serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Vuurwapens, ideologie en politieke chaos

ACHTERGROND - De gebeurtenissen van afgelopen week illustreerden wederom de disfunctionaliteit van het Amerikaanse politieke debat.

Het Amerikaanse nieuws werd vorige week gedomineerd door de schietpartij op een basisschool in Sandy Hook waarbij, exclusief dader, 26 mensen omkwamen. Vrijdag presenteerde de National Rifle Association (NRA), de uitermate machtige belangenvereniging van vuurwapenbezitters en -industrie, haar plan om dit soort schietpartijen voortaan te voorkomen. De oplossing? Meer vuurwapens! Dit keer in de vorm van een gewapende politieagent op iedere school. Nog voordat de woordvoerder van de NRA was uitgesproken, raakte bekend dat bij een schietpartij in landelijk Pennsylvania meerdere slachtoffers waren gevallen, inclusief drie gewonde agenten van de staatspolitie. Waren er nu maar gewapende good guys ter plaatse geweest, dan had het nooit zo ver hoeven komen…

Een heel andere oplossing voor school shootings werd aangedragen door de libertarische schrijfster (en betaald conservatief activist) Megan McArdle:

I’d also like us to encourage people to gang rush shooters, rather than following their instincts to hide; if we drilled it into young people that the correct thing to do is for everyone to instantly run at the guy with the gun, these sorts of mass shootings would be less deadly, because even a guy with a very powerful weapon can be brought down by 8-12 unarmed bodies piling on him at once.

Foto: Riccardof (cc)

Sta(a)tus zegt ook niet alles

ACHTERGROND - Palestina is waarnemerstaat in de VN geworden. Een groot aantal landen erkent de oppositiecoalitie als vertegenwoordiger van het Syrische volk. Taiwan wordt door een beperkt aantal staten erkend, maar is wel een gewild handelspartner. De status van staten komt in vele vormen en maten.

Ik moet bekennen dat ik het begrip ‘waarnemerstaat’ niet kende voordat Palestina deze status onlangs kreeg toegekend. Het klinkt toch een beetje alsof je langs de zijlijn staat, en eigenlijk is dat ook nog steeds het geval. Want het is niet zo dat Palestina nu een soevereine staat is, met eenduidig zelfbestuur over een helder afgebakend stuk grondgebied.

Half december erkenden ruim honderd landen op een bijeenkomst van de ‘Vrienden van Syrië’ de Nationale Coalitie van Syrische Revolutionaire en Oppositionele Krachten als de ware vertegenwoordiger van het Syrische volk. De VS gingen hen voor en de Europese Unie volgde. Maar ondertussen zit Assad nog in zijn paleis, wordt hij nog gesteund (hoewel ook dit afbrokkelend is) door ondermeer Rusland en woedt de burgeroorlog door.

Wat betekent een status nu eigenlijk voor een staat? Besta je als land alleen als je door de VN erkend wordt? Is het belangrijk om erkend te worden door andere staten? Of kan je als land ook prima functioneren zonder die officiële erkenningen?

Foto: Riccardof (cc)

Nazi’s raus!

ACHTERGROND - Het verbieden of tegenwerken van extreem-rechtse partijen is riskant en kan een averechts effect hebben.

De Griekse neo-nazipartij Gouden Dageraad wordt uitgesloten van deelname aan de Griekse delegatie naar het parlement van de Raad van Europa. Dat heeft premier Samaras gezegd tegen de voorzitter van de EGAM (European Grassroots Antiracist Movement), Benjamin Abtan. Zaterdag jongstleden gingen in Athene 10.000 mensen de straat op om te demonstreren tegen de neo-nazi’s. Gouden Dageraad is een extreem-rechtse partij die bij de laatste verkiezingen 6,9% van de stemmen haalde, goed voor 18 van de 300 zetels. Partijleden vallen regelmatig immigranten aan en ook homoseksuelen zijn in Athene niet veilig. Zondag werd het linkse parlementslid Stratoulis in elkaar geslagen door mannen die zich bekend maakten als leden van Gouden Dageraad. De partij gebruikt nazi-symbolen en hun leider brengt openlijk de Hitlergroet.

