossier, dan is het Ronald Plasterk wel. In een jaar tijd heel Nederland opnieuw inrichten: Ronald mag het doen. En een mooie start maakt hij daarbij niet. Vooral toen het kabinet aankondigde dat de ideale gemeente niet kleiner zou moeten zijn dan 100.000 mensen bleek het huis te klein – in plaats van dus de gemeenten.

Op zich heeft die massale verontwaardiging wel iets vreemds. Onlangs werden onder vol gejuich immers de deelraden nog weggestemd. Breed was men het erover eens dat zo’n bestuurlijke laag maar onnodig is. Maar de deelraden van Amsterdam gaan over gemiddeld 160.000 mensen. Dat is vier keer zoveel inwoners als in de gemiddelde Nederlandse gemeente nu.

Hypocriet als de verontwaardiging dus mag zijn, op gemeenten van honderdduizend tot een miljoen inwoners zitten er niet veel te wachten. Logisch, in de gemeenten spelen namelijk ook discussies over bijvoorbeeld de inrichting van een straat. Als dit soort discussies voortaan door grote superorganen moeten worden afgehamerd zie ik de politiek er niet beter op functioneren. Dichterbij de burger komt de politiek daarmee niet. Integendeel. En paradoxaal genoeg was dat juist de reden voor de herindeling.

Foto: daisy.images (cc)

#Dezeweek | De Al Qaida-dans

, door

COLUMN - De terreurdreiging in Nederland is omhoog gegaan, maar hoe merken we dat eigenlijk?

Ik merkte er eigenlijk niks van, maar toen ik in het zwembad baantjes aan het trekken was, is de terreurdreiging van beperkt naar substantieel gegaan. Ik moet nu opeens rekening houden met een aanslag, maar ik heb eigenlijk geen flauw idee hoe dat moet.

Op 11 september 2001 was ik slechts acht, maar ik kan me nog wel herinneren ‘waar ik was’. Het was woensdagmiddag, de vrije middag, en ik ging bij een vriendje spelen. Zijn moeder kwam ons ophalen op het schoolplein en ze was zichtbaar ontdaan. Toen mijn vriendje vroeg wat de reden was, vertelde ze over de vliegtuigen die het World Trade Center in New York waren binnengevlogen. Ik weet nog goed dat we elkaar op de achterbank van de auto aankeken en dachten: ‘nou en?’

Ik was op dat ogenblik ongetwijfeld te jong om de impact van die gebeurtenis te begrijpen, maar in de jaren daarop zou ik opgroeien in wat ik, heel clichématig, een samenleving van angst zou noemen. Elk zoekgeraakt rugzakje ging gepaard met evacuaties en bomb-squads. De Nederlandse burger moest worden voorgelicht dat niet elke buurtbewoner met gezichtsbeharing zomaar terroristisch zou worden. Terreur als constant aanwezige levensbedreiging. De angst polariseerde en leverde politiek leiders als Pim Fortuyn en Geert Wilders op. Een bijna buitensporige angst die ik, ondanks mijn scepsis, wel te verklaren vond.

Foto: daisy.images (cc)

Afschrijvingen | De uitleeneconomie

, door

COLUMN - De booming economie van het uitlenen heeft de toekomst. Hoop ik.

Vorige week besteedde het toonaangevende blad The Economist uitgebreid aandacht aan de ‘Sharing Economy’, de uitleeneconomie: gewone stervelingen die slaapplekken, auto’s, boten, gereedschap, surfplanken, wasmachines, stukjes land, hondenhokken, parkeerplaatsen, en zelfs geld aan elkaar uitlenen. Het internet heeft de transactiekosten van het ruilen dermate verlaagd dat de peer-to-peer huurmarkt opeens is gaan boomen, van Airbnb tot Buzzcar, van Snapgoods tot Spullendelen. Volgens Rachel Botsman, die hier de term ‘collaborative consumption’ voor bedacht, is deze huurmarkt 26 miljard dollar waard, en dat is dan nog een conservatieve inschatting, ook omdat er tal van initiatieven zijn waar geen geld mee gemoeid is.

De opkomst van de uitleeneconomie past naadloos in grotere trends: het afbrokkelen van het concept ‘eigendom’, de verlegde focus van ‘output’ naar ‘outcome’ en de-materialisering van onze economie – om maar even wat dure woorden te gebruiken.

