Kunst op zondag Archives - Page 12 of 57

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag verkent online archief Surinaamse School

28 november 2021 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

ACHTERGROND - Het Stedelijk Museum (Amsterdam) heeft tijdens het afgelopen coronajaar een expositie georganiseerd over de Surinaamse School. Hierin werden ruim 100 werken van 35 kunstenaars getoond uit de periode 1910-1985. Mede door alle beperkende maatregelen hebben veel mensen deze expositie niet gezien. Het museumteam biedt nu een online tentoonstelling aan zodat iedereen de kans krijgt om alsnog kennis te maken met de Surinaamse School.

Surinaamse_School nieuwe aankoop Stedelijk AMS Bidvrouwtjes in de Palmentuin (1964)© Ron Flu © foto Gert-Jan van Rooij

Bidvrouwtjes in de Palmentuin (1964) © Ron Flu, Collectie Stedelijk © foto Gert-Jan van Rooij.

Wat is de Surinaamse School?

Surinaamse School richt zich op de Surinaamse kunstgeschiedenis die verweven is met de Nederlandse. In 1995 presenteerde het Stedelijk de tentoonstelling Twintig jaar beeldende kunst in Suriname, 1975-1995. De expositie in 1995 was een co-creatie van Chandra van Binnendijk en Paul Faber. Na de primeur in het Surinaams Museum in Paramaribo was de tentoonstelling in Amsterdam te zien.

Surinaamse School nieuwe aankoop Stedelijk AMS De schaakspelers (1973) © Quintus Jan Telting © foto Gert-Jan van Rooij

De schaakspelers (1973) © Quintus Jan Telting, Collectie Stedelijk © foto Gert-Jan van Rooij.

Waarom een expositie in 2020/21?

De viering van 45 jaar onafhankelijkheid in Suriname was de directe aanleiding voor deze tentoonstelling. Onze gedeelde geschiedenis speelt hierin een belangrijke rol. Door de langdurige Nederlandse koloniale overheersing was er bijvoorbeeld gebrek aan (bevoegd) kunstonderwijs in Suriname. Hierdoor waren studenten lange tijd aangewezen op Nederlandse kunstopleidingen. Veel (afgestudeerde) studenten zijn na hun studie permanent of tijdelijk naar Suriname teruggekeerd.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Voeten

21 november 2021 , 08:00 , door P.J. Cokema

In Rotterdam staan twee voeten. Een kunstwerk van Ben Zegers, met de bijzondere titel ‘Iedereen is dood behalve wij’.

Uit de toelichting van BKOR (Beeldende Kunst & Openbare Ruimte Rotterdam):

De voeten verwijzen naar het ontstaan van de stad, maar ook naar de aloude functie van deze plek als markt. De twee beelden staan in dialoog met elkaar, zoals een klant en een koopman. Ook verwijst het naar de voetstappen van de eerste Rotterdammers.

En dan:

Iedereen is dood behalve wij – een statement waarmee heden, verleden en toekomst met elkaar worden verbonden en die een onophoudelijke oproep is aan de stad en zijn bewoners om er te allen tijde samen iets van te maken.

Dat dus…

Mens sana in corpore sano is geen vanzelfsprekendheid in deze tijden. Lastig om er handen en voeten aan te geven. Toch het hoofd niet laten hangen, want op voeten raak je wel uitgekeken. Voor het zo ver is, aanschouwen we er nog een paar.

David Teniers II – Doktersvisite, 1640.

Raymond Spierings (overleden 2 nov. 2021) – Voet van Mercurius, 1997.

Roger Ballen – Puppy between Feet, 1999.

Dedden & Keizer – Waar het oog al is, wil de voet naar toe, 2006.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Maaltijdkoerier

14 november 2021 , 08:00 , door M&M

Maaltijdkoerier

Fietste er ooit al een maaltijdbezorger in een gedicht?
Daar fietst er een. Zo’n jonge jongen, mager, hoodie,
met een bult op zijn rug, schouderbanden, helm,
gebogen over het stuur. Ik zie hem nu, oortjes in,
blikje Red Bull in z’n hand, op de hoek bij het plein,
leunend op zijn stuur, wachtend op berichten, op routes.
Wat verdient hij, wat zal het zijn, vijf euro en tachtig cent,
of zeven euro en negentig cent? In de regen, wachtend,
kijkend naar de algoritmes op de app.
Fietsend in de schemering, en dan weer wachten
op de plaats tussen flexibiliteit en geen perspectief.

Laatst kwam er een aan de deur
met een kinderzitje achterop.

Foto’s: Maria Willems (c.c.) Met dank aan maaltijdbezorger Leo van restaurant New Bangkok.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Duo’s

7 november 2021 , 08:00 , door P.J. Cokema

Er was geen specifieke aanleiding, maar ik struinde door het archief van Kunst op Zondag om eens na te gaan of er wel aandacht aan duo’s is besteed. En jawel hoor.