Intussen zijn neonazi’s ook weer in het nieuws in hun Heimatland. De Duitse Bondsraad, waarin alle Länder vertegenwoordigd zijn,  heeft besloten tot nieuwe poging om de NPD te laten verbieden. De NPD is een extreem-rechtse partij die landelijk niet meer dan 1,5 % van de stemmen haalt en slechts in twee deelstaten vertegenwoordigd is met in totaal dertien leden. De partij zou in totaal zo’n 6000 leden tellen. Maar de NPD is volgens de Bondsraadsleden ongrondwettelijk. Eind vorig jaar kwam een reeks moorden op eigenaren van Turkse eettentjes aan het licht (de Döner-moorden). De moordenaars, waarvan er twee na ontdekking zelfmoord pleegden, waren lid van de Nationaal Socialistische Ondergrondse en hadden contacten in de NPD.

Foto: Riccardof (cc)

Zuma, honing en goeie disco

ACHTERGROND - In het tweede rondje Afrika, naast een kleine knipoog naar Madiba, aandacht voor de herverkiezing van Jacob Zuma en knappe koppen om in de gaten te houden.

Mannen, vrouwen en kinderen der gehele wereld, adem uit! Nelson Mandela is aan de beterende hand. Naast een longinfectie zaten ook galstenen Madiba dwars, maar die zijn volgens doktoren van het privéziekenhuis waar de oud-president verblijft inmiddels verwijderd.

Dit hadden Mark Trollip, John Martin Keevy, Johan Prinsloo en Hein Boonzaaier vermoedelijk graag anders gezien. De vier waren erop uit de gehele top van het African National Congress “execution style” de lucht in te blazen tijdens het partijcongres dat gisteren in Bloemfontein plaatsvond, maar werden door de autoriteiten tijdig in de kraag gevat. Hun gedroomde onafhankelijke Boerenrepubliek komt er niet, zeker niet nu president Jacob Zuma nóg steviger in het zadel zit als partijleider van het ANC. De 70-jarige werd gisteren dus niet opgeblazen maar door zijn maatjes herkozen en heeft, mits hij gezond blijft natuurlijk, de macht in Zuid-Afrika tot het eind van het decennium in handen. In de rainbow nation is allang geen sprake meer van een democratie; van een idealistische vrijheidspartij is het ANC verworden tot een ondemocratische moloch die zijn met het pluche vergroeide derrière afveegt met de wil en mening van (arme) Zuid-Afrikanen. Dit blijkt nog maar eens uit de verkiezing van Cyril Ramaphosa tot Zuma’s deputy. Ramaphosa was als voormalig hoofd van de National Union of Mineworkers een van de voornaamste mikpunten van de woedende opstandelingen bij de Marikana-mijn.

Foto: Riccardof (cc)

Achtergrondradio en natuurschoon uit Zuid-Amerika

ACHTERGROND - Deze week uit Zuid-Amerika twee keer audio-achtergrond bij eerder nieuws en eenmaal natuurpracht

Vorige week las u het al: Hugo Chávez is weer ziek. Deze week waren er regionale verkiezingen in Venezuela, waar Chávez’s partij een gevoelige klap uitdeelde aan de oppositie: Tweetje van Remi Lehmann

Toch was het nieuws over de gezondheid van El Comandante voor sommigen interessanter. Dezelfde Remi van de tweet mocht op Radio 1 vertellen wie nou die “geschikte peer” (aldus de presentator) van een Maduro is die Chávez mogelijk moet opvolgen. Hier terug te luisteren vanaf minuut 35. Let vooral ook op de verdere bijzondere toon en formuleringen van de heren presentators; het is ongetwijfeld niet zo bedoeld maar het klinkt of in hun ogen de terugkeer van kanker bij de Venezolaanse president een klein feestje is.. En even later luidt het over Mandela “die is ook nog steeds niet dood”. Ahem.

Terwijl het radiofragment buffert, kunt u bij de BBC terecht voor een iets langere radioreportage, over de staat van de Argentijnse economie, valse inflatiecijfers en een steeds opstandigere bevolking. Voor wie Latinonieuws net paco is zal het stuk weinig schokkends bevatten maar het biedt evenwel een goed overzicht van de problemen. Interessant zijn met name de ervaringen van Graciela Bevacqua, een Argentijnse mevrouw die in 2007 werd ontslagen omdat ze bij INDEC, het statistische instituut van Argentinië, correcte inflatiegegevens publiceerde en zich verzette tegen overheidsinmenging. Ja, foei mevrouw Bevacqua! Deed u nou gewoon uw werk, op integere wijze? Het moet niet gekker worden.

