Voorpagina

Zoekresultaten voor

'woningcorporaties'

Foto: Tom Davidson (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Alles weten, maakt niet gelukkig…’

, door

REPORTAGE - …zal oud-minister Piet Hein Donner hebben gedacht, toen hij besloot de Tweede Kamer en ook de ministerraad niet te informeren over de problemen die bij woningcorporatie Vestia speelden. Gisterochtend sprak hij voor de parlementaire enquête commissie woningcorporaties onder andere over de kwestie Vestia.

Deze week vinden de laatste openbare verhoren van de parlementaire enquêtecommissie Woningcorporaties plaats. Gisteren werden de oud-ministers Donner en Liesbeth Spies (beiden CDA) gehoord, vandaag worden enkele topambtenaren, oud-bestuurders en Ronald Paping van de Woonbond ondervraagd.

De verhoren worden woensdag afgesloten met het horen van Marnix Norder, oud-wethouder van Den Haag en Johan Conijn, een deskundige op het gebied van de volkshuisvesting.

Met het verhoor van Conijn sluit de commissie een reeks van zestig verhoren af. In zes weken tijd werden in totaal 61 personen gehoord. Met die verhoren heeft de enquêtecommissie getracht een beeld te geven van de manier waarop het stelsel van woningcorporatie in de afgelopen jaren (niet) heeft gewerkt.

De leden van de commissie ondervroegen in verschillende samenstellingen corporatiedirecteuren en -medewerkers, leden van de raden van toezicht, bankmedewerkers, financiële adviseurs en bemiddelaars. Ook toezichthouders als het Waarborgfonds Sociale Woningbouw, Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting en het ministerie van Volkshuisvesting (sinds 2010 deels opgegaan in Binnenlandse Zaken) werden gehoord, evenals bestuurders van Aedes (de koepel van woningcorporaties), gemeentebestuurders, externe deskundigen, accountants, oud-ministers en oud-Kamerleden. Zelfs de directeur van de Woonbond mag iets vertellen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 29-09-2022

Ideologie en parlementair onderzoek

, door

ANALYSE - Het onderzoek naar de ontsporingen bij woningcorporaties verloopt voorspelbaar. Er is veel aanleiding tot woede en verbazing, maar weinig écht nieuws. Ontstond het miljardenverlies van Vestia door paniek bij Minister Spies? Ik zou het ook zeggen als ik verantwoordelijk was voor de derivatenchaos en er een strafrechtelijk onderzoek tegen me liep.

Welke vragen zou de parlementaire enquête moeten proberen te beantwoorden? De basisvraag lijkt:

Hebben we het systeem van sociale woningbouw en huisvesting goed ingericht?

De antwoorden daarop zullen verschillen: liberalen vinden doorgaans dat ondernemers en de markt de ruimte moeten hebben. Socialisten zullen een scherp kader van regels en toezicht belangrijker vinden dan die ruimte. Dat is allemaal geen nieuws.

Maar hoe zit de realiteit nu in elkaar? We kunnen ons wel nijdig maken over de gewetenloosheid, het grote geld en de uitspattingen van de vrije jongens, maar net als bij de bankiers komt daar geen graaier extra door voor de rechter. Hoe zit het met de feiten? Ik kies nog een paar standen van zaken uit.

Vrije ruimte en markt

Zijn corporaties in 1995 zelfstandige ondernemers geworden? Dat is zeer betrekkelijk, al werd het toen door iedereen wel zo ervaren. Maar is er sindsdien echt ’tucht van de markt’?

Waan van de dag

Banken verdienden tenminste twee miljard euro aan Vestia-debacle

, door

De Volkskrant:

Door de Nederlandse woningcorporatie complexe financiële producten te slijten, incasseerden bankiers 500 miljoen tot 1 miljard euro, zo schatte hoofdrolspeler Arjan Greeven gisteren in een openhartig verhoor voor de parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties.

Toen er paniek uitbrak bij Vestia en de toezichthouders was dat reden voor extra feest in de City. Volgens voormalig Fortis-handelaar Jako Groeneveld, die gisteren ook werd verhoord, hebben de banken in die chaos nog eens 1,5- tot 2 miljard euro verdiend. ‘Toen naar buiten kwam dat Vestia van al haar contracten af wilde, is daar in de City vol op gespeculeerd. Vestia werd slachtoffer van de verkopen die ze zelf wilde doen.’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Die grote bankjongens in Londen zouden ook moeten worden aangepakt!’

