Zoekresultaten voor

'kernenergie'

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-03-2022

,,Iran werkt aan atoombom”

Iran werkt aan een atoombom, het gerucht is niet uit het nieuws te branden. Het rapport van het Internationaal Atoomenergie Agentschap is echter minder stellig dan men zou vermoeden. Terwijl de internationale gemeenschap militair ingrijpen afwijst, klinkt in Israël de oorlogstrom.

De geruchtenmachine

Wie in Google de zoekopdracht ,,Iran werkt aan atoombom’’ intypt, krijgt 117 duizend hits. Of wacht, de hits komen vooral op: ,,Iran werkte aan atoombom’’. Sommige media pakken flink uit en al dagen sijpelen berichten naar buiten over het nog niet verschenen rapport van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA), meestal afkomstig van anonieme diplomaten. Uit de berichtgeving komt naar voren dat de druk op de IAEA om Iran nu eens stevig aan te pakken, flink wordt opgevoerd.

De VS springen er bovenop en ook Netanyahu, premier van een land dat het non-proliferatiegedrag niet getekend heeft en zich daarmee zelf al jaren aan inspectie onttrekt, wist er kennelijk al van. Een week voor het verschijnen van het IAEA-rapport had hij al een oplossing voor de problemen.

Handzaam was wel de Q&A die de BBC een aantal dagen geleden publiceerde, waarin zij antwoord gaf op vragen die bij iemand boven zouden kunnen komen over deze kwestie. Sargasso wijdde er een waanlink aan. Die zeer feitelijke tekst, ontdaan van oorlogsretoriek, is niet meer op de BBC-site terug te vinden. 

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De fallout van Fukushima

De aardbeving, tsunami en kernramp die Japan afgelopen maart troffen, zijn in dit roerige jaar alweer ondergesneeuwd door de Arabische Lente en de schulden- en eurocrisis. Maar de gevolgen van ‘Fukushima’ laten zich zowel in Japan als wereldwijd niet zo gemakkelijk wegpoetsen.

De schrik in Japan is groot, maar van een groot protest tegen kernenergie is nauwelijks sprake. Japan lijkt nu eenmaal niet zonder te kunnen, zo is de communis opinio.

Volgens The Economist spelen er ook andere belangen mee. De kernlobby wordt gefinancierd door de vakbonden en die willen niet dat de banenmachine van de kernindustrie verdwijnt.

Normal Accident Theory

Kunnen we nog eens een ongeluk verwachten à la Fukushima? Volgens de berekeningen van voorstanders van kernenergie is die kans erg klein. Theoretisch gezien kan er maar één ongeluk in de zoveel miljoen jaar plaatsvinden. Toch gebeuren ze vaker. En ze zijn niet te voorkomen, schrijft de Normal Accident Theory voor.

De Normal Accident Theory is het geesteskind van de Amerikaanse socioloog Charles Perrow. Hij schreef de nucleaire bijna-ramp in Three Miles Island (Pennsylvania) niet toe aan een menselijke onoplettendheid, maar aan het falen van het systeem. Zeer complexe systemen, waarbij veel verschillende onderdelen interacteren, zijn gevoelig voor kleine verstoringen. Die treden onverwacht op en lopen snel gierend uit de hand.

Foto: copyright ok. Gecheckt 13-10-2022

Oproep: de fallout van Fukushima

Oh ja, dat was er ook nog gebeurd dit jaar. Fukushima bliept nog af en toe op de mediaradar, maar impact dreunt nog door. Allereerst in Japan zelf natuurlijk. Besmette rijst. Economische schade. Een herbezinning op de toekomst van energievoorziening. Een vertrouwensbreuk tussen burgers en overheid.

Maar Fukushima resoneert ook nog in het Westen, al zijn de discussies op de achtergrond geraakt. Onze eigen Maxime Verhagen zegt: niets aan de hand, we gaan op dubbele kracht door met kernenergie. In Duitsland gooide de regering het roer echter radicaal om. In de Verenigde Staten is er lichte paniek over de niet al te beste staat van een aantal kerncentrales.