De uitleeneconomie is zo logisch. Een auto staat toch 23 uur per dag niets te doen, en een gemiddelde boormachine doet in zijn hele leven slechts 12 minuten dienst. Waarom niet gewoon verhuren? Het levert de eigenaar geld op, de huurder spaart geld en formulierstress uit ten opzichte van traditionele verhuurders (laat staan ten opzichte van een aankoop), het milieu wordt gespaard, en in sommige gevallen ontmoet je nog eens iemand.

Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | Bellicher: cel

, door

COLUMN - Bellicher: Cel is (tot nu toe) een retestrakke misdaadserie. En dat is meer dan genoeg. Dus waarom denkt men dat wij als kijker zitten te wachten om zelf lekker interactief gaan mee te lopen doen?

‘De AIVD is bij me binnengevallen. Ik heb nog net al m’n belangrijke spullen mee kunnen nemen. Zoek contact met Lennard. Hij kan je helpen met het kraken van de code.’ Of woorden van dergelijke strekking krijg je na afloop van elke aflevering van Bellicher: Cel te horen. En waarom? In de hoop dat je meteen naar het www afreist om daar de experience voort te zetten.

Omdat ik wel eens wilde zien hoe zo’n game nu werkte, ben ik er na de eerste aflevering naartoe gesurft op het www en heb vervolgens, puur uit nieuwsgierigheid, geprobeerd om mezelf aan te melden als speler. Na een minuut of vijf instructies bekijken en beluisteren had ik er geen zin meer an. Ik ben gekke Henkie niet.

En dat terwijl het zo’n goede serie is. Een kleine 344 keer beter dan z’n voorganger: De macht van meneer Miller. Die serie begon erg goed, maar ontspoorde al snel toen de hoofdpersoon, Michael Bellicher, op een ochtend aan de keukentafel van zijn ouders een lekker wijf in de gedaante van Anna Drijver zag zitten die zich voorstelde als zijn broer. I kid you not. Ik bedoel: als je de hoofdpersoon een transseksueel als broer/zus geeft, geef het dan een beetje een geloofwaardig uiterlijk. Zet voor mijn part Johnny de Mol een pruik op. Doet die jongen ook eens wat nuttigs.

Foto: daisy.images (cc)

Volentekriebels | Een mooie blote vrouw

, door

COLUMN - Je kunt nog zo goed je best doen op je stukjes, maar zonder pakkende kop leest niemand het.

Twee weken geleden werd ik door de redactie van Sargasso op mijn vingers getikt. Mijn stukjes vonden ze best oké, maar er was iets mis met de koppen. Die moesten uitdagender, opdat er meer mensen op zouden klikken. Gelijk hebben ze. Als de voorgevel niet uitnodigt, dan ga je niet naar binnen.

Met name roddelbladen als Story, De Telegraaf en Elsevier waren ver voor het internettijdperk al zeer bekwaam in het gebruiken van verleidelijke koppen. Zij schreven in grote letters bijvoorbeeld: heeft Willeke Alberti een nieuwe lover? Mensen kochten het roddelblad, om er thuis achter te komen dat Willeke Alberti geen nieuwe lover had (maar wel een nieuwe hond). 

Op internet zijn pakkende koppen nog belangrijker dan offline. Honderden websites brengen precies hetzelfde nieuws. Degene die dat het best weet te verpakken krijgt de meeste hits en kan dus de hoogste advertentietarieven hanteren. Het is daarom aanlokkelijk om een kop net iets prikkelender te maken dan de inhoud van het artikel rechtvaardigt. Gisteren stond er op nrc.nl bijvoorbeeld iets over 900 dode varkens in China. Ik dacht, dat is me ook wat, en ik klikte erop. Het bijbehorende artikeltje was zo leeg als een geschoren oksel, zodat ik me behoorlijk ge-rickrolled voelde. Ik word er weliswaar steeds bedrevener in – op nrc.nl negeer is steevast de rechterkolom, op volkskrant.nl de berichten van De speld – maar vrijwel dagelijks lees ik dankzij bedrieglijke koppen artikelen die de moeite van het lezen niet waard zijn.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Sociaal wisselgeld

, door

COLUMN - Deze week roept Klokwerk de SP en de FNV op om nu hun kans te grijpen met het ontslagrecht en de WW – voordat het straks voorgoed te laat is.