Foto: Riccardof (cc)

De vrouwen in de Amerikaanse politiek

ACHTERGROND - Hillary Clinton stopt als minister van Buitenlandse Zaken en haar beoogde opvolger, Susan Rice, heeft de handdoek in de ring gegooid. Vrouwen speelden een hoofdrol in de Amerikaanse politiek de afgelopen week.

‘Will she or won’t she?’ is de vraag die de Amerikanen de afgelopen weken (jaren, eigenlijk) heeft bezig gehouden. Sinds Hillary Clinton heeft aangegeven dat ze niet beschikbaar is als secretary of state in Obama’s tweede termijn, gonst het in de Amerikaanse media dat ze zich klaar maakt voor een gooi naar het presidentschap in 2016. Zelf zegt ze steevast dat ze ermee stopt omdat het na twintig jaar politiek welletjes is geweest, dat ze toe is aan wat rust. Begrijpelijk, ze is inmiddels 65. Ook tegenover Barbara Walters (filmpje) blijft ze volhouden dat ze iets anders gaat doen.

Het was sowieso de week van de vrouwen in de Amerikaanse politiek. Susan Rice, vriendin en bondgenoot van Obama sinds het eerste uur, gaf aan zich terug te trekken als kandidaat voor de post die Hillary Clinton achterlaat. 

Rice is op dit moment de Amerikaanse gezant in de Verenigde Naties en zal dat ook blijven. Maar het was geen geheim dat Obama haar het liefst als zijn minister van Buitenlandse Zaken had gehad. De New York Times heeft een goede analyse over wat de twee politici aan elkaar bond. Het was niet slechts dat ze beide de eerste Afro-Amerikaanse politici op een bepaalde post waren, hun gedeelde passie voor basketbal of dat ze beide tegen de Irak-oorlog waren. Obama benijdt Rice omdat ze zegt wat ze denkt, ook als dat mogelijk niet gepast is.

Foto: Riccardof (cc)

Gelijke behandeling in Europa

ACHTERGROND - Non- discriminatie is een belangrijk beginsel in de EU. Vrij reizen ook. Maar deze rechten blijken wat minder vanzelfsprekend als het gaat om mensen die niet binnen het traditionele huwelijks- en gezinspatroon vallen.

De Britse premier Cameron bereidt een wetsontwerp voor dat het homohuwelijk in Engeland en Wales mogelijk maakt. De Schotse regering volgde deze week met een overeenkomstig plan. De grote kerkgenootschappen willen en zullen niet gedwongen worden homohuwelijken in te zegenen. Cameron moet wel nog een flink aantal tegenstanders in zijn partij tegemoet komen. Hij wil daarom  bij voorbaat in de wet vastleggen dat tegenstanders niet beschuldigd kunnen worden van discriminatie en – heel curieus- dat bemoeienis van het Europese Hof niet zal worden geaccepteerd (bron: NRC 13-12).

Acht Europese landen zijn het Verenigd Koninkrijk tot nu toe voorgegaan in de erkenning van het homohuwelijk: België, Denemarken, Nederland, Noorwegen, Portugal, Spanje, IJsland en Zweden. Maar met een erkend huwelijk in enkele afzonderlijke landen is de EU nog ver verwijderd van de gelijke behandeling die ze haar ingezetenen belooft.

De Italiaanse Elisa woont in Bologna samen met de Finse Emmi en hun twee dochters. Elisa kan als zij met Emmi’s dochter Kirsi op reis gaat of naar het ziekenhuis moet naar huis gestuurd worden omdat Italië een gezin met twee moeders niet erkent. Ook al zijn de kinderen (in Finland) over en weer geadopteerd. Behalve dat landen verschillen in de erkenning van het homohuwelijk, zijn er ook nog verschillen in de wettelijke erkenning van adoptie door partners van hetzelfde geslacht.

Foto: Riccardof (cc)

Herhaling van zetten in Egypte?

ANALYSE - De onrust van de afgelopen weken roept de vraag op hoe president Morsi zo’n ernstige inschattingsfout kon maken.

Aankomende zaterdag en de zaterdag erop houdt Egypte een referendum over de nieuwe grondwet. Volgens voorstanders is het de meest democratische grondwet die ooit het licht zag in Egypte. Men kan partijen en kranten oprichten zonder toestemming vooraf, marteling wordt uitgebannen en de waardigheid van gevangenen gekoesterd. Tegenstanders stellen echter dat dit een heel erg slechte grondwet is. Niet-gekozen religieuze figuren hebben het recht wetgeving vooraf te beoordelen en het leger mag onafhankelijk functioneren.

