serie

Vaste Gasten

Net als je even inkakt, prikken onze Vaste Gasten je weer wakker met hun scherpe pen.


Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Wapenwedloop

COLUMN - De schreeuw om meer investeringen in defensie wordt verdedigd met misleidende cijfers. In werkelijkheid betalen wij nu al onevenredig veel aan defensie.

Nederland is zich teveel aan het ontwapenen! Ons leger stelt niks meer voor! Wij, en de hele Europese Unie, wij zijn ‘free riders‘, afhankelijk van de VS die ons moeten verdedigen. Dat moet veranderen. Nederland moet aan de wapens.

Dit verhaal klinkt vanuit de legertop. Obama wil het. De Christelijke partijen maken er een speerpunt van bij de onderhandelingen voor gedoogsteun, de VVD ziet het bij monde van Halbe Zijlstra wel zitten, Timmermans voelt er na een bezoekje in Washington ook wel voor, en Hans Hillen doet er een schepje bovenop.

De propagandamachine draait op volle toeren.  Nu de Russen zich roeren is het publiek extra vatbaar voor deze propaganda. Maar is het waar?

Inderdaad, als we landen gaan vergelijken op percentages van het BNP lijken we wel militaire dwergen. En terwijl de rest van de wereld bewapent, bezuinigen wij.

Hoe manipulatief dit soort artikeltjes zijn zien we echter als we de absolute defensiebudgetten gaan vergelijken. Want dan ziet het plaatje er plotseling totaal anders uit.

Eerst eens kijken naar Nederland. Qua defensie-uitgaven staat Nederland op plaats 23 van wereld. Boven Polen, Pakistan, Noord-Korea, Indonesië, etc etc. Wij geven anderhalf keer zoveel geld uit aan wapens als Iran, dat door de hele wereld bedreigd wordt, twee keer zoveel als Zwitserland, dat in geen enkel bondgenootschap zit, als Argentinië, als Zuid-Afrika, en zo verder.

Foto: daisy.images (cc)

Avondvierdaagse

COLUMN - Geen idee of ze er nog zijn, mijn pinnetjes van de avondvierdaagse. Ik weet niet eens hoe vaak ik heb gelopen. Een keer? Twee keer? Nog meer? We liepen met een grote groep achter onze juf aan, ‘een potje met vet’ zingend en we hadden allemaal komkommer, wortel, peperkoek en een minirolletje Kingpepermunt in onze jaszak. Er was er altijd een bij met een zak vol snoep. Daar probeerde iedereen naast te lopen, hij of zij mocht eens wat verliezen. Ik kan me nog een aardige mevrouw herinneren die de deur voor me opendeed omdat ik dreigde te stikken in zo’n Kingpepermuntje. Ik ging alleen naar binnen, zij deed de deur even dicht anders tochtte het zo en gaf me een glas water. Daarna liet ze me weer los en rende ik terug naar de groep.

Vanavond loop ik weer. Vier avonden vijf kilometer. Ieder kind moet worden geëscorteerd door een volwassenen. Was vroeger de juf voldoende, dat is allang niet meer zo. Er lopen evenveel volwassenen mee als kinderen. Dat leidt ertoe dat je uren doet over vijf kilometer. Al die scholen, al die kinderen en dan ook nog al die volwassenen. Lekker doorlopen is er niet bij. Schuifel de schuifel…

De gezonde groente is vervangen door lekkere dingen. Snaaiwaar. Mijn oudste vroeg om kauwgum, dus wil de jongste dat ook. Een grote pot, zodat ze uit kunnen delen. Het is een levendige ruilhandel tijdens de wandel. Er zijn kinderen bij met komkommer en radijsjes. Niet veel meer hoor. Zij ruilen knikkers en ander speelgoed tegen minimarsjes, allemaal keurig achter de rug van paps of mams. Ik zorg dat ik wat extra meeneem. Voor het kind dat een uur met een treurig koppie op een wortel loopt te kauwen. Stuk peperkoek, dropje of tumtummetjes. De laatste avond krijgen ze van school een waterijsje. De ouders ook. Boffen.

Foto: daisy.images (cc)

Eurolasten

COLUMN - Geen enkele politicus praat graag over nieuwe belastingen. De meeste partijen in de Europese campagne durven hun vingers dan ook niet te branden aan aan de discussie over directe belastingheffing door de EU. De angst om de Eurosceptische kiezer weg te jagen met het spookbeeld van een ‘blauwe envelop’ uit Brussel overheerst. Alleen D66 zegt in haar verkiezingsprogramma expliciet dat ‘op termijn’ meer Europese belastingen een goed idee zijn, zonder daarover verder in detail te treden.