Dat kan bijna ook niet anders want in de tien jaar dat er voor deze rubriek 657 stukjes zijn geproduceerd (momenteel leest u de 658e) is er ook werk van een aantal stelletjes tentoongesteld in onze virtuele kunstgalerie.

Het zou een onderwerp op zich kunnen zijn gezien de vele Nederlandse en internationale kunstenaarsduo’s. We halen er nog eens een paar naar boven, die op enigerlei wijze een verband met de huidige tijd hebben.

Zorgrobot?

De zorg dreigt te bezwijken onder de coronapandemie. Al zouden er op wonderlijke wijze een fiks aantal ic- en verpleegbedden bij komen, dan nog is de vraag waar de extra handen aan die bedden vandaan moeten komen.
Hadden we veel eerder robotica moeten ontwikkelen? Tja, als ook de zorgrobot overwerkt raakt dan wordt het toch dweilen met de wonden open….

Sun Yuan en Peng Yu – Can’t Help Myself, 2016.

Sun Yuan en Peng Yu zagen we in deze rubriek eerder in 2013 en in een special in 2015.

Slavernijmonument Tilburg

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Eenvoudig stil

31 oktober 2021 , 08:00 , door P.J. Cokema

De ene ramp na de andere catastrofe. Niets lijkt goed te gaan. De lontjes worden nog korter dan de dagen. Een beetje hypochonder vermoed al snel het eind der tijden.

En dan is het nog een herfst ook. Alsof we niet genoeg herrie aan ons hoofd hebben met het getetter in de media, rukt de wind aan bladeren en dakpannen. Klapperende windvanen ratelen als mitrailleurs.

Ik mag zo graag eenvoudig stil. [1]

Jim van der Woude – Plat du Jour, 1987

Jim van der Woude – Kopzeer aan die waanzee, 1983

René van ’t Hof – Café Lehmitz, Theatergroep Carver, 1991 [2]

René van ’t Hof – Dag vlieg, 2014

Coda:

De ene rel na de andere clash. Alles lijkt fout te gaan. De avonden zijn langer dan het geduld. De moed zakt in de schoenen want aan optimisme is geen beginnen aan.

Voor iedereen die zich wel eens verloren voelt: ga er eens uit. Naar Hotel Perdu.

Prettige zondag verder. [3]

Zugabe:

[1] De Horde was een van de gezelschappen die zijn voortgekomen uit Hauser Orkater. De voorstelling ‘Ik mag zo graag eenvoudig stil’ (1982) ging over het naderende einde van de wereld.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag verkent Jan van Herwijnen

24 oktober 2021 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - De nieuwste expositie in Museum MORE heet ‘Jan van Herwijnen, Tekenen uit mededogen’. Honderd jaar geleden tekende Jan van Herwijnen 32 portretten van psychiatrische patiënten. Mannen en vrouwen, ten voeten uit, dus bijna levensgroot. Deze serie portretten is t/m 9 januari 2022 te zien in Museum MORE in Gorssel. Kunst op Zondag ging op bezoek en sprak met conservator Marieke Jooren.

Jan van Herwijnen Museum MORE © foto Wilma Lankhorst

Jan van Herwijnen, Tekenen met mededogen in Museum MORE © foto Wilma Lankhorst.

Serene stilte

Het contrast kan niet groter zijn in deze museumzaal. In deze ruimte stonden tot voor kort 40 schildersezels met daarop de kleurrijke werken van TV-schilder Bob Ross. Ross noemde zijn werk ‘Happy Paintings’. Marieke Jooren conservator gaf de serie tekeningen van Jan van Herwijnen (1889-1965) de titel ‘Tekenen uit mededogen’. De originele titel van deze serie van 32 portretten uit 1920 was: ‘De krankzinnigen’. Niet alleen de sfeer in de museumzaal is veranderd van vrolijk & kleurrijk naar ingetogen & sereen, ook de manier waarop wij anno 2021 naar onze medemens kijken die in psychische nood verkeert.

“Het gaat om het wezen van de dingen en niet om de schijn.”

Uitspraak Jan van Herwijnen (Tv-interview 1963).

Portret Jan van Herwijnen (1920) © Archief Jan van Herwijnen Stichting.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Woonopstand

17 oktober 2021 , 08:00 , door P.J. Cokema

Vanmiddag 14 uur gaat het loos: de Woonopstand in Rotterdam. Kunnen we daar wat kunst aan toevoegen? Zeker wel.

Je hebt wat gespaard om een woning te kopen. Op de huizenmarkt heb je gezien wat je kunt krijgen voor dat spaargeld plus hypotheek. Toch nog een behoorlijke hap uit je huidige salaris, maar het kan net.