Ernstige inschattingsfout

De onrust die we de afgelopen weken hebben gezien, roept de vraag op hoe het kan dat president Morsi zo’n ernstige inschattingsfout maakte. Hoe kan het dat minder dan twee jaar na de demonstraties die het aftreden van Hosni Mubarak inluidden, honderdduizenden mensen opnieuw de straat opgaan?

Als de politici van de oppositie niks voorstellen en met hun eigen belang bezig zijn, waarop luistert men dan naar hun oproepen? Als de Moslim Broederschap inderdaad de grote meerderheid van de Egyptische bevolking representeert, waarom roept ze dan zoveel woede op?

Sociaal conflict

Ellis Goldberg zoekt op Foreign Policy het antwoord op die vragen in het sociale conflict binnen de Egyptische maatschappij. Het wantrouwen, de afkeer en angst voor de Moslim Broederschap zijn diep geworteld. Velen zijn bang dat als de Broederschap eenmaal de controle heeft over de wetgevende en uitvoerende macht, ze vervolgens de rechtbanken zal overnemen en haar mensen ook zal plaatsen op sleutelposities bij de lagere overheden.

Foto: Riccardof (cc)

Verkiezingen en voetbal in Afrika

ACHTERGROND - In de eerste Afrika-aflevering van Elders in de Wereld aandacht voor politiek oproer in Ghana en Mali, het zwijgen van Mandela en (de schoenveters van) de Zambiaanse über-Messi.

None is quiet on the western front. In een live gestreamde verklaring riep de Ghanese kiescommissie afgelopen zondagavond zittend president John Dramani Mahama uit tot winnaar van de verkiezingen die vrijdag en zaterdag zijn gehouden. Mahama, die hetNational Democratic Congress (NDC) vertegenwoordigt, is met 50,7% van de stemmen zijn rivaal Nana Akufo-Addo (47,7%) de baas. Of? Addo’s partij, de New Patriotic Party (NPP), schreeuwt moord en brand en beticht de verkiezingscommissie van manipulatie. Zaterdagavond al repte de secretaris-generaal van de NPP juist van een verkiezingszege van Akufo-Addo, die 51 procent van de stemmen zou hebben gekregen. Terwijl Mahama alvast verbaal het confetti-kanon afschoot tijdens zijn acceptance speech, deelde de NPP middels een statement op de partijwebsite een woedende uppercut uit. Wordt vervolgd, ja. Bij de buren is het gras immers nog rood van het bloed: twee jaar geleden liep een verkiezingsconflict in Ivoorkust gruwelijk uit de hand.

Dan Mali, waar het al code rood is sinds de militaire coup die in maart van dit jaar door rebellen werd gepleegd. Maandagnacht werd premier Cheick Modibo Diarra gearresteerd door legerofficieren die trouw zijn aan coupleider Amadou Sanogo. Prompt maakte Diarra, net toen hij op het punt stond op het vliegtuig naar Frankrijk te stappen, zijn aftreden wereldkundig. Door voor eigen rechter te spelen lapt het leger afspraken met de VN-Veiligheidsraad aan de militaire laars; in april droegen Sanogo cum suis de macht nog over aan een interim-(burger)regering en beloofden ze zich koest te houden. De sluwevossenstreek van maandagnacht komt net op het moment dat de VS spijkers met koppen beginnen te slaan wat betreft een militaire interventie in Mali. Ook Frankrijk en de Afrikaanse Unie zelf hebben al opgewonden geblaft. Wie bijt het eerst?

Foto: Riccardof (cc)

Ruzie, kanker en een dode

ACHTERGROND - Deze week in Zuid-Amerika een *kuch* feest der positiviteit *kuch*: Nicaragua en Colombia ruziën, Chávez is ziek en Niemeyer ging dood.

Fascinerende colleges vond ik het altijd, over UNCLOS, de VN-conventie over het internationale zeerecht. Rusland plant zijn vlag op de zeebodem onder de noordpool! Knokken om de Spratly’s!!  Internationale Betrekkingen-nerds zullen ook weer in hun handjes knijpen bij de recente ruzie tussen Nicaragua en Colombia. De twee landen ruzieden voor het Internationale Hof van Justitie in Den Haag – niet te verwarren met het Internationale Strafhof – over een stuk zee, waarin onder meer de Colombiaanse eilanden San Andrés en Providencia liggen.