Dat is jammer, want de belangrijkste huidige financieringsbron van de EU, de afdrachten van de lidstaten, is een eeuwig terugkerende bron van koehandel en politieke spelletjes. De afdrachtkorting van verschillende landen, waaronder Nederland, zijn steeds opnieuw inzet van tijdrovende onderhandelingen.

Daarnaast zijn er goede economische argumenten voor het invoeren van belastingen op Europees niveau. De EU kan namelijk belasting kan heffen op grondslagen waarop de nationale staten zelf geen grip hebben. Vorige week schreef Duopolie al over de voors en tegens van een belasting op financiële transacties, waarvan de linkse partijen in Europa wel voorstander zijn. Het is duidelijk dat zo’n belasting meer zin heeft op Europees dan op nationaal niveau omdat kapitaal makkelijk tussen de individuele lidstaten kan bewegen.

Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | Het nieuwe moorden

COLUMN - Ik heb de laatste aflevering van Game of Thrones nog niet gezien, dus wat dat betreft hoeft u niet bang te zijn voor eventuele spoilers. Maar als u ook niks wil weten over de afleveringen daarvoor, of over The Wire of House of Cards of Fargo, dan raad ik u aan niet verder te lezen. En datzelfde geldt voor als u de film Psycho nog niet hebt gezien, maar dat wel graag nog eens zou doen.

Waar ik het vandaag met u over wil hebben is de trend van het vermoorden van hoofdpersonen. Volgens mij is dat begonnen met de moord op Stringer Bell in seizoen 3 van The Wire. Ik weet het nog goed, het was een donderdagavond, ik zat op de bank. Ik had het zo niet verwacht dat zo’n belangrijk personage het loodje kon leggen, dat ik er drie dagen lang van slag van ben geweest. 

Een jaar of vijftig daarvoor liet Alfred Hitchcock na een minuutje of twintig zijn hoofdpersoon vermoorden in een moteldouche. Bioscoopbezoekers wisten niet wat ze meemaakten. Dit ging in tegen alle gangbare Hollywood-wetten.

Het trucje heeft weinig navolging gekregen. Maar nu komt het in de betere serie geregeld voor dat een belangrijk personage vroegtijdig het loodje legt. Game of Thrones heeft dit tot een kunst verheven. Het is elk seizoen niet zozeer de vraag of er een belangrijk personage aan zijn of haar eind komt, het is de vraag wie en hoe. De onthoofding van John Stark, The Red Wedding en The Purple Wedding: hoewel de voortekenen achteraf gezien overduidelijk waren, zag ik ze niet aankomen en schrok ik mij elke keer weer helemaal de pleuris. Kom daar maar eens om vandaag de dag.

Foto: daisy.images (cc)

Post-atheïst | Zwendel

COLUMN - Ik weet niet hoe het u vergaat, maar voor een goede zwendelaar voel ik sympathie. Voor Victor Lustig, die erin slaagde de Eiffeltoren aan een schroothandelaar te verkopen, koester ik niets dan de allergrootste bewondering, en dat geldt eveneens voor een Han van Meegeren, die de halve kunstwereld voor ’t lapje hield. Ik moest dan ook grinniken om de advertentie hieronder, die op de Italiaanse eBay heeft gestaan. Als mensen bereid zijn €675 neer te tellen om een sport te bemachtigen van de ladder die de aartsvader Jacob zou hebben gezien in een droom, dan verdienen ze het €675 te verliezen.

Te koop: een sport van de Jacobsladder.

Te koop: een sport van de Jacobsladder.

Dit was een extreem voorbeeld. Het lijkt me verder vrij menselijk dat je herinneringen tastbaar wil maken. Zelf bewaar ik een stukje van de Berlijnse Muur, een paar oude brieven, wat visitekaartjes en een handvol foto’s. Als gelovige mensen een relikwie willen vereren, lijkt mij dat alleen maar heel normaal. Het lijkt me ook heel normaal dat er altijd bedriegers zijn geweest die aan de vraag voldeden: elke middeleeuwse pelgrim keerde uit Rome terug met het gebeente van een heilige naar keuze – de catacomben lagen toch vol botten.