Vrij Nederland en Sargasso hebben daarom weer een leuke oproep aan u. Wat is de fallout van Fukushima? Illustreer uw antwoord met een goede bron: een documentaire, een goed artikel, een mooie infographic. Als ik als onwetende lezer weer snel bij wil raken over de nasleep, waar begin ik dan?

Laten we zelf het goede voorbeeld geven. Hij was al eerder te zien via Sargasso, maar deze documentaire is zo goed, zo beklemmend dat we hem graag nog even herhalen. Hij is, schande o schande, nog geen 15.000 keer bekeken. Waar gaat ‘ie over? Een wetenschapper vertrouwt de officiële metingen van de overheid niet en gaat zelf op pad om een stralingskaart te maken. Dat voert hem naar het hart van de radioactieve besmetting. Zijn zoektocht is een fraai staaltje web 2.0 meets citizen journalism meets wisdom of the crowd. Hij duurt anderhalve uur, maar dat is de moeite waard.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Electriciteit fors duurder de komende 20 jaar

De Europese burger en het bedrijfsleven krijgt de komende 20 jaar te maken met een flinke stijging in de elektriciteitsprijs. Dit zou komen door de overgang naar een ‘groene’ stroomvoorziening. De Financial Times schijnt een uitgelekt rapport van de EU in handen te hebben dat 5 verschillende scenario’s belicht. Het bericht dan in Nederland de media haalt is kort: dat komt door de voorgenomen transitie naar groen stroom. Koren op de molen van de fossiele lobbyisten?

Wat de berichtgeving in Nederland niet vermeld is de diepere oorzaken van deze stijgingen. De Financial Times gaat hier zelf wel op in (gratis registratie nodig). Enerzijds zijn prijsstijgingen te wijten aan investeringen in met name de windmolenparken. Windenergie zou in 2050 vertienvoudigd moeten zijn (49% van de elektriciteitsvoorziening in de EU) ten opzichte van nu (slechts 5%). Afhankelijk van het gekozen scenario kunnen de prijzen tussen 100% (maximale transitie naar hernieuwbare bronnen) en 43% (nucleair en CCS) zijn toegenomen in 2050.

Het uitgelekte rapport geeft volgens de FT hiervoor twee verklaringen: enerzijds de grote investeringen in infrastructuur die nodig zijn om zoveel mogelijk over te stappen op o.a. zon en wind. Dat is op zich niet verwonderlijk. Maar anderzijds is een belangrijke bron van de prijsstijging de dan te verwachten overcapaciteit van conventionele kolen- en gascentrales. De gemaakte investeringen in deze centrales zullen zich minder snel terugverdienen en die derving wordt verrekend in een hogere electriciteitsprijs.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Occupy Amsterdam

Eindelijk, er gebeurt wat. Na 3 jaar kredietcrisis komen mensen in beweging, nu ook in Nederland. Op zaterdag 15 oktober ben ik naar de demonstratie “Occupy Amsterdam” gegaan. Het Beursplein is om 12:00 uur nog half leeg. Er lopen wat mensen rond, sommige met een bord of spandoek, maar ook opvallend veel met camera. Maar het is mooi weer en het loopt al snel vol. Naar Amerikaans voorbeeld is er geen organisatie en geen plan. Niemand weet wat er gaat gebeuren. Er is geen route voor een protestmars uitgezet die we straks gaan lopen. Het enige wat er is zijn de mensen op het plein.