Colombia verloor voor een groot deel het juridische gevecht en moet nu zeggenschap afstaan over een flink gebied van de prachtige “zevenkleurige” zee. De Colombianen trokken zich als repercussie terug uit het Pact van Bogotá, een overeenkomst uit 1948 waarin Amerikaanse landen toezegden de geschillenprocedure van het Internationale Hof van Justitie te accepteren. Een leuke juridische analyse van de huidige ruzie is hier te vinden; zie vooral ook de overzichtskaart op pagina 89 van het vonnis. Gedaan? En snapt u het nog? Chapeau. Voor The Economist was het schijnbaar iets te ingewikkeld: een poging tot versimpeling maakt hun overzichtskaartje minder duidelijk én minder accuraat.

Foto: Riccardof (cc)

Progressief Amerika?

ACHTERGROND - Amerika is een land van uitersten. Aartsconservatief en ultraprogressief bestaan direct naast elkaar. En dat levert spanningen op …vooral als je inmiddels al links wordt ingehaald door je zuiderburen in Mexico.

Hoewel de Amerikaanse verkiezingen inmiddels al meer dan een maand geleden plaatsvonden, zijn de Republikeinen nog steeds bezig de oorzaken van hun verlies te duiden. Bijna de helft van alle Republikeinse kiezers weet precies wie verantwoordelijk is, zo bleek uit een recente opiniepeiling:

49% of GOP voters nationally say they think that ACORN stole the election for President Obama. We found that 52% of Republicans thought that ACORN stole the 2008 election for Obama, so this is a modest decline, but perhaps smaller than might have been expected given that ACORN doesn’t exist anymore.


ACORN, zo herinneren we ons misschien nog wel, was een vereniging van progressieve community organizers die in 2010 ten onder ging dankzij een doelbewuste poging van conservatieve activisten (inclusief suggestief bewerkte video’s) om de organisatie in een kwaad daglicht te stellen.

‘Serieuzere’ conservatieve opiniemakers wijten hun verlies aan het feit dat de Republikeinse Partij te weinig Latino’s en Amerikanen van Aziatische afkomst had weten aan te spreken. Toch wel vreemd, want Latino’s, zo weten conservatieve denkers, luisteren naar de paus, hebben grote gezinnen en moeten dus wel van de family values zijn. Aziaten zijn van nature nijvere werkers die nooit klagen, dus ook die zouden eigenlijk op de Republikeinen moeten stemmen. Maar hoe beide groepen ook daadwerkelijk zo ver te krijgen? Simpel:

Foto: Riccardof (cc)

Kennis van lokale structuur essentieel bij militaire interventies

ACHTERGROND - De Brit Rory Stewart heeft als diplomaat van dichtbij meegemaakt hoe het eraan toe gaat in Irak en in Afghanistan. Hij betoogt dat de inspanningen van het Westen in Irak en Afghanistan zijn mislukt door gebrek aan kennis en inlevingsvermogen in de lokale gebruiken en structuren.

Het Duitse leger verlaat waarschijnlijk al volgend jaar de provincie Kunduz. Wanneer de Duitsers hun kamp sluiten zal dat mogelijk ook gevolgen hebben voor de politietraining missie in de noordelijke Afghaanse provincie. De Nederlandse militairen zijn namelijk gehuisvest op de Duitse militaire basis. Zij zijn afhankelijk van onze oosterburen voor de voorzieningen op het kamp, de beveiliging ervan en de hulp aan Nederlandse militairen in noodgevallen. Het einde van de Nederlandse training van politieagenten staat eigenlijk gepland in 2014.

Vanaf de start van de NAVO-missie in Afghanistan (ISAF) is er al discussie over het nut van de militaire ingreep en de effectiviteit van het opbouwwerk. Dat geldt ook voor de Nederlandse inbreng, eerst in Uruzgan en nu in Kunduz. Wordt er wel werkelijk opgebouwd of is het nog oorlog? Het antwoord daarop is een beetje van beide en is ook afhankelijk per provincie. Kunduz is, hoewel niet vrij van incidenten, altijd rustiger geweest dan bijvoorbeeld de zuidelijke provincies Uruzgan en Helmand.

Vorige Volgende