Foto: daisy.images (cc)

Anders nog iets? | In memoriam: Selfie

COLUMN - In 2013 werd ‘selfie’ gekozen tot Woord van het Jaar. Met een grote meerderheid aan stemmen kreeg het trendy woordje de voorkeur boven ‘socialbesitas’ en ‘sletvrees’, respectievelijk de nummers twee en drie uit het lijstje. Een vermelding in de prestigieuze Dikke Van Dale was de bijbehorende hoofdprijs. Vanaf die tijd ging het eigenlijk mis met het veelgeprezen woordje. De roem en aandacht zorgden ervoor dat de selfie niet meer zichzelf kon zijn. Met alle gevolgen van dien.

Wanneer we het hebben over de eerst gemaakte selfie, klinkt dit alsof we praten over een opgraving uit de Middeleeuwen. Voor ons gevoel lijkt 2002 inmiddels eeuwen geleden, maar feitelijk is dat nog niet zo gek lang terug in de tijd. Op een Australische website plaatste een jongen destijds een ingezoomde foto van de hechtingen in zijn lip. Het was een stille getuige van de verwondingen die hij had opgelopen tijdens een avondje stappen. ‘Sorry van de focus, het is een selfie,’ plaatste hij als begeleidende en verontschuldigende tekst bij zijn ietwat onsmakelijke foto van een opgezwollen en gehechte onderlip. Waarschijnlijk had hij in de verste verte niet kunnen vermoeden wat hij zo’n twaalf jaar later zou hebben aangericht met zijn selfie van destijds.

In 2002 bestonden de grootste social media-grootmachten, zoals Twitter en Facebook nog niet. Daarnaast waren de mobiele belapparaatjes nog niet uitgerust met een fotocamera. Wanneer dat wel zo was, werden het echter foto’s waarbij je het aantal pixels met het blote oog zou kunnen tellen. Toen deze mobiele hightechbranche echter in de jaren erna explodeerde, qua mogelijkheden, snelheid en vooral verkoop, was er dan ook geen houden meer aan. Naast het volledig apathische turen op het beeldschermpje, in welke willekeurige situatie dan ook, en het overal bereikbaar kunnen zijn, werd de selfie een onontkoombaar fenomeen waar we – helaas – niet meer omheen konden.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Zwitserse bewapening

COLUMN - Is Zwitserland het bewijs dat een liberale wapenwet meer veiligheid kan bieden? Het blijkt van niet.

Vorige week in de kranten: 60 procent van de winkeliers pleit voor het recht een wapen onder hun toonbank te hebben. Twintig procent blijkt dat wapen zelfs al onder de toonbank te hebben liggen. Ook geldtransportbedrijf Brink’s zou zijn medewerkers graag bewapenen.

Hoewel dit soort standpunten door de gevestigde politiek (nog) niet op de agenda wordt gezet, is er duidelijk een verschuiving in de publieke opinie gaande. Bij incidenten waarin burgers het recht in eigen hand namen komt doorgaans veel sympathie los. Met inbrekers heeft niemand medelijden, zelfs een staatssecretaris niet. En wat heeft een wapenverbod voor zin als illegaal wapenbezit mogelijk niet wordt vervolgd?

De argumenten voor een meer liberale wapenwetgeving klinken soms logisch. Als criminelen weten dat winkeliers bewapend zijn, dan bedenken zij zich vast wel twee keer voordat ze een overval plegen, toch? Bovendien houdt een verbod op wapens vooral de mensen tegen die toch wel geneigd zijn zich aan de wet te houden. Een verbod op wapens is dus eigenlijk een ontwapening van de verkeerde mensen.

De tegenargumenten klinken echter net zo logisch. Criminelen zullen heus niet braaf thuis blijven zitten wanneer winkeliers zich bewapenen. Ook zij zullen zich zwaarder bewapenen, en bij een confrontatie eerder schieten. Daarbij valt de wereld niet in te delen in goede en slechte mensen. Wie vandaag een wapen onder zijn toonbank legt om zich te verdedigen, kan morgen op het idee komen het op een verkeerde manier te gebruiken. Of er gebeurt gewoon een dom ongeluk mee, al dan niet veroorzaakt door een verhit hoofd.

Foto: daisy.images (cc)

De boom en de oude man

COLUMN - De oude man liep voorop. ‘Het moet hier ergens zijn,’ zei hij en liep van boom naar boom en weer terug. Ineens riep hij harder: ‘Hebbes, hier is het! Kijk dan, het is zelfs nog hartstikke goed leesbaar.’ De man naast hem, ook al behoorlijk op leeftijd, leek mij zijn zoon. Ze hadden dezelfde houding, dezelfde ogen, hetzelfde loopje. Bij een van de bomen vond de oude man zijn initialen. ‘JB 1939’. Ik ken die boom. 