Wooncrisis = achter de feiten aan lopen

Je kijkt nog eens rond, knippert met je ogen. Te laat! Je ziet dat de appartementjes die je eerder op het oog had, nu een fiks stuk duurder zijn geworden.
Yuri Veerman heeft op posters voor een aantal steden in beeld gebracht hoe de huizenprijzen zich hebben ontwikkeld.

Yuri Veerman – Poster je bent te laat Utrecht.

.
Poster je bent te laat Almere

Wooncrisis = praatjes vullen gaatjes

Mensen wegjagen uit hun buurt. Sloopkogel er tegen aan. De gaten vullen met luxe appartementen. In het woonbeleid van met name de grote steden wordt dat veel keuriger verwoord (iets met ambities, allure, aantrekkingskracht). Dat soort praatjes vullen de gaten die de sloopkogel achterlaat. Maar ‘Slopen is geen must’ maakt Judy van Luyk duidelijk.

Ze zette haar kunstwerk in wijken neer waar gesloopt gaat worden. Het was tot 5 september te zien in de Rotterdamse wijk Crooswijk, daarna ook in de Oostervantstraat en de Robert Fruinstraat in Middelland. Ook hier in de buurt staan woningen op de slooplijst. Daarna zal het in de tuin van het Chabot Museum te zien zijn (van 15 november tot 15 december 2021).

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Hardlopen met Hooglanders

10 oktober 2021 , 08:00 , door M&M

Als hij ’s ochtends, als alles en iedereen nog sliep,
de nevel hing nog over de hei en tussen de struiken,
niemand op de weg, ging hardlopen over de Veluwe,
je hoorde alleen zijn snelle passen, verder was het
overal stil, dan rees de kudde Hooglanders,
die daar lag in het gras, als een rund
tegelijk omhoog. Een intimiderend gezicht.
Hij schrikken, zij schrikken. Ze kenden hem
inmiddels wel, dacht hij. Hij was een man
van de klok. Maar toch, die enorme horens,
die ruige vacht, dat gesnuif en gestamp. Hij was
wel ‘ns benauwd dat er ooit iets zou knappen,
in zo’n prehistorische rundskop en dat hij dan,
zijn instinct zou de besturing dan overnemen,
de savanne, de prairie, de steppe over moest,
waar de steile kloof, het diepe ravijn en
die waterval zijn vlucht fataal zou stuiten.
Maar hij had de route in zijn hoofd: brandtoren,
ANWB-paddenstoel, het tourniquet, wildrooster,
parkeerplaats, pannenkoekrestaurant.

Foto: Maria Willems (c.c.)

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De hunebedden

3 oktober 2021 , 08:00 , door Jona Lendering

ACHTERGROND - Een tijdje geleden fietste ik van Groningen naar Assen en passeerde ik een hunebed. Het stond daar gewoon in het landschap, stil en onverstoorbaar. Er ging iets sereens van uit. Dit was iets dat er al eeuwen, millennia was, even vanzelfsprekend als het opkomen van de zon of de wisseling van de seizoenen. Het monument was op een wonderlijke manier aantrekkelijk.

Ik besloot dat ik álle tweeënvijftig Drentse en twee Groningse hunebedden wilde bekijken en dat heb ik in de afgelopen maanden, als er geen lockdowns waren, ook gedaan. Voor wie meer wil weten zijn er ook musea, zoals het Drents Museum in Assen, het Muzeeaquarium in Delfzijl en het Hunebeddencentrum in Borger.

Hunebed D42 bij Emmen

Trechterbekercultuur

De hunebedden zijn gebouwd tussen pakweg 3350 en 2750 v.Chr. v.Chr. door mensen die behoren tot wat archeologen aanduiden als de Trechterbekercultuur. Die is genoemd naar het aardewerk, dat een vrij karakteristieke vorm heeft.

Twee trechterbekers (Muzeeaquarium Delfzijl)

De Trechterbekermensen waren geen jagers en verzamelaars meer maar landbouwers. Hieronder is een reconstructie van een boerderij.

Reconstructie van een trechterbekerboerderij met spijker (Hunebeddencentrum, Borger)

Hoewel op de Balkan al koper en goud werd bewerkt en in het Middellandse Zee-gebied de Bronstijd op het punt stond te beginnen, gebruikten de mensen in de Lage Landen nog stenen voorwerpen. Deze messen zijn opgegraven in Elp.

Foto: Joan (cc)

Kunst op zondag viert de herfst in Museum de Fundatie

26 september 2021 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Het is zover: de musea in ons land presenteren hun nieuwste herfstcollecties. Museum de Fundatie in Zwolle bijt het spits af met drie tentoonstellingen: Chae Eun Rhee, Jeroen Krabbé en Lotta Blokker. Kunst op Zondag nam er een kijkje.