, door

REPORTAGE - ‘Die zie ik hier niet,’ zei Arjen Greeven, de man die bemiddelde bij het sluiten van tal van financiële transacties tussen allerlei banken en woningcorporatie Vestia.

Alleen al om de problemen van deze corporatie als gevolg van de handel in derivaten op te lossen, was meer dan twee miljard aan gemeenschapsgeld nodig om de betrokken banken af te kopen.

Dit bedrag dient niet alleen door Vestiahuurders, maar ook door die van andere corporaties en door de overheid te worden betaald. De parlementaire enquêtecommissie, die onderzoekt hoe het allemaal zo gekomen is, kreeg van financieel adviseur en tussenpersoon Greeven een boeiend en vooral ook verbijsterend verhaal voorgeschoteld.

De toezichthouder – het Waarborgfonds Sociale Woningbouw – bleek altijd met altijd met de voorgestelde leningsconstructies akkoord te gaan, als een bepaalde dekkingsnorm – die overigens nooit echt werd gecontroleerd – maar werd gehaald. ‘Bij het WSW begrepen ze gewoon niet hoe het werkte,’ zei Greeven. Ook zelf was hij daar pas veel later achter gekomen.

Volgens de getuige waren eigenlijk alleen de banken op de hoogte van de mogelijke grote negatieve effecten van de overeenkomsten die ze met Vestia en andere corporaties afsloten. Greeven had dit naar eigen zeggen pas in 2010 beseft en was toen ook gestopt met de handel in die soort producten. Bij Vestia was men daar gewoon mee doorgegaan.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Toezicht met platte pet?

, door

OPINIE - Het probleem van de woningcorporaties is niet een gebrek aan toezicht, maar een verkeerde opzet van het systeem waarbinnen zij opereren.

De eerste verhoren van de parlementaire enquete hebben plaatsgevonden. Mijn verwachtingen waren beperkt, maar ik ben er niet vrolijk van geworden. De leden stelden open vragen, alsof de trainingen van vroeger nooit zijn herhaald.

Ook opmerkelijk: het rapportje van de Algemene Rekenkamer, dat een beetje door de ruimte zweefde; ik heb het van de website geplukt en even goed gelezen. Helaas, ook daarvan werd ik niet echt verheugd, dan wel verlicht.

Over toezicht

Omdat ik de praktijk van vroeger ken en betrokken ben geweest bij de veranderingen van de laatste jaren, deel ik maar even mijn emoties met u allen.

Ooit dienden wij het ‘belang der volkshuisvesting’, summier beschreven in het Besluit Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting (BTIV), maar zeker niet sluitend gedefinieerd. Er was een woud aan regelingen, met een samenvallende norm: op een bepaalde datum diende je de plannen in bij een goed bemand kantoor van de hoofdingenieur-directeur Volkshuisvesting (HID) in de provincie. Daar werkten in mijn tijd bij VROM landelijk meer dan 500 man.

Na de nota ‘Volkshuisvesting in de negentiger jaren’, werd dat beeld anders: door het verdwijnen van nagenoeg alle subsidieregelingen werd de formatie van de HID-kantoren ingekrompen tot circa 200 personen. Is dat vermeldenswaard? De Algemene Rekenkamer beweert, sprekend over de laatste twintig jaar: ‘Uit ons onderzoek blijkt dat die capaciteit (voor volkshuisvestelijk toezicht) zich min of meer permanent rond de tien FTE’s heeft bewogen’ (p.29).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Parlementaire enquête: dwaalspoor?

, door

Deze week beginnen de parlementaire verhoren over de woningcorporaties. Op zich ben ik benieuwd naar de resultaten. Maar eigenlijk vind ik het eigenlijk een dwaalspoor om zo intensief te kijken naar de ongelukken die hebben plaatsgevonden. Dat is al uitvoerig gedaan en het evenwicht met andere ongelukken (banken) is volkomen zoek. Zou daarvoor een reden zijn?