Er is een rijtje bomen in het bos waar ik vaak loop en in de basten van deze bomen valt heel wat te lezen. Veel initialen met romantische harten, de liefde is voelbaar in bijna elke bast. Maar er is meer. De tekst ‘Mobilisatie L. De Visser 1939’ bijvoorbeeld en ‘Love from Canada My Darling ’45’. Herinneringen aan de oorlog. Ik vind het een bijzondere plek. Ik weet niet wat er allemaal in deze laan heeft plaatsgevonden, maar de oorlog is overal aanwezig. Nog wel. Want op een aantal bomen staan stippen.

De bomen zijn ziek waarschijnlijk, of er staan er te veel. Het zijn joekels, ze staan er ook al zo lang. Tijdens een flinke storm waait er ook wel eens een om. Die vind je dan dagen later in stukken gezaagd, genummerd en gestapeld terug. Nog wat dagen later rest alleen een boomstronk. Weg mooie herinneringen. De nieuwe, magere bomen zijn onbeschreven, zij vertellen nog geen verhalen. De geschiedenis van de oude bomen brandt ergens in een haard of wordt verwerkt in een tafel.

Foto: daisy.images (cc)

Duopolie | Transactiebelasting

COLUMN - Elf Europese landen voeren vanaf 2016 een belasting op financiële transacties in. Dit betekent dat een investeerder elke keer dat hij een aandeel koopt, een kleine belasting betaalt op die transactie. De belasting wordt ingevoerd zodat banken betalen voor de overheidssteun ze ontvingen tijdens de crisis. Maar het is sterk de vraag of de financiële sector er ook stabieler van wordt.

Een transactiebelasting wordt ook wel Tobin tax genoemd, naar de Nobelprijswinnende econoom. Hij bedacht dat een kleine belasting van bijvoorbeeld 0.5 procent op elke wisselkoerstransactie wisselkoersspeculatie afremt. Minder speculatie zorgt dan voor stabielere wisselkoersen en daardoor meer internationale handel. Die belasting werd dan het liefst wereldwijd ingevoerd en de opbrengsten konden naar het IMF of de Wereldbank.

En de opbrengsten kunnen hoog zijn. Elke dag gaan vele miljarden om in de handel in waardepapier, zodat zelfs een belasting van zeg 0.1 procent een behoorlijke opbrengst kan hebben. Een groep ngo’s die campagne voert onder de naam Robin Hood Tax, schat de opbrengsten op honderden miljarden dollars per jaar. Belasting heffen moet je toch, en door een Tobin tax kan de belasting op arbeid misschien wel omlaag.

Er zitten wel haken en ogen aan de belasting. Allereerst is het lastig om een belasting wereldwijd in te voeren. Slimme investeerders mijden landen die de belasting invoeren en zoeken belastingparadijzen uit om hun aandelen te kopen, zodat landen de prikkel hebben niet mee te doen. Ook valt de belasting te omzeilen door juist te speculeren op de groepen waardepapier die niet onder de belasting vallen. En wanneer de belasting succesvol is, neemt het aantal transacties af, waardoor de inkomsten lager uitvallen. Dit zijn ongeveer de ervaringen van Zweden, dat in de jaren tachtig een transactiebelasting invoerde op aandelen.

Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | Peter R. en Femke H.

COLUMN - Deze week zag ik de programma’s van twee voormalige politici. De eerste was van Peter R. de Vries en ging over kindermisbruik in Moldavië. De tweede was van Femke Halsema en ging over de islam in de polder.

Nu is de eerste voormalige politicus vooral bekend als programmamaker van programma’s als ‘Peter R. de Vries: misdaadverslaggever’. Wat altijd al zo irriteerde aan ‘Peter R. de Vries: misdaadverslaggever’ irriteerde ook aan ‘Peter R. over de grens’: in zijn zoektocht naar de waarheid stelt hij zichzelf in één uitzending minstens 64 keer dezelfde vraag. Achter elkaar. In datzelfde zuigende timbre van ‘m. Monotone variaties op een thema. Nooit begrepen waarom zijn programma’s zo populair zijn. Wellicht is dit het televisie-equivalent van GHB. 