Goed. We hebben dus een regering die overal steun zoekt en daarbij bereid is concessies te doen. Hierop zetten de SP en de FNV de hakken in het zand. Een volkomen verkeerde reactie. Ze dienen nu juist hun kans te grijpen, voordat het te laat is. 

Want welke waarde heeft de WW nog?

De WW is eerder al teruggegaan van maximaal vijf jaar naar maximaal 38 maanden. Bovendien moeten WW’ers tegenwoordig na een jaar reeds ieder werk accepteren, ook onder het eigen niveau. Belangrijker: het merendeel van de WW’ers heeft helemaal geen recht op de langste termijn, omdat ze de bijbehorende diensttijd missen. De gemiddelde werkloze zit dus nu al een stuk eerder in de bijstand.

En welke waarde heeft het ontslagrecht nog?

Het ontslagrecht wordt van twee kanten uitgehold. Enerzijds is de hoogte van de ontslagvergoeding eerder al sterk ingeperkt, voor velen zelfs gehalveerd. Anderzijds is een snel groeiend deel van de beroepsbevolking flexwerker, inmiddels al dertig procent, en heeft dus helemaal geen ontslagbescherming. Bovendien is het krijgen van je recht als ontslagen werknemer niet zelden een tijdrovend en psychisch zeer belastend proces.

Foto: daisy.images (cc)

#Dezeweek | Biechten

, door

COLUMN - Het liefst had ik vijfhonderd woorden geschreven over de poeptaarten van de IKEA, maar mijn wereldbeeld is ontwricht door de biecht van Michael Boogerd. 

Wielrenner Michael Boogerd (nul tourwinsten) heeft gisteren na jarenlang ontkennen verteld dat hij toch doping en andere prestatieverhogende middelen heeft gebruikt. Dat deed me eigenlijk niet zo veel. Ten eerste vind ik wielrennen een domme sport. Ik kijk de Tour de France bijvoorbeeld alleen uit zomerverveling, en zelfs dan alleen voor de helikoptershots van de Bourgondische kasteeltjes. Ten tweede stond Boogie wat mij betreft nou niet echt op een voetstuk, laat staan dat hij er vanaf kon vallen.

Het deed me wel wat dat het interview met de ex-wielrenner door alle media als ‘biecht’ werd bestempeld. Naar mijn idee is ‘biechten’ (de seculiere vorm van het woord) een woord als ‘bekennen’, wat inhoudt dat het gebiechtene nog onbekend is bij degene tegen wie je biecht. Een wielrenner die vertelt dat hij doping heeft gebruikt valt wat mij betreft niet onder die definitie. Zo kunnen we toch elke dag wel een rennersbiecht gaan livestreamen? Eigenlijk wordt het pas een biecht als een renner komt vertellen dat hij juist nog nooit doping heeft gebruikt. ‘Tja misschien dat nu duidelijk is waarom ik altijd laatste werd.’

Foto: daisy.images (cc)

Afschrijvingen | De vijf economielessen van de crisis

, door

COLUMN - Wat hebben Nederlanders door de crisis geleerd over economie? Een voorzet.

Gisteren schreef Peter de Waard in de Volkskrant dat burgers pas iets van de economie gaan snappen in tijden van crisis. Ik geloof dat ook, maar gek genoeg kan ik eigenlijk nauwelijks onderzoek vinden waaruit dat blijkt. Er wordt onderzoek gedaan naar financiële kennis – daarover schreef ik eerder al – maar meer kan ik niet opduiken. Toch heb ik wel een idee over wat we de afgelopen vijf jaar zijn gaan begrijpen. En dan heb ik het niet over termen en definities, maar over kennis over hoe de economie werkt. De crisis heeft ons, denk ik, de volgende vijf inzichten opgeleverd:

1. De economie kent kettingreacties

Bezuinigen betekent dat mensen minder te besteden krijgen, wat betekent dat bedrijven minder zullen verdienen, wat betekent dat werknemers minder verdienen en misschien wel een uitkering willen, wat betekent dat de overheidsfinanciën verslechteren en dat er minder geconsumeerd wordt, et cetera. Een Keynesiaan gelooft dat de overheid deze kettingreactie moet omkeren en de juist meer moet uitgeven om de economie aan te jagen, een Hayekiaan denkt dat dit investeringen oplevert waar niemand op zit te wachten. Kies maar positie.

Vorige Volgende