In ‘The Moment Your Smiles Fades Away’ verbindt Rhee beelden uit verschillende werelddelen en tijdslijnen met elkaar. Links boven zweept de Koreaanse popster V zijn publiek op, terwijl rechts de vrouw van Giovanni Arnolfini in alle sereniteit is te zien (1434, Jan van Eyck) opduikt. Tussen door dansen cabaret-dansers in witte petticoat rokken met zwarte stippen. Op de voorgrond staan drie kleurrijke Koreaanse zangeressen. Scenes van politionele acties en Koreaanse vechtkunst maken de assemblage compleet. In 2020 kocht Museum De Fundatie dit schilderij aan voor de kunstcollectie van de Provincie Overijssel.

Chae_Eun_Rhee opening tentoonstelling Museum de Fundatie © Wilma Lankhorst

Chae Eun Rhee in de wolk(en)

De Koreaanse kunstenaar Chae Eun Rhee is voor haar eerste expositie in Zwolle in de wolk(en). Haar kleurrijke schilderijen zijn te zien op de bovenste verdieping van het museum. Dit is de iconische wolk van 55.000 keramische tegels uit Makkum, een ontwerp van Henket. En Chae Eun Rhee is zelf ook in de wolken met haar eerste museumtentoonstelling in Nederland. De Koreaanse ambassadeur in ons land was er om haar expositie te openen. Een feestje voor de kunstenaar, haar werk is een feest voor het oog van de bezoeker.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Parafernalia

19 september 2021 , 08:00 , door P.J. Cokema

Eind augustus werd door veilinghuis Zwiggelaar Auctions de privéverzameling van Tjeerd Deelstra geveild. De voormalige TU-docent en bouwkundige, oprichter van Urban (The International Institute for the Urban Environment), had van alles en nog wat over ‘tegenkunst’ (van vnl. Fluxus en Provo) verzameld en wilde daar op zijn oude dag nu eens van af.

Het pronkstuk van zijn verzameling is ‘Tjeerd Deelstra’s tripbook’. In 1974 bezocht hij Fluxus-kunstenaars tijdens een reis door Amerika en Japan. Hij kocht een zwart notitieboekje en vroeg de kunstenaars iets aan dat boekje toe te voegen. Tjeerd Deelstra kwam thuis met een boekje volgepropt met “teennagels, niet-geïdentificeerde vloeistoffen op een gezouten vis, een batterij, plastic vlieg, tak, metalen vork en oordopjes”. Om slechts een deel van de inhoud te vermelden.

Tjeerd Deelstra’s tripbook – 1974.

Zo kreeg hij een baardhaar van Geoff Hendricks (1931 – 2018), bekend als de ‘wolkensmid’ omdat hij wolkenluchten verwerkte in zijn schilderijen, objecten, installaties en performances. In Deelstra’s boekje zit ook een door Hendricks geschonken postzegel (This is not a Cloud). Meer over Geoff Henricks in deze In Memoriam.

Verder bevatte dit ´Gesamtkunstwerk´ wat schaamhaar van celliste Charlotte Moorman en wat eelt van Fluxus-oprichter George Maciunas van wie we hier de compositie ‘Piano piece No. 13’ vertoonden (uitgevoerd door Sonic Youth).

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Een dagje op het strand

12 september 2021 , 08:00 , door M&M

Je was een dagje op het strand geweest. Het zat erop, je ging weer weg.
Pakte je spullen bij mekaar, klopte het zand eraf en keek het stuiven na.
Het was avond. De dag was voorbij en jij keek terug.
Er was alleen maar zand. Er was alleen maar zee. Het was genoeg.
Het was ochtend en al vroeg heet. Het strand, daar kwam een meisje aan.
Ze liep langs de vloedlijn, haar ogen al wandelend gericht in haar boek.
Verwacht je niet, brevieren op het strand. En ook niet die non van verderop.
In haar habijt, kruis om haar nek, kapje om haar hoofd, vol ornaat.
Op haar klapstoel, met in haar hand een opvoedboek,
ze bleek leidster van een groep. Zit daar totaal op haar gemak.
Boeken op het strand was het helemaal dit jaar, leek wel,
de jongen verderop, die was in dinosauriërs verdiept.
En er was natuurlijk je eigen boek. Je was nu toch al op de helft.
Het boek knarste van het zand en zout maar las wel lekker weg.
Je was toch wat bezorgd: het was de laatste van je vakantiestapel.
Bij de souvenirkiosk trok een jongetje aan de jurk van z’n moeder,
zij trok gelijk verschrikt terug: het was een straplessjurk.
En daar loopt, volledig wit geschminkt met zonnebrand,
je buurjongetje, petje op, zoontje van bezorgde ouders.
Een dagje op het strand, je bent bruin, je bent verbrand.