De vraag die dit keer uiten treure werd gesteld: Moldavië is wereldkampioen kindermishandeling terwijl het in onze achtertuin ligt, hoe kan dat? Zelfs toen Peter R. de Vries een VN-gezant sprak die daar wellicht een klinkend antwoord op had, achtte hij het nodig om haar na drie woorden te onderbreken met een voice-over waarin de knagende stem van Peter R. de Vries weer diezelfde vraag stelde: Moldavië! Wereldkampioen kindermishandeling! Achtertuin van Europa! Hoe kan dat?

Foto: daisy.images (cc)

Post-atheïst | Licht in de duisternis

COLUMN - Het was nog lang onrustig in de Utrechtse binnenstad, op 8 december 1641. Een academisch debat over de leer van René Descartes, die destijds in De Republiek woonde, was totaal uit de hand gelopen, met scheld- en schreeuwpartijen en verhitte discussies na afloop. De introductie van de nieuwe filosofie, waarin een duidelijk onderscheid werd gemaakt tussen de materie en de geest, was niet onopgemerkt verlopen.

Descartes is bekend gebleven. Ik fiets elke dag langs zijn standbeeld. De naam van zijn tegenstander, Gijsbert Voet (‘Voetius’ in zijn Latijnse publicaties), zal vermoedelijk alleen in gereformeerde kringen nog een belletje doen rinkelen – een standbeeld heeft hij bij mijn weten nooit gekregen. Die vergetelheid is niet helemaal terecht, want Voet had ten minste één rake tegenwerping: als de mens zou bestaan uit materie en geest, hoe grepen die dan in elkaar? Hoe kon onze geest, die materieloos zou zijn, de indrukken van onze zintuigen, die wél behoorden tot de materie, verwerken? Hoe kon onze materieloze geest instructies geven aan onze ledematen?

Baruch de Spinoza, voor wie alleen al in Amsterdam twee standbeelden zijn, bood een oplossing: die geest bestond niet. Er is alleen materie. God en de natuur zijn één. Hieruit volgde een hele reeks andere stellingen: dat natuurkunde en theologie eigenlijk één vak waren, bijvoorbeeld, maar ook dat alle traditionele vormen van religie in feite onhoudbaar waren. Het waren standpunten die je ook in de vrij liberale Republiek maar beter in het Latijn publiceerde, zoals Spinoza dan ook deed.

Foto: daisy.images (cc)

Anders nog iets? | Topsport

COLUMN - Werken in het onderwijs is vaak te vergelijken met topsport. In al zijn facetten. Voor dag en dauw rij je naar de (trainings)plek waar je als docent/trainer zo’n vijf tot acht uur per dag training gaat geven aan je leerlingen, de topsporters. De plek waar je een coach voor ze bent. Een luisterend oor voor ze hebt. Een voorbeeld voor ze bent. En ze vaardigheden aanleert in je eigen vertrouwde sportdiscipline (lees: vak) op weg naar hun volwassen sportheldenstatus. Deze weg vereist een ijzeren discipline, een stevig uithoudings- en doorzettingsvermogen en vooral een grote portie (wils)kracht. Daarnaast moet men flexibel en gestructureerd zijn om tot een optimaal resultaat te komen. Er zullen offers moeten worden gebracht en een wederzijds vertrouwen staat hierbij aan de basis van een succesvol jaar/seizoen waar uiteindelijk iedereen naar uit kijkt.

Voorafgaande aan het nieuwe wedstrijdseizoen, worden natuurlijk de nodige afspraken, regels en doelstellingen opgesteld. Wat verwacht de trainer van je? Wat verwacht de sporter van de trainer en van zichzelf? Hoe zorgen we er samen voor dat we deze doelen kunnen bereiken? Wat hebben we hiervoor nodig? In elk geval een sterke basis, bestaande uit de andere trainers/coaches uit de andere sportdisciplines, sportfaciliteiten (school), ouders, vrienden, mental coaches, begeleiders en natuurlijk de sporter zelf. Wanneer hieraan is voldaan, kan de trainer zijn vooraf gemaakte jaarplanning (PTA) gaan uitvoeren. De trainingsschema’s (lesvoorbereidingen) worden per week bekeken en opgesteld. Waar nodig zal er moeten worden bijgeschaafd om ieders doel te kunnen verwezenlijken. Onontbeerlijk bij het nastreven van een mooi sportseizoen, voor zowel de sporter als de trainer, is het letten op jezelf en het goed zorgen voor jezelf. Eet gezond, drink voldoende en zorg voor genoeg nachtrust. Doping en andere stimulerende middelen zijn ten strengste verboden. Men riskeert bij gebruik van deze middelen een schorsing en kan het hele jaar vergeten.

Vorige Volgende