Net als veel anderen, kijk ook ik wel eens naar Buitenhof en zag ook Adri Duivesteijn voorbij komen. Ik had niet veel problemen met hetgeen de senator te berde bracht, althans op hoofdlijnen. Maar zoals onze voetbalfilosoof zegt: ‘Het gaat om de details.’ Duivesteijn had een mooie opmerking van principiële aard: ‘Als wij iets vinden van deze wereld, dan regelen wij dat graag via de instituties.’ Dat is een boeiende: kijk naar de dooienfondsen, de ziekenfondsen, onze traditie van publiekrechtelijke bedrijfsorganisaties, de toezichthoudende instellingen op ‘bevrijde’ marktprocessen, de woningcorporaties.

Geschiedenis

Maar hij miste de historische ontwikkeling. Aan het einde van de negentiende eeuw ontstond bij veel beroepsgroepen het besef dat hun leden niet op eigen kracht aan behoorlijke huisvesting zouden kunnen komen. Dus begonnen spoorwegmannen, onderwijzend personeel, etc. zich te organiseren in verenigingen om arbeiderswoningen te kunnen bouwen. In de woningwet van 1901 kwam een toelating, waardoor een beroep op zachte woningwetleningen kon worden gedaan.

Het lijkt een ontwikkeling waar Duivesteijn en ook Blok nu nog goed mee uit de voeten zouden kunnen. De verenigingen waren braaf en lieten zich de bemoeienis van de overheid aanleunen. Zij waren in grote lijnen ‘soeverein in eigen kring’. Zo kon ook de protestants-christelijke hoofdstroming steun geven aan woningcorporaties. Maar dan komt er een haar in de soep. In de periode rond het bewind van Marcel van Dam ontstaat geleidelijk de gedachte, die Duivesteijn hekelt: ‘Instituties die het beleid uitvoeren moeten aan onze inzichten voldoen.’ Maar waarom zou dat moeten?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Adri Duivesteijn zegt minister Blok de wacht aan

, door

ACHTERGROND - Minister Blok doet er verstandig aan om met het aanpassen van het volkshuisvestingsbestel te wachten tot de uitkomsten van de parlementaire enquêtecommissie Woningcorporaties (commissie Van Vliet) bekend zijn. In deze bewoordingen liet het Eerste Kamerlid Adri Duivesteijn zich afgelopen zondag uit in het parlementaire programma Buitenhof.

Rekening huurder

Volgens de senator zal bij de openbare verhoren die deze week woensdag beginnen veel ‘shit’ boven kunnen komen. De kosten van fraude, verrijking en mismanagement in corporatieland komen volgens hem ten laste van de huurders. Zij betalen direct of indirect het gelag voor het falen van de corporatiebestuurders.

De senator is benieuwd of de commissie bij die verhoren erin zal slagen de oorzaken van alle problemen op te sporen en helder in kaart te brengen. Hij sloot zelfs niet uit, dat de verhoren in de komende zes weken bij de huurders de nodige agressie zullen oproepen.

Terugtredende overheid

De huurders zijn volgens hem bij de decentralisatie van het stelsel, de verzelfstandiging van de woningcorporaties en het terugtreden van de overheid in de afgelopen 25 jaren buitenspel gezet. De banden tussen de corporaties en politieke partijen zijn – in weerwil van die gewenste marktwerking – echter blijven bestaan (of misschien nog wel complexer geworden).

Foto: Emmanuel Huybrechts (cc)

Wilders: wordt vervolgd

, door

OPINIE - Het is simpelweg onvermijdelijk dat Geert Wilders zal worden vervolgd voor zijn recente uitspraken.

Afgelopen week was niet de week van Geert Wilders. In Den Haag verloor zijn PVV een zetel en werd niet de PVV maar D66 de grootste partij. Niemand wil lokaal of landelijk met de PVV samenwerken en iedereen, tot in het buitenland toe, buitelt over de PVV-voorman heen vanwege zijn ophitsende uitspraken over minder Marokkanen. Tweede Kamerlid Van Vliet heeft de PVV de rug toegekeerd. Een aderlating, want vriend en vijand zijn het erover eens dat Van Vliet, tevens voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties, een bekwame vakman is.

Pijnlijker is nog dat het NOS Journaal Wildersstemmers aan het woord liet die vonden dat hun voorman te ver was gegaan met zijn uitspraken over minder Marokkanen. Op blinde adoratie hoeft Wilders dus niet te rekenen: zijn eigen achterban is niet te beroerd hem de maat te nemen. Wilders maakte zich verder onsterfelijk belachelijk met zijn woede-uitbarsting over een clipje van een slechte rapper uit Sneek en zijn dreigement aangifte te doen tegen iedereen die een vergelijking met Hitler durfde te maken. En nu wordt de PVV-voorman na honderden aangiftes ook nog strafrechtelijk vervolgd. Is dat al besloten dan? Nee, maar het is simpelweg onvermijdelijk.