Niet dat er niets georganiseerd is: er is wél een geluidsinstallatie. En zo begint het dan ook: iedereen die wat te zeggen heeft mag spreken, er was geen vooropgezet plan of programma. De eerste spreker is een clown, althans hij heeft een rode clownsneus op zijn neus. Hij vertelt – in het engels – hoe belangrijk het is dat we elkaar liefhebben. Het zijn mooi woorden, maar het meeste wat hij zegt vergeet ik weer. Hij gaat net iets te lang door. Na een ongeveer 5 minuten neemt de volgende spreker het over, en zo gaat het tot in de middag door. Een ding is zeker: er is geen gebrek aan sprekers. Het meeste dat gezegd wordt maakt weinig indruk op me, op een uitzondering na. De tweede of derde spreker is een vrouw. Ze meldt dat ze Amerikaanse is. Ze heeft een 100 jaar oude quote voor ons : “The best lack all conviction, while the worst / Are full of passionate intensity”. Dit is een regel uit Yeats’ “The Second Coming”. Ze spreekt de hoop uit dat vandaag in Amsterdam ander zal zijn, dat de besten nu wel een overtuiging hebben en gepassioneerd zullen zijn.

Ik heb het volledig gedicht opgezocht:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Daling gemiddeld olieverbruik, maar niet in Nederland

Het gemiddelde olieverbruik neemt af, zegt blogger Hans Verbeek, maar niet in Nederland. in deze gastbijdrage.

Stuart Staniford laat op zijn blog Early Warning zien dat het aardolieverbruik per hoofd van de wereldbevolking sinds 1980 niet is toegenomen.

De gemiddelde mens gebruikt 4,5 vaten olie per jaar en dat is de laatste 25 jaar niet veranderd. Maar als je gaat kijken naar afzonderlijke landen, dan zie een ander beeld. In sommige landen daalt het olieverbruik sinds de jaren ’70.

In de VS piekte het olieverbruik tussen 1975 en 1980. In Duitsland rond 1980 en in Frankrijk en in Groot-Brittannië rond 1973. Al deze Westerse landen zijn al voorbij hun peak-olieverbruik.

Waarom daalt het aardolieverbruik al tientallen jaren? De energie-intensieve industrie is afgebouwd en verplaatst naar lagelonenlanden. Men is overgeschakeld op andere energiebronnen: aardgas, kernenergie, windenergie en biobrandstof. En men is zuiniger geworden. De auto’s zijn zuiniger geworden, vooral in de VS. En in de VS daalt ook het aantal gereden kilometers sinds 2007.

Saoedi-Arabië is de wereldkampioen aardolieverbruik. De gemiddelde Saoedi verbruikt bijna 40 vaten per jaar en dat stijgt nog altijd. Experts verwachten dat in 2030 Saoedi-Arabië niet meer kan voorzien in de eigen oliebehoefte en olie-importeur zal worden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Over klimaatscepsis en hindermacht

Het essay Klompen in de Machinerie gaat op zoek naar de vraag hoe gevestigde belangen veranderingen naar een meer duurzame energiehuishouding belemmeren. Het essay, geschreven op verzoek van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur, werd 30 augustus gepubliceerd, en is hier te downloaden. Hieronder het voorwoord.

Het beeld is misschien verrassend, wellicht zelfs schokkend. Lobby 1.0 op herkenbare wijze specifieke belangen behartigen is sluipenderwijs vervangen door lobby 2.0: private belangen beïnvloeden in toenemende mate het publieke denken. Opvattingen over klimaat en energietransitie die bestaande belangen goed uitkomen worden gemeengoed, waarheidsvinding delft het onderspit. Of zoals hoogleraar Jan Rotmans, transitiemanagement Erasmusuniversiteit, het kernachtig in een tweet uitdrukte: ,,Op het slagveld van een transitie sneuvelt de waarheid als eerste. Macht prevaleert boven waarheid.”

Niet alleen private belangen zijn de drijvende krachten hierachter, de utopische varianten van het vrijemarktdenken, zoals beschreven door Hans Achterhuis in zijn prijswinnende boek De Utopie van de Vrije Markt, zijn dat eveneens, misschien zelfs nog wel meer dan belangen sec. De combinatie van een neoliberale utopie en private belangen zetten zo de toon in het politieke en publieke discours, waaruit dan ook nog amper maatregelen voortkomen die een transitie naar een duurzame energiehuishouding bevorderen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Beau met zeilauto op de Afsluitdijk