In 2011 werd Wilders na een tumultueus proces vrijgesproken van het opzettelijk beledigen van moslims en van het aanzetten tot haat en discriminatie. Het was een vrijspraak op het randje. De rechtbank oordeelde uiteindelijk dat de gewraakte uitlatingen neerkwamen op kritiek op de godsdienst die Islam heet. Religiekritiek, ook heftige religiekritiek, is uiteraard toegestaan in een democratische rechtsstaat. Bij sommige uitlatingen leek de PVV-voorman wel wat verder te gaan dan alleen religiekritiek, maar de rechtbank meende kennelijk dat hem het voordeel van de twijfel kon worden gegund.

Foto: copyright ok. Gecheckt 14-10-2022

Toezichthouders corporaties zijn ten onrechte ontevreden

, door

ANALYSE - Toezichthouders van corporaties die ontevreden zijn over hun beloning hebben het niet begrepen, vindt Jos van der Lans. We hebben dringend behoefte aan herwaardering van het maatschappelijke toezicht. Daar aan bij te dragen is niet alleen een verantwoordelijkheid, maar ook een eer.

57 procent van de toezichthouders van woningcorporaties is ontevreden over hun beloning. Dat blijkt uit het Nationaal Commissarissen Onderzoek 2013 dat half januari werd gepresenteerd door Mijntje Lückerath, hoogleraar governance in Tilburg. Volgens deze sectorvergelijkende monitor is een corporatietoezichthouder zo’n twintig uur per maand kwijt aan zijn commissariaat. Dat lijkt mij behoorlijk overdreven, maar het is maar een uurtje minder dan een commissaris aan een beursgenoteerd bedrijf. Alleen verdient die laatste drie-en-een-half keer zoveel.

Een corporatietoezichthouder vangt gemiddeld 11.000 euro en een commissaris van een beursgenoteerd bedrijf krijgt jaarlijks zo’n 38.000 euro bijgeschreven op zijn bankrekening. Een duidelijke meerderheid van de toezichthouders in de volkshuisvesting baalt daarvan. Vooral omdat hun verantwoordelijkheid alleen maar groter wordt. ‘Het is geen liefdadigheidsbaantje dat je voor de eer doet’, zegt hoogleraar Lückerath, die vreest dat de lage beloning ertoe zal leiden dat er niet voldoende goed gekwalificeerde toezichthouders bereid gevonden worden dit belangrijke werk te doen.

Toezichthouders hebben geen reden tot klagen, maar doen dat wel

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rijksbijdrage voor sloop huurwoningen

, door

NIEUWS - Sinds 1 januari geldt de nieuwe Wet Maatregelen Woningmarkt. Corporaties kunnen een aftrek van de verhuurdersheffing krijgen als zij investeren in sloop in de krimpregio’s Zuid-Limburg, Noordoost Groningen en Zeeuws-Vlaanderen. Per gesloopte woning levert dat 15.000 euro op. Limburg is naar eigen zegggen de eerste krimpregio die van deze mogelijkheid gebruik maakt.

Bron: binnenlands bestuur

Wat ik in meeste persberichten niet terug zag is de volgende passage uit de brief (pdf) van VVD gedeputeerde E.J. Koppe:

marktspanning

Ik heb er geen studie van gemaakt, maar de paar jaarverslagen van woningcorporaties die ik bekeek maakten geen melding van grote leegstand. De woningen lijken zelfs bovengemiddeld vaak aan de doelgroep te worden toegewezen:

passend

Met een krimpende en vergrijzende bevolking de voorraad sociale huurwoningen verkleinen om ‘de marktspanning’ te herstellen lijkt me een interessant experiment. Immers verschuift de voorkeur van Nederlanders van kopen naar huren en is ‘de marktspanning’ misschien goed voor de huidige eigenaars van woningen in Limburg, maar het lijkt me minder gunstig voor (toekomstige)starters. Ik zou denken dat je bij vergrijzing en krimp juist de starter gunstig gezind zou moeten zijn, maar wie ben ik.

In ieder geval krijgen nu goedverdienende huurders in Limburg extra huurverhogingen ‘om scheefwonen tegen te gaan’ en hoeven corporaties deze extra inkomsten niet af te dragen aan het rijk onder voorwaarde dat ze sociale huurwoningen slopen zodat koopwoningen minder in prijs dalen. De maakbare samenleving, VVD-stijl.

Foto: CorporatieNL (cc)

Jaarlijkse huurverhogingen ongewenst en overbodig

, door

ANALYSE - De huren worden dit jaar, net als vorig jaar, verhoogd met ongeveer 5%. Reden voor de Woonbond en de FNV om vorige week in een brief (pdf) nog eens bij de Tweede Kamer aan de bel te trekken. Beide organisaties pleiten ervoor om de huren alleen voor inflatie te corrigeren en zo de verhoging te beperken tot maximaal enkele procenten.

De zorg voor grote groepen huurders in het algemeen en de betaalbaarheid van het wonen voor hen in het bijzonder liggen aan de brief ten grondslag. Uit in maart 2013 door het O.T.B. TH-Delft uitgevoerd onderzoek (Marktconforme huren en woonuitgaven), maar ook uit recent (oktober vorig jaar) in Den Bosch verricht onderzoek door het RIGO (Doelgroepen en woonlasten in de gemeente ‘‘‘‘s-Hertogenbosch) blijkt dat niet alleen de laagste inkomensgroepen maar ook steeds meer huishoudens met een wat hoger inkomen in de problemen zitten of dreigen te komen. Landelijk gaat het naar schatting van FNV en Woonbond om meer dan 700.000 huishoudens die op grond van “NIBUD-normen” de touwtjes niet meer aan elkaar kunnen knopen.

In het woonakkoord wordt het door het kabinet één ingezette huurbeleid verder doorgezet en uitgewerkt. Dat beleid is gericht op het jaarlijks doorvoeren van een boven de inflatie uitstijgende huurverhoging welke ook voor de laagste inkomensgroepen niet zonder gevolgen blijft. Dit omdat de huurtoeslag niet evenredig stijgt met die huurverhoging. De huurders- ook met de laagste inkomens – betalen daarvoor de rekening. Daarnaast biedt het woonakkoord de corporaties de mogelijkheid om de huren voor huurders met een inkomen boven 35.000 euro de huren nog eens extra te verhogen.

Foto: Bron: Wikimedia Commons

Akkoordendoolhof

, door

ANALYSE - De verhuurderheffing gaat er komen, maar daar gingen een heleboel akkoorden aan vooraf.

De Eerste Kamer stemde vorige week in met een wetsvoorstel van minister Blok over een aantal belangrijke maatregelen aangaande de woningmarkt. Het voorstel gaat onder meer over de beperking van de hypotheekrenteaftrek, een langgekoesterde wens van de PvdA. Maar het voorstel regelt ook de zogenaamde verhuurderheffing, een door woningcorporaties aan de staat af te dragen belasting die de schatkist miljarden op moet leveren. Tegen deze heffing heeft de PvdA juist zeer lang, en in de persoon van senator Adri Duivesteijn zelfs tot vlak voor de stemming, te hoop gelopen. Want de corporaties kunnen zulke bedragen alleen ophoesten als ze hun huurders financieel uitkleden, en zelfs dan is het volgens de critici extreem waarschijnlijk dat nieuwbouw en renovaties tot stilstand zullen komen. In verband met de verhuurderheffing wordt regelmatig het Woonakkoord genoemd, de politieke afspraak van februari van dit jaar tussen VVD, PvdA, D66, CU en SGP over het woonbeleid.

Het heet dan dat de Senaat nu het Woonakkoord heeft goedgekeurd. Helemaal zuiver is die bewering niet. Sommige wetgevende maatregelen uit het Woonakkoord zijn al eerder goedgekeurd, zoals de inkomensafhankelijke huurverhogingen. Die moeten niet alleen doorstroming bevorderen, maar ook de extra opbrengsten genereren waaruit de corporaties de verhuurderheffing kunnen voldoen. Anderzijds is de verhuurderheffing niet het geesteskind van het Woonakkoord. De heffing voor 2013 was eerder dit jaar al ingevoerd en deze vloeide voort uit eerdere akkoorden tussen deels andere partijen. Zo langzamerhand zien we door alle akkoorden het bos niet meer. Daarom een begeleide trektocht door het akkoordendoolhof, op zoek naar de wortels van de verhuurderheffing.

Vorige Volgende