VIRAL – Een viral voor het goede doel: windenergie van Zeekracht. Beau van Erven Dorens heeft vandaag zijn auto over de Afsluitdijk geblazen, zonder de motor aan te zetten. Sterker nog, de motor had hij er zelfs vakkundig uitgesloopt. “Geen druppel olie wil ik, alleen een beetje Zeekracht!”. De presentator doelt hierbij op de zeewind, die hem – in zijn speciaal geprepareerde “zeilauto” — vooruit blies. Met deze Top Gear-achtige actie wil Beau van Erven Dorens een lans breken voor meer windenergie van de Noordzee. ‘We moeten minder afhankelijk worden van olie en gas. En kernenergie is ook geen optie. Ik ga voor windenergie, de energie van de toekomst’, aldus Beau.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Iran en de bom

Revolutie is een fragiel bezit.  De Libische revolutie begon als een (militaire) coup, maar ontaarde in een burgeroorlog. De Egytische revolutie begon als een burgerlijke revolutie, maar ontaarde in een militaire coup. De uitkomst in Libië is nog hoogst onzeker. De komende verkiezingen in Egypte zullen geen uitkomst hebben, die de jeugdige opstandelingen tevreden stemmen.

Nieuws is niet de vraag waar Gadaffi is, of hij dood of levend wordt aangetroffen. Of hij onbeschadigd wordt afgeleverd in Den Haag of wordt gelyncht, is wel nieuws, maar van kleine omvang. Het zou iets zeggen over het respect voor de wet en de humaniteit van het regime na dat van Gadaffi. Maar meer ook niet.

Andere onderwerpen zijn meer aandacht waard: b.v. het kleine berichtje dat Cheney wel eens aan Bush had geadviseerd de nucleaire installaties in Iran te bombarderen. Hoe is de situatie daar eigenlijk?  Is daar ook een Arabische Lente geweest?

De herinnering produceert beelden: een prachtige jonge vrouw, liggend op de grond, getroffen door een kogel van een Iraanse ordebewaarder. Zij spuwt bloed en sterft binnen een minuut. Het filmpje is gemaakt met een mobiele telefoon, tijdens een demonstratie. Hoe zat het ook al weer? De politieke gezagsdrager, Achmadinejad moest worden herkozen en moest nogal veel dubieus werk verzetten, voordat hij een positieve verkiezingsuitslag had. Dat leverde demonstraties en een vitale politieke oppositie.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De transitiefanfare

Als Energietransitie het antwoord is, wat was dan de vraag? Die vraag wordt te weinig gesteld, en misschien nog wel minder beantwoord. We waren het immers toch roerend met elkaar eens dat de energiehuishouding moet veranderen? Omdat olie en gas opraken en zo, en omdat er een piek zit in de olieproductie, en trouwens ook omdat allerlei naargeestige landen onbetrouwbare handelspartners zijn, o ja, en ook omdat het klimaat verandert door uitstoot van CO2. En trouwens, energietransitie kan onze economie er weer bovenop helpen, en biedt kansen voor ons bedrijfsleven. En kolencentrales kunnen toch écht niet meer. En het is zo goed om zelfvoorzienend te zijn, en lollig op zelf zonnepanelen op het dak te hebben. En om de macht van de grote energiemaatschappijen te breken.

Dus …

foto: Bert Haanstra’s Fanfare: uit een ogenschijnlijke kakofonie kan iets harmonieus tevoorschijn komen, maar dat vergt wel een goede regie.

Ja, dus?

Er zijn veel motieven voor energietransitie in omloop. Onder de vlag van ‘een mandje met eindbeelden’ (een metafoor uit de begindagen van de energietransitie) zouden die verschillende motieven eindweegs samen kunnen optrekken. Maar als er écht moet worden doorgepakt, is dat idee niet langer houdbaar. Dan leiden verschillende motieven tot uiteenlopende pakketten maatregelen, met eveneens uiteenlopende mogelijke energiehuishoudingen als gevolg. Niet zo gek, de aloude wet van prof. Jan Tinbergen luidde al zo: iedere afzonderlijke doelstelling heeft een afzonderlijk instrument nodig. Waarom zou dat voor de veelheid van doelstellingen in de energie- en klimaatdiscussie anders zijn?
Het is de hoogste tijd dat eenieder die zich voorstander van een energietransitie vindt man en paard gaat noemen. Waar is het eigenlijk om begonnen?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Energierapport vol tegenstrijdigheden

Het Energierapport 2011 van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie blinkt niet uit in daadkracht en visie. Het is eerder een behoudend document dat lippendienst bewijst aan duurzame hernieuwbare energie maar in feite vol inzet op vervuilende fossiele energie. Of zoals GroenLinks europarlementariër Bas Eickhout vanochtend twitterde: “NL gebruikt zijn powerhouse Noordzee amper, zet in op goedkoop meestoken biomassa en kernenergie. #GreyDeal”

Wie het rapport [.pdf] leest valt al snel over de tegenstrijdigheden in het energiebeleid van dit kabinet. Zo vermeldt pagina 22 een actiepunt met betrekking tot het creëren van level playing field binnen de EU.

Actie: Subsidieconcurrentie tussen lidstaten op het gebied van hernieuwbare energie moet worden weggenomen. Een Europees perspectief op kosteneffectieve stimulering van hernieuwbare energie is nodig”.

Juist, dat is duidelijk: dit kabinet wil geen concurrentie vervalsende subsidies. Maar vervolgens wordt op pagina 23 toch een subsidieregeling van voor duurzame energie aangekondigd?

“Het kabinet stimuleert de productie van hernieuwbare energie via de Stimuleringsregeling Duurzame Energie plus (SDE+), een verbeterde versie van de SDE-regeling. De SDE+ verdeelt het jaarlijks beschikbare budget niet meer vooraf over de verschillende technologieën, maar laat technologieën concurreren onder één budgetplafond. De goedkoopste technologieën komen het eerst in aanmerking voor budget”.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

EHEC, De Risico-Maatschappij en Groene Politiek

Groene politiek gaat over de lange termijn: klimaatverandering beinvloedt pas de volgende generatie, de zee is pas over 50 jaar leeggevist en radio-actief materiaal levert nu wat energie op maar is eeuwenlang gevaarlijk. Daarmee staat groene politiek veraf van de belevingswereld van de kiezer. Groene partijen stellen abstracte lange termijnvragen over onze energie- en voedselvoorziening. Er zijn een paar groene kiezers die uit post-materialisme kiezen voor het milieu. Maar groene rampen kunnen kiezers wijzen op de acute en pijnlijke gevaren die onze onduurzame levensstijl heeft voor onze leefomgeving.

Nog geen twee weken geleden sprak Femke Halsema over het effect van de “globale risico-maatschappij” op de politiek. En nu is het duidelijk te zien. De uitbraak van EHEC in Duitsland is een uiting van onze hedendaagse risico-maatschappij: een levensgevaarlijk risico dat het gevolg lijkt te zijn van de moderne techniek (bacterien worden resistent van een overgebruik van antibiotica), mensen van alle achtergronden raakt, en dat mondiale gevolgen heeft. En dat net na gebeurtenissen in Fukushima die weer eens hard wezen op de risico’s van kernenergie.

Voedselveiligheid is een goed thema voor Groenen om hun problematiek dringend en dwingend te maken. Niets voor niets dat in Duitsland door Groenen het ministerie van Consumentenzaken, Voedselveiligheid en Landbouw opgericht. In Belgie zagen we in 1999 helder wat de electorale gevolgen kunnen zijn van direct waarneembare groene crises. De dioxinecrisis (een crisis over vervuild vlees) kwam daar net voor de verkiezingen uit. Samen wonnen de twee Groene partijen (Ecolo en Agalev) meer dan 14% vande stemmen -een ongekend goede score voor groenen in een nationale verkiezing- ten koste van de gevestigde sociaal- en Christen-democratische partijen. Zeker als hetgepaard met een groot bestaand wantrouwen ten opzichte van de bestaanderegeringspartijen, kan een ramp kiezers mobiliseren om op groene partijen te stemmen.

Vorige Volgende